Rodzic dziecka do lat 8 może odmówić pracy w nadgodzinach [zmiany, nowelizacja, kodeks pracy]

Po nowelizacji art. 178 § 2 kodeksu pracy otrzymał brzmienie: 

Pracownika wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 8 roku życia nie wolno bez jego zgody zatrudniać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie czasu pracy, o którym mowa w art. 139, oraz delegować poza stałe miejsce pracy. 

Przed nowelizacją przepis obejmował pracownika wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 4 roku. 

Ta nowelizacja znacząco poprawia sytuację pracowników w branżach, w których notorycznie pracuje się w nadgodzinach. Podobnie jest z pracą nocną. 

Jak autorzy nowelizacji uzasadnili przywilej dla rodziców?

W uzasadnieniu do projektu czytamy

"Proponuje się zmianę w § 2 w art. 178 Kodeksu pracy polegającą na tym, że wyrazy „opiekującego się dzieckiem” zastępuje się wyrazami „wychowującego dziecko” oraz wyrazy „4. roku życia” zastępuje się wyrazami „8. roku życia”. W obecnym stanie prawnym pracownika opiekującego się dzieckiem do ukończenia przez nie 4. roku życia nie wolno bez jego zgody zatrudniać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy, jak również delegować poza stałe miejsce pracy. Proponowana zmiana ma na celu wydłużenie wieku dziecka z 4. do 8. roku życia i tym samym wydłużenie okresu, w którym pracownikowi nie będzie można bez jego zgody polecać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy, jak również delegować poza stałe miejsce pracy. W obowiązującym stanie prawnym wiek dziecka został już tak określony w przypadku korzystania z takiego uprawnienia np. przez członków korpusu służby cywilnej.

Ponadto zmiana ma na celu dostosowanie tego przepisu do sformułowań występujących w art. 188 § 1 Kodeksu pracy.

Proponowane zmiany są zgodne z art. 1 dyrektywy 2019/1158 i mają na celu ułatwienie pracownikom godzenia życia zawodowego i rodzinnego." 

Przywilej tylko dla jednego z rodziców

Jeżeli oboje rodzice są zatrudnieni u danego pracodawcy, to z opisanego przywileju może korzystać tylko jedno z nich. 

Wynika to z art. 189¹ k.p.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 8 lutego 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw

Etap legislacyjny: Senat