Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Krytyczne uwagi do ustawy o jawności życia publicznego

Krytyczne uwagi do ustawy o jawności życia publicznego./ fot. Fotolia
Krytyczne uwagi do ustawy o jawności życia publicznego./ fot. Fotolia
Fotolia
Rzecznik Praw Obywatelskich krytycznie odniósł się do projektu ustawy o jawności życia publicznego. Zdaniem RPO przepisy projektowanej ustawy naruszać będą zapisy konstytucji m.in. gwarantujące każdemu wolność pozyskiwania informacji.

Zapisy projektu ustawy o jawności życia publicznego mogą znacznie ograniczyć dostęp do informacji publicznej - uważa RPO Adam Bodnar. Kwestionuje on też m.in. poszerzenie kręgu osób mających składać oświadczenia majątkowe, których może być nawet 1,5 mln.

"Uważam, że prace nad projektem ustawy o jawności życia publicznego, ze względu na obawy o obniżenie standardu ochrony praw obywatelskich w Polsce oraz poważne wady legislacyjne, nie powinny być w tym kształcie kontynuowane" - głosi konkluzja 35-stronicowej opinii RPO.

W końcu października koordynator służb specjalnych Mariusz Kamiński i jego zastępca Maciej Wąsik przedstawili projekt ustawy o jawności życia publicznego. Zakłada on m.in. stworzenie jawnego rejestru umów cywilnoprawnych w sektorze publicznym; rozszerzenie kręgu osób zobowiązanych do składania oświadczeń majątkowych; obowiązek wprowadzenia wewnętrznych procedur antykorupcyjnych w sektorze publicznym oraz w średnich i większych firmach; wprowadza też do polskiego prawa pojęcie sygnalisty – osoby informującej o nieprawidłowościach korupcyjnych, która będzie chroniona przez prokuraturę.

Zobacz serwis: Rozwój i promocja

"Naszym celem jest zwiększenie transparentności, zwiększenie kontroli społecznej, również nad sposobem dysponowania, sposobem zarządzania majątkiem publicznym" - powiedział Kamiński.

W swej opinii Bodnar szczegółowo wylicza krytyczne uwagi do projektu.

Według niego, niektóre propozycje, wbrew zakładanym przez projektodawcę celom "wzmocnienia transparentności polskiego państwa", mogą w praktyce znacznie ograniczyć dostęp do informacji publicznej i będą stanowić regres w stosunku do dzisiejszych rozwiązań.

Za takie rozwiązanie RPO uważa m.in. uzależnienie udostępnienia informacji publicznej od uiszczenia opłaty, co może prowadzić do zniechęcenia obywateli do korzystania z prawa dostępu do informacji publicznej. Inna wątpliwość dotyczy zapisu, według którego można by odmówić udostępnienia informacji publicznej ze względu na składanie wniosków o to w "sposób uporczywy". Dla RPO zaskoczeniem jest, że taki bardzo ogólny przepis - w istotny sposób ograniczający dostęp do informacji publicznej - w ogóle jest elementem ustawy zatytułowanej "o jawności życia publicznego". Zdaniem Bodnara, budzi on "poważne niebezpieczeństwo wykorzystywania tej instytucji do możliwości nieuzasadnionej odmowy udostępnienia informacji publicznej".

Według RPO w tym zakresie projekt naruszać będzie zapisy konstytucji m.in. gwarantujące każdemu wolność pozyskiwania informacji. Proponowana regulacja w znaczący sposób może stłumić dostęp prasy i innych środków przekazu do informacji publicznych, a tym samym ograniczyć ich upowszechnianie - dodał.

Oceniając uregulowania ws. sygnalistów, Bodnar podkreślił, że niestety projektodawca wprowadza ochronę wyłącznie osób zgłaszających przypadki korupcji i innych nadużyć gospodarczych. "Poza tym systemem ochrony pozostaną zatem nadal osoby sygnalizujące inne nieprawidłowości godzące w interes społeczny, w tym dotyczące zdrowia lub życia ludzkiego, bezpieczeństwa, środowiska naturalnego, itp." - zaznaczył.

W ocenie Rzecznika poszerzenie kręgu osób zobowiązanych do składania oświadczeń majątkowych nie może być dokonywane w oderwaniu od prawa do prywatności osób pełniących funkcje publiczne, a także członków ich rodzin. Udostępnienie w szerokim zakresie danych dotyczących osób zobowiązanych do złożenia oświadczeń, w tym danych dotyczących osób trzecich, budzi wątpliwości z punktu widzenia konstytucyjnego prawa do ochrony życia prywatnego - ocenił.

Bodnar podkreślił, że dziś oświadczenia te składa ok. 500 tys. osób. Ostrożne szacunki wskazują, że po zmianach obowiązkiem tym będzie objęte zapewne blisko 1,5 mln obywateli - napisał. Oświadczenia mają składać m.in. pracownicy samorządowi, członkowie komisji przetargowych, egzaminatorzy na prawo jazdy i strażacy Ochotniczej Straży Pożarnej. Według RPO są to często osoby, które nie mają realnego wpływu na decyzje organów władzy publicznej.

"Szeroko zakrojony zakres informacji, do których ujawnienia będą zobowiązane osoby pełniące funkcje wymienione w projekcie ustawy, może w istocie prowadzić do wniosku, że nie chodzi tu o jawność życia publicznego, lecz w istocie o lustrację majątkową obywateli" - napisał Bodnar. "Przy czym z uwagi na skalę podmiotów zobowiązanych do składania oświadczeń majątkowych, będzie to niemal powszechna lustracja majątkowa" - dodał.

Zdaniem Bodnara nowej definicji lobbingu nie można uznać za w pełni precyzyjną. Konieczność przedstawiania rozbudowanego, szczegółowego zestawienia danych dotyczących źródeł finansowania, dokonywana pod rygorem odpowiedzialności karnej, powoduje poważne zastrzeżenia organizacji społecznych, których ma dotyczyć - podkreślił RPO. Według niego przy planowanej szerokiej definicji lobbingu powstaje poważna obawa, że z uwagi na stworzone w projekcie wymogi formalne, zostanie w praktyce utrudniona lub wręcz uniemożliwiona ich partycypacja w procesach decyzyjnych.

W ocenie RPO nie ma podstaw do ograniczania obowiązku udostępniania umów cywilnoprawnych jedynie do organów władzy publicznej.

Według Bodnara nie do zaakceptowania jest krótki termin konsultacji projektu ustawy.

6 listopada - jak zapowiedział Maciej Wąsik - odbędą się konsultacje z organizacjami pozarządowymi ws. projektu. "Liczymy na dobre pomysły organizacji pozarządowych, liczymy na uwagi, liczymy na spostrzeżenia, których my może nie zrobiliśmy" - mówił. Zapewniał, że rząd na pewno przeanalizuje propozycje organizacji pozarządowych. Jak dodał, "dobre pomysły, które zostaną zgłoszone, będzie można zastosować w tej ustawie".(PAP)

autor: Łukasz Starzewski

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: PAP
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Las – naturalne lekarstwo. I to bez recepty!

    Las – naturalne lekarstwo. Przywitaliśmy już wiosnę, a w nocy z 25 na 26 marca zmieniamy czas na letni i dłużej będziemy cieszyć się światłem w ciągu dnia. To dobry moment, aby przebywać jak najwięcej na świeżym powietrzu, w otoczeniu natury. Dlaczego las ma na nas taki dobry wpływ?

    Wdówik: Świadczenie wspierające 3176 zł będzie można łączyć z rentą socjalną albo zasiłkiem pielęgnacyjnym

    Dla osób z najcięższą niepełnosprawność będziemy kierować dodatkowe świadczenie równe 200 proc. renty socjalnej, czyli 3176 zł. To działanie w ramach skali opartej o narzędzia międzynarodowej klasyfikacji funkcjonowania ICF - powiedział wiceminister rodziny i polityki społecznej Paweł Wdówik.

    MRiPS: Badania psychiatryczne pacjenta DPS. Czy można trafić do DPS bez swojej zgody?

    Niedopuszczalne jest przyjmowanie i przebywanie w placówkach zapewniających całodobową opiekę osób niepełnosprawnych, przewlekle chorych i osób w podeszłym wieku, bez wyrażenia przez te osoby świadomej zgody – wyjaśnił resort rodziny i polityki społecznej.

    Wiceminister Szwed: 930 mln zł na środowiskowe domy samopomocy

    W tym roku przekażemy łącznie ponad 930 mln zł na środowiskowe domy samopomocy - czyli ośrodki wsparcia dla osób z niepełnosprawnością intelektualną - poinformował we wtorek wiceminister rodziny i polityki społecznej Stanisław Szwed.

    Rolniku! W tym roku nie tylko dopłaty. Możesz złożyć osobny wniosek o pieniądze na ekoschematy

    Podstawowy termin składania wniosków upłynie 15 maja 2023 r. Jeżeli rolnik złoży wniosek po tym terminie, jednak nie później niż do 9 czerwca 2023 r. jego dopłata zostanie pomniejszona o 1 proc. za każdy roboczy dzień opóźnienia.

    Pierwszy stały garnizon US Army w Polsce od 21 marca 2023 r. "Camp Kościuszko"

    We wtorek 21 marca 2023 r. w poznańskim "Camp Kościuszko" odbędzie się uroczystość przekształcenia Regionalnej Grupy Wsparcia w Garnizon Sił Zbrojnych US Army w Polsce. Jak podkreśla Ministerstwo Obrony Narodowej, będzie to pierwszy stały garnizon wojsk amerykańskich w Polsce. 

    Nowe świadczenie wspierające 3176,88 zł dla niepełnosprawnych. Czy trzeba zrezygnować z renty socjalnej i świadczenia pielęgnacyjnego?

    Od 1 stycznia 2024 r. osoba niepełnosprawna może otrzymać świadczenie wspierające w kwocie dwa razy większej niż renta socjalna.  Na dziś jest to 3176,88 zł brutto. Czy skorzystanie z niego wymaga rezygnacji z renty socjalnej i świadczenia pielęgnacyjnego?

    Jak rozliczyć składkę zdrowotną za 2022 r. w ZUS RCA [nowy wzór od 1 maja 2023 r.]

    W 2023 r. po raz pierwszy masz obowiązek złożyć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 r. Rozliczenie roczne przekazujesz w dokumencie za kwiecień 2023 roku

    Jak często Polacy myją zęby? Sytuacja nie wygląda najlepiej

    Jak często Polacy myją zęby?  Z najnowszego badania opinii społecznej wynika, że blisko 60% Polaków myje zęby dwa razy dziennie, a niecałe 20% robi to tylko raz. Z kolei ponad 11% ankietowanych sięga po szczoteczkę trzy razy w ciągu dnia, a niespełna 3% – częściej. Tylko nieco ponad 2% czyści zęby po każdym posiłku. Sondaż pokazuje też, że blisko 3% ankietowanych nie szczotkuje ich codziennie. Brakuje polityki profilaktycznej. 

    Co to jest wyspa ciepła w miastach? [wywiad]

    W miastach powstają tzw. wyspy ciepła, które - w połączeniu z falami upałów - dla wielu mogą być niebezpieczne. Aby sprawdzić, jak zmiany klimatu wpływają na miasta, Polska Agencja Kosmiczna zleciła wykonanie analizy wysp ciepła dla pięciu dużych polskich miast - mówi Jolanta Orlińska z POLSA.

    Nowy wzór ZUS DRA w PDF dla rozliczenia składki zdrowotnej od 1 maja 2023 r. [zasady ogólne, ryczałt, podatek liniowy]

    Do rozliczenia składki zdrowotnej za 2022 r. wypełnia się blok XII nowego wzoru ZUS DRA. Formularz jest już opublikowany, ale obowiązuje od 1 maja 2023 r.

    ZUS ZSWA do 31 marca 2023 r. Poradnik ZUS [PDF do ściągnięcia]

    31 marca 2023 r. upływa termin na złożenie dokumentu ZUS ZSWA – Zgłoszenie / korekta danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze za 2022 rok.

    Nowelizacja Kodeksu wyborczego - Dz.U. poz. 497 [Centralny Rejestr Wyborców]

    Bezpłatne przewozy dla wyborców w gminach bez publicznego transportu, powstanie Centralnego Rejestru Wyborców, zmiany w zasadach nagrywania prac obwodowej komisji wyborczej.

    Skierowanie do sanatorium w formie elektronicznej od 17 marca 2023 r.

    Od piątku, 17 marca, działa e-skierowanie do sanatorium. Przyszły kuracjusz będzie mógł śledzić na Internetowym Koncie Pacjenta, na jakim etapie przetwarzania jest jego e-skierowanie - informuje Centrum e-Zdrowia

    Darowizna na krwiodawstwo

    Honorowy dawca krwi może skorzystać z ulgi w zeznaniu rocznym za 2022 r. Limit darowizn wynosi 6% dochodu/przychodu.

    MRiPS: 3176,88 zł świadczenia wspierającego dla osób niepełnosprawnych. Potrzebne orzeczenie od wojewódzkiego zespołu orzeczniczego

    Od 1 stycznia 2024 r. rząd wprowadzi nowy system pomocy osobom niepełnosprawnym. Będą trzy poziomy wsparcia osób niepełnosprawnych i ich opiekunów. Na najwyższym osoba niepełnosprawna otrzyma dwukrotność obecnej renty socjalnej, czyli 3176,88 zł brutto.

    Tabletka, kapsułka, czopek, globulka, syrop, zawiesina. Dlaczego lekarstwa mają różną postać?

    Z jakiego powodu lekarstwo jest produkowane w formie tabletki, kapsułki, czopka, syropu? Wyjaśniają to farmaceuci z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku w opublikowanym na YouToube filmie "Tabletka tabletce nierówna - czyli o nowoczesnych postaciach leku". 

    Zmiany w umundurowaniu policjantów w 2023 r. Nowy rodzaj spodni ochronnych. Normy dla ubioru ćwiczebnego

    Zostaną wprowadzone spodnie ochronne, które wraz z kurtką ochronną będą stanowiły ubiór przeznaczony dla policjantów oddziałów prewencji Policji i samodzielnych pododdziałów prewencji Policji.

    Egzamin ósmoklasisty z języka obcego [2023 r. i 2024 r., wymogi, podstawa programowa, rozporządzenie]
    Lektury obowiązkowe na egzaminie ósmoklasisty w 2023 r. i 2024 r.

    Lektury obowiązkowe na egzaminie ósmoklasisty w 2023 r.

    Egzamin ósmoklasisty z matematyki [wymogi, rozporządzenie]

    Jakie są wymagania dla egzaminu ósmoklasisty z matematyki w roku szkolnym 2022/2023 i 2023/2024?

    Nowe zasady wypłaty ekwiwalentu dla strażaków OSP [Nowelizacja, zmiany]

    Do Sejmu trafił projekt nowelizacji ustawy o ochotniczych strażach pożarnych oraz niektórych innych ustaw. Zmiany dotyczą m.in. możliwości wypłacania ekwiwalentu kandydatom na strażaków OSP uczestniczącym w szkoleniu podstawowym. Będą też nowe zasady naliczania ekwiwalentu za udział w akcji ratowniczej.

    P. Czarnek: Chcesz być lekarzem? Idź na studia. Będą miejsca. Potrzebujemy 60 000 lekarzy

    Min. Czarnek: zwiększamy liczbę osób studiujących na kierunku lekarskim.

    Minister P. Czarnek do rodziców: nie dezerterujcie z waszych obowiązków wychowawczych [wywiad]

    Dzieci rodzą się w rodzinie i ich kondycja - również moralna - zależy od kondycji moralnej rodziny – powiedział PAP szef MEiN Przemysław Czarnek odnosząc się do ostatnich przypadków agresji młodych ludzi wobec rówieśników. I zaapelował: nie możemy dezerterować z naszych obowiązków wychowawczych.

    Egzamin ósmoklasisty z języka polskiego [wymogi, lektury, rozporządzenie]

    Jakie są wymagania dla egzaminu ósmoklasisty z języka polskiego w roku szkolnym 2022/2023 i 2023/2024?