Jak chronić niszczejące zabytki

Od 5 czerwca 2010 r. wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast muszą prowadzić gminne ewidencje zabytków. Wszystkie nieruchomości cenne kulturowo podlegają ochronie. Jednym z jej najważniejszych sposobów jest wpisywanie ich do ewidencji zabytków. Do tej pory ewidencje prowadzone były przez wojewódzkich konserwatorów zabytków. Zmianę tę wprowadziła ustawa z 18 marca 2010 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz zmianie niektórych innych ustaw nowelizująca ustawę z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (dalej: ustawa o zabytkach). Nakłada ona nowe obowiązki z tego zakresu na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Władze wykonawcze każdej gminy muszą prowadzić własne ewidencje. Będą one sporządzane w formie zbioru kart adresowych zabytków. Powinny być w nich ujęte zabytki nieruchome wpisane do rejestru, inne zabytki nieruchome znajdujące się w wojewódzkiej ewidencji zabytków, a także inne obiekty nieruchome wyznaczone przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta w porozumieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków. 

Czytaj także:

Jak skutecznie wykorzystać zabytki do turystycznej promocji gminy>>

Każda gmina powinna w ramach swojej strategii rozwoju wykorzystywać miejscowe zabytki do promocji turystycznej. Pieniądze na odrestaurowanie zabytków mogą pochodzić m.in. z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wojewódzkich konserwatorów zabytków, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz odpowiednich funduszy wojewódzkich.

Prace budowlane i ochrona zabytków>>

Na roboty budowlane przy zabytku oraz prace budowlane w ich otoczeniu konieczne jest pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków. Pozwolenia takie wydaje się na wniosek osoby fizycznej lub jednostki organizacyjnej posiadającej tytuł prawny do korzystania z zabytkowej nieruchomości. Rejestr zabytków, dla obiektów znajdujących się na terenie województwa, prowadzi wojewódzki konserwator zabytków.

Ochrona zabytków - ułatwienia dla samorządów>>

Obecne polskie regulacje dotyczące wywozu zabytków za granicę na stałe są jednymi z najbardziej restrykcyjnych w Europie. Zgodnie z nimi, wszystkie przedmioty, starsze niż 55 lat, a w przypadku zabytków techniki powyżej 25 lat, muszą uzyskać albo pozwolenie na wywóz od generalnego konserwatora zabytków albo zaświadczenie, że są tylko obiektem o cechach zabytkowych, a nie prawdziwym zabytkiem. Pozwolenia nie wymagają dzieła twórców żyjących.