REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Partnerstwo publiczno-prywatne - realne wykorzystanie formuły współpracy samorządów z przedsiębiorcami

Subskrybuj nas na Youtube
Partnerstwo publiczno-prywatne - realne wykorzystanie formuły współpracy samorządów z przedsiębiorcami./ fot. Fotolia
Partnerstwo publiczno-prywatne - realne wykorzystanie formuły współpracy samorządów z przedsiębiorcami./ fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Formuła partnerstwa publiczno-prywatnego jest w Polsce znana od ponad 10 lat - tj. od chwili wejścia w życie ustawy z 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym. Analiza inwestycji podejmowanych przez samorządy z partnerami prywatnymi wskazuje jednak, że taki model współpracy wciąż plasuje się na marginesie wszystkich realizowanych inwestycji finansowanych ze środków publicznych.

REKLAMA

Według danych zamieszczonych w bazie zawartych umów PPP, Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju zidentyfikowało łącznie 135 zrealizowanych i realizowanych umów tego typu - na kwotę ok. 6 mld złotych. To niewiele, biorąc pod uwagę skalę potrzeb inwestycyjnych samorządów. Podawana liczba 135 umów wskazuje na umowy, które weszły w fazę realizacji spośród wszystkich 153 umów zawartych w wyniku wszczętych 557 postępowań, mających na celu wybór partnera prywatnego i zawarcie z nim umowy PPP. A chodzi o postępowania prowadzone od początku 2009 r. na podstawie ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym (dalej: ustawa PPP), ustawy o koncesjach na roboty budowlane lub usługi z 2009 r. (uchylona) oraz ustawy o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi z 2016 r.

REKLAMA

Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju monitoruje obszar PPP również w kontekście planowanych projektów. Baza zamierzeń inwestycyjnych PPP zawiera listę 137 pozycji obejmujących zarówno aktualnie prowadzone zamówienia, będące na etapie ogłoszonych postępowań przetargowych, jak i przedsięwzięć projektowanych, znajdujących się aktualnie na etapie odpowiednio pomysłu, poszukiwania doradcy czy wykonywania analizy przed realizacyjnej. Szacuje się, że łączna wartość planowanych przedsięwzięć to ponad 57 mld złotych.

Proporcjonalnie, liczba inwestycji planowanych utrzymuje się na tym samym poziomie. Zwiększa się natomiast blisko 10-cio krotnie ich wartość. I to zarówno w ujęciu ogólnym, jak i jednostkowym przedsięwzięć realizowanych przez poszczególne jednostki samorządu terytorialnego.

Podstawa prawna wyboru partnera prywatnego

Na polskim rynku PPP, najchętniej wybieraną przez samorządy formułą prawną dokonywania wyboru partnera prywatnego jest koncesja na usługi oraz postępowania prowadzone w trybie art. 4 ust. 2 ustawy PPP, na podstawie ustawy - Prawo zamówień publicznych. Tendencja bazowania na modelu koncesyjnym jest również utrzymywana w odniesieniu do planowanych postępowań.

Biorąc pod uwagę łącznie koncesje na usługi oraz koncesje na roboty budowlane, model koncesyjny stanowi blisko 70% wszystkich wszczętych postępowań.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Analiza sektorowa rynku PPP

Można zauważyć, że na przełomie ostatnich lat najwięcej liczbowo przedsięwzięć realizowano w obszarze infrastruktury transportowej, sportu i turystyki oraz efektywności energetycznej. Pod względem wartości inwestycji prym wiodły inwestycje telekomunikacyjne oraz projekty związane z gospodarką odpadami. Podobnie wygląda sytuacja w odniesieniu do planowanych projektów. Aktualnie wszczęte postępowania PPP wskazują, że na czele wciąż pozostają wskazane wcześniej sektory branżowe.

Współpraca samorządu z partnerami prywatnymi

Partnerstwo publiczno-prywatne w Polsce rozwija się głownie dzięki zaangażowaniu samorządów. Abstrahując od potencjalnie większych możliwości samorządów w tym zakresie ich udział w rynku PPP, liczony łącznie z jednostkami z nimi związanymi, stanowi prawie 90% wszystkich umów zawartych i realizowanych we współpracy z partnerami prywatnymi. W tym kontekście samorządy z liczbą 120 aktywnych umów wykazują zdecydowanie większe zaangażowanie w porównaniu z innymi podmiotami (niepowiązanymi z samorządami), np. organami centralnej administracji rządowej, które zawarły 7 tego typu umów.

Samorządy zawarły najwięcej umów przy zastosowaniu formuły PPP i wykazują blisko 90% udział w tym rynku.

Najbardziej aktywne w tego typu działaniach są gminy, które wypracowały ok. 75% wszystkich umów zawartych pomiędzy samorządowym sektorem publicznym a sektorem prywatnym. Pozostałe 25% umów jest udziałem innych niż gminy jednostek samorządowych oraz jednostek z nim powiązanych. Wśród gmin najwięcej kontraktów realizowanych jest przez gminy miejskie. Niemniej jednak gminy miejsko-wiejskie i gminy wiejskie wykazują tendencję wzrostową w zakresie realizacji przedsięwzięć PPP.

Zobacz: Ustrój i jednostki

Analogiczna sytuacja dominacji samorządów na ogólnopolskim rynku PPP widoczna jest w odniesieniu do przedsięwzięć planowanych do realizacji. Jednostki samorządu terytorialnego - w tym przede wszystkim gminy - wykazują się największą liczbą wszczętych postępowań PPP, tj. dotyczących wyboru partnera prywatnego do realizacji inwestycji własnych.

Partnerstwo publiczno-prywatne wciąż mało popularne

REKLAMA

Biorąc pod uwagę kluczową rolę samorządu lokalnego i regionalnego w sferze usług użyteczności publicznej, w tym ich funkcję właścicieli i zarządców obiektów infrastrukturalnych, dominacja samorządu w sferze PPP nie jest zaskoczeniem. Nie zmienia to jednak ogólnego obrazu, że skala przedsięwzięć samorządowych realizowanych z partnerami prywatnymi wciąż pozostaje na marginesie wszystkich realizowanych, planowanych i potencjalnie możliwych do przeprowadzenia projektów. Formuła współpracy sektora publicznego z sektorem prywatnym nie osiągnęła jeszcze poziomu, który świadczyłby o popularności takiego rozwiązania.

Brak większej aktywności samorządu we współpracy z przedsiębiorcami prywatnymi wydaje się być powodowany tym, że pomimo funkcjonowania tej formuły od ponad 10 lat, PPP wciąż pozostaje tematem nierozpoznanym. Może to wynikać, szczególnie w małym jednostkach samorządowych, z braku odpowiedniego przygotowania merytorycznego pracowników, którzy chociażby z obawy przed niepowodzeniem unikają stosowania formuły partnerstwa publiczno-prywatnego.

Zapewne ograniczeniem nie jest brak pomysłów na ciekawe projekty. Niemniej jednak problematyczne dla wielu samorządowców może okazać się sprawne przeprowadzenie procesu przełożenia istniejącego pomysłu na konkretne działania i późniejsze przygotowanie inwestycji do realizacji w formule PPP. Gminy potrzebują kompleksowego i fachowego wsparcia z zewnątrz. Profesjonalne wsparcie doradców jest niezwykle istotnym czynnikiem wpływającym na przyszłe powodzenie projektów PPP. Niestety usługi doradcze są kosztowne i często nie są możliwe do sfinansowania przez gminy. Biorąc pod uwagę dotychczas prowadzone postępowania w PPP, które zakończyły się zawarciem umów, w 43% jednostki samorządowe korzystały z fachowych usług doradczych na etapie przygotowania postępowania do ogłoszenia oraz na etapie prowadzenia postępowania PPP.

Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju prowadzi program kompleksowego wsparcia doradczego zapewniający podmiotom publicznym finansowanie znacznej części kosztów doradztwa w zakresie PPP.

Jednostki administracji samorządowej mogą skorzystać z bezpłatnego doradztwa prawnego, finansowego i technicznego na wysokim poziomie eksperckim. Dodatkowo dobre przygotowanie do podjęcia działań w obszarze PPP może dać zapoznanie się z katalogiem dobrych praktyk stworzonym w oparciu o doświadczenia podmiotów publicznych, które prowadziły bądź prowadzą projekty w formule partnerstwa publiczno-prywatnego. To właśnie doświadczenie praktyczne stanowi najcenniejsze źródło informacji o potencjalnych możliwościach działania oraz co ważniejsze, ewentualnych zagrożeniach i sposobach radzenia sobie z tymi zagrożeniami. Efektem monitorowania dotychczasowych działań podmiotów publicznych podejmowanych we współpracy z podmiotami prywatnymi są wypracowane wytyczne oraz wzory dokumentów, które mogą okazać się szczególnie przydatne dla gmin niemających doświadczenia w postępowaniu PPP. Wytyczne stanowią zbiór wskazówek, jak krok po kroku przygotować niezbędne analizy, które de facto stanowią niezbędny element fazy przygotowawczej, tj. od momentu identyfikacji projektu do momentu wszczęcia postępowania na wybór partnera. To właśnie na podstawie opracowanych analiz podejmuje się decyzję o dalszej realizacji inwestycji w formule PPP. Na dalszym etapie przydatne będą wytyczne w zakresie postępowania przetargowego, tj. odnoszące się bezpośrednio do specyfiki trybu negocjacyjnego, zgodnie z którym odbywa się wybór partnera prywatnego.

Wybór właściwego partnera stanowi istotę udanego przedsięwzięcia PPP - to partner prywatny dzięki swoim umiejętnościom, wiedzy i doświadczeniu, we współpracy z podmiotem publicznym, ma zagwarantować wyższą jakość świadczonych usług publicznych, a w konsekwencji wyższy komfort życia użytkowników powstałej infrastruktury.

Dobrym rozwiązaniem dla samorządowców w kwestii podnoszenia kompetencji niezbędnych w obszarze przygotowania i zarządzania projektami realizowanymi w formule PPP mogą okazać się przygotowane przez MIiR cykliczne szkolenia specjalistyczne, których program merytoryczny dostosowany jest do aktualnych potrzeb administracji samorządowej. Pod koniec października br. w Łodzi odbyło się szkolenie specjalistyczne z zakresu PPP obejmujące tematykę projektów w zakresie efektywności energetycznej. Szczegółowo omawiana była problematyka dotycząca przygotowania samego projektu PPP w zakresie efektywności energetycznej oraz procedury wyboru partnera prywatnego z uwzględnieniem wymagań branżowych. Poza wspomnianymi szkoleniami, samorządy mają możliwość uczestnictwa w serii warsztatów specjalistycznych z zakresu postępowań przetargowych w PPP.

Cenną inicjatywą podjętą przez MIiR może okazać się planowane uruchomienie instytucji certyfikacji projektów planowanych do realizacji w formule PPP. Jednostki samorządowe, które będą chciały podjąć realizację inwestycji w PPP będą miały możliwość zweryfikowania czy dla formuła PPP będzie właściwa dla planowanego przez nie przedsięwzięcia. Zakres certyfikacji prowadzonej przez MIiR będzie dotyczył w głównej mierze:

  • oceny poprawności i kompletności przeprowadzonych analiz
  • przyjętego w ich wyniku modelu prawno-organizacyjnego oraz mechanizmu wynagradzania podmiotu prywatnego
  • proponowanego podziału ryzyk w projekcie.

Niezależnie od pojawiających się wśród samorządowców wątpliwości, warto szerzej zainteresować się możliwością realizacji istotnych z punktu widzenia społeczności lokalnych inwestycji właśnie w formule współpracy jednostki samorządu z podmiotem prywatnym. W sytuacji braku wystarczających środków na finansowanie publicznych inwestycji, gminy mogą pokusić się o pozyskanie odpowiednego wsparcia pochodzącego z sektora prywatnego. Potencjał partnera prywatnego przy odpowiedniej współpracy z podmiotem publicznym może przynieść wymierne korzyści dla każdej ze stron.

Krzysztof Adamczyk

audytor wewnętrzny z praktyką w jednostkach samorządu terytorialnego, ekspert w zakresie inwestycji i zarządzania projektami, dziennikarz specjalizujący się w tematyce prawa samorządowego, finansów publicznych oraz zamówień publicznych

Podstawa prawna

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odwołanie od decyzji administracyjnej. Najważniejsze informacje

Wiele życiowych spraw załatwianych jest decyzją administracyjną. Może to być np. zameldowanie na pobyt stały lub czasowy, przyznanie lub odmowa zasiłku rodzinnego, cofnięcie świadczeń z MOPS, przyjęcie lub nieprzyjęcie dziecka do przedszkola albo szkoły, określenie wysokości podatku od nieruchomości, pozwolenie na budowę, zajęcie pasa drogowego, zasiłków z tytułu choroby i macierzyństwa, świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Coraz więcej Polaków regularnie podróżuje koleją. Dokąd i jak często jeździmy pociągiem?

Kolej w Polsce przeżywa rozkwit – w ubiegłym roku odnotowano rekordową liczbę przejazdów. Aż 45% Polaków deklaruje sympatię do tego środka transportu, szczególnie młodzi (16–24 lata) i mieszkańcy Pomorza, którzy podróżują średnio 33 razy rocznie. Jaka jest najczęściej uczęszczana trasa? W jakie dni Polacy najczęściej kupują bilety? Jaki rodzaj pociągu preferują?

Renta wdowia. 320 tys. osób już otrzymało świadczenia. Sprawdź, czy też możesz dostać

Już 320 tys. osób otrzymało świadczenia w ramach renty wdowiej z ZUS. Wnioski nadal można składać. Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że dzięki rencie wdowiej świadczeniobiorcy zyskają średnio 358,27 zł.

Próg zaostrzony z 50 proc. do 25 proc. Nowe przepisy MEN zmieniają wszystko w szkołach

Istotne zmiany przepisów dla uczniów zakłada nowy projekt Ministerstwa Edukacji Narodowej, który został już skierowany do konsultacji. Będą surowsze zasady w szkołach. Projekt zakłada m.in., że uczeń nie będzie klasyfikowany z jednego, kilku albo wszystkich przedmiotów, gdy przekroczy próg 25 proc. nieobecności nieusprawiedliwionej.

REKLAMA

Od marzeń do nauki – po co naprawdę Sławosz Uznański – Wiśniewski poleciał w kosmos?

Śledzimy media społecznościowe, zdjęcia Ziemi z orbity i codzienne relacje Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Ale za tą medialną euforią kryje się znacznie więcej niż symboliczny gest. Co z tego lotu wynika dla Polski? Jakie są realne, wymierne korzyści dla gospodarki, nauki i przemysłu?

Pensje w samorządach z wyrównaniem. Czy również dla byłych pracowników?

Nowelizacja rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych zaczęła obowiązywać od 14 czerwca 2025 r. Nowe stawki wynagrodzeń będą należne pracownikom z wyrównaniem od 1 marca 2025 r.

Stacje hydrologiczne odnotowują rekordy dobowego opadu deszczu. Ulewy w całym kraju

Aż jedenaście stacji hydrologicznych zanotowało opad dobowy wyższy niż dotychczasowa maksymalna suma dobowa - wynika z danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Dwukrotnie wyższy poziom odnotowano na trzech stacjach, na jednej - trzykrotnie wyższy.

„Jak mogliśmy do tego dopuścić?” – dramatyczny stan zdrowia dzieci w jednym z najbogatszych krajów

W ostatnich latach znacznie pogorszył się stan zdrowia dzieci w jednym z najbogatszych krajów świata. Z najnowszego raportu wynika, że najmłodsi chorują i umierają tam częściej niż ich rówieśnicy w innych wysoko rozwiniętych państwach. Główne przyczyny to wypadki, przemoc i choroby cywilizacyjne, ale nie tylko.

REKLAMA

Patrz na skład! Ogólnopolska kampania o świadomej suplementacji

Jak często poświęcamy chwilę, by sprawdzić skład na etykiecie? Kampania „Patrz na skład” zachęca do zastanowienia się nad naszymi codziennymi decyzjami i promuje świadome podejście do suplementacji.

Segregacja odpadów to za mało. Ekspert: "Najlepsze śmieci to te, które nigdy nie powstały"

Dlaczego recykling nie wystarczy? Jakie błędy popełniamy w gospodarowaniu bioodpadami? I co musi się zmienić, by Polska była gotowa na gospodarkę obiegu zamkniętego? O tym wszystkim opowiada Michał Paca – ekspert ds. gospodarki odpadami i zrównoważonego rozwoju.

REKLAMA