Zatrudnienie w sektorze samorządowym

Raport powstał w ramach projektu zrealizowanego przez Związek Miast Polskich i Norweski Związek Władz Lokalnych i Regionalnych ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009–2014, w ramach „Funduszu na rzecz godnej pracy i dialogu trójstronnego”.

„Podzielamy przekonanie naszych norweskich przyjaciół, że dialog między rządem, pracodawcami i związkami zawodowymi, z którego Norwegia jest znana, stabilizuje i wzmacnia państwo. Taką funkcję pełnił też i w Polsce przez długi czas, zwłaszcza w latach 90., jednak ostatnio nadeszły dla niego trudniejsze czasy” – piszą autorzy raportu. – „Dlatego zdecydowaliśmy skoncentrować nasze wysiłki na opisaniu i promowaniu form dialogu społecznego na poziomie lokalnym – między pracodawcami i pracownikami lub reprezentującymi ich związkami zawodowymi”.

Zobacz również: Jakie są uprawnienia niepełnosprawnych pracowników samorządowych

Brak systemu

Związek Miast Polskich podjął próbę zebrania wszystkich dostępnych informacji o samorządowym rynku pracy i warunkach jego funkcjonowania po to, aby dyskusja publiczna na ten temat mogła być oparta na faktach, a nie przypuszczeniach o rozroście kosztownej administracji. Raport ujawnia wiele słabości systemu statystyki publicznej w obszarze zatrudnienia, poczynając od tego, że nie jest on, niestety, systemem, na skutek czego obraz, który uzyskano, jest w wielu miejscach niepełny.

Pracownicy samorządowi to dzisiaj, w zależności od definicji, od 250 tys. osób w odniesieniu do ściśle rozumianej administracji samorządowej, do niemal 1,9 mln osób szeroko rozumianego sektora samorządowego. Autorzy raportu wzięli pod uwagę osoby zatrudnione we wszystkich instytucjach dostarczających usługi publiczne na poziomie lokalnym i ponadlokalnym, dla których jednostki samorządu terytorialnego są organem założycielskim lub prowadzącym. Sektor samorządowy stanowi aż 21,5% ogółu zatrudnionych w Polsce, będąc jedną z ważnych miar skali decentralizacji. To ponad jedna piąta całego polskiego rynku pracy.

W administracji publicznej w Polsce zatrudnionych jest 436,1 tys. osób. 252,2 tys. z nich pracuje w administracji samorządowej. Odsetek ten jest silnie zróżnicowany w poszczególnych regionach kraju. Na obszarach o wyższym PKB i niskim bezrobociu jest on na poziomie niższym, z kolei w województwach słabiej rozwiniętych sięga nawet 33%. 900 tys. osób zatrudnionych w samorządach to pracownicy sektora edukacji. Warto pamiętać, że znaczna część z tej grupy nie jest nauczycielami. Kolejna pod względem liczebności grupa to pracownicy sektora zdrowia i pomocy społecznej oraz administracji – po ok. 650 tys. osób.