Wójt też wydaje interpretacje

Rozbudowany system odniesień, wieloznaczność i nieostrość stosowanych pojęć, brak spójności wewnętrznej czy rozproszenie w wielu aktach prawnych to tylko niektóre z przyczyn takiego stanu rzeczy. Aby ułatwić podatnikom poruszanie się w gąszczu skomplikowanych przepisów podatkowych stworzona została instytucja interpretacji przepisów prawa podatkowego. Uzyskanie interpretacji stanowi jedyną możliwość zdobycia pewności co do prawidłowego sposobu postąpienia w konkretnej sprawie, co jest niewątpliwą przyczyną ogromnego zainteresowania podatników tą instytucją.

Wydawanie interpretacji nie leży wyłącznie w kompetencji Ministra Finansów. Oprócz niego zgodnie bowiem z art. 14j ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r., nr 8, poz. 60 z późn. zm., dalej zwanej O.p.) stosownie do swojej właściwości interpretacje indywidualne wydaje także wójt, burmistrz (prezydent miasta).

Oznacza to, że jeżeli strona chce zapytać o niektóre podatki lub opłaty musi zwrócić się do wójta. Dotyczy to przede wszystkim danin nakładanych na mocy przepisów ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz. U. z 2006 r., nr 121, poz. 844 z późn. zm.) czyli:

- podatków od nieruchomości,

- podatków od środków transportowych,

- opłaty od posiadania psów,

- opłaty targowej,

- opłaty miejscowej,

- opłaty uzdrowiskowej.

Jednak, ze względu na właściwość tego organu również w sprawie podatku rolnego, podatku leśnego oraz opłaty skarbowej, i w zakresie dotyczącym tych danin jest on obowiązany do udzielania wyjaśnień w trybie i na zasadach przewidzianych w art. 14b i nast. O.p.

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie kroków, jakie powinny zostać podjęte przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta po otrzymaniu wniosku o wydanie interpretacji.

Kiedy wniosek jest sporządzony prawidłowo?

W pierwszej kolejności organ powinien sprawdzić czy wniosek, który do niego wpłynął, nie jest obarczony brakami. W tym celu należy zbadać czy spełnia on poniżej wymienione warunki.

Przede wszystkim wniosek musi odpowiadać ogólnym wymogom przewidzianym dla wszelkich podań, co oznacza, że powinien zawierać określenie treści żądania, wskazanie wnioskodawcy i jego adresu zamieszkania lub siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności. Wniosek powinien być podpisany.

Wniosek o interpretację indywidualną może dotyczyć zdarzeń lub czynności, które miały miejsce (zaistniały stan faktyczny) lub zdarzeń przyszłych, związanych z tym, co pytający dopiero planuje. Obowiązkiem składającego wniosek jest wyczerpujące przedstawienie zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Co to oznacza? Pomocnym w tym kontekście może być stanowisko WSA w Warszawie, zgodnie z którym „wyczerpujący” to „przedstawiający jakieś zagadnienie wszechstronnie, dogłębnie, szczegółowo; gruntowny, dokładny”, a zatem stan faktyczny albo zdarzenie przyszłe powinno zostać zaprezentowane taki sposób, by wnioskodawca mógł zająć stanowisko w stosunku do prezentowanego stanu rzeczy, zaś organ podatkowy na tej podstawie udzielić jednoznacznej odpowiedzi (wyrok WSA w Warszawie z dnia 9 grudnia 2008 r., III SA/Wa 2709/08).

Wnioskodawca jest obowiązany do zaprezentowania własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. W tym kontekście należy uznać, że pytający powinien nie tylko przedstawić swoje wątpliwości, ale i wskazać konkretne przepisy prawa podatkowego, których te wątpliwości dotyczą.

Prawidłowo sporządzony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej powinien wreszcie zawierać oświadczenie wnioskodawcy o ściśle określonej treści. Pytający musi mianowicie oficjalnie potwierdzić, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej.

Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. Wskazując na znaczenie omawianego oświadczenia trzeba wskazać, że w przypadku, gdy jest ono fałszywe wydana interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych. Nie wydaje się bowiem interpretacji indywidualnej w zakresie tych elementów stanu faktycznego, które w dniu złożenia wniosku o interpretację są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej albo gdy w tym zakresie sprawa została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej.

Ze skutecznym wystąpieniem o wydanie interpretacji wiąże się także wymóg dotyczący opłaty za wniosek. Wynosi ona 40 zł i powinna być uiszczona na rachunek gminy (miasta). Nie musi być jednak wniesiona w momencie złożenia wniosku, albowiem wnioskodawca ma na jej wpłatę siedem dni licząc od dnia złożenia wniosku. W przypadku wystąpienia w jednym wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w przedmiocie więcej niż jednego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego należna opłata stanowi iloczyn wskazanej wyżej wysokości i przedstawionych we wniosku odrębnych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych. Opłata za wydanie interpretacji przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta jest dochodem jednostki samorządu terytorialnego.

W kwestii warunków formalnych wniosku należy dodać, że jeżeli wnioskodawcą nie jest osoba fizyczna, konieczne jest załączenie odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego lub innego dokumentu wykazującego umocowanie osoby podpisującej interpretację do reprezentowania strony.

Z kolei jeżeli wniosku nie składa osobiście pytający, a czyni to w jego imieniu inna osoba, powinien być do niego dołączony oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa.

Co w przypadku, gdy wniosek ma braki?

W przypadku wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej niespełniającego wymogów określonych w art. 14b § 3 O.p. (wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie ) obowiązkiem organu jest wezwanie pytającego do uzupełnienia braków. Dopiero po bezskutecznym upływie terminu do ich uzupełnienia wniosek pozostawia się bez rozpatrzenia. W sprawie pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia organ wydaje postanowienie, na które służy zażalenie.

Czytaj także: Czy wójt może poprawić wydaną decyzję>>

Składniki interpretacji

Na wstępie niniejszej części artykułu trzeba podkreślić, że obecnie przepisy Ordynacji podatkowej nie przesądzają  o formie, w jakiej wydaje się interpretacje. W żadnym wypadku nie stanowią one ani decyzji ani postanowień. W doktrynie wypracowano stanowisko, zgodnie z którym po prostu interpretacja indywidualna jest jedynie wyjaśnieniem znaczenia przepisów prawa podatkowego, w związku z czym nie ma potrzeby nadawania interpretacjom indywidualnym określonej formy prawnej aktu indywidualnego.

Interpretacja indywidualna powinna oprócz wymogów dotyczących każdego pisma pochodzącego od organu podatkowego (oznaczenia organu, daty wydania, oznaczenia strony i podpisu osoby upoważnionej) zawierać następujące elementy: ocenę stanowiska wnioskodawcy, uzasadnienie prawne tej oceny i pouczenie o prawie wniesienia skargi do sądu administracyjnego.

Sentencja interpretacji indywidualnej powinna zawierać jasne i jednoznaczne wskazanie, co do stanowiska wnioskodawcy (wyrok WSA w Warszawie z dnia 16 października 2008 r., III SA/Wa 1191/08).

Prawidłowa ocena stanowiska wnioskodawcy będzie wyrażać się poprzez użycie przez organ następującej formuły: „na podstawie art. 14j § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r., nr 8, poz. 60 z późn. zm.), wójt/burmistrz/ prezydent miasta … stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia … r. (data wpływu … r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od … w zakresie … - jest prawidłowe/ jest nieprawidłowe.”

W postępowaniu w sprawie udzielenia interpretacji nie może toczyć się spór co do faktów. Organ pełną wiedzę o stanie faktycznym, stanowiącym podstawę dla ustalenia regulacji prawa podatkowego, które w danej sprawie winny zostać zastosowane czerpie wyłącznie z wniosku zainteresowanego. Nie ma żadnych podstaw do prowadzenia w tym postępowaniu postępowania dowodowego. Organ podatkowy ma obowiązek przyjąć za wnioskodawcą do oceny prawnej stan faktyczny przez niego przedstawiony. Stanu tego organ nie może kwestionować, weryfikować czy zmieniać. Jedynie w przypadku niewskazania istotnych dla oceny prawnej elementów organ ma obowiązek wezwać pytającego o ich uzupełnienie. Natomiast gdyby w dalszej kolejności okazało się, że dany stan faktyczny nie ma zastosowania, wówczas taka interpretacja, jako odnosząca się do innego stanu faktycznego, nie miałaby wobec organu podatkowego mocy wiążącej (wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 10 czerwca 2009 r., I SA/Rz 310/09).

Z istoty i celu interpretacji indywidualnej wynika, że jej uzasadnienie prawne powinno zawierać wyjaśnienie przepisów prawa podatkowego objętych interpretacją oraz wskazanie prawidłowej ich wykładni. Uzasadnienie interpretacji powinno nastąpić przez przedstawienie pełnej argumentacji, która spowodowała taką, a nie inną ocenę stanowiska pytającego.

Organ podatkowy wyrażając własnego stanowisko winien je uzasadnić w oparciu o przepisy prawa, odnosząc się przy tym do stanu faktycznego opisanego przez pytającego. Dopiero ocena stanowiska wnioskodawcy i stanowisko własne organu podatkowego składają się na interpretację. Ocena z istoty swej musi, obok krytyki lub aprobaty stanowiska wnioskodawcy, zawierać wyjaśnienie, dlaczego takie a nie inne stanowisko zostało zajęte (wyrok WSA w Poznaniu z dnia 19 stycznia 2010 r., I SA/Po 823/09).

Prawidłowe uzasadnienie wiąże się z realizacją zasady zaufania do organów podatkowych, wyrażoną w art.121 §1 O.p., która to zasada znajduje również zastosowanie w sprawach dotyczących interpretacji indywidualnych, stosownie do art.14h O.p. Postępowanie budzące zaufanie to postępowanie staranne i merytorycznie poprawne, w którym organ odnosi się do wszystkich wniosków, argumentów przedstawionych przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji i do całego stanowiska wnioskodawcy, odpowiednio motywując swoje stanowisko w sprawie, wyjaśniając i wskazując prawidłowa wykładnię przepisów prawa podatkowego (wyrok WSA w Olsztynie z dnia 25 marca 2009 r., I SA/Ol 135/09). Wśród celów uzasadnienia wymienić należy umożliwienie wnioskodawcy ewentualnej obrony swych interesów przed sądem administracyjnym oraz prowadzenia polemiki z treścią interpretacji. Wyjaśnianie zasadności przesłanek, którymi kierował się organ przy wydaniu interpretacji przepisów prawa podatkowego o określonej treści powinno nastąpić także w taki sposób, aby sąd miał możliwość przeprowadzenia skutecznej kontroli toku rozumowania przyjętego przez organ.

Można odstąpić od uzasadnienia prawnego, wyłącznie jeżeli stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe w pełnym zakresie. W takiej sytuacji, po wskazaniu w interpretacji, że „w świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe”, organ może zamieścić w interpretacji następujący zapis: „ mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 w zw. z art. 14j § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r., nr 8, poz. 60 z późn. zm.), odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy”.

W razie negatywnej oceny stanowiska wnioskodawcy interpretacja konieczne jest natomiast wskazanie prawidłowego stanowiska wraz z uzasadnieniem prawnym.

Ostatnim z wyżej wymienionych składników interpretacji jest pouczenie o prawie wniesienia skargi do sądu administracyjnego. Interpretacje podlegają zaskarżeniu do sądu administracyjnego. Uwzględniając skargę na interpretację indywidualną, sąd administracyjny uchyla interpretację indywidualną, natomiast nie uwzględniając skargi - sąd utrzymuje w mocy zaskarżoną interpretację indywidualną. Zadość wymogowi pouczenia wnioskodawcy będzie czynić zastosowanie w interpretacji następującej formuły: „stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, ul. …, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2002 r. nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: ….”

Czytaj także: Zastępca wójta może wydawać decyzje i podpisywać zarządzenia>>

Termin wydania

Ile czasu ma wójt na wydanie interpretacji? Ustawodawca stanowi, że interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego wydaje się bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie trzech miesięcy od dnia otrzymania wniosku. Co ważne, do tego terminu nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu.

Milczącą interpretacja

Konsekwencją niewydania interpretacji indywidualnej w terminie jest szczególny rodzaj ochrony wnioskodawcy. W takim wypadku uznaje się, że w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin wydania interpretacji, została wydana interpretacja stwierdzająca prawidłowość stanowiska wnioskodawcy w pełnym zakresie. Skutki opóźnienia organu są poważne, warto więc wyjaśnić, co należy rozumieć pod pojęciem „wydanie interpretacji”. Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym przez NSA w uchwale Izby Finansowej z 14 grudnia 2009 r. (sygn. II FPS 7/09) w rozumieniu przepisów obowiązujących od 1 lipca 2007 r. wydanie interpretacji nie obejmuje jej doręczenia i że w terminie trzech miesięcy organ podatkowy musi sporządzić i podpisać odpowiedź dla podatnika. Jeśli to zrobi, to nie dochodzi do wydania tzw. milczącej interpretacji, czyli uznania za prawidłowe stanowiska wnioskodawcy.

Natalia Węgrzynek

Sektor Publiczny