Solidarna odpowiedzialność inwestora z wykonawcą wobec podwykonawcy

Solidarna odpowiedzialność inwestora wobec podwykonawcy – jedynie wtedy, gdy inwestor zna zakres swej odpowiedzialności

W jakim zakresie inwestor musi poznać postanowienia umowy z podwykonawcą, aby można było mu przypisać solidarną odpowiedzialność za zobowiązania wykonawcy wobec podwykonawcy? Czy wystarczy, że wie tylko, że taka umowa istnieje i wyraża na nią dorozumianą zgodę?

Polecamy: VAT w samorządach (książka)

Zgodnie z art.  6471 §  5 Kodeksu cywilnego, zawierający umowę z podwykonawcą oraz inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę. Do zawarcia przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą zawsze jest wymagana zgoda inwestora. W praktyce jednak okazuje się, że nie chodzi zawsze o zgodę wyrażoną wprost – może to być tzw. zgoda dorozumiana, o czym Sąd Najwyższy przesadził w uchwale składu 7 sędziów z dnia 29 kwietnia 2008 r., sygn. akt III CZP 6/08.

W orzecznictwie przesądzono także, że w zasadzie inwestor może uzyskać wiedzę o postanowieniach umowy podwykonawczej z wszelkich źródeł – istotne jest to, aby mógł zindywidualizować swoją zgodę pod względem podmiotowym (osoba wykonawcy) i przedmiotowym (konkretna treść konkretnej umowy podwykonawczej). Dotyczy to jednak tzw. zgody dorozumianej czynnej (poprzez działanie inwestora). Jeżeli zaś chodzi o tzw. zgodę dorozumianą bierną (poprzez milczenie inwestora), sądy wymagały często tego, aby tekst umowy podwykonawczej został przedłożony inwestorowi. W obu przypadkach nie ulegało przy tym wątpliwości, że aby dorozumiana zgoda inwestora mogła być skuteczna, inwestor musiał posiąść wiedzę m.in. o wysokości wynagrodzenia podwykonawcy.

Pojawił się jednak pewne wyłomy w nowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego, łagodzące wymogi informacyjne w odniesieniu do tzw. zgody dorozumianej czynnej inwestora. W jednym z orzeczeń stwierdzono wręcz, że solidarna z wykonawcą odpowiedzialność inwestora wobec podwykonawcy wynika z samego faktu wykonania robót przez podwykonawcę na rzecz inwestora i nie jest ona zależna od zgody inwestora na zawarcie umowy z podwykonawcą. W innym z nich wskazano, że może okazać się wystarczającym dla przyjęcia domniemanej zgody inwestora, tolerowanie przez niego obecności podwykonawcy na placu budowy czy dokonywanie odbioru wykonanych przez niego prac. W jeszcze innych wyrokach przestano wskazywać na wymóg spełnienia przesłanki wiedzy inwestora o wysokości wynagrodzenia podwykonawcy, poprzestając na wskazaniu wymogu wiedzy inwestora o istotnych postanowieniach umowy, przy czym z orzeczeń tych nie wynikało, że oprócz osoby podwykonawcy i zakresu przedmiotowego umowy o podwykonawstwo brana była pod uwagę także ta pierwsza przesłanka.