REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Partnerstwo publiczno-prywatne jako uzupełniający model finansowania

Wojciech Bugajski

REKLAMA

Na przestrzeni ostatnich 15 lat w Polsce zebrano szereg doświadczeń w przygotowaniu i realizacji projektów inwestycyjnych z udziałem partnerów prywatnych. W artykule pojawią się wybrane przykłady zrealizowanych z sukcesem inwestycji infrastrukturalnych w systemie partnerstwa publiczno-prywatnego.

REKLAMA

Mówiąc o pierwszej generacji PPP w Polsce należy wspomnieć o zbudowanej od podstaw autostradzie A2 na odcinku Nowy Tomyśl – Konin oraz eksploatowanej autostradzie A4 na odcinku Katowice – Kraków. W powyższych odcinkach państwo zasadniczo nie ma nic do powiedzenia w zakresie opłat pobieranych za przejazd. Państwo nie ma wpływu na poziom opłat od użytkowników, a wpływy opłat stanowią podstawę do długu zaciąganego na budowę i przebudowę tychże autostrad. Obydwa projekty nie wpływają zatem na generowanie długu publicznego.

REKLAMA

W ramach drugiej generacji PPP zbudowana została autostrada A1 na odcinku Gdańsk – Nowe Marzy oraz budowane są kolejne dwa odcinki: A1 Nowe Marzy – Toruń oraz A2 Świecko – Nowy Tomyśl. W projektach tych państwo ma wpływ na poziom opłat (ryzyko ruchu jest ryzykiem strony publicznej, czyli jeśli ruch jest mały państwo de facto ponosi stratę), a dług na budowę został zaciągnięty pod planowane wpływy z opłaty za tzw. dostępność, wypłacanej ze środków Krajowego Funduszu Drogowego (KFD) z gwarancjami Skarbu Państwa. 

Powyższe trzy odcinki obciążają sektor finansów publicznych, czyli zaliczane są do długu publicznego, który na dzień dzisiejszy wynosi w przeliczeniu na jednego mieszkańca Polski wynosi ponad 20 tys. PLN (www.dlugpubliczny.pl).

W ramach trzeciej generacji PPP chciałbym wspomnieć o ciekawej inicjatywie, która niestety nie znalazła swojego szczęśliwego finału. Ponad 2 lata temu planowane było wybudowanie autostrady A1 na odcinku Stryków – Pyrzowice oraz A2 Stryków Konotopa - niestety bez powodzenia. Tutaj nie odnieśliśmy sukcesu. W obu projektach starano się połączyć możliwość kontroli stawek opłat przez stronę publiczną z przeniesieniem większości ryzyk na stronę prywatną. Obydwa projekty nie uzyskały tzw. zamknięcia finansowego (czyli nie znalazły się banki chętne do pożyczenia pieniędzy na ich budowę).

Z tego powodu realizacja powyższych odcinków w formule PPP stała się niemożliwa.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Czytaj także: Samorządy polubiły partnerstwo publiczno-prywatne>>

Priorytety Rządu

Skarb Państwa nadal zachowuje dwa priorytety w przygotowaniu projektów PPP:

1    wpływ strony publicznej na stawki opłat,

2    przeniesienie większości ryzyk na stronę prywatną (w celu klasyfikacji poza sektorem finansów publicznych).

REKLAMA

W chwili obecnej trudno oczekiwać, aby jakiekolwiek projekty dotyczące budowy autostrad w naszym kraju mogły być rzeczywiście zrealizowane przy zastosowaniu narzędzia PPP.  Problemem jest, w obecnej sytuacji na rynkach finansowych, brak możliwości finansowania projektów w tej formule. Finansowanie mogą znaleźć jedynie projekty w formule tzw. opłaty za dostępność z gwarancjami Skarbu Państwa, kwalifikowane przez Eurostat jako projekty budżetowe, a zatem obciążające sektor finansów publicznych.

Z informacji ministerstwa infrastruktury wynika, iż sytuacja na rynkach finansowych oraz plany projektów PPP w innych krajach UE są uważnie monitorowane przez resort infrastruktury, i w przypadku istotnej poprawy koniunktury finansowej przygotowywane będą dalsze projekty PPP, a w pierwszej kolejności projekt budowy autostrady A2 na wschód od Warszawy oraz A1 Tuszyn - Pyrzowice.

Zgodnie Programem Budowy Dróg Krajowych na lata 2011 – 2015, który w dniu 6 grudnia 2010 r. Minister Infrastruktury skierował do konsultacji społecznych oraz uzgodnień międzyresortowych, a Rada Ministrów przyjęła w dniu 25.01.2011 r., system PPP ma być uzupełnieniem źródeł finansowania tradycyjnego, czyli m.in. z budżetu państwa, KFD, czy też środków unijnych i pochodzących z międzynarodowych instytucji finansowych (EBI, Bank Światowy etc.).

W modelu PPP inwestorem będzie spółka, z którą Minister Infrastruktury zawiera umowę o budowę i eksploatację autostrady płatnej na podstawie ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym. Oprócz ustawy o autostradach płatnych możliwe jest także stosowanie procedur przetargowych przewidzianych w ustawach:

1    Prawo zamówień publicznych,

2    o koncesjach na roboty budowlane lub usługi,

3    o partnerstwie publiczno - prywatnym.


Rząd zakłada, iż w systemie PPP realizowane będą następujące odcinki autostrad płatnych:

1. Autostrada A1 na odcinku Nowe Marzy – Toruń (62,4 km). Budowana jest przez spółkę GTC S.A. Umowa o budowę i eksploatację autostrady płatnej została zawarta w dniu 30 września 2008 r. Oddanie do ruchu tego odcinka planowane jest na 2011 rok.

2. Autostrada A2 na odcinku Świecko – Nowy Tomyśl (105,9 km). Umowa o budowę oraz eksploatację autostrady płatnej została zawarta w dniu 29 czerwca 2009 r. Oddanie do ruchu tego odcinka planowane jest na 2012 rok.

3. Autostrada A1 na odcinku Tuszyn – Pyrzowice (138,9 km) – analiza systemu realizacji.

4. Autostrada A2 na odcinku Warszawa – granica państwa – analiza systemu realizacji.


Jak budowano autostrady przy pomocy PPP

Autostrada A1

Realizacja koncesyjnego odcinka Autostrady A1 została podzielona na dwa etapy:

Pierwsza faza - etap I - 90-kilometrowy odcinek autostrady z Rusocina do Nowych Marz koło Grudziądza.
Realizacja tego etapu inwestycji rozpoczęła się w 2005 roku. W ramach tego etapu wybudowanych zostało 6 sekcji. W grudniu 2007 roku oddano do użytku dwie pierwsze sekcje (czyli 25 kilometrów) autostrady na odcinku Rusocin–Swarożyn. Kolejne sekcje (czyli 65 kilometrów) otwarto do ruchu w październiku 2008 roku.

Druga faza - Etap II - 62-kilometrowy odcinek autostrady z Nowych Marz do Torunia
Realizację tego etapu inwestycji rozpoczęto w sierpniu 2008 roku. W ramach projektu wybudowane zostaną 4 sekcje. Termin zakończenia prac budowlanych przewidziano na grudzień 2011 roku.

Koncesjonariuszem jest spółka celowa Gdańsk Transport Company S.A.

Autostrada A2 (1)

Odcinek A2 Nowy Tomyśl - Konin

W styczniu 1993 r. została zarejestrowana Autostrada Wielkopolska S.A. jako pierwsza polska spółka celowa, powołana dla sfinansowania budowy i eksploatacji autostrady płatnej A2 na powyższym odcinku.

W 1997 r. podpisana została Umowa Koncesyjna, po czym prowadzono dalsze negocjacje  z uwagi na  konieczność ustalenia warunków finansowych tej wielkiej jak na warunki polskie, publiczno – prywatnej inwestycji. Podpisano następne 4 Aneksy do Umowy Koncesyjnej, stanowiące bazę dla uzgodnień i organizacji finansowania tj. osiągnięcia Zamknięcia Finansowego. Przedsięwzięcie zostało podzielone na fazy, etapy realizacji i odcinki finansowania.

W 1998 r. wyłączono z koncesyjnego zakresu finansowania i budowy 13,3 km odcinek Obwodnicy Poznania (sfinansowany z grantu Phare, pożyczki z Europejskiego Banku Inwestycyjnego i środków z budżetu państwa), który po wykonaniu z dniem 12 września 2003 r. AWSA przejęła do utrzymania i eksploatacji.

W wyniku żmudnych negocjacji z rządem ustalono, że AWSA wybuduje i będzie eksploatować autostradę A2 od Świecka do Konina (255 km).

Finalnie projekt podzielono na dwa etapy realizacji.

Pierwszy - obejmował budowę autostrady na odcinku Konin – Nowy Tomyśl, drugi to jest budowa odcinka Nowy Tomyśl – Świecko.

W październiku 2000 r. AWSA podpisała plan finansowy (czyli, tzw. Zamknięcie Finansowe) stanowiący integralną część Umowy Koncesyjnej (Aneks Nr 4) zawartej z rządem, określający koszty realizacji Projektu A2 na Odcinku Nowy Tomyśl – Poznań. Całkowity koszt ustalono na poziomie 875 milionów EUR z czego 73 % stanowią bezpośrednie koszty budowy i projektowania tj. 637,5 mln EUR.

Jako koncesjonariusz Autostrada Wielkopolska nie stała się właścicielem autostrady A2. Otrzymała jedynie koncesję na 40 lat, do 2037 roku.

Czytaj także: Etapy przygotowania projektu w formule partnerstwa publiczno-prywatnego>>

Autostrada A2 (2)

Odcinek A2 Świecko - Nowy Tomyśl

Koncesjonariusz: Autostrada Wielkopolska II S.A.

Na początku 2009 r. do realizacji projektu powołano spółkę celową  Autostrada Wielkopolska II SA. W dniu 30 sierpnia 2008 r. AWSA podpisała z rządem (MI) tzw. warunki komercyjne na budowę i eksploatację odcinka autostrady A2 z Nowego Tomyśla do Świecka, które zakładały pierwotnie podpisanie tzw. Zamknięcia Finansowego na marzec 2009 r. Termin ten został jednak przesunięty na koniec czerwca 2009 r.

W dniu 29 czerwca  2009 r. w późnych godzinach nocnych zostały podpisane umowy dotyczące finansowania budowy i eksploatacji Autostrady A2 na odcinku Nowy Tomyśl – Świecko. Osiągnięte zostało zatem Zamknięcie Finansowe. Umowy te umożliwiły rozpoczęcie prac budowlanych już w lipcu 2009 r. i zakończenie budowy zgodnie z harmonogramem przyjętym ze stroną rządową przed piłkarskimi Mistrzostwami Europy EURO 2012. 

Autostrada A4

Koncesjonariusz: Stalexport Autostrada Małopolska S.A.

Autostrada A 4, dawniej droga krajowa A4 budowana była (z przerwami) w latach 70, 80  i 90-tych XX wieku przez państwo ze środków budżetowych. Była to droga wysokiej jakości, łącząca dwie aglomeracje – katowicką i krakowską.
Ze względu na brak środków budżetowych w latach 90-ch państwo zaczęło szukać jakiegoś „złotego środka” na finansowanie przedsięwzięć infrastrukturalnych.

Pojawił się pomysł znalezienia finansowania dalszej modernizacji A4 w sektorze prywatnym. W roku 1995 roku Agencja Budowy i Eksploatacji Autostrad (dzisiejsza Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad) rozpoczęła postępowanie przetargowe związane z uruchomieniem programu płatnych autostrad w Polsce i jako pierwszy ogłosiła przetarg na budowę przez przystosowanie do odpłatności i eksploatację autostrady A-4 na odcinku Katowice - Kraków.

Zgodnie z przyjętym przez Rząd modelem, koszty modernizacji A4 finalnie wziąć na siebie jej użytkownicy, a do zarządzania inwestycją wyznaczony miał zostać podmiot prywatny, czyli Koncesjonariusz.

Za pieniądze pozyskane z kredytu udzielonego przez Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (w kwocie 225 mln zł) w latach 1996 – 1997 droga A4 została częściowo wyremontowana. Naprawiono konstrukcję jezdni oraz kilka będących w najgorszym stanie technicznym obiektów mostowych.

19 września 1997 roku podpisana została Umowa Koncesyjną pomiędzy Rządem a spółką Stalexport, która w sposób obszerny określa prawa i obowiązki koncesjonariusza  w zakresie realizowanego przez niego projektu.

Przyjęty przez Skarb Państwa model finansowy dla autostrady A4 Katowice – Kraków zakłada, iż w konsekwencji droga ta zostanie w pełni zmodernizowana i wyposażona  w urządzenia infrastruktury autostradowej za pieniądze pozyskane od jej użytkowników, czyli z opłat za przejazd, a państwo uzyska dodatkowo znaczące wpływy budżetowe z tego przedsięwzięcia, które oceniane są na ponad 2,6 mld złotych.

Wojciech Bugajski

samorzad.infor.pl

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Samorzad.infor.pl
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    10 000 zł dofinansowania. Wnioski tylko do 30 września [Koła gospodyń wiejskich]

    Do końca września koła gospodyń wiejskich mogą się ubiegać o przyznanie środków finansowych na działalność statutową. Dofinansowanie wynosi w zależności od wielkości koła od 8-10 tys. zł - informuje Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

    Pendolino od 49 zł. Zwykły pociąg od 19 zł. Warszawa-Kraków. Warszawa Gdańsk. Do tego zniżki ustawowe. Tanio na PKP [1 października 2023 r.]

    Milion biletów w superpromocyjnych cenach. Ceny będą się zaczynały od 19 zł, np. na trasie Warszawa-Kraków czy Gdańsk-Warszawa, a w przypadku pociągów klasy Pendolino od 49 zł. Osoby uprawnione do ulg ustawowych, np. uczniowie, studenci czy renciści będą mogli skorzystać ze swoich zniżek przy zakupie naszych promocyjnych biletów. Dzięki czemu ostateczna cena przejazdu będzie jeszcze niższa.

    Sanah na Narodowym w Warszawie 22 września - Saska Kępa wyłączona z ruchu, zmiany w komunikacji miejskiej

    W piątek, 22 września o godz. 20, na stadionie Narodowym wystąpi Sanah. Ratusz zachęca do korzystania z komunikacji miejskiej, szczególnie, że dla wszystkich będzie darmowa z okazji Dnia bez Samochodu. Od godziny 17 wyłączona z ruchu zostanie Saska Kępa.

    Rewolucja w VAT: MF do KSeF doda aplikację, która przygotuje automatycznie deklarację VAT. Czy biura rachunkowe stracą klientów?

    Wiceminister finansów: deklaracja podatkowa przedsiębiorców będzie wypełniana przed skarbówkę. Czy wprowadzone rozwiązanie uderzy w biura rachunkowe zmniejszając liczbę ich klientów?

    REKLAMA

    Pierwsza polska elektrownia jądrowa na obszarze gmin: Choczewo lub Gniewino i Krokowa [GDOŚ wydał decyzję środowiskową]

    GDOŚ wydał decyzję środowiskową dla elektrowni atomowej.

    Telus: cieszę się, że Ukraina zaczęła z nami rozmawiać ws. produktów rolnych

    Robert Telus minister rolnictwa odbył rozmowę telefoniczną z ministrem rolnictwa Ukrainy Mykołą Solskim. Powiedział: Cieszę się, że Ukraina zaczęła z nami nareszcie rozmawiać ws. produktów rolnych, a nie z Niemcami czy Unią Europejską ponad naszymi głowami. 

    Sztuczna inteligencja (AI) - pomaga czy zagraża edukacji? Czy AI zabija kreatywność studentów?

    Rozwój sztucznej inteligencji (AI) stanowi przełom mający wpływ na wiele aspektów naszego życia. Jednym z obszarów, który szczególnie odczuwa wpływ nowoczesnej technologii, jest edukacja. Czy AI wspomaga i ulepsza proces edukacyjny, czy też może stanowić zagrożenie dla tradycyjnych metod nauczania? Rola sztucznej inteligencji budzi wiele pytań i dyskusji na temat jej wpływu na metody dydaktyczne, rolę wykładowców a na końcu kreatywność studentów.

    Zasiłek rodzinny od 1 listopada 2023 r. Trochę wstyd, że kwoty 95 zł, 124 zł, 135 zł, 674 zł i 764 zł nie zostały zwaloryzowane na 2024 r.

    1 listopada 2023 r. rozpocznie się nowy okres rozliczania zasiłku rodzinnego. Potrwa do 31 października 2024 r. 

    REKLAMA

    Dwie ścieżki czasowej zmiany miejsca głosowania. Dopisanie do spisu wyborców a zaświadczenie o prawie do głosowania. Czym się różnią? [Wybory 2023]

    Głosujesz poza swoim miejscem zameldowania poprzez dopisanie się do spisu wyborców w interesującej Cię gminie albo pobierając zaświadczenie o prawie do głosowania.

    Jakie owoce i warzywa kojarzą się z latem? Pierwsze miejsce może być tylko jedno

    Jakie owoce i warzywa najczęściej kojarzą się z latem? Wśród respondentów królują truskawki. A co jeszcze jest nieodłącznym symbolem lata? Sprawdzamy u progu jesieni. 

    REKLAMA