REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nowe zasady powstania związku metropolitalnego dla Śląska

Robert Gawłowski
Związek metropolitalny/ Fot. Fotolia
Związek metropolitalny/ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Wejście w życie konsultowanego projektu ustawy o związkach metropolitalnych oznacza dla Śląska duże wsparcie finansowe i organizacyjne, ale jednocześnie stawia pozostałe regiony bez rozwiązań usprawniających zadania z zakresu transportu, zagospodarowania przestrzennego czy planowania strategicznego. Czy to oznacza, że powstanie tylko jeden obszar metropolitalny?

Po wielu zapowiedziach przedstawicieli rządu dotyczących obowiązywania przyjętej przez parlament zeszłej kadencji ustawy o związkach metropolitalnych poznaliśmy projekt nowej ustawy – ustawy o związku metropolitalnym w województwie śląskim.

REKLAMA

Ustawa dla wszystkich

Przedstawiony do konsultacji projekt przesądza o kwestii obowiązywania poprzedniej ustawy i wprowadza nowe rozwiązania w zakresie zarządzania metropoliami. W czasie prac sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, a także w uzasadnieniu do projektu ustawy przedstawiciele rządu uzasadniali konieczność przeprowadzenia zmian „istotnymi mankamentami, które uniemożliwiają skuteczne utworzenie takiego związku oraz możliwością utrudnień w działalności jego organów”. Przedstawiony projekt ma je usuwać oraz sprofilować działanie związku jedynie dla obszaru aglomeracji śląskiej. Jak zwrócono uwagę w uzasadnieniu, w ocenie projektodawcy lepszym rozwiązaniem jest przeznaczenie ustawy dla konkretnego obszaru metropolitalnego niż stworzenie ogólnych rozwiązań, które mogą nie uwzględniać specyfiki regionu, istniejących form współpracy samorządów czy sposobu organizacji wykonywania zadań publicznych. Jakie są najważniejsze zmiany?

Polecamy produkt: Gazeta Samorządu i Administracji

Nie wiele, a jeden związek metropolitalny

W projekcie nowej ustawy o związku metropolitalnym już z samego tytułu można wywnioskować, że planowane rozwiązanie legislacyjne przygotowywane jest wyłącznie z myślą o aglomeracji śląskiej.

Elementem decydującym o przynależności do związku mają być silne powiązania funkcjonalne oraz zaawansowanie procesów urbanizacyjnych. W przypadku poprzedniej ustawy jednostkami, które miały wchodzić w jego skład, mogły być gminy i powiaty, w przypadku przedstawionego do konsultacji projektu ustawy projektowany związek metropolitalny dla Śląska obejmować ma wyłącznie gminy. W sytuacji utworzenia śląskiego związku metropolitalnego Rada Ministrów zobowiązana jest do uwzględnienia istniejących form współpracy gmin, powiązań funkcjonalnych oraz zaawansowania procesów urbanizacyjnych, a także jednorodności układu osadniczego i przestrzennego, uwzględniając więzi społeczne, gospodarcze i kulturowe. Projektodawca przewidział jednak inicjatywę rady gminy w sprawie utworzenia związku metropolitalnego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dokładny zasięg funkcjonowania związku metropolitalnego obejmować ma miasto na prawach powiatu Katowice oraz mieszkańców pozostałych gmin.

Projekt przewiduje także rezygnację z rozporządzenia określającego granice obszaru metropolitalnego. W zamian proponuje się, aby Rada Ministrów tworzyła związek i ustalała jego granice. Zachowano przy tym definicję obszaru związku jako spójnego pod względem przestrzennym obszaru oddziaływania miasta na prawach powiatu Katowice, charakteryzującego się istnieniem silnych powiązań funkcjonalnych oraz zaawansowaniem procesów urbanizacyjnych, zamieszkanego przez co najmniej 2 mln mieszkańców. Rozporządzenie ustalać będzie nazwę oraz siedzibę władz związku. Do takiego związku będą mogły przystępować kolejne gminy z terenu województwa śląskiego, jednak bez możliwości wystąpienia. Zmianie ulegają również wytyczne do rozporządzeń Rady Ministrów, tak aby brały one pod uwagę istniejące formy współpracy jednostek samorządu terytorialnego. W rezultacie obszar związku będzie w lepszym stopniu odpowiadać potrzebom samorządów.

Czym będzie zajmował się śląski związek metropolitalny

Projektodawcy nie zmienili zakresu działania związku. Podobnie jak było to w przypadku przyjętej ustawy o związkach metropolitalnych, do zadań śląskiego związku metropolitalnego należeć ma:

● kształtowanie ładu przestrzennego,

● rozwój obszaru związku, publiczny transport zbiorowy,

● współdziałanie w ustalaniu przebiegu dróg krajowych i wojewódzkich na obszarze związku oraz

● kwestie promocji.


REKLAMA

Możliwe będzie powierzenie zadań związkowi metropolitalnemu przez tworzące go gminy. Realizacja tych zadań będzie możliwa w takich samych formach organizacyjno-prawnych, jak miało to miejsce w uchwalonej ustawie, tj. jednostkach organizacyjnych, porozumieniach z innymi JST, a także prowadzeniu działalności gospodarczej niewykraczającej poza obszar działań o charakterze użyteczności publicznej. Przepisami, na podstawie których zorganizowane będą jednostki organizacyjne związku metropolitalnego, będą odpowiednio przepisy dotyczące wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych.

Projekt zakłada także dwukrotne wydłużenie okresu „organizacyjnego” związku metropolitalnego, do jednego roku. We wskazanym okresie związek będzie uzyskiwał 20% dochodów, co jest związane z koniecznością zagwarantowania środków na przygotowanie organizacyjne, prawne i materialne związku do rozpoczęcia działalności. Jednocześnie projekt przewiduje przepisy, które umożliwiają przejęcie na rzecz związku metropolitalnego, za zgodą zainteresowanych gmin, spółek prawa handlowego oraz jednostek budżetowych realizujących zadania publiczne, o ile przedmiot ich działalności jest związany z realizacją zadań związku. Projekt zakłada także zmiany w procesie tworzenia związku metropolitalnego.

W celu zapewnienia większego wpływu na proces organizacji związku metropolitalnego pełnomocnik do spraw utworzenia związku metropolitalnego będzie wyznaczany spośród wójtów (burmistrzów lub prezydentów miast) gmin, których obszar obejmuje związek metropolitalny.

Zobacz również: Związki metropolitalne od 1 stycznia 2016 r.

Kto będzie rządził na Śląsku

REKLAMA

Podstawowymi organami związku metropolitalnego pozostają zgromadzenie ogólne oraz zarząd związku. Zupełnie inaczej będzie jednak wyglądał skład zgromadzenia. W przypadku śląskiego związku metropolitalnego projektodawca zakłada, że będzie to jeden przedstawiciel w osobie burmistrza lub prezydenta miasta, bądź osoby przez nich upoważnionej. W ślad za zmianami dotyczącymi składu zgromadzenia zmieniono także sposób przyjmowania uchwał. W miejsce podejmowania uchwał kwalifikowaną większością głosów wprowadzono większość podwójną, chyba że ustawa stanowi inaczej. Warunek uzyskania podwójnej większości jest spełniony, jeżeli za przyjęciem uchwał głosuje większość ustawowego składu zgromadzenia i taka liczba delegatów reprezentujących gminy, iż mieszkańcy tych gmin stanowią większość ludności zamieszkałej na obszarze związku.

Wprowadzono także zmiany do sposobu funkcjonowania zarządu. Powiększono bowiem skład zarządu z trzech do pięciu osób. Osoby te będą nadal wybierane przez zgromadzenie ogólne i tak jak poprzednio nie będzie można łączyć tego członkostwa z wykonywaniem funkcji w organie JST, pełnieniem funkcji wójta, burmistrza, prezydenta lub ich zastępców, a także wykonywaniem funkcji wojewody lub wicewojewody.

Przedstawiony do konsultacji społecznych projekt zawiera zasadniczą zmianę zakresu, sposobu tworzenia oraz funkcjonowania związków metropolitalnych. W jej wyniku, poza metropolią śląską, największe miasta w pozostałej części kraju pozostają bez wsparcia organizacyjnego i prawnego w procesie zarządzania miastem.

PODSTAWA PRAWNA

ustawa z 9 października 2015 r. o związkach metropolitalnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1890)

ROBERT GAWŁOWSKI

specjalista z zakresu administracji publicznej i zarządzania publicznego, adiunkt w Wyższej Szkole Bankowej w Toruniu

Polecamy serwis: Ustrój i jednostki

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jak wyliczyć trzynastkę (dodatkowe wynagrodzenie roczne) dla pracownika samorządowego? RIO: nie można wliczać jednorazowych, nieperiodycznych wypłat

Regionalna Izba Obrachunkowa w piśmie z 28 stycznia 2025 r. wyjaśniła, że do podstawy wymiaru dodatkowego wynagrodzenia rocznego (tzw. trzynastki) wlicza się te składniki wynagrodzenia, które przyjmowane są do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy. Do tej podstawy nie wlicza się natomiast jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie.

Z Radomia polecisz tylko w dwóch kierunkach. Jeden wkrótce będzie zawieszony

Jedynie ponad 3 tys. pasażerów. Tylu odprawiło lotnisko w Radomiu w styczniu. To o połowę mniej niż w tym samym miesiącu 2024 roku. Polskie Porty Lotnicze przekazały, że na ten moment dostępne są dwa regularne kierunki lotów.

Jak obniżyć koszty obsługi zadań pomocy społecznej? Postulaty Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza

Jak obniżyć koszty obsługi zadań pomocy społecznej? Postulaty Komisji ds. Polityki Społecznej i Ochrony Zdrowia Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza dotyczące usprawnienia działania organów pomocy społeczne.

Raport o stanie gminy 2025 szybko i bez błędów. Kielce, Wrocław i Jarocin już to zrobiły ... z pomocą AI

Gminom pozostało nieco ponad 100 dni na przygotowanie obowiązkowych sprawozdań, w których co roku raportują kluczowe informacje i rozliczają się z efektów realizowanych projektów. Czy to dużo czasu? Niekoniecznie, biorąc uwagę, że gminom w zależności od ich wielkości i specyficznych potrzeb stworzenie takiego opracowania zajmuje od min. 120, do nawet 2500 godzin, czyli 312 dni (!) i może angażować aż 20 pracowników (Dane szacunkowe: Integrator Danych Miejskich IRMiR). Dlatego przygotowując raport, gmina musi nierzadko sięgać po dodatkowe wsparcie. Opracowanie dokumentu kosztuje sporo wysiłku, czasu i pieniędzy, ale zdarza się, że jego lekturą nie są zainteresowani radni, więc mieszkańcy tym bardziej. Te wszystkie problemy można rozwiązać za pomocą wsparcia sztucznej inteligencji, która wygeneruje sprawozdanie o gminie. Czy to może działać? Przypadki Kielc, Jarocina i Wrocławia pokazują, że tak.

REKLAMA

EU Navigate. Program wsparcia dla osób starszych z chorobą nowotworową

Zapraszamy do udziału w projekcie EU NAVIGATE prowadzonym przez Pracownię Badań nad Starzejącym się Społeczeństwem Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum działającą pod kierunkiem pani profesor Katarzyny Szczerbińskiej.

Co z telefonami komórkowymi w szkołach? MEN odpowiada na ważne pytania

„W 2025 r. minister edukacji planuje przeprowadzenie badań dotyczących sposobów uregulowania przez szkoły zasad korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych.” - zapowiedziała wiceministra Katarzyna Lubnauer w odpowiedzi na interpelację poselską.

W styczniu lekarze zdiagnozowali ok. 300 tys. zachorowań na grypę. W tym sezonie zaszczepiło się niespełna 1,7 mln osób

GIS poinformował, że od początku sezonu epidemicznego 2024/2025 w związku z powikłaniami grypy zmarło prawie tysiąc osób. Ministerstwo Zdrowia podało, że przeciw zaszczepiło się w tym sezonie niespełna 1,7 mln osób. Zapasy szczepionek są, brak tylko chętnych do szczepień.

Usługi sąsiedzkie, teleopieka dla seniorów. Do 7 lutego 2025 r. gminy mogą składać wnioski o dofinansowania

Teleopieka dla seniorów. Gminy mogą składać wnioski o dofinansowania. Kto będzie mógł skorzystać z usług sąsiedzkich, w tym m.in. z dostępu do tzw. „opieki na odległość”? Ile wynosi dofinansowanie w ramach rządowego programu "Korpus Wsparcia Seniorów" na 2025 r.?

REKLAMA

Ile wynosi liczba ludności Polski na koniec 2024 roku? [Dane GUS]

Główny Urząd Statystyczny podał wstępne szacunkowe dane dotyczące liczby ludności w Polsce na koniec 2024 r. Jest spadek.

Podwyżka o 40% (marchewka) a podniesienie wieku emerytalnego (kij). Wcześniej był postulat 3 miesięcy urlopu za 7 lat pracy w jednej firmie

Autorem propozycji podwyżki o 20% w 2025 r. i o 20% w 2026 r. jest Lider Związkowej Alternatywy Piotr Szumlewicz. Mowa jest o podwyżkach płac w sferze budżetowej w tym roku i co najmniej 20 proc. w przyszłym. Wcześniej związkowiec postulował wprowadzenie urlopu 3 miesięcy za 7 lat pracy. Propozycje oceniam jako nierealne do wprowadzenia.

REKLAMA