Mówiąc o pierwszej generacji PPP w Polsce należy wspomnieć o zbudowanej od podstaw autostradzie A2 na odcinku Nowy Tomyśl – Konin oraz eksploatowanej autostradzie A4 na odcinku Katowice – Kraków. W powyższych odcinkach państwo zasadniczo nie ma nic do powiedzenia w zakresie opłat pobieranych za przejazd. Państwo nie ma wpływu na poziom opłat od użytkowników, a wpływy opłat stanowią podstawę do długu zaciąganego na budowę i przebudowę tychże autostrad. Obydwa projekty nie wpływają zatem na generowanie długu publicznego.
W ramach drugiej generacji PPP zbudowana została autostrada A1 na odcinku Gdańsk – Nowe Marzy oraz budowane są kolejne dwa odcinki: A1 Nowe Marzy – Toruń oraz A2 Świecko – Nowy Tomyśl. W projektach tych państwo ma wpływ na poziom opłat (ryzyko ruchu jest ryzykiem strony publicznej, czyli jeśli ruch jest mały państwo de facto ponosi stratę), a dług na budowę został zaciągnięty pod planowane wpływy z opłaty za tzw. dostępność, wypłacanej ze środków Krajowego Funduszu Drogowego (KFD) z gwarancjami Skarbu Państwa.
reklama
reklama
Powyższe trzy odcinki obciążają sektor finansów publicznych, czyli zaliczane są do długu publicznego, który na dzień dzisiejszy wynosi w przeliczeniu na jednego mieszkańca Polski wynosi ponad 20 tys. PLN (www.dlugpubliczny.pl).
W ramach trzeciej generacji PPP chciałbym wspomnieć o ciekawej inicjatywie, która niestety nie znalazła swojego szczęśliwego finału. Ponad 2 lata temu planowane było wybudowanie autostrady A1 na odcinku Stryków – Pyrzowice oraz A2 Stryków Konotopa - niestety bez powodzenia. Tutaj nie odnieśliśmy sukcesu. W obu projektach starano się połączyć możliwość kontroli stawek opłat przez stronę publiczną z przeniesieniem większości ryzyk na stronę prywatną. Obydwa projekty nie uzyskały tzw. zamknięcia finansowego (czyli nie znalazły się banki chętne do pożyczenia pieniędzy na ich budowę).
Z tego powodu realizacja powyższych odcinków w formule PPP stała się niemożliwa.
Czytaj także: Samorządy polubiły partnerstwo publiczno-prywatne>>
Priorytety Rządu
Skarb Państwa nadal zachowuje dwa priorytety w przygotowaniu projektów PPP:
1 wpływ strony publicznej na stawki opłat,
2 przeniesienie większości ryzyk na stronę prywatną (w celu klasyfikacji poza sektorem finansów publicznych).
W chwili obecnej trudno oczekiwać, aby jakiekolwiek projekty dotyczące budowy autostrad w naszym kraju mogły być rzeczywiście zrealizowane przy zastosowaniu narzędzia PPP. Problemem jest, w obecnej sytuacji na rynkach finansowych, brak możliwości finansowania projektów w tej formule. Finansowanie mogą znaleźć jedynie projekty w formule tzw. opłaty za dostępność z gwarancjami Skarbu Państwa, kwalifikowane przez Eurostat jako projekty budżetowe, a zatem obciążające sektor finansów publicznych.