Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Konsekwencje nieprawidłowości w projektach unijnych

Renata Maciejczak
inforCMS
Przy realizacji projektów unijnych zdarzają się sytuacje niedozwolone, które skutkują określonymi karami. Warto zapoznać się z tym, jakie sankcje czekają beneficjenta, który naruszy np. umowę o dofinansowaniu.

Według danych Ministerstwa Finansów (dalej: MF) od początku członkostwa Polski w Unii Europejskiej (dalej: UE) do końca czerwca 2008 r. zgłoszonych zostało do Komisji Europejskiej (dalej: KE) ponad 600 nieprawidłowości, z czego najwięcej w Zintegrowanym Programie Operacyjnym Rozwoju Regionalnego (41%). W szczególności dotyczyły one uchybień w zamówieniach publicznych, część wiązała się z fałszowaniem dokumentów oraz próbami rozliczania wydatków niekwalifikowanych. Najskuteczniejszą metodą wykrywania nieprawidłowości okazały się kontrole na miejscu, wstępne czynności sprawdzające oraz kontrola dokumentów projektowych.

Typy nieprawidłowości

W perspektywie finansowej 2007–2013 wszystkie instytucje zaangażowane we wdrażanie środków unijnych zobowiązane są do przeprowadzania kontroli, wykrywania i raportowania pojawiających się nieprawidłowości oraz ich korygowania.

Największe ryzyko nieprawidłowości dotyczy uchybień w stosowaniu:

• prawa zamówień publicznych,

• finansowania podatku od towarów i usług (VAT) oraz

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• pomocy publicznej (patrz: wykres).

Jak wykryć nieprawidłowości

Źródła informacji o nieprawidłowościach można podzielić na 2 grupy:

1) działania wewnętrzne (weryfikacja wniosku o dofinansowanie, kontrola procedur zawierania umów, weryfikacja wniosku o płatność, kontrola na miejscu, kontrola systemowa),

2) informacja z zewnątrz (donos, informacja prasowa, wyniki kontroli innej instytucji, „wyrok sądowy”, zgłoszenie faktu w ramach współpracy organów).

W przypadku podejrzenia o wystąpieniu nieprawidłowości następuje weryfikacja, polegająca na sporządzeniu wstępnego ustalenia administracyjnego. Kolejny krok to kwalifikacja danego przypadku, czyli ustalenie, czy podlega on niezwłocznemu zgłoszeniu do instytucji nadzorującej. Informowanie o działaniach odbywa się na podstawie raportów: bieżących i kwartalnych oraz zestawienia kwartalnego.

Instytucje wdrażające zobowiązane są informować o działaniach podjętych w celu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości oraz o sposobie ich rozliczenia i usunięcia (czy „dany wydatek zostanie rozliczony na poziomie wniosku o płatność”, czy „dany wydatek zostanie odzyskany od beneficjenta”).

Obowiązki instytucji (Wdrażających i Pośredniczących) w zakresie raportowania to m.in.: gromadzenie danych niezbędnych dla celów finansowych, monitorowanie, audyt, przetwarzanie i przekazywanie informacji zgodnie z ustawą z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych.

Wytyczne unijne i krajowe

Komisja Europejska opracowała w 2007 r. „Wytyczne do określania korekt finansowych nakładanych na wydatki ponoszone z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w przypadku naruszenia przepisów prawa zamówień publicznych” (dalej: Wytyczne KE). Dokument ten adresowany jest do służb KE przeprowadzających kontrole w państwach członkowskich i określa procentowe wielkości korekt finansowych w odniesieniu do konkretnych rodzajów naruszeń prawa zamówień publicznych (wysokie poziomy korekt) oraz zawiera zalecenia stosowania określonych w nim korekt lub stworzenie analogicznych krajowych systemów nakładania korekt finansowych.

Dla ułatwienia stosowania wytycznych KE Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (dalej: MRR) opracowało dokument pt.: „Wymierzanie korekt finansowych za naruszenia prawa zamówień publicznych związane z realizacją projektów współfinansowanych ze środków funduszy UE” (tzw. taryfikator). Kontrowersje wzbudza fakt, że dokument ten, jako instrukcja naliczania wysokości kar, nie jest umocowany prawnie, tj. ani w formie rozporządzenia, ani w formie ustawy. Co prawda MRR informuje, że jest to wyłącznie dokument pomocniczy, wydany w celu ustalania zasad wymierzania korekt finansowych, a jego podstawą prawną jest Rozporządzenie Komisji (WE) nr 448/2001 w sprawie procedury dokonywania korekt finansowych pomocy udzielanej w ramach funduszy strukturalnych.

Taryfikator określa m.in.:

• liberalne podejście – zaproponowane wielkości korekt finansowych odpowiadają najniższym poziomom korekt zawartym w Wytycznych KE,

• katalog naruszeń jest szerszy oraz dostosowany do specyfiki krajowego systemu udzielania zamówień publicznych,

• w przypadku wykrycia 2 lub większej liczby naruszeń zasad zamówień publicznych należy zastosować korektę o najwyższej wartości procentowej.

Przy ustalaniu korekt finansowych brane są pod uwagę rodzaj lub stopień naruszenia oraz skutki finansowe dla wydatków ze środków funduszy UE. Wysokość korekty powinna odpowiadać wysokości ustalonej szkody. Metody ustalenia wysokości korekty przyjęte w taryfikatorze to dyferencyjna i wskaźnikowa.

1) Metoda dyferencyjna – w celu ustalenia istnienia i wielkości szkody należy obliczyć różnicę pomiędzy wysokością rzeczywistych wydatków ze środków funduszy UE po wystąpieniu naruszenia a hipotetyczną kwotą wydatków. W sytuacji gdyby do naruszenia nie doszło, wysokość korekty oblicza się w oparciu o zasadę konkretyzacji wysokości korekt, tj.: na podstawie analizy dokumentacji postępowania, zwłaszcza złożonych ofert.

2) Metoda wskaźnikowa – stosowana, gdy obliczenie konkretnego rozmiaru szkody jest trudne lub niemożliwe, np.: trudność w ocenie wpływu na wysoką cenę wybranej oferty w przypadku mniejszego zainteresowania zamówieniem spowodowanego brakiem publikacji ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym UE.

Wysokość korekty (patrz: ramka) oblicza się według następującego wzoru:

Wkw. × Wś × W%

gdzie:

Wkw. – wysokość faktycznych wydatków kwalifikowalnych dla danego zamówienia,

Wś. – procentowa wysokość współfinansowania ze środków funduszy UE (obliczona jako rzeczywisty, a nieplanowany rozmiar środków wydatkowanych na sfinansowanie danego zamówienia),

W% – wskaźnik procentowy nałożonej korekty w wysokości przyjętej w taryfikatorze.

Przedszkola za pieniądze z Unii Europejskiej>>

Zwrot środków z UE

Procedurą odzyskiwania kwot nieprawidłowo wydatkowanych zajmuje się Instytucja Zarządzająca (dalej: IZ, na podstawie art. 26 ust.1 pkt 15 ustawy z 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, dalej: uzppr) w przypadku:

• wykorzystania środków niezgodnie z przeznaczeniem,

• naruszenia procedur obowiązujących przy realizacji projektu,

• pobrania środków nienależnych lub w nadmiernej wysokości.

Instytucja Zarządzająca wydaje decyzję określającą kwotę przypadającą do zwrotu oraz termin, od którego nalicza się odsetki (od dnia przekazania środków na rachunek bankowy beneficjenta) – art. 211 ust. 4 ustawy z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (dalej: uofp).

Odzyskiwanie środków może odbywać się w następujących formach:

1) zwrot przez beneficjenta,

2) potrącenie z kwoty kolejnej refundacji wraz z odsetkami,

3) zaspokojenie z określonych zabezpieczeń umownych,

4) inne środki prawne, np. postępowanie egzekucyjne,

ponadto:

5) Instytucja Wdrażająca może wstrzymać dofinansowanie do czasu wyjaśnienia zastrzeżeń co do prawidłowości jego wykorzystania,

6) w przypadku zagrożenia realizacji projektu zgodnie z umową o dofinansowanie IW może wstrzymać wypłatę dofinansowania do dnia ustanowienia przez beneficjenta dodatkowego zabezpieczenia prawidłowej realizacji projektu.

Wkład własny przy aplikowaniu o środki z UE>>

Konsekwencje naruszeń

Na podstawie podpisanej umowy o dofinansowanie mogą występować następujące sankcje:

1. Zwrot środków wraz z odsetkami.

2. Rozwiązanie umowy o dofinansowanie, np. beneficjent nie realizuje projektu na warunkach określonych w umowie, opóźnia jego realizację, dokonał znacznej modyfikacji projektu, nie stosuje się do zaleceń lub rekomendacji instytucji kontrolujących. (W przypadku rozwiązania umowy o dofinansowanie istnieje obowiązek zwrotu wypłaconego dofinansowania w terminie 30 dni od dnia rozwiązania umowy wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych).

3. Wykluczenie prawa otrzymania dofinansowania – wykorzystanie środków niezgodnie z przeznaczeniem, powodujące niezrealizowanie pełnego zakresu rzeczowego projektu.

4. Pozbawienie lub ograniczenie wolności, grzywna – z tytułu popełnienia przestępstwa określonego w ustawie z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (np. art. 270, art. 286).

5. Grzywna – z tytułu popełnienia przestępstwa/wykroczenia karno skarbowego.

6. Zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi, kara pieniężna, nagana, upomnienie – kary za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

PRZYKŁADOWE WYSOKOŚCI KOREKT FINANSOWYCH

W taryfikatorze określony został przedział procentowy korekt dotyczący konkretnych nieprawidłowości.

1. W% – 100%

• bezprawne udzielenie zamówienia w trybie negocjacji bez ogłoszenia lub w trybie z wolnej ręki;

• udzielenie zamówień dodatkowych lub uzupełniających o wartości przekraczającej 50% wartości zamówienia realizowanego w odniesieniu do usług lub robót budowlanych.

2. W% – 10% (prowadzenie negocjacji dotyczących treści oferty, np. dokonywanie w toku badania i oceny ofert zmian w treści oferty w drodze negocjacji między zamawiającym a wykonawcą, z wyłączeniem wyjaśnień dotyczących treści złożonych ofert oraz poprawiania w tekście oferty oczywistych omyłek pisarskich i omyłek rachunkowych w obliczeniu ceny).

3. W% – 5%

• brak w ogłoszeniu albo w specyfikacji istotnych warunków zamówienia (dalej: SIWZ) pełnej informacji o warunkach udziału w postępowaniu, żądanych dokumentach lub kryteriach oceny ofert;

• żądanie dokumentów/oświadczeń, które nie są niezbędne do przeprowadzenia postępowania.

4 W% – 2% (niedopełnienie obowiązku przekazania ogłoszenia o udzieleniu zamówieniu UOPWE).

Renata Maciejczak

Podstawy prawne:

• Ustawa z 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U. z 2009 r. nr 84, poz. 712)

• Ustawa z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 249, poz. 2104; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 79, poz. 666)

• Ustawa z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (j.t. Dz.U. z 2007 r. nr 223, poz. 1655; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 91, poz. 742)

• Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (j.t. Dz.U. z 2002 r. nr 11, poz. 926; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. nr 176, poz. 1238)

• Ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. nr 88, poz. 553; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 62, poz. 504)

• Rozporządzenie komisji (WE) nr 1978/2006 z 22 grudnia 2006 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 448/2001 w zakresie informowania o procedurze anulowania oraz ponownego wykorzystania anulowanych funduszy (Dz.Urz. UE L 368 z 23.12.2006 r. str. 89)

• Rozporządzenie Komisji (WE) nr 448/2001 z 2 marca 2001 ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1260/1999 w zakresie procedury dokonywania korekt finansowych pomocy udzielanej w ramach funduszy strukturalnych (Dz.Urz. UE L 64 z 6.03.2001 r. str. 13)

 

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: Samorzad.infor.pl
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Czy opłaca się studiować? Sprawdź w systemie ELA

    6 czerwca 2023 roku Ośrodek Przetwarzania Informacji uruchomił na zlecenie Ministerstwa Edukacji i Nauki (MEiN) już ósmą edycję ogólnopolskiego systemu monitorowania Ekonomicznych Losów Absolwentów szkół wyższych (ELA).

    Akcja "Jak nie czytam, jak czytam" w 2023 r.

    Dziś odbędzie się kolejna edycja akcji "Jak nie czytam, jak czytam", podczas której uczniowie w całej Polsce w tym samym czasie będą czytać dla przyjemności. Jej celem jest stworzenie u dzieci i młodzieży pozytywnych skojarzeń związanych z książką.

     

    Jak zamawiać e-recepty przez aplikację mojeIKP?

    Pacjent, który stale przyjmuje leki na receptę, może teraz poprosić o ponowne ich wystawienie przez aplikację mojeIKP.

    ZUS: dodatkowe 450 mld zł dla 24 mln Polaków. Koniecznie zajrzyj na swoje konto emerytalne
    ZUS zwaloryzował konta ubezpieczonych. O 450 mld zł.
    Sąd Najwyższy uchylił umorzenie sprawy Mariusza Kamińskiego i innych b. szefów CBA. PiS: dywersja i działanie antykonstytucyjne

    Sąd Najwyższy uchylił 6 czerwca 2023 r. umorzenie sprawy Mariusza Kamińskiego i innych byłych szefów CBA, skazanych w pierwszej instancji i ułaskawionych przez prezydenta. Sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania do sądu okręgowego. To jawna dywersja Sądu Najwyższego i działanie antykonstytucyjne, które ma doprowadzić do całkowitego chaosu prawnego - skomentował wyrok rzecznik PiS Rafał Bochenek.

    Apel pracodawców szpitali powiatowych do ministra zdrowia

    Pracodawcy szpitali powiatowych apelują do ministra zdrowia – czego oczekują? OZPSP zwrócił się do ministra zdrowia o niezwłoczne podjęcie działań, które w realny sposób zmienią i poprawią sytuację finansową placówek medycznych w Polsce. Potrzeba realnych zmian. 

    Ile kredyt studenckich zaciągnęli studenci w 2022 r.? Czy zmieni się kryterium dochodowe w 2023 r.?

    W latach 1998-2022 banki udzieliły kredytu studenckiego blisko 409 tys. studentów i doktorantów. W roku 2022 zawarto 1 280 takich umów.

    Czy warto studiować w 2023 r.?

    Decyzja o podjęciu studiów jest bardzo indywidualna i zależy od wielu czynników, takich jak interesy, cele kariery, sytuacja finansowa i inne osobiste okoliczności.

    Suplementacja chromem i lekkostrawna dieta korzystne dla wątroby

    Wątroba to organ bardzo narażony na skutki wysokotłuszczowej diety. Badania naukowców z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie wykazały, że najlepszym sposobem na poprawę jej funkcjonowania jest przejście na dietę lekkostrawną wraz z suplementowaniem chromu.

    Kiedy pracownik zdalny otrzyma do pracy jednocześnie laptop i monitor stacjonarny?

    Pracownicy pracujący przy użyciu laptopa powinni korzystać z monitora stacjonarnego. Pracodawca może alternatywnie wyposażyć stanowisko pracy w podstawkę zapewniającą ustawienie ekranu laptopa tak, aby jego górna krawędź znajdowała się na wysokości oczu, oraz w dodatkową klawiaturę i mysz. 

    10 godzin pracy od poniedziałku do czwartku. Piątek wolny. Pracodawcy wprowadzają skompresowany tydzień pracy [4 dni pracy]

    Deloitte testuje wdrożenie skompresowanego tygodnia pracy.

    W 2023 r. od rządu 616 mln zł więcej dla rolników

    Od 3 czerwca wyższa stawka zwrotu akcyzy od paliwa rolniczego.

    305 mln zł od rządu dla strażaków

    Minister Moskwa: w tym roku 305 mln zł na wozy ratowniczo-gaśnicze dla OSP.

    W Polsce sprzedano 200 000 pomp ciepła. Wiesz ile wyprodukowano w naszym kraju? [Wywiad]

    W 2022 roku sprzedano w naszym kraju ok. 200 tys. pomp ciepła, z czego jedynie 5 proc. wyprodukowano w Polsce. Importerzy zamawiają produkty pod własnym "brandem" i oferują jako polskie – powiedziała w rozmowie z PAP wiceprezes Izby Gospodarczej Urządzeń (IGU) OZE Aleksandra Jurkowska.

    Nowość: Krople do oczu spowalniają postęp krótkowzroczności u dzieci [Badania]

    Krople do oczu z niską dawką atropiny mogą spowolnić postęp krótkowzroczności u dzieci, ponieważ hamują nadmierne powiększanie się oka – informuje pismo „JAMA Ophthalmology”.

    Sposób na rekreację ruchową: taniec

    Regularne uprawianie aktywności fizycznej ma ogromne znaczenie. Szczególnie polecaną formą sportu jest taniec. Ma on wiele właściwości prozdrowotnych, poprawia samopoczucie, dodaje energii oraz pozwala nawiązać nowe kontakty towarzyskie. Warto więc już dziś udać się na zajęcia taneczne

    Kto może skorzystać z zamrożenia cen energii? Kiedy trzeba złożyć wniosek?

    Rolnicy, osoby z niepełnosprawnościami oraz posiadacze Karty Dużej Rodziny muszą pamiętać, że jeszcze tylko do końca czerwca br. mają czas na złożenie wniosków umożliwiających skorzystanie w tym roku z preferencyjnych rozliczeń cen energii ujętych w Tarczy Solidarnościowej.

    Kiedy święto Bożego Ciała w 2023 r? Historia. Koszt długiego weekendu 2023 r.

    W 2023 r. Boże Ciało przypada 8 czerwca 2023 r. Polacy wzięli urlopy w piątek 9 czerwca. I pojadą na długi weekend. Sporo zapłacą za wypoczynek. Wiadomo inflacja. 

    Do końca czerwca strażacy mogą otrzymać 10 000 zł na każdą jednostkę OSP

    Jednostki OSP mogą do 10 000 zł w programie dofinansowania Fundacji Grupy PERN. 

    Rak piersi: Moim zdaniem diagnostyka genetyczna leży [wywiad]

    Dziś pacjentki mogą mieć szybki dostęp do terapii bez konieczności hospitalizacji, bez spotykania się z grupą pacjentów, bez wysłuchiwania trudnych historii korytarzowych w oczekiwaniu w kolejce. Idziemy na szybki zastrzyk i spędzamy bardzo mało czasu w miejscu leczenia - mówi Magdalena Kardynał (Fundacja OmeaLife)

    Aerozol na migrenę. Kiedy pacjenci będą mogli skorzystać? [Badania]

    Ketamina przyjmowana w postaci aerozolu do nosa może okazać się bezpieczną i skuteczną metodą terapii opornej na leczenie przewlekłej migreny - informuje najnowszy numer czasopisma „Regional Ansthetic & Pain Medicine”.

    Nowe podręczniki HIT dla klasy II

    Wydawnictwo Biały Kruk i WSiP ubiegają się o dopuszczenie podręczników do HiT dla klasy II

    Rekrutacja na studia 2023 r. Nowe kierunki studiów. Ile miejsc dla studentów?

    Nowe kierunki studiów: na Uniwersytecie Rzeszowskim - zarządzanie państwem, Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza - archeometria, na Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie - gastronomia i catering dietetyczny.

    Polska opieka zdrowotna należy do najbardziej niedofinansowanych w UE

    Polski system zdrowia skrytykowany – jakie są zastrzeżenia? Według analizy prof. Johna Yfantopoulosa z greckiego Instytutu Badań Polityczno-Ekonomicznych i Społecznych IPOKE, polska opieka zdrowotna należy do najbardziej niedofinansowanych w UE. Dlatego koszty ponoszone przez pacjentów są bardzo wysokie, a 2/3 z nich dotyczy leków. Czy da się poprawić rentowność systemu zdrowia? 

    1 czerwca 2023 r. dodatkowa sesja maturalna [Matura 2023]

    W czwartek o godz. 9.00 egzaminem z języka polskiego na poziomie podstawowym rozpocznie się dodatkowa sesja egzaminów maturalnych.