Budżet jst na 2014 r. a przekroczenie indywidualnego wskaźnika zadłużenia

Obecnie obowiązujące regulacje dotyczące dopuszczalnych wskaźników zadłużenia były wielokrotnie krytykowane przez stronę samorządową, jako sztywne i nieuwzględniające indywidualnej sytuacji poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego (JST) Do 31 grudnia 2013 r. dług samorządów nie może bowiem przekroczyć dwóch wskaźników. Przypadające w danym roku raty kredytów i pożyczek, wykup obligacji wraz z odsetkami oraz koszty gwarancji i poręczeń nie mogą być wyższe niż 15% planowanych w danym roku budżetowym dochodów (art. 169 ustawy z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych; dalej: ustawa z 30 czerwca 2005 r.). Łączna kwota długu jednostek samorządu terytorialnego (JST) na koniec roku budżetowego nie może być wyższa niż 60% wykonanych dochodów tej jednostki w tym roku (art. 170 ust. 1 ustawy z 30 czerwca 2005 r.).

Krytyka ta spowodowała, że w obecnie obowiązującej ustawie z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: u.f.p.) wprowadzono wskaźnik liczony indywidualnie dla każdej jednostki. W ten sposób autorzy nowych przepisów spełnili postulaty samorządów. Okazało się jednak, że nowe zasady nie zadowalają JST, ponieważ część jednostek jest zagrożona niemożnością uchwalenia budżetu na rok 2014.

Zobacz również: Wskaźnik zadłużenia jst w 2014 r. - ocena RIO

Nowy wskaźnik zadłużenia

Zmiana procedur ostrożnościowych ma rewolucyjny charakter. Procedury te zostały zawarte w art. 242, 243 i 244 u.f.p.

Artykuł 242 u.f.p. nakazuje, aby planowane w budżecie JST wydatki bieżące nie były wyższe niż planowane dochody bieżące powiększone o nadwyżkę budżetową z lat ubiegłych i wolne środki, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 6 u.f.p. Z kolei na koniec roku budżetowego wykonane wydatki bieżące nie mogą być wyższe niż wykonane dochody bieżące powiększone o nadwyżkę budżetową i wolne środki, przy czym do limitowanych wydatków bieżących nie zalicza się wydatków poniesionych w związku z realizacją projektów dofinansowanych ze środków Unii Europejskiej, w przypadku gdy środki te nie zostały przekazane w roku budżetowym. Przepis ten po raz pierwszy miał zastosowanie do uchwał budżetowych JST na rok 2011.

Z kolei art. 243 i 244 u.f.p. po raz pierwszy mają zastosowanie do uchwał budżetowych JST na rok 2014. Długa vacatio legis ustanowiona dla tych regulacji miała umożliwić JST podjęcie działań pozwalających na wypracowanie nadwyżek w części dochodów i wydatków bieżących budżetu w celu umożliwienia spełnienia wymogów określonych w tych regulacjach. Ich niespełnienie będzie bowiem skutkować niemożnością uchwalenia budżetu danej JST.