Nowe zasady powstania związku metropolitalnego dla Śląska

Po wielu zapowiedziach przedstawicieli rządu dotyczących obowiązywania przyjętej przez parlament zeszłej kadencji ustawy o związkach metropolitalnych poznaliśmy projekt nowej ustawy – ustawy o związku metropolitalnym w województwie śląskim.

Ustawa dla wszystkich

Przedstawiony do konsultacji projekt przesądza o kwestii obowiązywania poprzedniej ustawy i wprowadza nowe rozwiązania w zakresie zarządzania metropoliami. W czasie prac sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, a także w uzasadnieniu do projektu ustawy przedstawiciele rządu uzasadniali konieczność przeprowadzenia zmian „istotnymi mankamentami, które uniemożliwiają skuteczne utworzenie takiego związku oraz możliwością utrudnień w działalności jego organów”. Przedstawiony projekt ma je usuwać oraz sprofilować działanie związku jedynie dla obszaru aglomeracji śląskiej. Jak zwrócono uwagę w uzasadnieniu, w ocenie projektodawcy lepszym rozwiązaniem jest przeznaczenie ustawy dla konkretnego obszaru metropolitalnego niż stworzenie ogólnych rozwiązań, które mogą nie uwzględniać specyfiki regionu, istniejących form współpracy samorządów czy sposobu organizacji wykonywania zadań publicznych. Jakie są najważniejsze zmiany?

Polecamy produkt: Gazeta Samorządu i Administracji

Nie wiele, a jeden związek metropolitalny

W projekcie nowej ustawy o związku metropolitalnym już z samego tytułu można wywnioskować, że planowane rozwiązanie legislacyjne przygotowywane jest wyłącznie z myślą o aglomeracji śląskiej.

Elementem decydującym o przynależności do związku mają być silne powiązania funkcjonalne oraz zaawansowanie procesów urbanizacyjnych. W przypadku poprzedniej ustawy jednostkami, które miały wchodzić w jego skład, mogły być gminy i powiaty, w przypadku przedstawionego do konsultacji projektu ustawy projektowany związek metropolitalny dla Śląska obejmować ma wyłącznie gminy. W sytuacji utworzenia śląskiego związku metropolitalnego Rada Ministrów zobowiązana jest do uwzględnienia istniejących form współpracy gmin, powiązań funkcjonalnych oraz zaawansowania procesów urbanizacyjnych, a także jednorodności układu osadniczego i przestrzennego, uwzględniając więzi społeczne, gospodarcze i kulturowe. Projektodawca przewidział jednak inicjatywę rady gminy w sprawie utworzenia związku metropolitalnego.

Dokładny zasięg funkcjonowania związku metropolitalnego obejmować ma miasto na prawach powiatu Katowice oraz mieszkańców pozostałych gmin.

Projekt przewiduje także rezygnację z rozporządzenia określającego granice obszaru metropolitalnego. W zamian proponuje się, aby Rada Ministrów tworzyła związek i ustalała jego granice. Zachowano przy tym definicję obszaru związku jako spójnego pod względem przestrzennym obszaru oddziaływania miasta na prawach powiatu Katowice, charakteryzującego się istnieniem silnych powiązań funkcjonalnych oraz zaawansowaniem procesów urbanizacyjnych, zamieszkanego przez co najmniej 2 mln mieszkańców. Rozporządzenie ustalać będzie nazwę oraz siedzibę władz związku. Do takiego związku będą mogły przystępować kolejne gminy z terenu województwa śląskiego, jednak bez możliwości wystąpienia. Zmianie ulegają również wytyczne do rozporządzeń Rady Ministrów, tak aby brały one pod uwagę istniejące formy współpracy jednostek samorządu terytorialnego. W rezultacie obszar związku będzie w lepszym stopniu odpowiadać potrzebom samorządów.

Czym będzie zajmował się śląski związek metropolitalny

Projektodawcy nie zmienili zakresu działania związku. Podobnie jak było to w przypadku przyjętej ustawy o związkach metropolitalnych, do zadań śląskiego związku metropolitalnego należeć ma:

● kształtowanie ładu przestrzennego,

● rozwój obszaru związku, publiczny transport zbiorowy,

● współdziałanie w ustalaniu przebiegu dróg krajowych i wojewódzkich na obszarze związku oraz

● kwestie promocji.