REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Błędy w realizacji zamówień finansowanych ze środków unijnych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Andrzela Gawrońska-Baran
Radca prawny, doktor nauk prawnych z kilkunastoletnim doświadczeniem w dziedzinie zamówień publicznych, specjalizujący się również w kwestiach legislacyjnych. Autorka licznych profesjonalnych publikacji poświęconych problematyce zamówień publicznych. Wiceprezes Urzędu Zamówień Publicznych w latach 2007-2008, w latach 2010-2016 dyrektor departamentu zamówień publicznych w dużej instytucji zamawiającej. W ramach praktyki zawodowej prowadzi AGB Kancelarię Radcy Prawnego.

REKLAMA

Udzielanie zamówień publicznych podlega kontroli m.in. Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Szczególna uwaga skupiona jest na zamówieniach współfinansowanych ze środków unijnych, o czym świadczy ich liczba. W 2009 roku kontrolą objęto 177 postępowań.

Na podstawie ustawy z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (dalej: Pzp) Prezes Urzędu Zamówień Publicznych (dalej: UZP) przeprowadza dwa rodzaje kontroli:

REKLAMA

1) obligatoryjną kontrolę uprzednią ex ante (gdy wartość zamówienia jest równa bądź przekracza 10 mln euro dla dostaw i usług oraz 20 mln euro dla robót budowlanych) oraz

2) doraźną: uprzednią lub następczą, jeżeli wniosek o przeprowadzenie kontroli złoży instytucja zarządzająca.

REKLAMA

Przeprowadzone w 2009 roku kontrole dotyczyły zamówień współfinansowanych w szczególności ze Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR), z Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Sektorowego Programu Operacyjnego „Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw” (SPO WKP), a ich wnioskodawcami były np. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, urząd marszałkowski, a nawet radni.

Z informacji o wynikach kontroli zamieszczonej na stronie internetowej UZP wynika, że nieco ponad połowa kontroli w 2009 roku zamówień współfinansowanych ze środków UE miała charakter obligatoryjny i dotyczyła przede wszystkim inwestycji drogowych lub wodociągowo-kanalizacyjnych współfinansowanych głównie z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Pozostała część miała charakter doraźny i objęła m.in. zamówienia o mniejszej wartości na przebudowę ulic i budynków w gminach, dostawę specjalistycznych urządzeń oraz usługi szkoleniowe.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W wynikach kontroli wymieniono m.in. naruszenia Pzp mające wpływ na wynik postępowania. Jednym z naruszeń o takim charakterze było niezgodne z przepisami Pzp zastosowanie trybu zamówienia z wolnej ręki lub zapytania o cenę.

Stosowanie trybu zamówienia z wolnej ręki musi być uzasadnione okolicznościami o charakterze obiektywnym. Staranny zamawiający powinien już na etapie zamówienia podstawowego przewidzieć odpowiednie klauzule w kontrakcie, które pozwoliłyby na rozszerzenie czasowe usługi w przypadku zmiany terminu wykonania robót budowlanych, np. przewidując zamówienia uzupełniające. Przedmiotem postępowania prowadzonego przez miasto K. w trybie zapytania o cenę było sporządzenie dokumentacji projektowych na budowę obwodnicy. Kontrolujący wskazali, że usługa ta nie może być uznana za powszechnie dostępną, o ustalonych standardach jakościowych, a w związku z tym nie może być zamówiona w tym trybie. Nie może być ona spełniona przez dowolnego wykonawcę, lecz tylko przez osoby lub podmioty zatrudniające osoby mające wymagane uprawnienia budowlane do projektowania w danej specjalności.

Czytaj także: Nieprawidłowości przy rozliczaniu dotacji unijnych>>

Wartość zamówienia

REKLAMA

Często stwierdzanym podczas kontroli naruszeniem mającym wpływ na wynik postępowania było także zaniechanie stosowania przez zamawiających przepisów właściwych dla łącznej wartości szacunkowej poszczególnych części zamówienia, w wyniku czego nie zostało zamieszczone ogłoszenie o zamówieniu w Biuletynie Zamówień Publicznych lub w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Jako jedno zamówienie należy traktować usługi, jeżeli zachodzi możliwość ich realizacji przez jednego wykonawcę i gdy posiadają one podobne przeznaczenie, tj. gdy usługi te mają zasadniczo te same lub podobne funkcje techniczne lub gospodarcze (tzw. zamówienia tego samego rodzaju). Obok związku funkcjonalnego pomiędzy usługami musi istnieć związek czasowy (zamówienia mają być nabywane w dającej się przewidzieć, określonej perspektywie czasowej).

Zamawiający jest uprawniony udzielić zamówienia w częściach w toku odrębnych postępowań, ale w każdym takim postępowaniu musi stosować przepisy właściwe dla łącznej wartości wszystkich części.

Opis warunków udziału w postępowaniu

Jak wynika z kontroli Prezesa UZP wiele postępowań obarczonych było naruszeniami dotyczącymi opisu warunków udziału w postępowaniu w sposób naruszający uczciwą konkurencję. Zapomniano o tym, że zasady udzielania zamówień obejmują wszelkie czynności zamawiającego i dotyczą wszystkich faz postępowania.

Okres funkcjonowania wykonawcy nie przesądza o jego zdolności do wykonania zamówienia. Może się zdarzyć, że wykonawca działający na rynku krócej będzie miał większe doświadczenie od wykonawcy prowadzącego działalność dłużej. Oznacza to, że podmioty prowadzące działalność przez okres krótszy niż wymagany przez zamawiającego mogłyby być także zdolne do wykonania zamówienia.

Czytaj także: Omyłki w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego>>

Kryteria oceny ofert

W postępowaniach o udzielenie zamówienia zamawiający dopuszczali się też naruszeń polegających na błędnym określeniu kryteriów oceny ofert. Prowadziło to w szczególności do wyboru najkorzystniejszej oferty opartej na „niemierzalnych” lub subiektywnie określonych kryteriach oceny ofert. Zdarzały się sytuacje ustalania przez samorządowych zamawiających kryterium oceny ofert dotyczącego właściwości wykonawcy, co pokazywało, że nie rozróżniają oni oceny przedmiotowej dokonywanej na podstawie kryteriów oceny ofert od oceny podmiotowej – na podstawie oceny spełniania warunków udziału przez wykonawców.

Naruszenia niemające wpływu na wynik postępowania

Podczas kontroli stwierdzono również naruszenia niemające wpływu na wynik postępowania. Wymienia się wśród nich w szczególności niepełną treść ogłoszeń o zamówieniu (np. w zakresie dokumentów wymaganych od wykonawców zagranicznych), żądanie od wykonawców dokumentów, które nie są niezbędne do prowadzenia postępowania (głównie w sytuacji braku sprecyzowania warunku udziału w postępowaniu, dla którego żąda się przedstawienia dokumentu), zaniechanie wezwania wykonawcy do uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu, jeżeli nie miało to wpływu na wynik postępowania, a także niezłożenie przez osoby wykonujące czynności w postępowaniu oświadczenia o braku podstaw do wyłączenia z postępowania oraz niewyłączenie się tych osób z postępowania, mimo takiego obowiązku.

PRZYKŁAD NIEPRAWIDŁOWOŚCI W TRYBIE ZAMÓWIENIA Z WOLNEJ RĘKI

Miasto i Gmina N. udzieliło zamówienia współfinansowanego z Funduszu Spójności na usługę pełnienia funkcji inżyniera kontraktu dla projektu „System zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków”, w trybie zamówienia z wolnej ręki na podstawie art. 67 ust. 1 pkt 5 Pzp. Zamawiający wskazał na chęć uniknięcia konieczności zapoznania się z obowiązkami oraz dokumentacją przez potencjalnego nowego inżyniera kontraktu, co mogłoby zagrozić terminowemu wykonaniu projektu. Kontrola wykazała, że zakres przedmiotowy zamówienia podstawowego i dodatkowego był taki sam. Doszło zatem do powtórzenia tego samego rodzaju zamówień, a nie udzielenia zamówienia dodatkowego, będącego ze swej istoty rozszerzeniem zamówienia podstawowego o nowe elementy. Uznano, że brak było uzasadnienia dla twierdzenia, że wykonanie usługi stało się konieczne na skutek sytuacji niemożliwej do przewidzenia, tym bardziej że była ona objęta zamówieniem podstawowym.

PRZYKŁAD NIEPRAWIDŁOWOŚCI W TRYBIE PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO

Gmina przeprowadziła trzy postępowania w trybie przetargu nieograniczonego, których przedmiotem był nadzór inwestorski dla każdego z trzech etapów inwestycji polegającej na budowie systemu kanalizacji w gminie. Zamówienie było współfinansowane z ZPORR. Wartość szacunkowa kontrolowanych zamówień została więc ustalona odrębnie dla każdego postępowania i według takiej wartości stosowano przepisy Pzp. Prezes UZP uznał za błędne założenie, że skoro zamówienia na nadzór dotyczą odrębnych etapów robót budowlanych, to nie jest wymagane sumowanie ich wartości. W przedmiotowym przypadku zamówienia dotyczyły bowiem sprawowania nadzoru nad realizowanymi w tym samym czasie robotami budowlanymi o tym samym charakterze, na terenie tej samej gminy. Poza tym mogły być wykonywane przez tego samego wykonawcę i faktycznie jednemu zostały udzielone. Jednocześnie wszystkie trzy postępowania zostały wszczęte w jednym dniu i postawiono w nich takie same warunki udziału.

PRZYKŁAD NIEPRAWIDŁOWOŚCI W SIWZ

Zamawiający wymagał w specyfikacji istotnych warunków zamówienia (SIWZ), aby wykonawca wykazał, że prowadzi działalność w zakresie dostaw będących przedmiotem zamówienia przez okres nie krótszy niż 3 lata. Prezes UZP podkreślił, że posiadanie zdolności do wykonania zamówienia nie może być utożsamiane z okresem prowadzenia działalności. Postawiony warunek uznano za niezasadny i naruszający art. 7 ust. 1 Pzp. Ustawodawca przewidział bowiem możliwość udziału w postępowaniu przez wykonawców, którzy prowadzą działalność przez okres krótszy niż 3 lata, nie wskazując okresu minimalnego.

PRZYKŁAD NIEPRAWIDŁOWOŚCI PRZY OKREŚLANIU KRYTERIÓW

W postępowaniu na promocję projektu z SPO WKP zamawiający ustalił, że kryteriami oceny ofert będą: cena – 80% i ocena wybranych parametrów technicznych – 20%. Drugie z kryteriów nie zostało należycie wyjaśnione, określono tylko jego wagę, wskazano, które parametry będą podlegać ocenie, określono liczbę punktów w skali 0–10, wskazano na indywidualną ocenę członków komisji, ale nie sprecyzowano, czym będą się kierować członkowie komisji, przyznając te punkty. Prezes UZP uznał, że zamawiający naruszył art. 36 ust. 1 pkt 13 Pzp. W jego ocenie wątpliwości co do sposobu oceny ofert na podstawie niedookreślonych kryteriów mogą zniechęcać potencjalnych wykonawców do złożenia ofert, a tym samym może to prowadzić do naruszenia zasady uczciwej konkurencji.

Podstawa prawna

● Ustawa z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (j.t. Dz.U. z 2007 r. nr 223, poz. 1655; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 223, poz. 1778)

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koniec pobłażania dla agresji wobec lekarzy – nowe wytyczne Prokuratora Generalnego [PDF]

Wzrost liczby przypadków agresji wobec pracowników ochrony zdrowia skłonił Prokuratora Generalnego do wydania jednoznacznych wytycznych w sprawie prowadzenia postępowań karnych w takich sprawach. Naczelna Izba Lekarska z zadowoleniem przyjęła tę decyzję, podkreślając, że to efekt długofalowych działań środowiska lekarskiego na rzecz poprawy bezpieczeństwa.

Stanowisko NIL z 2023 r. ws. biorezonansu

W przestrzeni publicznej coraz częściej pojawiają się doniesienia o stosowaniu terapii biorezonansu magnetycznego – metody, która zyskuje popularność zarówno wśród zwolenników medycyny alternatywnej, jak i osób poszukujących niekonwencjonalnych sposobów leczenia różnych dolegliwości. Przypominamy stanowisko Rady Ekspertów Naczelnej Izby Lekarskiej z sierpnia 2023 r.

Nawet 80 km/h. Tak pędzą dzieciaki na hulajnogach

Coraz więcej dzieci trafia do szpitali z poważnymi urazami po wypadkach na elektrycznych hulajnogach – alarmuje Mateusz Struś asystent z Oddziału Neurochirurgii Dziecięcej, Dziecięcego Szpitala Klinicznego WUM. Jego zdaniem główną przyczyną jest nadmierna prędkość oraz brak kasków, a nieletni pacjenci często osiągają na własnych hulajnogach nawet 70–80 km/h.

Sześć wsi w Polsce stanie się miastem od początku 2026 roku. Wiemy już które

Od 1 stycznia 2026 r. roku w Polsce przybędzie sześć miast. Tak wynika z założeń projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany nazwy gminy (RD214), które zostały opublikowane 14 lipca 2025 r. w wykazie prac legislacyjnych rządu. Nastąpi też 6 zmian dotyczących ustalenia granic gmin, 9 zmian dotyczących ustalenia granic miast i jedna zmiana nazwy miasta.

REKLAMA

126 mln zł na lądowiska dla SOR. Rusza nabór na dofinansowanie z Funduszu Medycznego

Ministerstwo Zdrowia ogłosiło nowy konkurs w ramach Funduszu Medycznego: „Dotacja na modernizację lub budowę lądowisk dla śmigłowców przy szpitalnych oddziałach ratunkowych (SOR)”. Program ma na celu poprawę dostępności i bezpieczeństwa transportu lotniczego pacjentów w stanach zagrożenia życia. Szpitale będą mogły otrzymać nawet 97% dofinansowania na budowę lub modernizację lądowisk. Nabór wniosków rozpocznie się 31 lipca 2025 roku.

420 tys. osób otrzymało świadczenia w ramach renty wdowiej, wydano 51,3 tys. decyzji odmownych

Już blisko 420 tys., osób otrzymało rentę wdowią. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił na ten cel ponad 1,4 mld zł brutto, z czego prawie 150 mln zł to kwota, o którą wzrosły wypłaty w związku ze zbiegiem świadczeń.

Kiedy kompleksowy remont linii średnicowej w Warszawie? Minister wskazał kluczowe terminy i zakres prac. Stację Warszawa Powiśle zastąpią dwa nowe przystanki osobowe

W dniu 9 lipca 2025 r. minister infrastruktury – w odpowiedzi na interpelację poselską – udzielił obszernych informacji odnośnie terminów i zakresu modernizacji kolejowej linii średnicowej w Warszawie. Okazuje się, że jako pierwsza (w latach 2026-2029) będzie realizowana część wschodnia linii średnicowej (na praskim brzegu Wisły). Natomiast w drugim etapie (po 2030 r.) zmodernizowana będzie część zachodnia: od stacji Warszawa Zachodnia (bez samej stacji), przez stacje Warszawa Ochota, Warszawa śródmieście do ul. Wybrzeże Szczecińskie. Co ważne, w tym drugim etapie powstaną dwie nowe stacje w rejonie ronda de Gaulle’a oraz pomiędzy ul. Solec i Wybrzeże Kościuszkowskie a obecny przystanek Warszawa Powiśle zostanie na stałe wyłączony z użytkowania. Także w drugim etapie modernizacji zostanie przebudowany tunel średnicowy i most średnicowy na Wiśle.

Rolnicy dostaną własnego rzecznika? PSL składa projekt ustawy

Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego złożył w Sejmie projekt ustawy, której głównym celem jest powołanie nowej instytucji – Rzecznika Praw Rolników. Funkcję tę miałby każdorazowo pełnić Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych, co – według autorów projektu – ma zagwarantować niezależność i bliskość tej roli wobec środowisk rolniczych.

REKLAMA

Odwołanie od decyzji administracyjnej. Najważniejsze informacje

Wiele życiowych spraw załatwianych jest decyzją administracyjną. Może to być np. zameldowanie na pobyt stały lub czasowy, przyznanie lub odmowa zasiłku rodzinnego, cofnięcie świadczeń z MOPS, przyjęcie lub nieprzyjęcie dziecka do przedszkola albo szkoły, określenie wysokości podatku od nieruchomości, pozwolenie na budowę, zajęcie pasa drogowego, zasiłków z tytułu choroby i macierzyństwa, świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Coraz więcej Polaków regularnie podróżuje koleją. Dokąd i jak często jeździmy pociągiem?

Kolej w Polsce przeżywa rozkwit – w ubiegłym roku odnotowano rekordową liczbę przejazdów. Aż 45% Polaków deklaruje sympatię do tego środka transportu, szczególnie młodzi (16–24 lata) i mieszkańcy Pomorza, którzy podróżują średnio 33 razy rocznie. Jaka jest najczęściej uczęszczana trasa? W jakie dni Polacy najczęściej kupują bilety? Jaki rodzaj pociągu preferują?

REKLAMA