REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Weksel a wykorzystanie unijnych dotacji

Weksel a wykorzystanie unijnych dotacji./ fot. Fotolia
Weksel a wykorzystanie unijnych dotacji./ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Umowa o dofinansowanie projektu stanowi dla beneficjenta najważniejszy dokument określający warunki realizacji przedsięwzięcia. Jakiekolwiek odstępstwo od jej postanowień może zostać uznane przez instytucję kontrolującą za nieprawidłowość.

Zwrotu unijnego dofinansowania Skarb Państwa może dochodzić zarówno w postępowaniu cywilnym, jak i w trybie administracyjnym. Tak wynika z podjętej 6 kwietnia 2017 r. uchwały Sądu Najwyższego.

REKLAMA

Zwrot dotacji to jedna z kar nakładanych w przypadku stwierdzenia, że beneficjent Funduszy Europejskich dopuścił się nieprawidłowości w realizacji projektu. Występuje ona wówczas, gdy beneficjent lub inny podmiot biorący udział w realizowaniu projektu naruszy przepisy prawa wspólnotowego lub prawa krajowego.

REKLAMA

Przez pojęcie "przepisy prawa" należy rozumieć wiele aktów prawa wspólnotowego (np. rozporządzenia, dyrektywy) i prawa krajowego (np. ustawy, rozporządzenia) oraz postanowienia innych dokumentów nakładających na beneficjenta określone obowiązki (np. umowa o dofinansowanie projektu, wytyczne Instytucji Zarządzającej lub wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego itp.).

Umowa o dofinansowanie projektu stanowi dla beneficjenta najważniejszy dokument określający warunki realizacji przedsięwzięcia. Jakiekolwiek odstępstwo od jej postanowień może zostać uznane przez instytucję kontrolującą za nieprawidłowość.

Wystąpienie nieprawidłowości niekoniecznie musi wynikać z działań beneficjenta realizującego współfinansowany projekt. Taka sytuacja może wystąpić wskutek naruszenia przepisów prawa przez inny podmiot zaangażowany w realizację projektu, np. wybranego podwykonawcę. Jednakże ostateczną odpowiedzialność za nieprawidłowe działania ponosi beneficjent, ponieważ to właśnie on jest zobowiązany do prawidłowej realizacji przedsięwzięcia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Administracyjna procedura zwrotu

REKLAMA

Co do zasady procedurę zwrotu unijnej dotacji określają przepisy ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: u.f.p.), a w szczególności jej art. 207 ust. 9-12. Przepis ten wskazuje, że środki wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem, z naruszeniem procedur lub pobrane nienależnie (w nadmiernej wysokości) podlegają zwrotowi wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, liczonymi od dnia przekazania środków, w terminie 14 dni od dnia doręczenia ostatecznej decyzji (określającej kwotę przypadającą do zwrotu i termin, od którego nalicza się odsetki) na wskazany w tej decyzji rachunek bankowy.

Krąg podmiotów uprawnionych i zobowiązanych do wydawania decyzji jest szeroki. Decyzję wydaje organ pełniący funkcję instytucji zarządzającej lub instytucji pośredniczącej w rozumieniu ustawy z 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (dalej: u.z.p.r.). Ponadto do wydawania takich decyzji instytucja zarządzająca lub instytucja pośrednicząca może upoważnić instytucję wdrażającą, będącą jednostką sektora finansów publicznych. Podstawą upoważnienia jest porozumienie lub umowa określone w art. 27 i 32 u.z.p.r.

Artykuł 207 u.f.p. przekazuje sprawy o zwrot dofinansowania unijnego, które są ze swej istoty sprawami cywilnymi, na drogę postępowania administracyjnego. W konsekwencji należałoby przyjąć, że regulacja ta wyklucza możliwość rozpoznawania spraw o zwrot dofinansowania ze środków unijnych przez sądy powszechne.

A co, gdy jest weksel

Do takich wniosków doszedł też Sąd Okręgowy, który postanowieniem z 17 sierpnia 2016 r. odrzucił pozew Skarbu Państwa o zwrot przez beneficjenta unijnego dofinansowania w wysokości przekraczającej 877 tys. zł. W uzasadnieniu swojego orzeczenia sąd I instancji wskazał, że skoro - zgodnie z art. 207 u.f.p. - w tych sprawach właściwa jest droga administracyjna, to jednocześnie wykluczona jest droga dochodzenia takich roszczeń w postępowaniu przed sądem powszechnym.

Sprawa trafiła do Sądu Apelacyjnego, który powziął w sprawie istotne wątpliwości. Te dotyczyły kwestii, czy art. 207 u.f.p. wpływa także na dopuszczalność drogi sądowej w sprawach o zapłatę weksla zabezpieczającego roszczenie o zwrot nieprawidłowo wykorzystanych środków unijnych. Wątpliwości te znalazły swój wyraz w skierowanym do Sądu Najwyższego pytaniu: "Czy wobec przewidzianego w art. 207 u.f.p. trybu wydania decyzji administracyjnej dopuszczalna jest droga sądowa w sprawie o zwrot przez beneficjenta nieprawidłowo wykorzystanego dofinansowania przyznanego na podstawie umowy i w oparciu o weksel gwarancyjny zabezpieczający tę wierzytelność?".

Możliwe dwie drogi

Odpowiedzi na tak postawione pytanie udzielił SN w uchwale z 6 kwietnia 2017 r. (sygn. akt III CZP 117/16). Przede wszystkim wskazał w niej, że zobowiązania wekslowe różnią się od pozostałych stosunków zobowiązaniowych tym, że z ich treści nie wynika (tak jak np. w przypadku sprzedaży czy darowizny) przyczyna zaciągnięcia zobowiązania. "W przypadku zobowiązań wekslowych tkwi ona w innym stosunku prawnym, ze względu na który zobowiązanie wekslowe zostało zaciągnięte" - podkreślił sąd.

Wystawienie weksla ma na celu albo nowację istniejącego zobowiązania wystawcy albo też zabezpieczenie takiego zobowiązania już istniejącego lub mogącego powstać w przyszłości na gruncie określonego stosunku cywilnoprawnego. W pierwszym przypadku z chwilą wystawienia weksla zobowiązanie cywilne wystawcy wygasa. W drugim, gdy wystawienie weksla ma na celu zabezpieczenie wierzytelności, zobowiązanie cywilne wystawcy nie wygasa, lecz istnieje nadal. Oznacza to, że wierzycielowi przysługuje, obok roszczenia pierwotnego wynikającego ze stosunku cywilnoprawnego, nowe roszczenie oparte na wekslu. Oczywiście przedmiot obu roszczeń jest ten sam i zaspokojenie wierzyciela następuje tylko raz, przy czym z chwilą zaspokojenia wygasa zobowiązanie dłużnika i wierzyciel powinien zwrócić mu weksel (por. uchwała SN z 7 stycznia 1967 r., sygn. akt III CZP 19/66).

Sąd zwrócił także uwagę, że obowiązek wystawienia weksla jako zabezpieczenia umowy o dofinansowanie z funduszy EU wynika także z przepisów prawa. Między innymi z rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z 18 grudnia 2009 r. w sprawie warunków i trybu udzielania i rozliczania zaliczek oraz zakresu i terminu składania wniosków o płatność w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich.

"Przyjęcie, że zastosowanie art. 207 ust. 9-12a u.f.p. rozciąga się na sprawy o zapłatę weksla, wystawionego w celu zabezpieczenia roszczenia o zwrot dofinansowania przewidzianego w umowie o dofinansowanie, na kwotę podlegającą zwrotowi zgodnie z tą umową, oznaczałoby w istocie zanegowanie stosowania weksla do zabezpieczenia tego roszczenia" - wywodził SN. Wskazał jednocześnie, że posłużenie się wekslem do zabezpieczenia tego roszczenia utraciłoby bowiem sens, gdyż weksel może spełniać należycie swe funkcje tylko wtedy, gdy istnieje możliwość dochodzenia zapłaty na jego podstawie w trybie uproszczonym dostępnym wyłącznie w postępowaniu przed sądem powszechnym. "W postępowaniu administracyjnym, którego dotyczą przepisy art. 207 ust. 9-12a u.f.p., weksel mógłby spełniać jedynie funkcję dowodową, o znaczeniu nie większym niż inne dokumenty" - podkreślił Sąd Najwyższy.

W konsekwencji uznał, że przewidziany w art. 207 ust. 9-12a u.f.p. administracyjny tryb zwrotu środków przeznaczonych do realizacji programów finansowanych z funduszy europejskich nie wyłącza możliwości zabezpieczenia wekslem roszczenia o zwrot tych środków i drogi sądowej do dochodzenia zapłaty weksla.

Michał Cyrankiewicz

dziennikarz specjalizujący się w tematyce samorządowej

Podstawy prawne

  • art. 207 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1870; ost. zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 1529)

  • art. 27, art. 32 ustawy 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1376; ost. zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 1475)

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pensja minimalna robotnika i pracownika samorządowego zrównana. Samorządowcy nie są zadowoleni bo 16,65% dla najniżej wynagradzanych a 5% dla specjalistów

Dla pracowników samorządowych to jest rewolucja. Pensja minimalna w urzędach (otrzymują je osoby na najniższych stanowiskach - I grupa zaszeregowania) została zrównana z pensją minimalną dla całej Polski (4666 zł). W poprzednich latach pensja ta zawsze była niższa o 200-400 zł. Samorządy musiały dopłacić z innych źródeł do ustawowej pensji brakujące pieniądze. I grupa zaszeregowania otrzymała 16,65% podwyżki. Grupy najlepszych specjalistów tylko 5%. Stąd niezadowolenie w samorządach.

MEN: Wykaz dokumentów wymaganych do uzyskania dyplomu zawodowego

Od 11 lutego 2025 r. obowiązuje rozporządzenie w sprawie wykazu dokumentów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie wymaganych do uzyskania dyplomu zawodowego albo dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika. Wykaz obejmuje 175 zawodów.

Bezpłatne leki dla seniorów i dzieci. Łatwiejszy dostęp do recept refundowanych i do szczepień. Przepisy już obowiązują

Bezpłatne leki dla seniorów i dzieci. Łatwiejszy dostęp do recept refundowanych i do szczepień. Przepisy weszły w życie w piątek, 14 lutego 2025 r. Nowela rozszerzyła m.in. katalog osób uprawnionych do wystawiania recept na bezpłatne leki dla osób 65 plus oraz poniżej 18 roku życia.

1700 zł dla każdego obywatela w wieku produkcyjnym? Ekonomista: to możliwe [WYWIAD]

A gdyby tak zastąpić 800+, babciowe, zasiłki opiekuńcze, rentę socjalną i inne świadczenia jednym uniwersalnym świadczeniem, które otrzymywałby każdy obywatel w wieku produkcyjnym? O co chodzi o idei dochodu podstawowego i ile by taki program kosztował? Rozmówcą Piotra Nowaka w programie Gość Infor.pl był dr Maciej Szlinder, ekonomista, filiozof, prezes Polskiej Sieci Dochodu Podstawowego.

REKLAMA

Jaka jest prawidłowa temperatura ludzkiego ciała? Już nie 36,6 st. C

Jaka jest prawidłowa temperatura ludzkiego ciała? Kalifornijscy lekarze i antropolodzy uznają starą normę, czyli 36,6 st. C za nieaktualną. Na przestrzeni wieków temperatura się obniżyła. Eksperci przeanalizowali przyczyny tej zmiany.

Polacy źle mierzą temperaturę w czasie choroby

Polacy źle mierzą temperaturę w czasie choroby. Do takich wniosków doszli autorzy raportu pt. „Jak Polacy mierzą temperaturę ciała podczas choroby?”. Jakie błędy są najczęściej popełniane? Na co trzeba zwrocić szczególną uwagę, zwłaszcza w sezonie zachorowań na grypę?

Uposażenia żołnierzy zawodowych w 2025 roku [Tabela stawek]. Podwyżka z wyrównaniem od 1 stycznia

Minister Obrony Narodowej przygotował projekt rozporządzenia w sprawie stawek uposażenia zasadniczego żołnierzy zawodowych. Stawki te mają zostać podwyższone od 5,3% do 7,1% (w zależności od grupy uposażenia) ze skutkiem od 1 stycznia 2025 r. Zatem w 2025 r. (z wyrównaniem od 1 stycznia) nastąpi wzrost uposażenia zasadniczego od 400 zł dla szeregowych, 500 zł dla podoficerów oraz do 1100 zł dla generała - w porównaniu do dotychczasowych stawek. Najniższe uposażenie zasadnicze żołnierza zawodowego wzrośnie o 400 zł - z 6000 zł do 6400 zł.

Co pyli teraz? Kalendarz pylenia na cały rok

Należy pamiętać, że w Polsce, w niektórych regionach jest cieplej, w innych zimniej, w innym okresie pylić będą rośliny i drzewa w południowo-zachodniej części kraju, a w innym w północno-wschodnim. W Polsce najczęściej uczulają pyłki trwa, chwastów oraz drzew.

REKLAMA

Dzień Bezpiecznego Internetu. Ilu Polaków dzieli się swoimi danymi do logowania?

Czy Polacy udostępniają swoje dane do logowania? Z badania "Mobilny Portret Polaka" opublikowanego 11 lutego, w Dniu Bezpiecznego Internetu wynika, że 60 proc. badanych deklaruje, iż nie dzieli się z nikim swoimi danymi do logowania. Co piąty respondent przyznał, że padł ofiarą oszustwa w internecie.

Jak obliczyć trzynastkę dla pracownika samorządowego? RIO: nie można wliczać jednorazowych, nieperiodycznych wypłat do podstawy wymiaru dodatkowego wynagrodzenia rocznego

Regionalna Izba Obrachunkowa w piśmie z 28 stycznia 2025 r. wyjaśniła, że do podstawy wymiaru dodatkowego wynagrodzenia rocznego (tzw. trzynastki) wlicza się te składniki wynagrodzenia, które przyjmowane są do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy. Do tej podstawy nie wlicza się natomiast jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie.

REKLAMA