REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

NIK skontrolował monitoring wizyjny w szkołach

Subskrybuj nas na Youtube
NIK skontrolował monitoring wizyjny w szkołach./ fot. Fotolia
NIK skontrolował monitoring wizyjny w szkołach./ fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Jak wynika z ustaleń Najwyższej Izby Kontroli monitoring wizyjny w szkołach zdecydowanie poprawia poczucie bezpieczeństwa, zarówno uczniów, jak i pracowników szkoły.

REKLAMA

Funkcjonowanie monitoringu wizyjnego pozytywnie wpływało na poziom i poczucie bezpieczeństwa uczniów i pracowników skontrolowanych szkół. Niestety większość placówek nie zapewniła obserwacji obrazu z kamer w czasie, gdy ryzyko wystąpienia zdarzeń było największe, czyli podczas przerw lekcyjnych. Nie było także sprawnego systemu powiadamiania o zaobserwowanych incydentach. NIK zwraca również uwagę, że dotychczas żadne przepisy nie regulują prowadzenia systemu monitoringu przez szkoły. Brak takich zasad, wobec społecznego przyzwolenia na jego stosowanie, skutkował dowolnością rozwiązań organizacyjnych, przede wszystkim w sprawie rozmieszczenia kamer czy czasu przechowywania nagrań.

REKLAMA

Od kilkunastu lat do polskich szkół wprowadzany jest szkolny system monitoringu wizyjnego - jako element systemu bezpieczeństwa. Jednakże do tej pory żadne przepisy nie regulują prowadzenia systemu monitoringu przez szkoły. NIK skontrolowała 28 szkół publicznych i 14 samorządów. W trakcie kontroli zebrano opinie i informacje o funkcjonowaniu szkolnych systemów monitoringu od 7 tys. szkół podstawowych i gimnazjów. Ponadto wyniki kontroli uzupełniono badaniami ankietowymi wśród 1,8 tys. uczniów szkoły podstawowej i gimnazjum oraz 1 tys. nauczycieli kontrolowanych szkół.

Zobacz również: Organizacja

Najważniejsze ustalenia kontroli

W ocenie NIK funkcjonowanie monitoringu wizyjnego w skontrolowanych szkołach pozytywnie wpływało na poziom i poczucie bezpieczeństwa uczniów,  pracowników szkoły, a także komfort pracy nauczycieli oraz wspomagało pozostałe elementy systemu bezpieczeństwa w szkołach.

W latach 2010-2015 na terenie 28 skontrolowanych szkół doszło do ok. tysiąca  zdarzeń (ok. 60 proc. z nich dotyczyły niszczenia mienia i przemocy fizycznej wśród uczniów), do wyjaśnienia których szkoły wykorzystały system monitoringu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zwiększenie liczby kamer w kontrolowanych systemach monitoringu

Opis wykresu

REKLAMA

Wykorzystanie monitoringu wpłynęło na ograniczenie występowania niepożądanych zdarzeń, szczególnie tych związanych z mieniem. Wpływ monitoringu na bezpieczeństwo pozytywnie ocenili zarówno dyrektorzy kontrolowanych szkół, jak i nauczyciele oraz uczniowie. Również dane pozyskane z 5 tys. szkół potwierdziły, że kamery w szkołach pozwoliły na wykrycie sprawców lub uczestników niepożądanych zdarzeń (głównie bójek, dewastacji mienia, kradzieży).

NIK zwraca uwagę, że w świetle coraz powszechniejszego wykorzystywania monitoringu wizyjnego, coraz wyraźniejszy staje się brak ustawowej regulacji stosowania tego narzędzia, które stanowi ingerencję w sferę życia prywatnego.

Brak zasad określających prowadzenie monitoringu, wobec społecznego przyzwolenia na jego stosowanie, przejawiał się dowolnością przyjmowanych rozwiązań w zakresie jego organizacji, rozmieszczenia kamer, czasu przechowywania nagrań, jak również niewypełnianiem obowiązków dotyczących zbioru danych osobowych z monitoringu wizyjnego, określonych w ustawie o ochronie danych osobowych.

Większość skontrolowanych szkół nie zapewniła obserwacji obrazu z kamer w czasie, gdy ryzyko wystąpienia zdarzeń było największetj. podczas przerw lekcyjnych. Nie zapewniono także sprawnego systemu powiadamiania o zaobserwowanych zdarzeniach osób mogących podjąć natychmiastową interwencję, co uniemożliwiało wykorzystanie funkcji interwencyjnej systemu monitoringu.

NIK zwraca uwagę, że w szkołach wykorzystywano głównie funkcję prewencyjną i trudną do zastąpienia innymi metodami funkcję dowodową systemu. Jednak w kilku przypadkach, stwierdzono, że również ta funkcja była ograniczona ze względu na niskie parametry techniczne niektórych kamer, z których obraz nie pozwalał na ustalenie przebiegu zdarzeń i identyfikację sprawców. Wpływ na ograniczenie funkcji dowodowej miał także krótki okres przechowywania obrazu z kamer. W czterech przypadkach utrwalony za pomocą systemu monitoringu obraz przechowywany był do siedmiu dni, a następnie samoczynnie niszczony.

Polecamy: Gazeta Samorządu i Administracji

Rozmieszczanie kamer w skontrolowanych szkołach pozwalało na realizację postawionych celów. Tylko w jednym przypadku stwierdzono naruszenie intymności poprzez lokalizację kamery (lokalizacja kamery w męskiej toalecie).

Kontrolerzy NIK stwierdzili, że dyrektorzy szkół nie realizowali obowiązku zgłoszenia Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych zbioru danych osobowych z monitoringu wizyjnego, w celu rejestracji. Spośród 18 szkół, które miały taki obowiązek, jedynie dwie dokonały zgłoszenia zbioru przed rozpoczęciem kontroli NIK. Jako przyczynę niewykonania obowiązku zgłoszenia do rejestracji, dyrektorzy wskazywali brak jasnych przepisów nakazujących traktować zbiór z monitoringu wizyjnego, jako zbiór danych osobowych, do którego stosuje się przepisy ustawy o ochronie danych osobowych.

Wypełnienie obowiązków wynikających z ustawy o ochronie danych osobowych dotyczących zbioru danych osobowych, dla dyrektorów kontrolowanych szkół nie stanowiło jednak problemu. Jeszcze w trakcie kontroli NIK takiego zgłoszenia dokonało 13 szkół, a cztery szkoły założyły ewidencję osób upoważnionych do przetwarzania danych osobowych w zbiorze monitoringu wizyjnego.

Mając na uwadze powszechność występowania nieprawidłowości dotyczących zbioru z monitoringu jako zbioru danych osobowych oraz grożących z tego tytułu sankcji określonych w ustawie, Prezes NIK w liście skierowanym do organów prowadzących szkoły, zwrócił się o weryfikację wypełnienia przez dyrektorów szkół obowiązków nałożonych przez ustawę o ochronie danych osobowych. W szczególności dotyczących zgłoszenia do rejestracji GIODO zbioru danych osobowych z monitoringu oraz zastosowania środków technicznych i organizacyjnych zapewniających ochronę przetwarzanych danych (zgodnie z art. 36 i 40 ustawy o ochronie danych osobowych).

Z ustaleń kontroli wynika, że organy prowadzące szkoły (jednostki samorządu terytorialnego), pomimo ciążącej na nich bezpośredniej odpowiedzialności za bezpieczeństwo w szkołach, cały ciężar z tym związany powierzyły dyrektorom tych placówek. Organy prowadzące szkoły nie podejmowały żadnych działań, służących pozyskaniu bieżących informacji o stanie bezpieczeństwa w prowadzonych szkołach, jak również o stosowanych w szkołach elementach systemu bezpieczeństwa. Nie zapewniały należytego nadzoru nad wykorzystaniem monitoringu wizyjnego w szkołach. Nie weryfikowały one wydajności systemów monitoringu, w tym zapewnienia wykorzystania dostępnych funkcji systemów, a także prawidłowości gromadzenia i zabezpieczenia nagrań. Wystąpił nawet przypadek, że organ prowadzący nie posiadał wiedzy o funkcjonowaniu w prowadzonej szkole systemu monitoringu wizyjnego.

Wnioski i uwagi NIK

Najwyższa Izba Kontroli podtrzymała, sformułowany jeszcze w 2014 r. w Informacji o wynikach kontroli Funkcjonowanie miejskiego monitoringu wizyjnego, wniosek o podjęcie przez Radę Ministrów inicjatywy legislacyjnej celem uregulowania w ustawie zasad i warunków prowadzenia obserwacji i rejestracji obrazu zdarzeń w miejscach publicznych. Zdaniem NIK regulacja ta powinna w szczególności określać:

  • okoliczności uzasadniające stosowanie monitoringu wizyjnego;
  • podmioty uprawnione do prowadzenia monitoringu wizyjnego oraz odpowiedzialne za monitoring w przypadku powierzenia jego prowadzenia lub udostępnienia do korzystania innym jednostkom;
  • obowiązki podmiotów prowadzących monitoring i za niego odpowiedzialnych w zakresie zapewnienia ochrony danych osobowych;
  • zasady informowania obywateli o instalacji monitoringu i zasadach jego funkcjonowania;
  • standardy funkcjonowania systemów monitoringu, w tym normy, uwzględniające lokalne warunki i specyfikę obserwowanych obszarów, w zakresie liczby obrazów obserwowanych jednocześnie przez jednego pracownika (operatora), umożliwiające efektywną realizację zadań;
  • zasady umożliwiające weryfikowanie skuteczności działania monitoringu, konsekwencje stwierdzenia nieskuteczności działania systemu monitoringu;
  • zasady i warunki upubliczniania obrazów z kamer monitoringu w środkach masowego przekazu;
  • zasady korzystania z miejskiego systemu monitoringu wizyjnego przez formacje odpowiedzialne za utrzymanie porządku publicznego i bezpieczeństwo obywateli, jak również zasady współpracy tych formacji w zakresie zapewnienia skuteczności funkcjonowania systemu;
  • podmioty obowiązane do sprawowania nadzoru nad jednostkami prowadzącymi miejski system monitoringu i podmiotami korzystającymi z miejskiego systemu monitoringu.

Ponadto, na podstawie ustaleń niniejszej kontroli, sformułowano kolejne wnioski:

  • do Ministra Edukacji Narodowej o wypracowanie standardów i dobrych praktyk funkcjonowania szkolnych systemów monitoringu wspomagających szkoły i organy prowadzące w projektowaniu i optymalnym wykorzystywaniu dozoru wizyjnego, jako elementu systemu bezpieczeństwa szkoły;
  • do dyrektorów szkół m.in. o:
    • weryfikację rozmieszczenia kamer pod kątem poszanowania prywatności i intymności uczniów, nauczycieli i pozostałych pracowników szkoły;
    • zapewnienie udziału uczniów, nauczycieli i rodziców w rozmieszczaniu kamer monitoringu wizyjnego w szkole oraz informowanie o jego skuteczności;
    • dokonywanie okresowych ocen skuteczności monitoringu wizyjnego w zakresie realizacji funkcji interwencyjnej, dowodowej i funkcji prewencyjnej;
    • wprowadzenie jasnych zasad przechowywania nagrań oraz procedury ich udostępniania;
  • do organów prowadzących szkoły o:
    • monitorowanie, w ramach nadzoru, stanu bezpieczeństwa w poszczególnych szkołach;
    • przeprowadzanie okresowych ewaluacji wypełniania przez szkolne systemy monitoringu funkcji interwencyjnej, dowodowej i funkcji prewencyjnej;
    • przeprowadzanie okresowych kontroli prawidłowości funkcjonowania systemu monitoringu oraz wywiązywania się szkół z przepisów ustawy o ochronie danych osobowych;
    • rozważenie usystematyzowania i ujednolicenia sposobu działania monitoringu wizyjnego w prowadzonych szkołach, zmierzające do wypracowania standardów obsługi i korzystania z monitoringu, a także zasad dostępu do rejestratorów oraz konserwacji urządzeń.

Źródło: Najwyższa Izba Kontroli

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Najwyższa Izba Kontroli

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Czy Polska wprowadzi kontrole?

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Czy Polska wprowadzi kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów?

Premier D. Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

REKLAMA

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

Wydruk zdjęcia z Google Street View jako dowód w sprawie administracyjnej

Dowodem w postępowaniu administracyjnym może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dlatego wydrukom z Geoportalu oraz wydrukom zdjęć Google Street View nie można odmówić mocy dowodowej. Stanowią one jednak tzw. dowody nienazwane i nie mają prawem przewidzianej mocy dowodowej – tak jak w przypadku dokumentów urzędowych, które sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

Zamówienia publiczne: jakie zmiany są konieczne? 130 tys. zł progu zamiast 80 tys. zł

Konieczne są zmiany w zamówieniach publicznych. Pierwsza dotyczy zasady konkurencyjności, której prawidłowe stosowanie sprawia beneficjentom duże problemy. Druga zmiana polega na podwyższeniu progu kwotowego na 130 tys. zł.

REKLAMA

NSZZ „Solidarność” na wojennej ścieżce z MEN: To nie reforma, to degradacja zawodu nauczyciela!

Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” ostro krytykuje planowane przez Ministerstwo Edukacji zmiany w zatrudnianiu specjalistów oraz rozszerzenie obowiązków nauczycieli bez dodatkowego wynagrodzenia. Związkowcy alarmują: MEN łamie prawo pracy, podważa autorytet pedagogów i ignoruje realne potrzeby oświaty. W tle – groźba protestów i oskarżenia o systemowe niszczenie zawodu nauczyciela.

Nowe standardy żywienia w szpitalach 2025: Ministerstwo Zdrowia wprowadza obowiązkowe diety dla pacjentów [PROJEKT]

Ministerstwo Zdrowia przedstawiło projekt rozporządzenia, które ma ujednolicić standardy żywienia pacjentów w szpitalach. Zmiany mają zagwarantować zdrowe, zbilansowane i dostosowane do stanu zdrowia posiłki, a także zwiększyć transparentność i jakość usług cateringowych w placówkach medycznych.

REKLAMA