REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Pracownicy samorządowi powołani po wyborach

Jarosław Żarowski

REKLAMA

Pracownicy samorządowi zatrudniani na podstawie powołania zajmują ważne posady w administracji samorządowej. Często więc po wyborach następują zmiany na tych stanowiskach. Przedstawiamy, kto jest uprawniony do występowania z inicjatywą powołania lub odwołania skarbnika i zastępców.

Stosunek pracy nawiązuje się na podstawie powołania w przypadkach określonych w odrębnych przepisach (art. 68 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy; dalej: k.p.).

REKLAMA

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (dalej: ustawa o pracownikach samorządowych) na podstawie powołania są zatrudniani:

● zastępcy wójtów, burmistrzów i prezydentów miast (dalej: zastępca wójta),

● skarbnicy gmin, powiatów i województw.

Oznacza to, że na wymienionych stanowiskach pracowników nie można zatrudniać na innej podstawie niż powołanie (np. na podstawie umowy o pracę). Jednocześnie samorządy nie mają prawa rozszerzać listy zatrudnionych na podstawie powołania.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Potrzebne odwołanie

REKLAMA

Stosunek pracy na podstawie powołania nawiązuje się na czas nieokreślony, a jeżeli na podstawie przepisów szczególnych pracownik został powołany na czas określony, stosunek pracy nawiązuje się na okres objęty powołaniem (art. 68 § 11 k.p.).

Po upływie kadencji wójta jego zastępca pełni swoje obowiązki do czasu objęcia obowiązków przez nowo powołanego zastępcę wójta (art. 29 ust. 2 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym; dalej: ustawa o samorządzie gminnym). Wygaśnięcie mandatu wójta przed upływem kadencji jest równoznaczne z odwołaniem jego zastępcy (art. 28e ustawy o samorządzie gminnym).

W związku z tym w doktrynie prezentowany był pogląd, że zastępca wójta powoływany jest na czas określony. Jednak Sąd Najwyższy (dalej: SN) w wyroku z 5 sierpnia 2008 r. (sygn. akt I PK 29/08) uznał, że art. 29 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym nie jest przepisem szczególnym w rozumieniu art. 68 § 11 k.p. Przepis ten nie odnosi się w ogóle do stosunków pracy. Jest to przepis o charakterze ustrojowym, zapewniający nieprzerwane pełnienie funkcji w administracji samorządowej i zapobiegający dublowaniu tych funkcji. Zastępcy wójta nie można zatem powołać na czas określony. W konsekwencji, uwzględniając ten wyrok, do rozwiązania stosunku pracy z zastępcą wójta, nawet po upływie kadencji wójta, potrzebne jest jego odwołanie.

W przypadku skarbnika nie ma wątpliwości, że powołanie następuje na czas nieokreślony.

Czytaj także: Dodatki funkcyjne pracowników samorządowych>>

Kto decyduje o obsadzie stanowisk

Wójt w drodze zarządzenia powołuje i odwołuje swojego zastępcę lub zastępców. To wójt określa też liczbę swoich zastępców, z tym że nie może być ich więcej niż:

● jeden – w gminach do 20 tys. mieszkańców,

● dwóch – w gminach do 100 tys. mieszkańców,

● trzech – w gminach do 200 tys. mieszkańców,

● czterech – w gminach powyżej 200 tys. mieszkańców (art. 26a ustawy o samorządzie gminnym).

Do wyłącznej właściwości:

● rady gminy – należy powoływanie i odwoływanie skarbnika gminy, na wniosek wójta,

● rady powiatu – należy powoływanie i odwoływanie skarbnika powiatu, na wniosek starosty,

● sejmiku województwa – należy powoływanie i odwoływanie skarbnika województwa, na wniosek marszałka województwa.

Obsada stanowiska skarbnika zależy więc od decyzji rady lub sejmiku, lecz z inicjatywą powołania lub odwołania skarbnika może wystąpić wyłącznie wójt, starosta bądź marszałek. Poza powołaniem i odwołaniem czynności w sprawach z zakresu prawa pracy wobec skarbnika wykonuje wójt, starosta lub marszałek. Do jego zadań należy m.in. ustalenie wynagrodzenia skarbnika.

Ustanie zatrudnienia

Odwołanie jest równoznaczne z:

● rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia – jeżeli nastąpiło z przyczyn, o których mowa w art. 52 i 53 k.p. (tj. uprawniających pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę w tym trybie),

● wypowiedzeniem umowy o pracę – w innych przypadkach.

REKLAMA

W konsekwencji, przy odwołaniu równoznacznym z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia, dochodzi do natychmiastowego rozwiązania stosunku pracy. Przy odwołaniu równoznacznym z wypowiedzeniem umowy o pracę rozwiązanie stosunku pracy następuje po upływie okresu wypowiedzenia. Okres ten należy ustalać tak, jak przy wypowiedzeniu umowy o pracę.

Na wniosek lub za zgodą pracownika pracodawca może zatrudnić go w okresie wypowiedzenia przy innej pracy, odpowiedniej ze względu na jego kwalifikacje zawodowe, a po upływie okresu wypowiedzenia zatrudnić na uzgodnionych przez strony warunkach pracy i płacy (art. 71 k.p.).

Oznacza to, że pracownik zatrudniony na podstawie powołania w okresie wypowiedzenia jest zwolniony z obowiązku świadczenia pracy (wyrok SN m.in. z 4 sierpnia 1994 r., sygn. akt I PRN 50/94). Pracodawca może jednak w tym czasie żądać od niego złożenia wyjaśnień w pewnych kwestiach, udzielenia informacji w sprawach, które prowadził, stawienia się w siedzibie pracodawcy (wyroki SN: z 11 lutego 2005 r., sygn. akt I PK 168/04 i z 13 kwietnia 1999 r., sygn. akt I PKN 1/99). Brak obowiązku wykonywania pracy przez odwołanego pracownika w okresie wypowiedzenia nie jest przeszkodą do udzielenia mu w tym czasie urlopu wypoczynkowego (wyrok SN z 7 lutego 2001 r., sygn. akt I PKN 240/00).

Łatwe zwolnienie

Pracownika powołanego jest łatwiej zwolnić niż zatrudnionego na podstawie umowy o pracę. Pracownik zatrudniony na podstawie powołania może być bowiem w każdym czasie odwołany ze stanowiska przez organ, który go powołał. Do stosunku pracy na podstawie powołania nie stosuje się trybu postępowania przy rozwiązywaniu umów o pracę (art. 69 i 70 § 1 k.p.).

Do pracownika powołanego nie mają zatem zastosowania przepisy k.p. chroniące zatrudnionych na umowę o pracę. Chodzi m.in. o obowiązek konsultowania rozwiązania umowy o pracę z zakładową organizacją związkową, zakaz wręczania wypowiedzenia pracownikom w wieku przedemerytalnym, będącym w ciąży, na urlopie macierzyńskim lub wychowawczym.

Przewidziano jednak ograniczoną ochronę kobiet w ciąży oraz osób, którym brakuje nie więcej niż dwa lata do nabycia prawa do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Tacy pracownicy zatrudnieni na podstawie powołania w razie odwołania muszą mieć zapewnioną inną pracę, odpowiednią ze względu na kwalifikacje zawodowe. Przez okres równy okresowi wypowiedzenia należy im się wynagrodzenie w wysokości przysługującej przed odwołaniem. Jeżeli jednak pracownik nie przyjmie oferty innej pracy, stosunek pracy ulega rozwiązaniu z upływem okresu wypowiedzenia, którego bieg rozpoczyna się od dnia zaproponowania na piśmie innej pracy (art. 72 § 2 i 3 k.p.).

Możliwe jest też odwołanie w okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy (np. z powodu choroby). Jednak wówczas bieg wypowiedzenia rozpoczyna się po upływie tego okresu. Jeżeli nieobecność trwa dłużej niż okres przewidziany w art. 53 § 1 i 2 k.p. (tj. okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy, po którym pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia), stosunek pracy może zostać rozwiązany bez wypowiedzenia.

Przy odwołaniu równoznacznym z rozwiązaniem umowy bez wypowiedzenia odwołanie powinno wskazywać przyczynę rozwiązania stosunku pracy (wyrok SN z 23 lipca 2009 r., sygn. akt II PK 30/09).

Na podstawie art. 69 k.p. do pracowników powołanych nie stosuje się też przepisów dotyczących orzekania przez sąd pracy o bezskuteczności wypowiedzeń i przywracaniu do pracy. Zwolniony z naruszeniem prawa pracownik zatrudniony na podstawie powołania może, co do zasady, otrzymać tylko odszkodowanie.

Czytaj także: Stanowisko pracownika samorządowego a prowadzenie innej działalności>>

Niektórzy są chronieni

Zatrudnienie na podstawie powołania nie pozbawia jednak dość silnego zabezpieczenia przed zwolnieniem osób, których stosunek pracy, niezależnie od podstawy nawiązania, podlega ochronie, na mocy innych ustaw niż k.p. w związku z pełnionymi funkcjami.

Według SN do pracowników zatrudnionych na podstawie powołania, będących radnymi gmin, ma zastosowanie art. 25 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, stanowiący, że rozwiązanie stosunku pracy z radnym wymaga zgody rady gminy, której jest członkiem. Do pracowników powołanych ma też zastosowanie art. 32 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, zgodnie z którym nie można wypowiedzieć lub rozwiązać stosunku pracy niektórym działaczom związków zawodowych, bez zgody odpowiedniego organu organizacji związkowej. W dodatku, choć jedynie wtedy, gdy odwołanie nastąpiło z przyczyn łączących się ze sprawowaniem funkcji związkowej lub wykonywaniem mandatu radnego, przysługuje też roszczenie o uznanie odwołania za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy (m.in. wyroki SN: z 7 marca 2001 r., sygn. akt I PKN 275/00 i z 2 grudnia 2009 r., sygn. akt I PK 112/09).

Z orzecznictwa

Statut gminy nie może rozszerzać katalogu osób zatrudnionych na podstawie powołania.

Wyrok SN z 9 kwietnia 1997 r., sygn. akt I PKN 68/97

PRZYKŁAD

Rada gminy podjęła uchwałę o powołaniu określonej osoby na stanowisko skarbnika gminy. Czy wójt powinien sporządzić dodatkowo akt powołania?

Nie. Uchwała rady gminy o powołaniu na stanowisko skarbnika gminy jest źródłem stosunku pracy z powołania. Nie wymaga zatem uzupełnienia w postaci dokonania przez wójta czynności „nawiązania” stosunku pracy (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 grudnia 2003 r., sygn. akt II SA 778/03). Podobnie uznał SN w wyroku z 11 maja 2006 r. (sygn. akt II PK 273/05). W czasie, gdy wydawano te orzeczenia, skarbnik był również zatrudniany na podstawie powołania, a jego powoływanie i odwoływanie należało do wyłącznej właściwości rady gminy.

PRZYKŁAD

Wójt odwołał swojego zastępcę. Czy może go teraz zatrudnić na stanowisku sekretarza gminy bez przeprowadzania konkursu?

Tak, jeżeli umowa o pracę na stanowisku sekretarza gminy zostanie zawarta zanim upłynie okres wypowiedzenia stosunku pracy z powołania i odwołany zastępca posiada kwalifikacje wymagane do pracy na stanowisku sekretarza.

Sekretarz gminy to kierownicze stanowisko urzędnicze. Nabór kandydatów na wolne stanowiska urzędnicze, w tym kierownicze stanowiska urzędnicze, jest otwarty i konkurencyjny (art. 11 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych). Oznacza to, że należy przeprowadzać konkurs na stanowiska uznawane za wolne stanowiska urzędnicze. Jednak w myśl art. 12 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych, wolnym stanowiskiem urzędniczym nie jest m.in. stanowisko, na które zgodnie z przepisami ustawy lub w drodze porozumienia został przeniesiony pracownik samorządowy danej jednostki.

Z orzecznictwa

Przez propozycję pracy odpowiedniej w rozumieniu art. 72 § 3 w związku z art. 72 § 2 k.p. należy rozumieć taką, w której kwalifikacje zawodowe pracownika zostaną należycie wykorzystane. Propozycja powinna więc uwzględniać nie tylko profil wykształcenia pracownika, ale także jego doświadczenie zawodowe, dodatkowo nabytą wiedzę specjalistyczną, również z dziedzin pokrewnych do posiadanego wykształcenia.

Wyrok SN z 24 września 2004 r., sygn. akt II PK 28/04

Podstawy prawne

•  Ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. nr 223, poz. 1458; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. nr 229, poz. 1494)

•  Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (j.t. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1592; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. nr 106, poz. 675)

•  Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (j.t. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1590; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. nr 106, poz. 675)

•  Ustawa z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 854; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. nr 90, poz. 562)

•  Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. nr 106, poz. 675)

•  Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. nr 254, poz. 1700)

•  Rozporządzenie Rady Ministrów z 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. nr 50, poz. 398; zm. Dz.U. z 2009 r. nr 220, poz. 1721)

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Matura 2025. Próbny egzamin z matematyki. Odpowiedzi [ARKUSZE Z CKE]

W czwartek 5 grudnia rozpoczęły się się próbne egzaminy maturalne organizowane przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Potrwają do 17 grudnia. Dziś 6 grudnia egzamin z matematyki. Publikujemy zadania wraz z odpowiedziami. 

Samorządy apelują o zmiany: Obecne regulacje mogą przynieść więcej szkód niż korzyści organizacjom pracującym z dziećmi i młodzieżą

Samorządowcy deklarują poparcie dla idei ochrony małoletnich i przeciwdziałania przestępstwom na tle seksualnym. Alarmują jednak, że obowiązujące przepisy powodują nadmierną biurokratyzację oraz utrudniają funkcjonowanie małych, lokalnych organizacji pracujących z dziećmi i młodzieżą. Niektóre podmioty będą zmuszone do ograniczenia swojej działalności.

W Sejmie: nauczyciele chcą limitu 8 godzin pracy dziennie. I kontroli przez kuratorów

Nauczyciele chcą limitu 8 godzin pracy dziennie, aby nie była możliwa sytuacja, że po zsumowaniu "okienek" i godzin pracy w klasach musieli przebywać w szkole dłużej niż 8 h dziennie. I kontroli przez kuratorów tego limitu (z wyjątkiem incydentalnych sytuacji jak rady, zebrania, wycieczki). Kontrolowani mieliby być dyrektorzy szkół.

Opłata reklamowa 2025 r.: część stała 3,72 zł, część zmienna 0,34 zł

Opłata reklamowa 2025 r.: część stała 3,72 zł, część zmienna 0,34 zł. W jakich przypadkach nie pobiera się opłaty reklamowej? Kto musi opłacić opłatę reklamową? Co w przypadku, gdy budynek ma więcej niż jednego właściciela?

REKLAMA

Opłata od posiadania psów 2025 r.: 178,26 zł

Opłata od posiadania psów 2025 r. Maksymalna wysokość opłaty od posiadania psów w 2025 r. wynosić będzie 178,26 zł. Kto powinien opłacić opłatę od posiadania psów? Kto jest zwolniony od opłaty od posiadania psów? Co z psami asystującymi?

QUIZ Podróżujesz po Polsce? Na pewno wiesz, gdzie są te miejsca
Gdzie znajdziemy Maczugę Herkulesa? A Kolorowe Jeziorka? Gdzie jest Kaplica Czaszek? A Sokolica? Rozwiąż quiz i sprawdź swoją wiedzę.
Opłata miejscowa i uzdrowiskowa 2025 r.: od 3,31 zł do 6,38 zł

Opłata miejscowa 2025 r., opłata uzdrowiskowa 2025 r.: od 3,31 zł do 6,38 zł. Czym jest opłata miejscowa? Czym jest opłata uzdrowiskowa? Co w przypadku nakładania się opłat? Kto jest zwolniony z opłacania opłaty lokalnej i uzdrowiskowej?

Opłata targowa 2025 r.: 1126 zł

Opłata targowa 2025 r.: 1126 zł. Czym jest opłata targowa? Kto musi opłacać opłatę targową? Kto może liczyć na zwolnienie z opłaty targowej? Kto ustala wysokość opłaty targowej? Czy opłata targowa w 2025 r. może być niższa niż 1126 zł?

REKLAMA

Podatek od środków transportu 2025 r.: od 1204,87 zł do 4602,58 zł

Podatek od środków transportu 2025 r.: od 1204,87 zł do 4602,58 zł. Ile wyniesie podatek od samochodów ciężarowych o dopuszczalnej masie powyżej 9 ton w 2025 r.? Ile wyniesie podatek od autobusów w 2025 r.? Na kim ciąży obowiązek podatkowy?

Czy Polacy chętnie angażują się w wolontariat?

5 grudnia to Światowy Dzień Wolontariusza. Czy ten temat jest bliski Polakom? Okazuje się, że zaledwie 33% ma doświadczenie w wolontariacie. 

REKLAMA