REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czym są podatki i opłaty lokalne

Natalia Węgrzynek

REKLAMA

W najbliższym czasie zaprezentujemy cykl artykułów dotyczących podatków i opłat stanowiących dochody własne gmin. Każdy artykuł będzie stanowił kompendium wiedzy na temat konkretnego podatku lub opłaty.

W związku z powyższym, celem niniejszego, wstępnego artykułu jest wyjaśnienie, co kryje się pod pojęciem podatków i opłat lokalnych oraz na czym polega rozróżnienie pomiędzy podatkami lokalnymi a samorządowymi.

REKLAMA

Idea samorządności wiąże się z przekazaniem przez państwo części władzy publicznej lokalnym wspólnotom. Z przekazaniem władzy wiąże się powierzenie zadań do wykonania.  Konstytucja RP wprowadza w art. 163 bardzo istotną zasadę domniemania właściwości samorządu terytorialnego, stanowiąc, że wykonuje on wszystkie zadania publiczne, które nie zostały wyraźnie zastrzeżone dla organów innych władz publicznych.

Redakcja poleca: VAT w samorządach (książka)

Ponieważ efektywne wykonanie przekazanych zadań wymaga także zapewnienia środków na ich realizację, jednostki samorządu terytorialnego mają konstytucyjnie zagwarantowany udział w dochodach publicznych, odpowiednio do przypadających im zadań. Mogą to być dochody w formie: dochodów własnych, subwencji ogólnej, dotacji celowych z budżetu państwa.

W stanowiących podstawowe jednostki samorządu terytorialnego w Polsce gminach najważniejszym źródłem dochodów własnych samorządu pozostają wpływy z podatków.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zgodnie z art. 4 ust 1 pkt 1 ustawy z dnia z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2008 r., nr 88, poz. 539 z późn. zm.) są to wpływy z:

- podatku od nieruchomości, rolnego, leśnego, od środków transportowych,

- dochodowego od osób fizycznych, opłacanego w formie karty podatkowej, od spadków i darowizn, od czynności cywilnoprawnych

oraz wpływy z opłat:

- skarbowej, targowej, miejscowej, uzdrowiskowej i od posiadania psów, eksploatacyjnej - w części określonej w ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947, z późn. zm.)

- oraz innych stanowiących dochody gminy, uiszczanych na podstawie odrębnych przepisów.

Właśnie tym daninom stanowiącym dochody własne gmin, najczęściej zbiorczo nadawane jest miano podatków i opłat lokalnych.

Powyższa definicja nie do końca jednak odpowiada temu, co pod tym pojęciem rozumie ustawodawca.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2006 r., nr 121, poz. 844 z późn. zm.) do podatków i opłat lokalnych zaliczyć należy:

- podatek od nieruchomości,

- podatek od środków transportowych,

- opłatę targową,

- opłatę miejscową,

- opłatę uzdrowiskową

- i opłatę od posiadania psów.

Katalog świadczeń wymienionych we wskazanym wyżej uregulowaniu ma charakter zamknięty.

REKLAMA

W związku z zarezerwowaniem pojęcia podatków lokalnych dla świadczeń uregulowanych w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, powstał praktyczny problem dotyczący tego, jaką terminologią posługiwać się dla określenia zbioru wszystkich przymusowych świadczeń na rzecz podstawowej jednostki samorządu terytorialnego, jaką jest gmina.

Wobec powyższego, dla wszystkich świadczeń podatkowych, których cechą charakterystyczną jest to, że stanowią dochód budżetu gminy i jednocześnie wyróżnia je, że mogą być w pewnym zakresie kształtowane przez radę gminy bądź też wójta, burmistrza, prezydenta miasta, stworzono wspólną nazwę: „podatki samorządowe”.

Wprowadzenie pojęcia podatków samorządowych pozwala na jasne rozróżnienie pomiędzy nimi a podatkami państwowymi, do których zaliczyć należy podatki dochodowe od osób fizycznych i prawnych, podatek od towarów i usług, podatek akcyzowy, podatek od gier oraz podatek tonażowy.

REKLAMA

Wyróżnienie z kategorii podatków samorządowych podatków lokalnych ma częściowo swoje uzasadnienie jeżeli chodzi podział samorządowych organów podatkowych. Organem podatkowym pierwszej instancji w zakresie podatków i opłat lokalnych jest wójt, burmistrz, prezydent miasta. Instancją odwoławczą jest samorządowe kolegium odwoławcze.

Ze względu na bardziej skomplikowaną technikę poboru niektórych podatków samorządowych kompetencje w tym zakresie ustawodawca powierzył naczelnikom urzędów skarbowych. Właściwość naczelników została przewidziana dla poboru podatku dochodowego opłacanego w formie karty podatkowej, podatku od spadków i darowizn czy podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z uwagi na fakt, iż świadczenia te nadal stanowią dochód jednostek samorządu mimo, że trafiają na ich rachunek za pośrednictwem urzędów skarbowych, samorządom pozostawiono uprawnienia do współdecydowania z naczelnikami urzędów skarbowych w zakresie umarzania, rozkładania na raty oraz odraczania wymienionych wyżej podatków i opłat, a także w zakresie zwalniania płatników z obowiązku pobrania oraz wpłaty podatku lub zaliczki na podatek.

Czytaj także: Regionalna Izba Obrachunkowa - struktura i funkcjonowanie >>

Na koniec słowo o tym, na czym polega różnica pomiędzy podatkami a opłatami.

Cechą odróżniającą opłaty od podatków jest odpłatność (ekwiwalentność), co oznacza, że w przeciwieństwie do podatku, opłata jest pobierana w zamian za pewne ściśle określone świadczenie. Świadczenie to polega na dokonaniu konkretnej czynności, usługi przez organ.

W praktyce opłata nie zawsze wiernie odzwierciedla wartość dokonywanej w zamian czynności. Może ona przewyższać rzeczywiste koszty poniesione przez organ w związku z usługą lub wręcz przeciwnie, może mieć charakter symboliczny.

System opłat publicznych tworzą przede wszystkim tzw. opłaty lokalne, pobierane na podstawie przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, do których zalicza się:

- opłatę targową,

- opłatę miejscową,

- opłatę uzdrowiskową,

- opłatę od posiadania psów

- oraz opłaty o odrębnych podstawach prawnych.

Do tych ostatnich zaliczyć trzeba opłatę skarbową (ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej, Dz. U. z 2006 r., nr 225, poz. 1635 z późn. zm.) i inne opłaty (np. eksploatacyjną na podstawie ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze, t.j.: Dz. U. z 2005 r., nr 228, poz. 1947 z późn. zm., czy też opłatę z tytułu wzrostu wartości nieruchomości, tzw. rentę planistyczną, o której mowa w przepisach ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Dz. U. z 2003 r., nr 80, poz. 717 z późn. zm.).

Czytaj także: Podatek od nieruchomości podmiotów gospodarczych >>

Źródło: Sektor Publiczny

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kalendarz szczepień dorosłych [TABELA]

Kalendarz szczepień dorosłych. Kiedy i na co warto się zaszczepić? Które szczepionki są szczególnie zalecane dla seniorów? Ile dawek poszczególnych szczepionek? Polskie Towarzyszko Medycyny rodzinnej we współpracy z Fundacją MY PACJENCI opracowało kalendarz szczepień dla dorosłych.

Branża pirotechniczna chce wzmocnić potencjał obronny kraju

W odpowiedzi na zapowiadane przez rząd plany dotyczące szeroko zakrojonych szkoleń wojskowych, przedstawiciele branży pirotechnicznej, w liście wysłanym do ministrów obrony oraz spraw wewnętrznych i administracji, podkreślają swoje unikalne kompetencje i zasoby. Chodzi o wzmocnienie bezpieczeństwa państwa oraz efektywną współpracę ze strukturami obronnymi.

Od 1 stycznia 2026 r. nowy obowiązek jednostek sektora finansów publicznych. Chodzi o zmiany w zakresie rejestru umów

Od 1 stycznia 2026 r. nowy obowiązek jednostek sektora finansów publicznych. Chodzi m.in. o zmiany w zakresie rejestru umów. Projekt nowelizacji trafił do opiniowania. Projektodawcą jest Ministerstwo Finansów.

8400 zł brutto dla pracowników pomocy społecznej? 3-miesięczny urlop? Związkowcy przedstawili propozycje

Ile zarabia pracownik pomocy społecznej? A ile powinien zarabiać? Związkowa Alternatywa domaga się radykalnej poprawy warunków pracy i wynagrodzeń zatrudnionych w tym sektorze. Związek oczekuje skokowego wzrostu płac, dotrzymania przez rząd złożonych wcześniej obietnic, a także zapewnienia urlopu regeneracyjnego i warunków do rozwoju zawodowego dla wszystkich zatrudnionych w sektorze pomocy społecznej.

REKLAMA

Gminy mają problemy finansowe, bo słabo ściągają zaległe czynsze, podatki, kary i tym podobne zobowiązania

Podatki, czynsze za mieszkania komunalne, wodę, wywóz śmieci, alimenty i mandaty – takich opłat nie regulują konsumenci oraz firmy wobec gmin. Nazbierało się tego już ponad 17,5 miliarda złotych. Jednocześnie gminy narzekają na brak pieniędzy na remonty, budowę mieszkań i inne ważne przedsięwzięcia.

36 lat w oczekiwaniu na diagnozę. Pacjenci z chorobami rzadkimi wciąż czekają na zmiany

W Polsce ponad 3 miliony osób zmaga się z chorobami rzadkimi, a system opieki zdrowotnej wciąż nie jest odpowiednio przystosowany do ich potrzeb. Czas oczekiwania na diagnozę często rozciąga się na lata, co prowadzi do pogorszenia zdrowia pacjentów i stanowi ogromne obciążenie dla ich rodzin. Oto historie pacjentów, którzy latami czekali na diagnozę.

4666 zł dla każdego sołtysa? Wybory organizowane przez PKW?

Czy sołtysi otrzymają wynagrodzenia na poziomie ustawowej płacy minimalnej? Czy wybory na sołtysa będą organizowane przez Państwową Komisję Wyborczą, a kandydaci organizować będą kampanie w swoich wsiach? Profesjonalizacje działań najmniejszych jednostek administracyjnych zaproponował jeden z kandydatów na Prezydenta PR.

Status ochrony wilka. Komisja Europejska proponuje zmiany

7 marca 2025 r. weszły w życie zmiany dotyczące załączników do konwencji berneńskiej. Chodzi o zmianę statusu ochrony wilka. Komisja UE proponuje dostosowanie statusu ochrony wilka w prawodawstwie UE do konwencji berneńskiej.

REKLAMA

Poradnik kryzysowy. Pierwsze 72 h każde gospodarstwo powinno przetrwać o własnych siłach

Do końca roku do obywateli ma trafić tzw. poradnik kryzysowy. Robert Klonowski z MSWiA przekazał PAP: - Przez trzy dni wszyscy obywatele, każde gospodarstwo domowe, powinno przetrwać o własnych siłach.

Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych – alternatywa dla drogi sądowej

Zgodnie z obowiązującą ustawą z 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw od 1 lipca 2024 r. doszło do zniesienia wojewódzkich komisji ds. orzekania o zdarzeniach medycznych. W ramach pozasądowego trybu kompensaty szkód medycznych zastąpił je Rzecznik Praw Pacjenta będący dysponentem Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych.

REKLAMA