REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umorzenie odsetek od zaległości gminy w podatku od nieruchomości i podatku leśnym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Rafał Frankiewicz
Uzasadnienie możliwości stosowania umorzenia odsetek od zaległości w podatku od nieruchomości i podatku leśnym płaconym przez gminę
Uzasadnienie możliwości stosowania umorzenia odsetek od zaległości w podatku od nieruchomości i podatku leśnym płaconym przez gminę
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Problem składania przez gminy deklaracji w zakresie podatku od nieruchomości i podatku leśnym pozostaje nadal zagadnieniem wzbudzającym wiele kontrowersji i sprzecznych opinii. Kontrole prowadzone przez Urzędy Kontroli Skarbowej w całej Polsce wykazują, że duża liczba gmina nadal uchyla się od obowiązku składania deklaracji oraz płacenia podatków. Rodzi to konsekwencje w postaci obowiązku uiszczenia zaległości podatkowej wraz z odsetkami. Wątpliwości w tej materii budzi możliwość wnioskowania i umarzania tych odsetek lub też analogicznie stosowania innych ulg w spłacie zobowiązań.

REKLAMA

Z punktu widzenia podstawowych zasad obowiązujących w państwie prawa w ramach prowadzonej procedury podatkowej, w szczególności przez pryzmat zasady prawdy obiektywnej oraz obowiązku prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie (odpowiednio art. 122 i 121 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, Dz.U. z 2012 poz. 749 z późn. zm.) trudno uzasadnić obowiązek składania przez gminę deklaracji podatkowej w podatku od nieruchomości oraz w podatku leśnym. Zwłaszcza mając na uwadze łacińską paremię, która głosi, że nikt nie może być sędzią we własnej sprawie (łac. Nemo iudex in causa sua).

REKLAMA

Niestety, ustawodawca, mając na uwadze powyższe zastrzeżenia i wprowadzając do ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U. z 2013 poz. 1381 z późn. zm.) art. 3a, którym wskazał, iż obowiązek podatkowy nie dotyczy m.in. gmin, nie wprowadził analogicznej zmiany w ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 nr 95 poz. 613 z późn. zm.) oraz ustawie z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz.U. z 2013 poz. 465 z późn. zm.).

Obowiązek składania deklaracji przez gminę

Mając powyższe na uwadze należy uznać, iż gmina nie tylko jest zobowiązana do składania deklaracji w zakresie podatku od nieruchomości i podatku leśnego, ale także musi dokonać jego zapłaty. Z istniejącego stanu prawnego nie wynikają jednak same obowiązki ciążące na jednostkach samorządu terytorialnego, ale także uprawnienia nadane innym kategoriom podmiotów, takie jak np. możliwość korzystania z ulg podatkowych. Skoro bowiem, uznajemy, iż gmina jest podatnikiem podatku od nieruchomości i podatku leśnego to konsekwencją tego jest także przyznanie jej pełni praw wynikających z posiadania statusu podatnika na gruncie właściwej ustawy. 

Zobacz również: Użytkowanie wieczyste a VAT w 2014 r.

Interes publiczny i ważny interes podatnika

Art. 67a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa wskazuje, iż organ podatkowy na wniosek podatnika może zastosować jedną z ulg wymienionych w pkt 1 – 3 omawianego przepisu. Oznacza to, iż wójt, w imieniu podatnika, którym jest gmina, może wystąpić z wnioskiem, w którym wykaże ważny interes podatnika lub interes publiczny uzasadniający zastosowanie określonej ulgi. Wydaje się, iż w przypadku jednostki samorządu terytorialnego częściej będzie można posiłkować się „interesem publicznym” niż „ważnym interesem podatnika”, zwłaszcza mając na uwadze definiowanie tego pojęcia, które co do zasady rozumiane jest jako „niemożność uregulowania zaległości podatkowych spowodowana przypadkami losowymi”, takimi jak np. klęski żywiołowe (zob. wyrok WSA w Krakowie z dnia 17 lutego 2010 r., sygn. I SA/Kr 1725/09, wyrok WSA w Łodzi z dnia 13 stycznia 2010 r., sygn. I SA/Łd 787/09). „Interes publiczny” natomiast, należy rozumieć jako „dyrektywę postępowania nakazującą mieć na uwadze respektowanie wartości wspólnych dla całego społeczeństwa, takich jak sprawiedliwość, bezpieczeństwo, zaufanie obywateli do organów władzy, sprawność działania aparatu państwowego, korektę błędnych decyzji itp.” (zob. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 05 grudnia 2013 r., sygn. I SA/Po 534/13, wyrok WSA w Łodzi z dnia 03 września 2013 r., sygn. I SA/Łd 1330/12, wyrok WSA w Białymstoku z dnia 6 lipca 2010 roku, sygn. I SA/Bk 156/10, wyrok NSA z 21 marca 2001 r., sygn. I SA/Ka 577/00, wyrok NSA z 12 lutego 2003 r., sygn. III SA 1838/01, wyrok NSA z 26 września 2001 r., sygn. III SA 659/01).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zasadność wnioskowania o umorzenie odsetek od zaległości podatkowej

Mając na uwadze wskazane powyżej przesłanki, zwłaszcza w kontekście „interesu publicznego” należy wskazać, iż chociażby z punktu widzenia obowiązku zaufania obywateli do organów władzy uzasadnionym byłoby przyznanie prawa do wnioskowania o umorzenie odsetek od zaległości podatkowych, ale także do wyrażenia zgody przez organ podatkowy, jakim jest wójt gminy, na umorzenie odsetek. Należy bowiem zwrócić uwagę, iż jednym z nadrzędnych celów funkcjonowania państwa, jego instytucji i jednostek jest czuwanie nad przestrzeganiem prawa. Organy podatkowe w tym zakresie czuwają m.in. nad terminowością uiszczania należności na rzecz Skarbu Państwa lub budżetu gminnego. 

Zobacz również: Zmiany w budżecie jednostki samorządu terytorialnego

REKLAMA

W związku z tym, przekazanie społeczeństwu informacji o nieterminowości opłacania podatku przez samą gminę mogłoby negatywnie wpływać na autorytet jednostki, państwa ale także stanowić zagrożenie dla osiągania dochodów podatkowych, w szczególności w zakresie ich terminowego płacenia. Przekłada się to także, pośrednio na sprawność funkcjonowania aparatu państwowego, czy jak w tym przypadku, administracji samorządowej. Podkreślenia wymaga także fakt, iż problem możliwości umorzenia odsetek od zaległości wynika często z braku składania przez gminy deklaracji w podatku od nieruchomości i podatku rolnym. Brak deklaracji z kolei, oznaczał brak wpłaty podatku i powstanie zaległości. Stosowana w tym względzie praktyka była podyktowana w głównej mierze niejasnością i brakiem spójnej wykładni dot. traktowania gmin jako podatników omawianych podatków. Zauważyć należy, iż gmina nie ma żadnego interesu w unikaniu obowiązków wynikających z ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o podatku rolnym. Zapłata podatku, a w tym przypadku także odsetek od zaległości zasiliłaby ten sam budżet, który wcześniej zostałby taką kwotą obciążony.

Warto także zauważyć na treść sentencji wyroku WSA w Poznaniu z dnia 05 grudnia 2013 r., sygn. I SA/Po 534/13, w którym sąd w odniesieniu do badania zasadności przyznania ulg stwierdza, iż „przy jej ocenie należy również uwzględnić zasadność obciążenia państwa, a w rezultacie całego społeczeństwa kosztami udzielonej w ten sposób pomocy. W przypadku zaś ulgi w podatkach stanowiących dochód jednostek samorządu terytorialnego (jak to ma miejsce w rozpatrywanej sprawie), na co też zwrócił uwagę organ podatkowy, uwzględnić należy wpływ, jaki udzielenie określonej ulgi będzie miało na budżet jednostki samorządu terytorialnego, w oparciu o który jednostka ta realizuje swoją politykę finansową i który uwzględnia dochody umożliwiające wykonanie przypisanych jej zadań”. Analizując przytoczony fragment sentencji należy przede wszystkim stwierdzić, iż zarówno zapłata samego podatku, zaległości podatkowej, jak również odsetek od zaległości może mieć jedynie negatywne korzyści, w tym przypadku dla budżetu samorządowego. Przede wszystkim, powoduje sztuczne zawyżanie dochodów i wydatków w budżecie gminy. Konsekwencją tego, jest wzrost wskaźnika G, jak również możliwe obniżenie punktacji przy ubieganiu się o środki pomocowe, w tym środki w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Z punktu widzenia przytoczonego wyroku, wydaje się, iż zastosowanie ulg w przypadku powstania zaległości i naliczenia odsetek jest w pełni uzasadnione.

Uznanie administracyjne

Na koniec warto jeszcze odnieść się do samego charakteru przyznania ulg w podatkach lokalnych, która ma charakter uznania administracyjnego. WSA w Poznaniu w przywołanym wcześniej wyroku tak zdefiniował to pojęcie: „Uznanie administracyjne oznacza, że rozstrzygnięcie nie jest ściśle zdeterminowane obowiązującą normą prawną, ale ustawodawca do decyzji organu administracyjnego (podatkowego) pozostawił wybór jednego z możliwych sposobów rozstrzygnięcia. Uznanie administracyjne nie oznacza jednak dowolności rozstrzygnięcia, ponieważ organ zobowiązany jest wziąć pod uwagę ważny interes podatnika oraz interes publiczny”.

Definicja ta odsyła nas do omówionych już wyżej pojęć „ważnego interesu podatnika” oraz „interesu publicznego”, a w związku z kwalifikowaniem się sytuacji gminy do zastosowania jednej z nich należy uznać, iż wójt gminy posiada uzasadnione prawo, zarówno do złożenia wniosku o umorzenie, jak i wydania pozytywnej decyzji w tej materii.

Polecamy serwis: Ustrój i jednostki

Polecamy poradnik: Podatki 2014 Część I - Teksty ustaw z komentarzem do zmian

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Własne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sytuacja na granicy polsko-niemieckiej. Ekspert: obustronna spirala działań pozornych. Kiedy Niemcy nie powinny odsyłać migranta do Polski?

To Niemcy rozpoczęli ten teatr polityczny na granicy z Polską, a teraz szefowie rządów Friedrich Merz i Donald Tusk wchodzą w spiralę działań pozornych - powiedział PAP Piotr Buras, dyrektor warszawskiego biura Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych (ECFR) .

Przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w JST. Najważniejsze informacje

System przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu dotyczy również jednostek samorządu terytorialnego. Z tego powodu są one objęte szeregiem obowiązków. Co trzeba wiedzieć o obowiązujących przepisach? Oto lista 10 najważniejszych informacji!

Od 1 września 2025 r. podwyżka o 8 i 16 zł za odbiór śmieci w Krakowie

Od 1 września w Krakowie wzrośnie opłata za odbiór śmieci posegregowanych: z 27 do 35 zł miesięcznie od jednego mieszkańca. W przypadku odpadów nieposegregowanych stawka zwiększy się z 54 do 70 zł od mieszkańca.

MKiŚ: wyznaczamy lasy społeczne z ograniczoną wycinką drzew. 158 tys. ha wokół 11 największych aglomeracji

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało 2 lipca 2025 r., że zakończyło pierwszy etap projektu wyznaczania lasów społecznych wokół największych polskich miast. To przełomowy krok w kierunku zmiany podejścia do gospodarki leśnej - z naciskiem na potrzeby społeczne, zdrowotne i ekologiczne mieszkańców aglomeracji. O szczegółach w trakcie konferencji prasowej mówiła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska oraz wiceminister klimatu i środowiska, główny konserwator przyrody Mikołaj Dorożała.

REKLAMA

Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Polska wprowadza kontrole. Przedsiębiorcy mają 3 pytania

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Polska wprowadza kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów. Co na to Niemcy?

Premier Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

REKLAMA

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

REKLAMA