REKLAMA

REKLAMA

Kategorie

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Struktura organizacyjna gminy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Andrzej Szczerbowski
Prawnik, ekspert prawa cywilnego, podatkowego i handlowego.

REKLAMA

REKLAMA

Istnieje wiele definicji  pojęcia struktura organizacyjna. W większości jednak mówią one o podmiotach prywatnych, które działają w oparciu o kryteria rynkowe i w związku, z tym definicji tych nie powinno się odnosić do gmin. Ze względu na zadania, które realizuje gmina jej struktura organizacyjna oparta jest na nieco innych zasadach.

Istotę struktury organizacyjnej gminy można określić jako ogół zależności funkcjonalnych oraz hierarchicznych pomiędzy poszczególnymi jej elementami (referatami, jednostkami), które umożliwiają funkcjonowanie gminy w pożądanym kierunku oraz podejmowanie działań kierowniczych.

REKLAMA

Abstrahując od kompletności zaproponowanej definicji wskazać należy, iż przepisy prawa nie narzucają jednolitego i usystematyzowanego wzoru, jak powinna być zbudowana struktura organizacyjna gminy. Zasadą jest, iż odpowiednie organy gminy w statucie bądź regulaminach same ustalają najwłaściwszy dla swojej jednostki samorządowej podział struktury organizacyjnej gminy. Ważne przy tym jest to by podział ten był uzasadniony, jak również oparty o racjonalne kryteria, m.in. takie jak:

- charakter realizowanych przez gminę zadań oraz jej aktualnych działań i inwestycji,           

- posiadany przez gminę majątek,

- wielkość gminy (liczba jej mieszkańców),

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- położenie geograficzne.

REKLAMA

Chociaż odgórne narzucanie uniwersalnych wzorców co do struktury organizacyjnej gminy nie ma większego uzasadnienia, należy jednak wyraźnie postulować o pewne standardy na podstawie których powinna być budowana struktura organizacyjna gminy. Jest to o tyle ważny aspekt, gdyż prawidłowe ukształtowanie organizacyjne gminy warunkuje sprawne jej działanie, ogranicza biurokrację, jak również ma zasadnicze znaczenie dla załatwiania złożonych i skomplikowanych spraw wymagających nierzadko sprawnego współdziałania kilku komórek organizacyjnych.

Z tego też względu można przedstawić pewne reguły organizacyjne oraz jednocześnie wskazać na pewne odrębności od nich, których racjonalne uzasadnienie wydaje się dosyć trudne. Dotyczy to w szczególności zadań oraz kompetencji realizowanych przez poszczególne referaty (wydziały), stanowiska samodzielne, czy też jednostki organizacyjne.

 

Najczęściej spotykany układ referatów w gminie

REKLAMA

 
-       referat organizacyjny, który zajmuje się czynnościami takimi jak: przyjmowanie, wysyłanie i rozdzielanie korespondencji; prowadzenie ewidencji korespondencji, centralnego rejestru skarg, wniosków, petycji; prowadzenie archiwum zakładowego, zaopatrywanie Urzędu w niezbędny sprzęt i wyposażenie w tym materiały biurowe i kancelaryjne, obsługa pracowników gminy w zakresie kadrowym,


-       referat finansowy, który m.in. realizuje następujące zadania: zapewnia obsługę finansowo-księgową i kasową Urzędu; udziela pomocy Wójtowi w przygotowaniu oraz wykonywaniu budżetu Gminy; prowadzi księgi rachunkowe; przygotowuje akty administracyjne dotyczące podatków i opłat,


-       referat spraw obywatelskich, który zajmuje się czynnościami takimi jak: ewidencja ludności oraz wydawanie dokumentów stwierdzających tożsamość; sporządzanie aktów stanu cywilnego i prowadzenia ksiąg stanu cywilnego; rejestracji urodzin, małżeństw oraz zgonów i innych zdarzeń mających wpływ na stan cywilny osób; współpraca z gminami partnerskimi,


-       referat architektury i nieruchomości, który m.in. prowadzi prace w zakresie:  przygotowywania, koordynacji i obsługi działań związanych z opiniowaniem i uzgadnianiem dokumentów planistycznych; prowadzenia i aktualizacji rejestru miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego; prowadzenia spraw związanych z ustalaniem warunków zabudowy i zagospodarowania terenu; prowadzenia spraw związanych z ochroną środowiska i rolnictwem oraz spraw z dziedziny  gospodarki komunalnej i lokalowej.

Nazwy poszczególnych referatów mogą być określane w indywidualny sposób, co jednak nie powinno skutkować zmianą zakresu ich obowiązków. Poszczególne referaty w zależności od wielkości gminy i jej złożoności mogą być dzielone na mniejsze komórki, którymi łatwiej kierować.

Zdarza się, że w małych gminach wiejskich funkcjonują trzy podstawowe referaty (organizacyjny, finansowy i spraw obywatelskich), które dzielą miedzy siebie zadania związane z gospodarowaniem nieruchomościami. Niemniej jednak funkcjonowanie wyżej wymienionych referatów powinno zapewniać sprawne funkcjonowanie gminie o przeciętnej wielkości.   

Odstępstwem od powyższego układu stanowi np. wydzielenie z referatu finansowego oddzielnego referatu ds. podatków i opłat w małej gminie wiejskiej, która dodatkowo z podatków i opłat lokalnych nie posiada dużych dochodów.

Czytaj także:  Międzygminne porozumienia - konieczna staranność>>

 

Stanowiska samodzielne

Są to stanowiska pracy z reguły podlegające bezpośrednio wójtowi, na których zatrudnione osoby realizują zadania o indywidualnym i wyspecjalizowanym charakterze. Najczęściej są nimi:

-      radca prawny, który prowadzi obsługę prawną gminy,

-      informatyk, który prowadzi spraw z zakresu informatyzacji Urzędu (instaluje oprogramowanie, administruje siecią, prowadzi Biuletynu Informacji Publicznej, itp.),

-      pełnomocnik ds. informacji niejawnych ma za zadanie zapewnienie ochrony informacji niejawnych, ochronę systemów i sieci informatycznych, zapewnienie ochrony fizycznej Urzędu,

-      stanowisko ds. bezpieczeństwa i higieny pracy, na którym zatrudniona osoba dokonuje okresowej analizy stanu bezpieczeństwa i higieny pracy i ppoż., rejestruje wypadki przy pracy i chorób zawodowe, sprawuje nadzór nad prawidłowością działania sprzętu i urządzeń ppoż., przeprowadza stosowne szkolenia w zakresie bhp i ppoż.,

-      audytor wewnętrzny, który realizuje następujące zadania, dokonuje niezależnego badania systemów zarządzania i kontroli w Urzędzie oraz jednostkach organizacyjnych Gminy w tym procedur kontroli finansowej, określa oraz analizuje przyczyn i skutki uchybień, sporządza sprawozdania z przeprowadzonego audytu wewnętrznego.

Czytaj także:  Prawidłowe uchwały Rady Gminy>>

W przypadku stanowisk samodzielnych wskazywanie pewnych odstępstw od standardów jest o tyle trudne, iż w znacznym stopniu stanowiska te są narzucane gminom przepisami prawa i jedyną racjonalną przesłanką w tym zakresie wydaje się obsadzanie pewnych stanowisk na część etatu.

Istnieją również jednostki terytorialne w których pewne stanowiska (jak np. kadrowa, osoba odpowiedzialna za promocję gminy, kulturę i sport) zaliczane są do samodzielnych stanowisk pracy, powoduje to, że ich kompetencje są wyodrębniane z zadań poszczególnych referatów. Taki stan rzeczy ma swoje uzasadnienie w przypadku małych gmin, w których jedna osoba jest w stanie samodzielnie wykonywać obowiązki, które z reguły powinno kilka osób.

 

Andrzej Szczerbowski

 

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sytuacja na granicy polsko-niemieckiej. Ekspert: obustronna spirala działań pozornych. Kiedy Niemcy nie powinny odsyłać migranta do Polski?

To Niemcy rozpoczęli ten teatr polityczny na granicy z Polską, a teraz szefowie rządów Friedrich Merz i Donald Tusk wchodzą w spiralę działań pozornych - powiedział PAP Piotr Buras, dyrektor warszawskiego biura Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych (ECFR) .

Przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w JST. Najważniejsze informacje

System przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu dotyczy również jednostek samorządu terytorialnego. Z tego powodu są one objęte szeregiem obowiązków. Co trzeba wiedzieć o obowiązujących przepisach? Oto lista 10 najważniejszych informacji!

Od 1 września 2025 r. podwyżka o 8 i 16 zł za odbiór śmieci w Krakowie

Od 1 września w Krakowie wzrośnie opłata za odbiór śmieci posegregowanych: z 27 do 35 zł miesięcznie od jednego mieszkańca. W przypadku odpadów nieposegregowanych stawka zwiększy się z 54 do 70 zł od mieszkańca.

MKiŚ: wyznaczamy lasy społeczne z ograniczoną wycinką drzew. 158 tys. ha wokół 11 największych aglomeracji

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało 2 lipca 2025 r., że zakończyło pierwszy etap projektu wyznaczania lasów społecznych wokół największych polskich miast. To przełomowy krok w kierunku zmiany podejścia do gospodarki leśnej - z naciskiem na potrzeby społeczne, zdrowotne i ekologiczne mieszkańców aglomeracji. O szczegółach w trakcie konferencji prasowej mówiła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska oraz wiceminister klimatu i środowiska, główny konserwator przyrody Mikołaj Dorożała.

REKLAMA

Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Polska wprowadza kontrole. Przedsiębiorcy mają 3 pytania

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Polska wprowadza kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów. Co na to Niemcy?

Premier Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

REKLAMA

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

REKLAMA