REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dialog z mieszkańcami przy tworzeniu planów miejscowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Marcin Kuryłło

REKLAMA

Polityka zagospodarowania przestrzennego w gminie to temat trudny i często wzbudzający kontrowersje wśród mieszkańców. Dlatego właściwie prowadzony dialog ze społeczeństwem, towarzyszący procesowi zagospodarowania przestrzennego, może pomóc w przezwyciężeniu obaw i protestów mieszkańców oraz przyczynić się do lepszej jakości prac i rozwoju samorządów.

Konsultacje są jedną z form dialogu społecznego, przewidzianych w przyjętym 22 października 2002 r. przez Radę Ministrów dokumencie pt. „Zasady dialogu społecznego”. Celem konsultacji jest dwukierunkowa komunikacja administracji publicznej z partnerami społecznymi, prowadzona w celu uzyskania opinii na temat proponowanych przez administrację rozwiązań.

REKLAMA

O tym, jak ważne są konsultacje społeczne w procesach decyzyjnych świadczy opracowany przez Komisję Europejską zestaw minimalnych standardów konsultacji. Zasady komunikacji społecznej zalecane przez KE to:

● właściwa, konkretna i rzeczowa informacja powinna być przekazywana każdemu uczestnikowi konsultacji,

● konsultacjami powinny być objęte wszystkie grupy docelowe,

● konsultacja powinna być prowadzona za pośrednictwem środków komunikacji dostosowanych do celów konsultacji i oczekiwań ich uczestników,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

● należy przewidzieć wystarczający czas, by umożliwić zainteresowanym uczestnictwo w konsultacjach,

● należy potwierdzać otrzymanie odpowiedzi ze strony społecznych partnerów,

● zakończeniem konsultacji powinna być publikacja raportu opisującego wyniki konsultacji i sposobu wykorzystania ich w trakcie dokonywania oceny skutków regulacji.

Polskie prawo przewiduje wiele sytuacji, w których na organy administracji publicznej nałożony jest obowiązek przeprowadzenia konsultacji społecznych. Do takich sytuacji należy m.in. opracowanie dokumentów planistycznych:

● miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,

● studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz

● innych opracowań urbanistycznych związanych z rozwojem gminy w zakresie gospodarki przestrzennej.

Cel konsultacji społecznych

Celem konsultacji społecznych w przypadku dokumentów planistycznych może być:

1) poinformowanie lokalnej społeczności o przystąpieniu do sporządzania lub zmiany miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub aktualizacji studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy,

2) prezentacja wariantowego przebiegu inwestycji wraz z zamierzeniami inwestora,

3) stworzenie mieszkańcom obszarów sąsiadujących z inwestycją możliwości zgłoszenia ewentualnych uwag lub wskazania rozwiązań alternatywnych.

Proces konsultacji społecznych ma również pomóc samorządom, urbanistom oraz inwestorom w wyborze optymalnego wariantu rozwiązania uwzględniającego możliwie najwięcej postulatów wszystkich zainteresowanych stron.

Czytaj także: Planowanie przestrzenne w gminie>>

Komunikacja ze społeczeństwem

REKLAMA

Służby planowania przestrzennego odgrywają ważną rolę w sprawowaniu władzy samorządowej poprzez prowadzenie stałego monitoringu przestrzennego oraz przygotowanie analiz i sporządzanie projektów dokumentów planistycznych. Dokumenty te stanowią podstawę polityki przestrzennej lokalnych władz.

Niezwykle ważne jest odpowiednie przygotowanie osób odpowiedzialnych za sporządzanie takich dokumentów do prowadzenia konsultacji społecznych, tak aby były one efektywne, a nie jedynie markowane lub ograniczające się do minimum wynikającego z obowiązującego prawa.

Osoby odpowiedzialne za komunikację ze społeczeństwem mają do dyspozycji wiele możliwości przekazywania mieszkańcom informacji.

Po pierwsze, informowanie mieszkańców (jednokierunkowa komunikacja) o aktualnym stanie prawnym, projektach planistycznych, czynionych przygotowaniach, przebiegu i wynikach podejmowanych prac przez przeznaczone do tego jednostki samorządu terytorialnego. Do realizacji polityki informacyjnej można wykorzystać takie instrumenty i narzędzia, jak:

● ogłoszenia na tablicach informacyjnych w urzędzie, słupy ogłoszeniowe,

● foldery, plakaty, ulotki, billboardy,

● ogłoszenia i artykuły prasowe,

● audycje radiowe i telewizyjne,

● strony internetowe.

Po drugie, zapraszanie mieszkańców do aktywnego uczestnictwa w procesie planowania przestrzennego (dwukierunkowa komunikacja). W tym przypadku można wykorzystać m.in.:

● debaty publiczne,

● prezentacje ekspertów połączone z dyskusją publiczną,

● spotkania konsultacyjne z organizacjami reprezentującymi mieszkańców,

● spotkania z udziałem inwestorów,

● ankiety – przy zastosowaniu profesjonalnych metod badawczych (rodzaj, dobór pytań, właściwa grupa docelowa),

● interaktywne strony internetowe,

● forum internetowe.

Zaangażowanie mieszkańców gminy w proces podejmowania decyzji planistycznych jest zadaniem trudnym. Niestety, Polska wciąż wypada słabo na tle wysoko rozwiniętych społeczeństw obywatelskich państw Zachodniej Europy. Występuje w naszym kraju stosunkowo niski poziom utożsamiania się mieszkańców z regionem, w którym żyją, słaba integracja oraz mała gotowość do współdziałania i konstruktywnego rozwiązywania konfliktów wśród lokalnych społeczności. Dlatego przeprowadzenie skutecznej i efektywnej partycypacji społecznej w procesie podejmowania decyzji planistycznych wymaga szczegółowego planowania i konsekwentnej realizacji założeń.

Zalety i korzyści konsultacji społecznych

REKLAMA

Przeprowadzenie konsultacji społecznych to m.in. większa akceptacja dla tworzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz innych dokumentów planistycznych mających służyć całej społeczności lokalnej, wynikająca z poczucia mieszkańców do bycia współtwórcą i współautorem podjętych decyzji i przyjętych rozwiązań. To także większa szansa na znalezienie najbardziej optymalnych rozwiązań wynikających z udziału szerokiego grona osób, ekspertów znających doskonale lokalne uwarunkowania.

Zaangażowanie społeczności lokalnej na wczesnym etapie projektowania i planowania pozwala na zdiagnozowanie ewentualnych obaw i oporów części mieszkańców. Umożliwia to uniknięcie eskalacji konfliktów dzięki wcześniejszemu doprowadzeniu do kompromisu. Trudniej doprowadzić do kompromisu, jeśli pewne decyzje zapadły i są nieodwołalne.

Włączenie szerokiej grupy społeczności lokalnych buduje natomiast zaufanie mieszkańców do władz i lepszy klimat społeczny. To również zwiększenie świadomości obywatelskiej społeczeństwa, większa integracja i chęć mieszkańców do współpracy na rzecz rozwoju lokalnych społeczności.

Dodatkowym pozytywnym czynnikiem jest większa przychylność i współpraca ze strony mediów wynikająca z postrzegania władz samorządowych jako partnerów społeczeństwa.

Czytaj także: Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego>>

Zagrożenia towarzyszące niewłaściwym konsultacjom społecznym

Niewłaściwe podejście do dialogu społecznego ze strony władz samorządowych, służb planistycznych i odpowiedzialnych jednostek zaangażowanych w proces uchwalania planów zagospodarowania przestrzennego może przynieść dużo szkody. Zebranie wniosków i uwag, przeprowadzenie dyskusji publicznej, bo taki jest obowiązek prawny, a nie faktyczne wsłuchanie się w potrzeby i postulaty lokalnych społeczności może spowodować opór względem planów oraz projektów i wywołać ostre protesty. Często zdarza się, że grupa osób blokuje powstanie planów zagospodarowania przestrzennego w takiej a nie innej formie, ponieważ zabrakło właściwych i dobrze przeprowadzonych konsultacji społecznych. Do tego dochodzi zły wizerunek w mediach, który przekłada się na ogólne złe postrzeganie lokalnej władzy, a nawet całego urzędu gminy i pracy urzędników.

Niewłaściwe przeprowadzenie konsultacji społecznych może być spowodowane m.in.:

● brakiem faktycznego zainteresowania samorządów partycypacją społeczną – władze jedynie pozorują działania zmierzające do wysłuchania mieszkańców i ich zaangażowania w prace planistyczne, jednak realizują dokładnie to, co zamierzali od początku,

● brakiem jasnego określenia efektów współpracy z lokalnym społecznościami,

● złą organizacją wynikającą z braku doświadczenia oraz przygotowania merytorycznego osób odpowiedzialnych za konsultacje społeczne – przypadkowe wyznaczenie osób do realizacji odpowiednich zadań, które jest odbierane jako obciążenie dodatkowymi (niepotrzebnymi) obowiązkami,

● brakiem spójności i systematyczności w realizowanych zadaniach – organizowane są nieskoordynowane pojedyncze akcje, które są źle postrzegane przez społeczeństwo i mogą spowodować jedynie negatywny szum medialny wokół konfliktów i protestów,

● niewłaściwym doborem uczestników konsultacji – na spotkania i konsultacje zapraszani są jedynie zwolennicy polityki władz samorządowych i ich propozycji w obszarze polityki zagospodarowania przestrzennego, natomiast marginalizowani są oponenci.

Doświadczenie wskazuje, że umożliwienie społeczeństwu wyrażenia swoich opinii oraz wpływ na politykę przestrzenną regionu, który zamieszkują, przynosi władzom samorządowym więcej korzyści niż strat. Warto więc, przygotowując dokumenty planistyczne lub inwestycje, sięgnąć do przykładów innych samorządów. Zarówno tych, którym się powiodło lepiej w prowadzeniu dialogu społecznego, jak i tych, które sobie z tematem nie poradziły. Tym bardziej że rozwój polityki zagospodarowania przestrzennego zakłada coraz większy stopień uczestnictwa i zaangażowania ze strony społeczeństwa.

10 KROKÓW w procesie przygotowania konsultacji społecznych

Przygotowanie konsultacji społecznych powinno przebiegać następująco:

 1) analiza problemu (np. aktualizacja studium, przystąpienie do uchwalania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, nowy przebieg drogi, budowa fabryki etc.),

 2) powołanie zespołu ds. realizacji projektu z uwzględnieniem przeprowadzenia konsultacji społecznych,

 3) przygotowanie planu i określenie harmonogramu działań,

 4) określenie grup docelowych – uczestników konsultacji, do których będzie kierowany przekaz komunikacyjny,

 5) określenie oczekiwań względem uczestników konsultacji,

 6) wybór narzędzi służących do komunikacji z uczestnikami dialogu społecznego,

 7) zapewnienie budżetu na realizację przedsięwzięcia,

 8) wybór i zaproszenie do udziału w projekcie ekspertów z dziedziny polityki społeczno-gospodarczej, zagospodarowania przestrzennego, ochrony dziedzictwa kulturowego, ochrony środowiska przyrodniczego, transportu i komunikacji, infrastruktury technicznej etc.,

 9) zaproszenie do współpracy mediów,

10) przygotowanie informacji dla uczestników projektu o planowanych działaniach.

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Czy Polska wprowadzi kontrole?

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Czy Polska wprowadzi kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów?

Premier D. Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

REKLAMA

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

Wydruk zdjęcia z Google Street View jako dowód w sprawie administracyjnej

Dowodem w postępowaniu administracyjnym może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dlatego wydrukom z Geoportalu oraz wydrukom zdjęć Google Street View nie można odmówić mocy dowodowej. Stanowią one jednak tzw. dowody nienazwane i nie mają prawem przewidzianej mocy dowodowej – tak jak w przypadku dokumentów urzędowych, które sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

Zamówienia publiczne: jakie zmiany są konieczne? 130 tys. zł progu zamiast 80 tys. zł

Konieczne są zmiany w zamówieniach publicznych. Pierwsza dotyczy zasady konkurencyjności, której prawidłowe stosowanie sprawia beneficjentom duże problemy. Druga zmiana polega na podwyższeniu progu kwotowego na 130 tys. zł.

NSZZ „Solidarność” na wojennej ścieżce z MEN: To nie reforma, to degradacja zawodu nauczyciela!

Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” ostro krytykuje planowane przez Ministerstwo Edukacji zmiany w zatrudnianiu specjalistów oraz rozszerzenie obowiązków nauczycieli bez dodatkowego wynagrodzenia. Związkowcy alarmują: MEN łamie prawo pracy, podważa autorytet pedagogów i ignoruje realne potrzeby oświaty. W tle – groźba protestów i oskarżenia o systemowe niszczenie zawodu nauczyciela.

REKLAMA

Nowe standardy żywienia w szpitalach 2025: Ministerstwo Zdrowia wprowadza obowiązkowe diety dla pacjentów [PROJEKT]

Ministerstwo Zdrowia przedstawiło projekt rozporządzenia, które ma ujednolicić standardy żywienia pacjentów w szpitalach. Zmiany mają zagwarantować zdrowe, zbilansowane i dostosowane do stanu zdrowia posiłki, a także zwiększyć transparentność i jakość usług cateringowych w placówkach medycznych.

Pogoda. Gwałtowne burze w dziewięciu województwach. Ostrzeżenia RCB

Na terenie dziewięciu województw można spodziewać się gwałtownych burz. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa już wysłało alerty.

REKLAMA