Nowy lek tirzepatide pozwala schudnąć o 26 kg nie tylko chorym na cukrzycę. Producent leku jest zaskoczony jego skutecznością

Nowe badanie wykazało, że tygodniowa dawka preparatu zatwierdzonego niedawno przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków do leczenia cukrzycy typu 2 pomoże zdrowym osobom stracić nawet 25 proc. ich wyjściowej wagi, piszą Sandee LaMotte i Virginia Langmaid dla CNN Bussiness.

Tirzepatide, substancję czynną znajdującą się w leku, podawano osobom bez cukrzycy w trzech dawkach: 5, 10 i 15 miligramów. Uczestnicy z otyłością lub z nadwagą, którzy przyjęli dawkę 5 miligramów, stracili średnio 16 kilogramów, ci, którzy przyjęli dawkę 10 miligramów, stracili średnio 22 kilogramy, a uczestnicy otrzymujący 15 miligramów dawki stracili średnio 23,6 kilograma. Podobne wyniki pacjenci uzyskiwali dopiero po przeprowadzeniu operacji bariatrycznej. Uczestnicy, którzy otrzymali placebo, stracili średnio od 2,4 proc. do 3,1 proc. swojej początkowej masy ciała korzystając z tych samych porad i zaleceń co pierwsza grupa.

Tirzepatide nie tylko dla chorych na cukrzycę

„Utrata masy ciała, którą uzyskali w tym badaniu, była nawet większa niż to, co zaobserwowano w poprzednich badaniach osób z cukrzycą” – powiedział dr Robert Gabbay, dyrektor medyczny American Diabetes Association, który rozmawiał z CNN podczas 82. sesji naukowej ADA w Nowym Orleanie, gdzie zaprezentowano wyniki badań.

Ogólnie rzecz biorąc, osoby bez cukrzycy straciły średnio od 15 do 20,9 proc. początkowej masy ciała w trakcie 72-tygodniowego podwójnie ślepego, randomizowanego badania klinicznego, które zostało opublikowane na początku czerwca w The New England Journal of Medicine. Uczestnicy, którzy otrzymali placebo, stracili średnio od 2,4 proc. do 3,1 proc. swojej początkowej masy ciała korzystając z tych samych porad i zaleceń co pierwsza grupa.

Dla porównania, badania nad osobami z cukrzycą, które stosowały tirzepatyd, wykazały, że straciły one średnio 15 proc. początkowej masy ciała. „To częsta obserwacja” – powiedział Gabbay. „Wpływ poprzednich leków odchudzających jest mniej skuteczny u osób z cukrzycą i szczerze mówiąc nie wiemy dokładnie dlaczego”.

Tirzepatide a ćwiczenia i dieta

Osoby biorące udział w badaniu były również objęte wsparciem mającym pomóc im utrzymać zdrową dietę z dziennym deficytem 500 kalorii, a także co najmniej 150 minut aktywności fizycznej tygodniowo. Chociaż to z pewnością pomogło, nie wyjaśnia skali utraty wagi zaobserwowanej w badaniu, dodał Gabbay. „Rodzaj utraty wagi, który obserwujemy, gdy ludzie ćwiczą i zmieniają spożycie kalorii, wynosi od 5 do 7 proc.” – zauważa badacz. „To badanie wykazało znacznie większą utratę wagi, znacznie przewyższającą to, co moglibyśmy sobie wyobrazić po zmianie stylu życia”.

„Otyłość należy leczyć jak każdą inną chorobę przewlekłą – przy użyciu skutecznych i bezpiecznych metod ukierunkowanych na podstawowe (przyczyny) choroby… a te wyniki podkreślają, że tirzepatyd może właśnie to zrobić” – powiedziała Ania Jastreboff z Yale Center for Weight Management w komunikacie prasowym Amerykańskiego Stowarzyszenia Diabetologicznego. „Te wyniki są ważnym krokiem naprzód w potencjalnym rozszerzaniu skutecznych opcji terapeutycznych dla osób z otyłością”.

Tirzepatide - zastrzyk

W nowym badaniu cotygodniowe zastrzyki tirzepatydu przetestowano u ponad 2500 osób bez cukrzycy, które miały wskaźnik masy ciała (BMI) powyżej 30 lub powyżej 27 BMI i miały przynajmniej jedno schorzenie przewlekłe związane z nadwagą: wysokie ciśnienie krwi, wysoki poziom cholesterolu lub choroby sercowo-naczyniowe. Nadwagę u dorosłych rozpoznaje się wtedy gdy ich BMI jest równe lub wyższe od 25.

Dorośli biorący udział w badaniu wstrzykiwali sobie tirzepatyd lub placebo raz w tygodniu, używając do tego specjalnego pena zakończonego igłą. Podawanie pod skórę substancji czynnej jest mniej bolesne niż nakłuwanie palca w celu zmierzenia poziomu glukozy we krwi.

Tirzepatide - skutki uboczne

Najczęściej zgłaszanymi działaniami niepożądanymi były nudności, biegunka i zaparcia. Od 2,6 proc. do 7,1 proc. uczestników przerwało leczenie z powodu zdarzeń niepożądanych. Lek zawierający tirzepatyd zawiera ostrzeżenie w pudełku o guzach tarczycy i nie powinien być stosowany przez osoby z rodzinną historią niektórych chorób nowotworowych tarczycy.
 

Leczenie cukrzycy w 2023 r.

W leczeniu cukrzycy nastąpiła radykalna zmiana strategii. Nie mówimy już tylko o potrzebie obniżeniu cukru, lecz przede wszystkim o zmniejszeniu ryzyka powikłań, takich jak choroby sercowo-naczyniowe – twierdzi diabetolog z WUM prof. Leszek Czupryniak.

Co to są analogi GLP-1

Rewolucję w leczeniu cukrzycy wywołały tzw. analogi GLP-1. Leki te powodują zmniejszenie masy ciała, a schudnąć chcą w zasadzie wszyscy. „Nie znam człowieka, który nie chciałby schudnąć, choćby trochę. To ważne, bo inaczej teraz patrzymy na otyłość. Dawniej sądzono, że jest ona karą za złe prowadzenie się. Jeśli tak, to nie powinniśmy leczyć raka płuca u palaczy papierosów” – zwraca uwagę specjalista.

Wyjaśnia, że analog GLP-1 stymuluje wydzielanie insuliny w odpowiedzi na jedzenie i tylko wtedy, gdy jest to potrzebne, czyli gdy jest zbyt wysokie stężenie cukru. Dzięki temu nie wywołuje on niedocukrzeń. Zwiększa też uczucie sytości i może zahamować zbyt duże łaknienie również u osób z prawidłowym poziomem cukru.

„Mam pacjentów z cukrzycą, którzy schudli nawet 30 kg, czyli tyle, ile się osiąga w chirurgii bariatrycznej (polegającej na zmniejszeniu objętości żołądka - PAP). Dla tych osób to zmiana życia, pracy, większa radość i satysfakcja. Niemal jak zmartwychwstanie” – twierdzi diabetolog.

„Mamy zatem dwie grupy leków obniżające poziom cukru, ale ważniejsze jest to, że chronią one narządy wewnętrzne pacjentów, zapewniają protekcję sercowo-naczyniową i mają korzystny wpływa na nerki” – zapewnia prof. Czupryniak.

Co to jest tirzepatide - nowe leki cukrzyca 2023 r.

Pojawiają się kolejne leki nowej generacji. Jeden z nich to preparat o nazwie tirzepatide pozwalający schudnąć nawet o 26 kg. „Ten lek już zrobi furorę” – dodaje specjalista WUM.

Kontrola poziomu cukru w cukrzycy

Oczywiście, kontrola poziomu cukru – tłumaczy specjalista - jest środkiem do zapobiegania powikłaniom cukrzycy oraz optymalizacji jakości życia pacjenta, co też wiąże się z powikłaniami. A najważniejsze z nich to zaburzenia widzenia, tzw. stopa cukrzycowa (owrzodzenie i zniszczenie tkanek głębokich), jak również zawał serca i udar mózgu oraz neuropatia obwodowa.

Światowy Dzień Cukrzycy

14 listopada obchodzony jest Światowy Dzień Cukrzycy, który w 1991 r. ogłosiła Międzynarodowa Federacja Diabetologiczna (IDF) oraz Świtowa Organizacja Zdrowia (WHO). Z tej okazji prof. Leszek Czupryniak, który jest kierownikiem Kliniki Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, wyjaśnia, że mamy rewolucyjne zmiany w leczeniu tej choroby.

„Ponad miesiąc temu pod koniec września opublikowano najnowsze wspólne zalecenia leczenia cukrzycy Europejskiego Towarzystwa Badań nad Cukrzycą (EASD) oraz Amerykańskiego Towarzystwa Diabetologicznego (ADA)” – wyjaśnia specjalista.

Zasady leczenia cukrzycy w 2023 r.

Polegają one – tłumaczy diabetolog - na wprowadzeniu czterech filarów leczenia cukrzycy typu 2: kontroli glikemii, ale również masy ciała, monitorowania ryzyka czynników sercowo-naczyniowych, takich jak ciśnienie tętnicze krwi, poziom cholesterolu oraz zaprzestaniu palenia tytoniu, jeśli chory tego jeszcze nie zrobił. Czwarty filar terapii cukrzycy to stosowanie leków obniżających glukozę, ale takich, które jednocześnie zapewniają osłonę kardiologiczną i nefrologiczną, czyli sercowo-nerkową.

„To zmiana radykalna, bo nie mówimy tylko o obniżaniu cukru, lecz zmniejszaniu ryzyka sercowo-naczyniowego” – zaznacza kierownik Kliniki Diabetologii i Chorób Wewnętrznych WUM. Dodaje, że stało się to możliwe dzięki wprowadzeniu nowej generacji leków, które w Polsce w znacznej części są już refundowane.

Nowe leki, cukrzyca - co to są empagliflozyny?

„Ta rewolucja w leczeniu cukrzyca zaczęła się w 2015 r., gdy opublikowano pierwsze z serii badań dotyczące empagliflozyny, jednego z tzw. inhibitorów SGLT-2. Wtedy się okazało, że u pacjentów, którzy z powodu cukrzycy otrzymywali jeszcze i ten lek, o 38 proc. spadło ryzyko zgonu z przyczyn kardiologicznych, i to już od 60 dnia przyjmowania tego preparatu. Było to zaskakujące nawet dla producenta tego leku” – stwierdza.

Cukrzyca a zgon na serce

O czym to świadczy? „Że nie chodzi o tylko poziom cukru we krwi, bo obniżenie jego stężenie nie może dawać takiego efektu już po dwóch miesiącach. Te leki, jak już wiemy, wykazują szersze działanie, wpływają korzystnie na mięsień sercowy, zmniejszając ryzyko niewydolności serca. I od 2 lat te leki są jednymi z podstawowych preparatów w leczeniu tego schorzenia” – tłumaczy prof. Leszek Czupryniak.

Cukrzyca a otyłość

Leki nowej generacji nie wywołują hipoglikemii i na dodatek sprzyjają redukcji masy ciała. Pacjenci chudną o kilka kilogramów, a zdarza się, że nawet dużo więcej. Wykazują też mniejsze ryzyko sercowo-naczyniowe (zawału serca i udaru mózgu), mniej są też narażeni na przewlekłą chorobę nerek. „I tym zakresie, nie tylko w cukrzycy, empagliflozyny, jest refundowana” – dodaje.

Co to są flozyny?

Specjalista uważa, że flozyny powinny być podawane bez względu na poziom cukru. „Gdy się on nie obniży wystarczająca, wtedy można podać jeszcze inne leki” - zaznacza.

Nowe leki - cukrzyca 2023 r.

„Podsumowując, mamy odwrócenie myślenia: leczenie nie polega na tym głównie co się dzieje z cukrem we krwi, lecz na podawaniu leków, by zmniejszyć ryzyko powikłań” – podkreśla. Trzeba zatem ocenić jakie pacjent ma choroby towarzyszące.

„Przy wyborze leków priorytetem są te, które chronią narządy, czyli analogi GLP-1 i inhibitory SGLT2. Jednak dzięki refundacji lekarze w naszym kraju leczą zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, a pacjenci dostają to co powinni otrzymać” - zaznacza prof. Leszek Czupryniak.