Dlaczego należy wdrożyć procedury Compliance?

W dniu 28 maja 2018 r. został opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji  projekt ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary i zmianie niektórych ustaw.

Polecamy: Rejestr Należności Publicznoprawnych. Zasady funkcjonowania, praktyczne przykłady, wzory dokumentów. PREMIUM

Obecnie obowiązująca ustawa z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kar jest de facto martwa. Bardzo rzadko jakiś podmiot zbiorowy ponosi odpowiedzialność na jej podstawie a nawet jeśli jakiś zostanie skazany to orzekane kary są niskie (na marginesie, obecnie maksymalna kara to 5 mln. zł nie więcej niż 3% przychodu).

To ma się zmienić.

Pierwszą ważną zmianą będzie to, że kwestia odpowiedzialności podmiotu zbiorowego będzie rozstrzygana niezależnie od osobistej odpowiedzialności karnej konkretnej osoby. Zniknie

więc wymóg wcześniejszego prawomocnego skazania osoby fizycznej.

Drugą ważną zmianę będzie, to  że maksymalna kara pieniężna ma wynieść 30 mln. zł, a mówi się nawet, że Ministerstwo rozważa kary do 50 mln.

Ponadto pojawiła się nowa kara wobec podmiotu zbiorowego – rozwiązanie albo likwidacja podmiotu zbiorowego. Co to oznacza? Akcjonariusze lub wspólnicy mogą stracić swoją Spółkę, jeżeli np. członek Zarządu popełni przestępstwo na korzyść Spółki.

Zobacz: Postępowanie administracyjne

Ponadto został rozszerzony katalog środków karnych (z 6 do 11). Według projektu ustawy środkami orzekanymi wobec podmiotu zbiorowego będą:

1)     przepadek mienia lub korzyści majątkowych albo ich równowartości;

2)     zakaz promocji lub reklamy prowadzonej działalności, wytwarzanych lub sprzedawanych wyrobów, świadczonych usług lub udzielanych świadczeń;

Autopromocja

Prawa i obowiązki dyrektora szkoły. Kompetencje. Zadania. Odwołanie

Sprawdź

3)     zakaz prowadzenia działalności gospodarczej określonego rodzaju;

4)     zakaz korzystania z dotacji, subwencji lub innych form wsparcia finansowego środkami publicznymi;

5)     zakaz korzystania z pomocy organizacji międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest członkiem;

6)     zakaz ubiegania się o zamówienia publiczne;

7)     obowiązek zwrotu na rzecz Skarbu Państwa równowartości wsparcia finansowego środkami publicznymi, otrzymanego od chwili popełnienia czynu zabronionego do chwili wydania orzeczenia w sprawie odpowiedzialności podmiotu zbiorowego;

8)     podanie wyroku do publicznej wiadomości;

9)     obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę;

10)   nawiązka;

11)   stałe albo czasowe zamknięcie oddziału podmiotu zbiorowego.

Zdecydowanie wyposażono ustawę w zestaw różnorodnych kar i środków karnych.

Ponadto projekt ustawy zawiera regulacje dotyczące m.in.:

1. sygnalistów,
2. dobrowolnego poddania się odpowiedzialności przez podmiot zbiorowy,
3. odpowiedzialności w przypadku połączenia, podziału lub przekształcenia podmiotu zbiorowego,
4. postępowania w sprawie odpowiedzialności podmiotu zbiorowego za czyn zabroniony (może toczyć się odrębnie lub łącznie z postępowaniem karnym dotyczącym czynu zabronionego przez osoby fizyczne),
5. zarządu przymusowego.

Biorąc pod uwagę,

• RODO (Rozporządzenie  Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE),
• trwające prace nad projektem ustawy o jawności życia publicznego,
• projekt nowej ustawy  o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych,

ryzyko, że Spółka będzie niezgodna z przepisami prawnymi lub zostanie o to oskarżona, w związku z czym będzie musiała zapłacić wysoką karę pieniężną rośnie. Dlatego wdrożenie w spółkach systemów zarządzania zgodnością (Compliance), które zminimalizują ryzyka i pozwolą nimi zarządzać jest coraz bardziej zasadne.

W związku z powyższym wydatek na system zarządzania zgodnością (Compliance) należy traktować jako inwestycję a nie koszt.