REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dokumenty w aktach postępowania administracyjnego a informacja publiczna

Dokumenty, informacja publiczna/ Fot. Fotolia
Dokumenty, informacja publiczna/ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Akta postępowania administracyjnego zawierają różne dokumenty służące organowi administracji publicznej do wydania rozstrzygnięcia w sprawie indywidualnej. Generalny dostęp do tych dokumentów mają strony postępowania, zaś inne osoby do części ze zgromadzonych w aktach sprawy dokumentów mogą uzyskać wgląd w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej.

REKLAMA

Określenie granic przedmiotowych dostępu do informacji publicznej, czyli ustalenie, o jakie dokumenty obywatele i inne podmioty mogą pytać organy władzy publicznej, stanowi w praktyce kwestię najbardziej sporną przy realizacji ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (dalej: u.d.i.p.). Wątpliwości mogą wynikać z pewnej niespójności definicji konstytucyjnej i ustawowej informacji publicznej. Zgodnie z art. 61 ust. 1 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r., informacją publiczną jest przede wszystkim informacja o działalności organów władzy publicznej. Niewątpliwie wydawanie rozstrzygnięć w sprawach indywidualnych, z którym wiąże się prowadzenie postępowania administracyjnego i gromadzenie potrzebnych dokumentów, stanowi formę działalności organu administracyjnego. Definicja ustawowa zawarta w art. 1 ust. 1 u.d.i.p. kładzie jednak nacisk nie na samą działalność organu, lecz na rodzaj informacji, wskazując, że informacją publiczną jest informacja o sprawach publicznych.

REKLAMA

W art. 6 ust. 1 u.d.i.p. zawarty został przykładowy katalog informacji mających charakter publiczny. Do informacji tej zaliczono, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a, treść i postać aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć. Nie wskazano natomiast jako źródła informacji publicznej aktu postępowania administracyjnego czy poszczególnych dokumentów znajdujących się w aktach. Nie oznacza to jednak wyłączenia powyższych dokumentów z udostępnienia, ponieważ katalog w art. 6 ust. 1 u.d.i.p. ma wyłącznie charakter przykładowy.

Zobacz również: Udzielanie informacji publicznych prasie - podmioty zobowiązane

Reguła interpretacyjna

Urzędnik rozpatrujący wniosek o udostępnienie informacji publicznej poprzez udostępnienie konkretnych dokumentów z akt postępowania administracyjnego powinien pamiętać o wypracowanej w orzecznictwie regule interpretacyjnej. Na tę regułę wskazał m.in. NSA w wyroku z 10 stycznia 2014 r. (sygn. akt I OSK 2213/13), wskazując, że w demokratycznym państwie prawnym jawność działania organów państwa ma charakter uprzywilejowany i w związku z tym wszelkie wątpliwości co do udostępnienia informacji publicznej powinny działać na korzyść dostępu. W tym ujęciu informacją publiczną będzie każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych. WSA w Białymstoku w wyroku z 3 czerwca 2014 r. (sygn. akt II SAB/Bk 22/14) podkreślił, że informacją publiczną jest treść wszelkiego rodzaju dokumentów odnoszących się do organu władzy publicznej, związanych z organem bądź w jakikolwiek sposób dotyczący organu bez względu na to, co jest ich przedmiotem. Są nią zarówno treść dokumentów bezpośrednio wytworzonych przez organ, jak i te, których organ używa przy realizacji przewidzianych prawem zadań, a nawet te, które tylko w części dotyczą organu, nawet gdy nie pochodzą wprost od niego.

Akta postępowania administracyjnego

REKLAMA

Nieograniczony dostęp do akt postępowania mają, zgodnie z art. 73 § 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (dalej: k.p.a.), wyłącznie strony postępowania. Uprawnienie to przysługuje stronom także po zakończeniu postępowania. Zgodnie z wyrokiem WSA w Krakowie z 7 marca 2014 r. (sygn. akt II SA/Kr 49/14), dostęp innych niż strony podmiotów do akt postępowania, w tym dostęp w trybie u.d.i.p., ma charakter limitowany. NSA w wyroku z 28 października 2009 r. (sygn. akt I OSK 545/09) zwrócił uwagę, że strona postępowania nie może korzystać z uprawnień wynikających z u.d.i.p., bowiem przysługują jej uprawnienia z art. 73 § 1 k.p.a.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Choć aktualne orzecznictwo jest zgodne, że akta sprawy jako całość nie stanowią informacji publicznej, to pojawiają się odosobnione orzeczenia, np. wyrok NSA z 1 grudnia 2011 r. (sygn. akt I OSK 1621/11), akcentujące, że w praktyce wszelkie dokumenty znajdujące się w aktach sprawy, nawet dokumenty prywatne, powinny podlegać udostępnieniu.

Dokumenty stanowiące element rozstrzygnięcia

W niektórych postępowaniach administracyjnych dokumenty prywatne dostarczone przez stronę postępowania stają się elementem decyzji administracyjnej. Przykładem takiego dokumentu jest projekt budowlany, który stanowi załącznik do wniosku o zatwierdzenie projektu i wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę. WSA we Wrocławiu w wyroku z 16 września 2014 r. (sygn. akt IV SAB/Wr 116/14) podkreślił, że w wyniku wydania decyzji zatwierdzającej projekt budowlany staje się on integralną częścią rozstrzygnięcia administracyjnego. Dlatego, zgodnie z wyrokiem WSA we Wrocławiu z 31 stycznia 2014 r. (sygn. akt IV SAB/Wr 198/13), projekt budowlany podlegający zatwierdzeniu w drodze decyzji właściwego organu stanowi informację publiczną w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a u.d.i.p. Podobnie należy ocenić, że informację publiczną stanowi treść wszelkich dokumentów podlegających zatwierdzeniu w postępowaniu administracyjnym.

Dokumenty wytworzone przez organ

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem, udostępnieniu podlegają wszelkie dokumenty wytworzone przez organ administracji publicznej w toku lub na potrzeby prowadzonego postępowania administracyjnego. Przykładem takiego dokumentu może być analiza urbanistyczno-architektoniczna opracowywana przed wydaniem decyzji o ustaleniu warunków zabudowy.

WAŻNE

Autopromocja

Organ administracyjny może w wyniku prowadzenia postępowania administracyjnego pozyskać dokument wytworzony przez inny organ administracji publicznej. Treść takiego dokumentu stanowi informację publiczną, a ponieważ ustawodawca powiązał obowiązek udostępnienia informacji z faktem jej posiadania, to organ nie może odmówić udostępnienia dokumentu, który posiada, i wskazać wnioskodawcy na konieczność zwrócenia się do organu, który dokument wytworzył.

Dokumentem podlegającym udostępnieniu, zgodnie z wyrokiem NSA z 21 lipca 2015 r. (sygn. akt I OSK 1607/14), będzie m.in. opinia prawna sporządzona przez zatrudnionego w urzędzie radcę prawnego w związku z konkretnym postępowaniem administracyjnym. Opinia taka nie może być traktowana jako dokument wewnętrzny, jeżeli została wytworzona na potrzeby sprawy publicznej.

Dokumenty wytworzone przez podmioty prywatne

W toku postępowania w aktach sprawy gromadzone są dokumenty pochodzące przede wszystkim od wnioskodawcy, ale również od pozostałych stron postępowania. NSA w wyroku z 11 maja 2006 r. (sygn. akt II OSK 812/05) wyraził pogląd, że dokumenty prywatne jako takie nie stanowią informacji publicznej. WSA w wyroku z 4 czerwca 2012 r. (sygn. akt II SAB/Wa 102/12) podkreślił, że korespondencja kierowana do organu wszczynająca postępowanie administracyjne współtworzy wespół z innymi dokumentami całość akt postępowania.

Jednak sam fakt, że dokument prywatny trafia do organu i służy realizacji powierzonych mu zadań bądź poinformowania organu o danej sytuacji nie oznacza przez to, że nabiera on cech dokumentu urzędowego. Z drugiej strony, należy zgodzić się z wyrokiem NSA z 29 lutego 2012 r. (sygn. akt I OSK 2215/11), że informacja publiczna obejmuje szerszy zakres pojęciowy niż dokumenty urzędowe.

Ochrona prawnoautorska

Niektóre dokumenty, które znajdą się w aktach sprawy, mogą stanowić jednocześnie utwór w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (dalej: prawo autorskie). Dlatego między ochroną prawnoautorską a społecznym prawem do informacji publicznej może dochodzić do konfliktu. W pewnych przypadkach procedury dostępu do informacji publicznej mogą zostać wykorzystane w celu pozyskania przez wnioskodawcę kopii utworu przedłożonego do akt postępowania administracyjnego. Częściowo wątpliwości co do możliwości udostępnienia informacji rozwiewa art. 4 pkt 1 prawa autorskiego, który wyłącza ochronę prawnoautorską dokumentów urzędowych. Niewątpliwie zatem nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego znajdujące się w aktach sprawy dokumenty wytworzone przez organy administracji publicznej. Dlatego, zgodnie z wyrokiem WSA w Poznaniu z 24 lipca 2014 r. (sygn. akt II SAB/Po 54/14), podlegają udostępnieniu w trybie informacji publicznej i nie podlegają ochronie prawa autorskiego m.in. wyceny rzeczoznawców majątkowych dotyczące gospodarowania nieruchomościami publicznymi.

Podobnie orzecznictwo traktuje operaty szacunkowe nieruchomości. Większe wątpliwości może natomiast budzić zakres ochrony prawnoautorskiej dokumentów, które zostały przedłożone w toku postępowania przez strony tego postępowania.

Skoro to treść i wykorzystanie dokumentu przesądza o zakwalifikowaniu go jako nośnika informacji publicznej, to ewentualna odmowa udostępnienia mogłaby zostać oparta wyłącznie na przesłankach wskazanych w art. 5 u.d.i.p. WSA we Wrocławiu w wyroku z 8 maja 2015 r. (sygn. akt IV SA/Wr 39/15) podkreślił jednak, że ochrona prawnoautorska dokumentu nie mieści się w zakresie żadnej z przesłanek uzasadniających wydanie decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej.

Forma rozstrzygnięcia

Jeżeli organ uzna, że znajdujący się w aktach postępowania dokument stanowi nośnik informacji publicznej, to powinien udostępnić taki dokument w drodze tzw. czynności materialno-technicznej. W przypadku zaś uznania, że wnioskowany dokument nie posiada waloru informacji publicznej, zgodnie z wyrokiem NSA z 16 czerwca 2015 r. (sygn. akt I OSK 1421/14), należy pisemnie powiadomić o tym wnioskodawcę. W szczególności nie jest dopuszczalne wydanie decyzji o odmowie udostępnienia informacji, ponieważ taka decyzja zarezerwowana jest dla przypadków, gdy wnioskowana informacja jest informacją publiczną, ale zaistniały wskazane w art. 5 u.d.i.p. przesłanki negatywne uniemożliwiające jej udostępnienie.

Z orzecznictwa

Przy kwalifikowaniu danej informacji jako informacji publicznej nie wystarczy kierować się jedynie tym, kto wytworzył daną informację i jaką ma formę czy postać. Istotne jest bowiem przede wszystkim to, co dana informacja zawiera, a więc czy dotyczy sprawy publicznej.

Wyrok NSA z 5 marca 2013 r., sygn. akt I OSK 2888/12

NSA w wyroku z 5 marca 2013 r. (sygn. akt I OSK 2889/12) podkreślił, że ustawa nie reguluje kwestii ogólnej dostępności pełnych akt sprawy, a akta postępowania w całości nie powinny być udostępniane. Akta postępowania nie mogą być traktowane jako tzw. dokument urzędowy. WSA w Rzeszowie w wyroku z 17 stycznia 2012 r. (sygn. akt II SA/Rz 1157/11) orzekł, że wyłącznie niektóre dokumenty znajdujące się w aktach sprawy mogą podlegać udostępnieniu jako zawierające informację publiczną.

Z orzecznictwa

Niektóre dokumenty poprzez przedłożenie do organu władzy tracą walor dokumentu prywatnego i ulegają przekształceniu w źródło informacji publicznej.

Wyrok WSA w Łodzi z 20 sierpnia 2014 r., sygn. akt II SAB/Łd 88/14

Z orzecznictwa

Konieczną i wystarczającą przesłanką udostępnienia dokumentu jest stwierdzenie, że jest on nośnikiem informacji publicznej. Zatem kwestia praw autorskich do dokumentu, pod warunkiem że zawiera on informację publiczną, pozostaje bez znaczenia dla możliwości jego udostępnienia.

Wyrok WSA we Wrocławiu z 16 września 2014 r., sygn. akt IV SAB/Wr 116/14

KAZIMIERZ PAWLIK

Autor jest radcą prawnym, specjalizuje się w prawie administracyjnym

PODSTAWY PRAWNE

● art. 61 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483; ost. zm. Dz.U. z 2009 r. nr 114, poz. 946)

● art. 1 ust. 1, art. 5, art. 6 ust. 1, ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 782; ost. zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 1662)

● art. 73 § 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 267; ost. zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1274)

Polecamy serwis: Prawo administracyjne

Autopromocja
Radca prawny, adiunkt na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie , dawniej pracownik administracji publicznej, obecnie prowadzi w Krakowie i w Radomiu własną kancelarię radcowską zajmującą się reprezentacją w postępowaniach administracyjnych. Specjalizuje się w zagadnieniach dostępu do informacji publicznej (z tego zakresu obroniona praca doktorska w 2016 r.), planowaniu przestrzennym i prawie budowlanym. Współautor książki Dyplom z Internetu (2015 r.) oraz komentarza do Ustawy o samorządzie gminnym (2015 r.) i autor przeszło trzystu artykułów, głównie z zakresu prawa samorządowego, publikowanych m.in. w „Gazecie Samorządu i Administracji”, „Wspólnocie Mieszkaniowej”, „Inwestorze”, „Sekretarzu i Organizacji Urzędu” oraz „Skarbniku i Finansach Publicznych” czy „Inwestycjach Sektora Publicznego”.

REKLAMA

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Sejm proponuje: Dodatek na dowolny cel od 228,8 zł do 822,25 zł. Kryterium dochodowe 1500 zł albo 2100 zł. Prezydent tego chyba nie zawetuje?

    Sejm pracują nad wypłatą 2,3 mld zł dla kilku milionów Polaków. To reaktywacja znanego wszystkim dodatku osłonowego z 2022 r. 

    800 plus. ZUS: pierwsze przelewy już 2 stycznia 2024 r.. Są już terminy kolejnych

    Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych prof. Gertruda Uścińska poinformowała, że od stycznia 2024 r. ZUS podniesie osobom uprawnionym automatycznie wysokość świadczenia wychowawczego z 500 zł do 800 zł miesięcznie. Nie trzeba składać żadnego dodatkowego wniosku. Pierwsze przelewy z 800 plus ZUS wyśle 2 stycznia 2024 r.

    Wynagrodzenia nauczycieli 2024. Co najmniej 30 proc. podwyżki, nie mniej niż 1500 zł. ZNP czeka na realizację obietnic wyborczych

    Od nowego rządu wyłonionego przez większość sejmową oczekujemy w 2024 roku jak najszybszego przystąpienia do realizacji deklaracji z kampanii wyborczej - powiedział prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego Sławomir Broniarz. Wskazał na zapowiedzianą 30 proc. podwyżkę wynagrodzeń nauczycieli.

    Umiejętności polskich piętnastolatków powyżej średniej OECD i UE [Badanie PISA 2022]

    We wszystkich trzech obszarach objętych międzynarodowym badaniem PISA 2022 wyniki polskich piętnastolatków są powyżej średniej dla krajów OECD oraz powyżej średniej uzyskanej przez uczniów z Unii Europejskiej. Jednocześnie są one niższe niż w poprzedniej edycji badania - poinformowano 5 grudnia 2023 r. Główną badaną dziedziną były umiejętności matematyczne.

    REKLAMA

    Jakim powietrzem oddychają dzieci w szkołach i przedszkolach? Temat stężenia dwutlenku węgla w budynkach to problem pomijany, nierozumiany - a wpływa na zdrowie, koncentrację, samopoczucie

    O tym jak wpływa stan techniczny budynków szkół i przedszkoli na powietrze jakim oddychają uczniowie i dlaczego problem jakości powierza i stężenia w nim dwutlenku węgla jest pomijany i nierozumiany – rozmawiamy z Elżbietą Lemańską-Błażowską z organizacji Rodzice dla Klimatu.

    Zimno? W tym miasteczku temperatura spadła do minus 58 stopni Celsjusza!

    Minus 58 stopni Celsjusza - taką temperaturę odnotowano w miejscowości Ojmiakon na Syberii, w republice Jakucji. Szacuje się, że z powodu wiatru i wilgoci odczuwalna temperatura może wynosić nawet minus 63 stopnie! Informacje podała agencja Reutera.

    Od 6 grudnia będzie można się zaszczepić przeciw COVID-19. Jak się zapisać? Kto jest w grupie ryzyka?

    Od 6 grudnia 2023 r. wszystkie osoby powyżej 12 r.ż. będą mogły zaszczepić się szczepionką Nuvaxovid firmy Novavax zmodyfikowaną na podwariant koronawirusa XBB.1.5. Skierowanie na szczepienie będzie wystawione automatycznie przez system w nocy z 5 na 6 grudnia. 

    Ratusz zatwierdził. Feministki zamiast świętych w nazwach ulic w Barcelonie

    Ratusz Barcelony zatwierdził zmianę nazw ulic w stolicy Katalonii, usuwając z nich imiona świętych: Rafała, Magdaleny, Agaty oraz Róży. Ich miejsce zajmą nazwiska działaczek feministycznych, podały władze hiszpańskiego miasta.

    REKLAMA

    Większe bezpieczeństwo na drogach i przyjazna przestrzeń. Nowoczesne oświetlenie ulic z programem „Rozświetlamy Polskę”

    Ponad miliard złotych w rządowym programie „Rozświetlamy Polskę” trafi do samorządów na wymianę oświetlenia drogowego na energooszczędne. 

    Zima to najtrudniejszy czas dla osób w kryzysie bezdomności. A w Polsce jest ich około 30 tys.

    Bezdomność najbardziej doskwiera zimą. To wtedy  wtedy odnotowuje się wśród osób w kryzysie bezdomności największą liczbę zgonów, a liczba potrzebujących gwałtownie rośnie. 

    REKLAMA