REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Partnerstwo publiczno-prywatne jako uzupełniający model finansowania

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wojciech Bugajski

REKLAMA

Na przestrzeni ostatnich 15 lat w Polsce zebrano szereg doświadczeń w przygotowaniu i realizacji projektów inwestycyjnych z udziałem partnerów prywatnych. W artykule pojawią się wybrane przykłady zrealizowanych z sukcesem inwestycji infrastrukturalnych w systemie partnerstwa publiczno-prywatnego.

Mówiąc o pierwszej generacji PPP w Polsce należy wspomnieć o zbudowanej od podstaw autostradzie A2 na odcinku Nowy Tomyśl – Konin oraz eksploatowanej autostradzie A4 na odcinku Katowice – Kraków. W powyższych odcinkach państwo zasadniczo nie ma nic do powiedzenia w zakresie opłat pobieranych za przejazd. Państwo nie ma wpływu na poziom opłat od użytkowników, a wpływy opłat stanowią podstawę do długu zaciąganego na budowę i przebudowę tychże autostrad. Obydwa projekty nie wpływają zatem na generowanie długu publicznego.

REKLAMA

REKLAMA

W ramach drugiej generacji PPP zbudowana została autostrada A1 na odcinku Gdańsk – Nowe Marzy oraz budowane są kolejne dwa odcinki: A1 Nowe Marzy – Toruń oraz A2 Świecko – Nowy Tomyśl. W projektach tych państwo ma wpływ na poziom opłat (ryzyko ruchu jest ryzykiem strony publicznej, czyli jeśli ruch jest mały państwo de facto ponosi stratę), a dług na budowę został zaciągnięty pod planowane wpływy z opłaty za tzw. dostępność, wypłacanej ze środków Krajowego Funduszu Drogowego (KFD) z gwarancjami Skarbu Państwa. 

Powyższe trzy odcinki obciążają sektor finansów publicznych, czyli zaliczane są do długu publicznego, który na dzień dzisiejszy wynosi w przeliczeniu na jednego mieszkańca Polski wynosi ponad 20 tys. PLN (www.dlugpubliczny.pl).

W ramach trzeciej generacji PPP chciałbym wspomnieć o ciekawej inicjatywie, która niestety nie znalazła swojego szczęśliwego finału. Ponad 2 lata temu planowane było wybudowanie autostrady A1 na odcinku Stryków – Pyrzowice oraz A2 Stryków Konotopa - niestety bez powodzenia. Tutaj nie odnieśliśmy sukcesu. W obu projektach starano się połączyć możliwość kontroli stawek opłat przez stronę publiczną z przeniesieniem większości ryzyk na stronę prywatną. Obydwa projekty nie uzyskały tzw. zamknięcia finansowego (czyli nie znalazły się banki chętne do pożyczenia pieniędzy na ich budowę).

Z tego powodu realizacja powyższych odcinków w formule PPP stała się niemożliwa.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Czytaj także: Samorządy polubiły partnerstwo publiczno-prywatne>>

Priorytety Rządu

Skarb Państwa nadal zachowuje dwa priorytety w przygotowaniu projektów PPP:

1    wpływ strony publicznej na stawki opłat,

2    przeniesienie większości ryzyk na stronę prywatną (w celu klasyfikacji poza sektorem finansów publicznych).

REKLAMA

W chwili obecnej trudno oczekiwać, aby jakiekolwiek projekty dotyczące budowy autostrad w naszym kraju mogły być rzeczywiście zrealizowane przy zastosowaniu narzędzia PPP.  Problemem jest, w obecnej sytuacji na rynkach finansowych, brak możliwości finansowania projektów w tej formule. Finansowanie mogą znaleźć jedynie projekty w formule tzw. opłaty za dostępność z gwarancjami Skarbu Państwa, kwalifikowane przez Eurostat jako projekty budżetowe, a zatem obciążające sektor finansów publicznych.

Z informacji ministerstwa infrastruktury wynika, iż sytuacja na rynkach finansowych oraz plany projektów PPP w innych krajach UE są uważnie monitorowane przez resort infrastruktury, i w przypadku istotnej poprawy koniunktury finansowej przygotowywane będą dalsze projekty PPP, a w pierwszej kolejności projekt budowy autostrady A2 na wschód od Warszawy oraz A1 Tuszyn - Pyrzowice.

Zgodnie Programem Budowy Dróg Krajowych na lata 2011 – 2015, który w dniu 6 grudnia 2010 r. Minister Infrastruktury skierował do konsultacji społecznych oraz uzgodnień międzyresortowych, a Rada Ministrów przyjęła w dniu 25.01.2011 r., system PPP ma być uzupełnieniem źródeł finansowania tradycyjnego, czyli m.in. z budżetu państwa, KFD, czy też środków unijnych i pochodzących z międzynarodowych instytucji finansowych (EBI, Bank Światowy etc.).

W modelu PPP inwestorem będzie spółka, z którą Minister Infrastruktury zawiera umowę o budowę i eksploatację autostrady płatnej na podstawie ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym. Oprócz ustawy o autostradach płatnych możliwe jest także stosowanie procedur przetargowych przewidzianych w ustawach:

1    Prawo zamówień publicznych,

2    o koncesjach na roboty budowlane lub usługi,

3    o partnerstwie publiczno - prywatnym.


Rząd zakłada, iż w systemie PPP realizowane będą następujące odcinki autostrad płatnych:

1. Autostrada A1 na odcinku Nowe Marzy – Toruń (62,4 km). Budowana jest przez spółkę GTC S.A. Umowa o budowę i eksploatację autostrady płatnej została zawarta w dniu 30 września 2008 r. Oddanie do ruchu tego odcinka planowane jest na 2011 rok.

2. Autostrada A2 na odcinku Świecko – Nowy Tomyśl (105,9 km). Umowa o budowę oraz eksploatację autostrady płatnej została zawarta w dniu 29 czerwca 2009 r. Oddanie do ruchu tego odcinka planowane jest na 2012 rok.

3. Autostrada A1 na odcinku Tuszyn – Pyrzowice (138,9 km) – analiza systemu realizacji.

4. Autostrada A2 na odcinku Warszawa – granica państwa – analiza systemu realizacji.


Jak budowano autostrady przy pomocy PPP

Autostrada A1

Realizacja koncesyjnego odcinka Autostrady A1 została podzielona na dwa etapy:

Pierwsza faza - etap I - 90-kilometrowy odcinek autostrady z Rusocina do Nowych Marz koło Grudziądza.
Realizacja tego etapu inwestycji rozpoczęła się w 2005 roku. W ramach tego etapu wybudowanych zostało 6 sekcji. W grudniu 2007 roku oddano do użytku dwie pierwsze sekcje (czyli 25 kilometrów) autostrady na odcinku Rusocin–Swarożyn. Kolejne sekcje (czyli 65 kilometrów) otwarto do ruchu w październiku 2008 roku.

Druga faza - Etap II - 62-kilometrowy odcinek autostrady z Nowych Marz do Torunia
Realizację tego etapu inwestycji rozpoczęto w sierpniu 2008 roku. W ramach projektu wybudowane zostaną 4 sekcje. Termin zakończenia prac budowlanych przewidziano na grudzień 2011 roku.

Koncesjonariuszem jest spółka celowa Gdańsk Transport Company S.A.

Autostrada A2 (1)

Odcinek A2 Nowy Tomyśl - Konin

W styczniu 1993 r. została zarejestrowana Autostrada Wielkopolska S.A. jako pierwsza polska spółka celowa, powołana dla sfinansowania budowy i eksploatacji autostrady płatnej A2 na powyższym odcinku.

W 1997 r. podpisana została Umowa Koncesyjna, po czym prowadzono dalsze negocjacje  z uwagi na  konieczność ustalenia warunków finansowych tej wielkiej jak na warunki polskie, publiczno – prywatnej inwestycji. Podpisano następne 4 Aneksy do Umowy Koncesyjnej, stanowiące bazę dla uzgodnień i organizacji finansowania tj. osiągnięcia Zamknięcia Finansowego. Przedsięwzięcie zostało podzielone na fazy, etapy realizacji i odcinki finansowania.

W 1998 r. wyłączono z koncesyjnego zakresu finansowania i budowy 13,3 km odcinek Obwodnicy Poznania (sfinansowany z grantu Phare, pożyczki z Europejskiego Banku Inwestycyjnego i środków z budżetu państwa), który po wykonaniu z dniem 12 września 2003 r. AWSA przejęła do utrzymania i eksploatacji.

W wyniku żmudnych negocjacji z rządem ustalono, że AWSA wybuduje i będzie eksploatować autostradę A2 od Świecka do Konina (255 km).

Finalnie projekt podzielono na dwa etapy realizacji.

Pierwszy - obejmował budowę autostrady na odcinku Konin – Nowy Tomyśl, drugi to jest budowa odcinka Nowy Tomyśl – Świecko.

W październiku 2000 r. AWSA podpisała plan finansowy (czyli, tzw. Zamknięcie Finansowe) stanowiący integralną część Umowy Koncesyjnej (Aneks Nr 4) zawartej z rządem, określający koszty realizacji Projektu A2 na Odcinku Nowy Tomyśl – Poznań. Całkowity koszt ustalono na poziomie 875 milionów EUR z czego 73 % stanowią bezpośrednie koszty budowy i projektowania tj. 637,5 mln EUR.

Jako koncesjonariusz Autostrada Wielkopolska nie stała się właścicielem autostrady A2. Otrzymała jedynie koncesję na 40 lat, do 2037 roku.

Czytaj także: Etapy przygotowania projektu w formule partnerstwa publiczno-prywatnego>>

Autostrada A2 (2)

Odcinek A2 Świecko - Nowy Tomyśl

Koncesjonariusz: Autostrada Wielkopolska II S.A.

Na początku 2009 r. do realizacji projektu powołano spółkę celową  Autostrada Wielkopolska II SA. W dniu 30 sierpnia 2008 r. AWSA podpisała z rządem (MI) tzw. warunki komercyjne na budowę i eksploatację odcinka autostrady A2 z Nowego Tomyśla do Świecka, które zakładały pierwotnie podpisanie tzw. Zamknięcia Finansowego na marzec 2009 r. Termin ten został jednak przesunięty na koniec czerwca 2009 r.

W dniu 29 czerwca  2009 r. w późnych godzinach nocnych zostały podpisane umowy dotyczące finansowania budowy i eksploatacji Autostrady A2 na odcinku Nowy Tomyśl – Świecko. Osiągnięte zostało zatem Zamknięcie Finansowe. Umowy te umożliwiły rozpoczęcie prac budowlanych już w lipcu 2009 r. i zakończenie budowy zgodnie z harmonogramem przyjętym ze stroną rządową przed piłkarskimi Mistrzostwami Europy EURO 2012. 

Autostrada A4

Koncesjonariusz: Stalexport Autostrada Małopolska S.A.

Autostrada A 4, dawniej droga krajowa A4 budowana była (z przerwami) w latach 70, 80  i 90-tych XX wieku przez państwo ze środków budżetowych. Była to droga wysokiej jakości, łącząca dwie aglomeracje – katowicką i krakowską.
Ze względu na brak środków budżetowych w latach 90-ch państwo zaczęło szukać jakiegoś „złotego środka” na finansowanie przedsięwzięć infrastrukturalnych.

Pojawił się pomysł znalezienia finansowania dalszej modernizacji A4 w sektorze prywatnym. W roku 1995 roku Agencja Budowy i Eksploatacji Autostrad (dzisiejsza Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad) rozpoczęła postępowanie przetargowe związane z uruchomieniem programu płatnych autostrad w Polsce i jako pierwszy ogłosiła przetarg na budowę przez przystosowanie do odpłatności i eksploatację autostrady A-4 na odcinku Katowice - Kraków.

Zgodnie z przyjętym przez Rząd modelem, koszty modernizacji A4 finalnie wziąć na siebie jej użytkownicy, a do zarządzania inwestycją wyznaczony miał zostać podmiot prywatny, czyli Koncesjonariusz.

Za pieniądze pozyskane z kredytu udzielonego przez Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (w kwocie 225 mln zł) w latach 1996 – 1997 droga A4 została częściowo wyremontowana. Naprawiono konstrukcję jezdni oraz kilka będących w najgorszym stanie technicznym obiektów mostowych.

19 września 1997 roku podpisana została Umowa Koncesyjną pomiędzy Rządem a spółką Stalexport, która w sposób obszerny określa prawa i obowiązki koncesjonariusza  w zakresie realizowanego przez niego projektu.

Przyjęty przez Skarb Państwa model finansowy dla autostrady A4 Katowice – Kraków zakłada, iż w konsekwencji droga ta zostanie w pełni zmodernizowana i wyposażona  w urządzenia infrastruktury autostradowej za pieniądze pozyskane od jej użytkowników, czyli z opłat za przejazd, a państwo uzyska dodatkowo znaczące wpływy budżetowe z tego przedsięwzięcia, które oceniane są na ponad 2,6 mld złotych.

Wojciech Bugajski

samorzad.infor.pl

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wybory prezydenckie: ułatwienia dla wyborców 60+

Transport do i z lokalu wyborczego. Możliwość głosowania korespondencyjnego albo za pośrednictwem pełnomocnika. Możliwość zmiany miejsca głosowania w obwodzie właściwym dla lokalu przystosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych. Z tych wszystkich ułatwień mogą skorzystać wyborcy, którzy najpóźniej w dniu głosowania w tegorocznych wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ukończą 60. rok życia. A także wyborcy niepełnosprawni – bez względu na wiek.

Plany ewakuacyjne i szkolenia. Nowe zadania gmin w 2025 r.

Do końca 2025 r. gminy muszą opracować plany ewakuacyjne. To jedno z zadań nałożonych na samorządy przez ustawę z 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej.

Polacy mają problem z rozróżnieniem piw alkoholowych i bezalkoholowych

Z badania zrealizowanego przez Instytut Badań Rynkowych i Społecznych IBRiS wynika, że Polacy mylą piwa alkoholowe i bezalkoholowe oraz chcą całkowitego zakazu reklamowania piwa "zero procent".

4666 zł brutto dla pracownika samorządu? To nie żart

Trwa odpływ fachowców z sektora samorządowego. Powód? Niskie płace, poczucie braku doceniania i marne perspektywy na przyszłość. W programie Gość Infor.pl gościł Jacek Wolszczak, pracownik samorządu z dolnośląskiej Świdnicy.

REKLAMA

Cytomegalia wrodzona. Przełomowe badanie z honorowym patronatem Ministerstwa Zdrowia

Wirus cytomegalii u kobiet w ciąży może stanowić zagrożenie dla zdrowia a nawet życia dziecka. W Klinice Położnictwa i Ginekologii Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie realizowany jest projekt POL PRENATAL CMV. To pierwsze badanie w Polsce i drugie na świecie dotyczące zakażenia wewnątrzmacicznego u ciężarnych z pierwotną infekcją wirusem cytomegalii. Jest to przełomowe badanie niekomercyjne, finansowane przez Agencję Badań Medycznych, nad którym honorowy patronat objęła Minister Zdrowia Izabela Leszczyna.

Liczba ludności w Polsce [dane GUS]

Główny Urząd Statystyczny podał dane dotyczące liczby ludności w Polsce na koniec I kwartału 2025 r.

Minimalne warunki utrzymania psów i kotów w schroniskach dla zwierząt [PROJEKT ROZPORZĄDZENIA]

Projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie minimalnych warunków utrzymywania psów i kotów w schroniskach dla zwierząt trafił do konsultacji i opiniowania. Co zawiera? Co się zmieni?

Nowe świadczenie "Moje zdrowie – Bilans Zdrowia Osoby Dorosłej": większa dostępność do skierowań na badania. Jakie badania będzie można zrobić? Kto będzie mógł wystawić skierowanie na badanie? [PROJEKT ROZPORZĄDZENIA]

Ministerstwo Zdrowia pracuje nad zmianami mającymi zwiększenie dostępności do świadczeń zdrowotnych o charakterze diagnostyczno-profilaktycznym. Położne i pielęgniarki będą mogły wystawiać skierowania na badania w ramach nowego świadczenia "Moje zdrowie – Bilans Zdrowia Osoby Dorosłej". Jakie badania będzie można zrobić?

REKLAMA

W czwartek nawet blisko 30 st. C. Gdzie takie temperatury?

Jest szansa, że w tym roku na Wielkanoc nie będzie śniegu. Od kilku dni pogoda jest wiosenna, w czwartek temperatura wyniesie od 21 do 26 st. C, a w centrum możliwe jest nawet 27 st. C!

Podwyżki dla pracowników samorządowych z wyrównaniem od 1 marca 2025 r. Kto odpowiada za podwyżki? Odpowiedź MF i MRPiPS [PROJEKT ROZPORZĄDZENIA]

Podwyżki dla pracowników samorządowych z wyrównaniem od 1 marca 2025 r. Kto odpowiada za podwyżki? Odpowiedź MF i MRPiPS. Co zakłada projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniający rozporządzenie w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (RD172)?

REKLAMA