REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czym jest sektor rządowy? Forum Od-nowa

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 Forum Od-nowa
Organizacja non-profit
Czym jest sektor rządowy?
Czym jest sektor rządowy?

REKLAMA

REKLAMA

Czym jest w wymiarze organizacyjnym sektor rządowy i na jakie napotyka problemy, wynikające z rozproszenia danych o instytucjach publicznych i niesatysfakcjonującego sposobu ich przedstawiania? Niniejszy artykuł jest próbą odpowiedzi na to pytanie. Państwo, czyli co?

Deficyt informacji

Główny Urząd Statystyczny (GUS) prowadzi rejestr REGON i regularnie zbiera informacje od podmiotów gospodarki narodowej – prywatnych i publicznych. Są to dane o formie organizacyjnej, siedzibie, zatrudnieniu, majątku etc. Nie wiadomo jednak, ile jest czynnych podmiotów sektora publicznego. Sami pracownicy GUS sugerują zresztą dużą ostrożność, jeżeli chodzi o korzystanie z danych REGON. Z kolei Ministerstwo Finansów posiada na własny użytek dane o rządowych jednostkach sektora finansów publicznych, a wielu z nim bezpośrednio planuje budżety. Wycinkowe informacje o działaniu specyficznych administracji lub innych struktur są w posiadaniu innych ministerstw, przede wszystkim Ministerstwa Edukacji Narodowej (System Informacji Oświatowej), Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (rejestr instytucji kultury), Ministerstwa Sprawiedliwości (jednostki systemu sprawiedliwości) oraz Ministerstwa Zdrowia (Rejestr Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą). Ministerstwo Skarbu Państwa raz do roku próbuje kompilować dane o liczbie instytucji, sporządzając informację o stanie mienia Skarbu Państwa. Brak jest zgromadzonych w jednym miejscu kompletnych i aktualnych danych o zatrudnieniu, finansach i mieniu poszczególnych instytucji, mimo że dużą ich część regularnie pozyskuje się w programie badań statystycznych. Dane GUS objęte są tajemnicą statystyczną, tak jakby instytucje rządowe były tym samym, co podmioty prywatne. Rządzący są pozbawieni informacji, a więc podstawowego narzędzia pozwalającego na kreowanie i realizację polityk publicznych. Z kolei obywatele nie mają możliwości przyjrzenia się strukturom, które utrzymują ze swoich podatków.

REKLAMA

Zobacz także: Koniec z subwencjonowaniem partii politycznych od 2014 roku?

Dominuje perspektywa resortowa

Choć GUS podaje w Banku Danych Lokalnych ogólną informację o sektorze publicznym – liczbie podmiotów i osób w nich zatrudnionych, w samym roczniku statystycznym opisuje organizację państwa dużo węziej. Poza podaniem liczby samorządów i sołectw, brak choćby wzmianki o liczbie instytucji wchodzących w ich skład. Jest tylko informacja o urzędnikach i osobach piastujących funkcje polityczne. W samej formule rocznika wyraża się perspektywa resortowa. Państwo to sektor administracji publicznej, a inne fragmenty struktur publicznych są opisywane tylko przy okazji prezentowania branżowych dziedzin – szkolnictwa, kultury, zdrowia czy pomocy społecznej. W tym ujęciu państwo z pewnością nie jest makrostrukturą. Sektor rządowy to jej część.

Sektor rządowy (jakoś) policzony

REKLAMA

W oparciu o informacje z 4 różnych (!) źródeł można ocenić, że sektor rządowy obejmuje 4057 organizacji. Należy przyjąć, że sektor rządowy to wszystkie organizacje reprezentujące Skarb Państwa, a także inne, na które posiada on dominujący wpływ. Większość z nich to jednostki zaliczane do sektora finansów publicznych. Jest ich 3662, w tym 3246 działa w formie państwowych jednostek budżetowych. Są one w całości objęte budżetem państwa i stanowią organizacyjny trzon sektora rządowego. W dokumentach rządowych w kategorii „urzędy centralne” zawiera się 2171 jednostek. Są wśród nich m.in. ministerstwa, urzędy centralne, izby i urzędy skarbowe, sądy, prokuratury, zakłady karne, komendy policji i straży granicznej, szkoły artystyczne czy jednostki administracji niezespolonej. W przypadku urzędów wojewódzkich mowa jest o 859 jednostkach budżetowych. Poza granicami Polski działa 216 jednostek. 

W sektorze rządowym mamy jeszcze tzw. państwowe osoby prawne zaliczane do sektora finansów publicznych, które mimo przyznanej autonomii mogą być istotnie lub w całości zależne od przydzielanych im środków publicznych. Będą wśród nich państwowe uczelnie wyższe (137), samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej (115), Polska Akademia Nauk i jej instytuty (70) oraz państwowe instytucje kultury (53). Sektor rządowy obejmuje również podmioty prowadzące działalność gospodarczą: jednoosobowe spółki Skarbu Państwa (196), przedsiębiorstwa państwowe (119) i spółki z większościowym udziałem Skarbu Państwa (50). W sektorze tym są również pojedyncze instytucje o własnym ustroju, np. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Narodowy Fundusz Zdrowia, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Lasy Państwowe, Bank Gospodarstwa Krajowego. Wielość i zróżnicowanie form organizacyjnych sektora rządowego odzwierciedla przede wszystkim problem z ustaleniem zakresu państwa. Brak jasności, jeżeli chodzi o jego rolę, sprawia, że nie ma zgody, czym państwo jest w sensie organizacyjnym.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Rola dla GUS

Już teraz można więc sformułować rekomendację, której realizacja stworzy warunki do bardziej aktywnego zarządzania strukturami rządowymi: powinno się przypisać GUS rolę instytucji odpowiedzialnej za budowanie i publiczne udostępnianie informacji o poszczególnych organizacjach sektora rządowego. Ze względu na interes gospodarczy państwa, tylko w odniesieniu do wybranych spółek i przedsiębiorstw państwowych GUS może ujawniać nieco mniej danych. Z prawa do niejawności mogą korzystać tylko instytucje odpowiedzialne za bezpieczeństwo państwa, m.in. służby specjalne.

Zadaj pytanie: Forum

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Własne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Czy Polska wprowadzi kontrole?

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Czy Polska wprowadzi kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów?

Premier D. Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

REKLAMA

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

Wydruk zdjęcia z Google Street View jako dowód w sprawie administracyjnej

Dowodem w postępowaniu administracyjnym może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dlatego wydrukom z Geoportalu oraz wydrukom zdjęć Google Street View nie można odmówić mocy dowodowej. Stanowią one jednak tzw. dowody nienazwane i nie mają prawem przewidzianej mocy dowodowej – tak jak w przypadku dokumentów urzędowych, które sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

Zamówienia publiczne: jakie zmiany są konieczne? 130 tys. zł progu zamiast 80 tys. zł

Konieczne są zmiany w zamówieniach publicznych. Pierwsza dotyczy zasady konkurencyjności, której prawidłowe stosowanie sprawia beneficjentom duże problemy. Druga zmiana polega na podwyższeniu progu kwotowego na 130 tys. zł.

NSZZ „Solidarność” na wojennej ścieżce z MEN: To nie reforma, to degradacja zawodu nauczyciela!

Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” ostro krytykuje planowane przez Ministerstwo Edukacji zmiany w zatrudnianiu specjalistów oraz rozszerzenie obowiązków nauczycieli bez dodatkowego wynagrodzenia. Związkowcy alarmują: MEN łamie prawo pracy, podważa autorytet pedagogów i ignoruje realne potrzeby oświaty. W tle – groźba protestów i oskarżenia o systemowe niszczenie zawodu nauczyciela.

REKLAMA

Nowe standardy żywienia w szpitalach 2025: Ministerstwo Zdrowia wprowadza obowiązkowe diety dla pacjentów [PROJEKT]

Ministerstwo Zdrowia przedstawiło projekt rozporządzenia, które ma ujednolicić standardy żywienia pacjentów w szpitalach. Zmiany mają zagwarantować zdrowe, zbilansowane i dostosowane do stanu zdrowia posiłki, a także zwiększyć transparentność i jakość usług cateringowych w placówkach medycznych.

Pogoda. Gwałtowne burze w dziewięciu województwach. Ostrzeżenia RCB

Na terenie dziewięciu województw można spodziewać się gwałtownych burz. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa już wysłało alerty.

REKLAMA