Oddawanie mienia ruchomego jednostki samorządowej w najem, dzierżawę lub użytkowanie

Czy taka procedura powinna być udokumentowana, czy wystarczy np. wpis do ewidencji wydawanego sprzętu? Czy są jakieś uregulowania prawne z tym związane, czy może wystarczy wydać zarządzenie dyrektora placówki w tym zakresie?

Samorządowe jednostki budżetowe, jako podmioty nieposiadające osobowości prawnej, nie są właścicielami użytkowanego przez nie mienia komunalnego, przekazanego im przez organ, który je utworzył, w zarząd (art. 12 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych; dalej: uofp).

Z kolei za gospodarowanie mieniem przekazanym jednostce w zarząd, zgodnie z art. 53 ust. 1 tej ustawy, odpowiada jej kierownik – za całość gospodarki finansowej jednostki, który ma obowiązek działania w tym zakresie:

● z zachowaniem szczególnej staranności przy wykonywaniu zarządu zgodnie z przeznaczeniem posiadanego mienia i zapewnieniem jego ochrony – art. 50 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: ustawa o samorządzie gminnym),

● w sposób zgodny z prawem, efektywny i oszczędny, chroniąc zasoby pozostające w posiadaniu jednostki – art. 68 uofp.

Z przywołanych regulacji wynika, że generalnie mienie znajdujące się w posiadaniu samorządowych jednostek budżetowych jako mienie komunalne (czyli należące do jednostki samorządu terytorialnego) powinno służyć realizacji zadań publicznych, do wykonywania których została powołana jednostka budżetowa. W przypadku gminnych publicznych placówek doskonalenia zawodowego nauczycieli – do zadań tych należą w szczególności:

● prowadzenie prac koncepcyjnych dotyczących zakresu i sposobu organizowania form doskonalenia zawodowego nauczycieli,

● udzielanie konsultacji,

● prowadzenie form doskonalenia, w tym seminariów, konferencji, wykładów, warsztatów i szkoleń, uwzględniających specyfikę nauczanych przedmiotów lub prowadzonych zajęć oraz dotyczących ogólnej wiedzy i umiejętności zawodowych nauczyciela, ze szczególnym uwzględnieniem doradztwa metodycznego (§ 16 i 17 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 19 listopada 2009 r. w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli).

Autopromocja

Czytaj także: Korzystanie z prywatnego samochodu przez wójta>>

Jednym z elementów prowadzenia racjonalnej gospodarki mieniem posiadanym przez jednostkę budżetową jest ocena przydatności poszczególnych składników majątkowych oraz podejmowanie decyzji co do właściwego zagospodarowania przedmiotów, które z punktu widzenia zadań realizowanych przez jednostkę zostały uznane za zbędne. Jeśli chodzi o samorządowe jednostki budżetowe, to nie ma ogólnie obowiązujących przepisów określających zasady postępowania w takich sytuacjach. Zasady takie powinny być określone przez kierownika jednostki w przepisach wewnętrznych jednostki stanowiących tzw. nieobowiązkową część polityki rachunkowości (część obowiązkowa wynika z art. 10 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości), przy uwzględnieniu ewentualnych zasad określonych przez właściwe organy jednostki samorządu terytorialnego. Najczęściej zasady dokonywania oceny przydatności składników majątkowych oraz sposoby zagospodarowania przedmiotów zużytych i zbędnych określane są w instrukcjach gospodarowania środkami trwałymi, w części dotyczącej zasad przeprowadzania i dokumentowania ich likwidacji, przy czym jednostki samorządowe często przy ich wydawaniu wzorują się na przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z 21 maja 2010 r. w sprawie sposobu i trybu gospodarowania składnikami rzeczowymi majątku ruchomego, w który wyposażone są jednostki budżetowe, obowiązującego w państwowych jednostkach budżetowych.

Niezależnie od trybu przyjętego w danej jednostce organizacyjnej dotyczącego oceny przydatności składników majątkowych jednostki i składania wniosków w sprawie sposobu ich zagospodarowania, ostateczna decyzja o uznaniu ich za zbędne (to znaczy takie, które nie są i z różnych względów nie będą także w przyszłości wykorzystywane w działalności jednostki) należy do kierownika jednostki. Również to kierownik jednostki podejmuje decyzję o dalszym toku postępowania ze zbędnymi składnikami majątku – w tym zakresie może postanowić o ich przekazaniu innej jednostce budżetowej macierzystej jednostki samorządu terytorialnego, sprzedaży, wynajęciu, wydzierżawieniu lub oddaniu w nieodpłatne użytkowanie, darowiźnie, np. na rzecz organizacji pożytku publicznego, czy fizycznej likwidacji.

Jeśli chodzi o wynajmowanie, wydzierżawianie lub oddanie w nieodpłatne użytkowanie zbędnych składników majątkowych, to w tym względzie zastosowanie mają przepisy ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (dalej: k.c.). Podstawowe uregulowania w tym zakresie zostały wskazane w tabeli.

TABELA. Podstawowe uregulowania w zakresie oddawania składników majątkowych jednostki w najem, dzierżawę lub użytkowanie

@RY1@i40/2011/006/i40.2011.006.000.0006.001.jpg@RY2@

Wybierając formę zagospodarowania zbędnych składników majątkowych, kierownik jednostki zawsze powinien mieć na uwadze, że obowiązują go nadrzędne zasady gospodarowania mieniem publicznym wynikające z przepisów uofp, mówiące o tym, że gospodarka finansowa jednostki sektora finansów publicznych powinna być prowadzona w sposób efektywny i oszczędny, jednym słowem, przy wyborze tej formy powinien brać pod uwagę przysporzenie jednostce jak największych dochodów (cena sprzedaży, czynsz najmu lub dzierżawy) przy jak najmniejszych kosztach (organizacji sprzedaży, napraw rzeczy wynajmowanych lub wydzierżawianych). Ponieważ mamy do czynienia z samorządową jednostką budżetową, należy przy tym mieć na uwadze, że dochody uzyskane w związku ze sprzedażą, najmem lub dzierżawą zbędnych składników majątkowych będą podlegały odprowadzeniu do budżetu gminy – ponieważ stanowią dochód budżetu jednostki samorządu terytorialnego, zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

Jeśli chodzi o formę udokumentowania faktu najmu/dzierżawy lub oddania w użytkowanie zbędnych składników mienia jednostki, to właściwym dokumentem będzie tu stosowna umowa sporządzona w formie pisemnej (dla celów dowodowych), którą w imieniu jednostki budżetowej zawiera jednoosobowo kierownik jednostki na podstawie pełnomocnictwa udzielonego mu w trybie art. 47 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

O tym, że dany składnik majątkowy został wydany najemcy/dzierżawcy/użytkownikowi, należy zamieścić odpowiednią adnotację w ewidencji analitycznej środków trwałych lub pozostałych środków trwałych. Adnotacja ta powinna pozwalać na ustalenie, komu i na jak długo został powierzony składnik majątkowy jednostki.

Czytaj także: Telefony dla kadry kierowniczej>>

PODSTAWY PRAWNE

• Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 257, poz. 1726)

• Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 21, poz. 113)

• Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 47, poz. 278)

• Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 155, poz. 1037)

• Ustawa z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (j.t. Dz.U. z 2010 r. Nr 80, poz. 526; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 127, poz. 857)

• Rozporządzenie Rady Ministrów z 21 maja 2010 r. w sprawie sposobu i trybu gospodarowania składnikami rzeczowymi majątku ruchomego, w który wyposażone są jednostki budżetowe (Dz.U. Nr 114, poz. 761)

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 19 listopada 2009 r. w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli (Dz.U. Nr 200, poz. 1537; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 218, poz. 1701)