REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasadność roszczenia o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia w przypadku decyzji wydanej z naruszeniem prawa

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Zasadność roszczenia o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia w przypadku decyzji wydanej z naruszeniem prawa./ Fot. Fotolia
Zasadność roszczenia o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia w przypadku decyzji wydanej z naruszeniem prawa./ Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Decyzja o stwierdzeniu wydania decyzji z naruszeniem prawa różni się zasadniczo od decyzji stwierdzającej nieważność nie tylko na gruncie prawa administracyjnego, lecz również rodzi inne skutki w sferze stosunków cywilnoprawnych. Pierwsza z nich bowiem umożliwia odzyskanie korzyści majątkowej uzyskanej kosztem innej osoby bez podstawy prawnej, co stanowi konieczną przesłankę powstania zobowiązania z bezpodstawnego wzbogacenia (art. 405 k.c.). Druga z kolei uzasadnia wystąpienie z roszczeniem odszkodowawczym z tytułu czynu niedozwolonego (art.4171 § 2 k.c.). Wyrok Sądu Najwyższego zapadł na tle następującego stanu prawnego i faktycznego.

Stan faktyczny

Na mocy decyzji Naczelnika Gminy S. z 1981 roku nieruchomość, której właścicielem był poprzednik prawny powodów została przejęta na własność Skarbu Państwa. Następnie decyzją Wojewody została ona przekazana Agencji Własności Rolnych Skarbu Państwa. W dalszej kolejności w 1996 roku na podstawie ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawy o pracownikach samorządowych stwierdzono nabycie własności nieruchomości z mocy prawa przez Gminę. Następcy prawni wywłaszczonego właściciela podejmowali próby zniesienia skutków wyżej wymienionych decyzji. Na ich wniosek doszło do unieważnienia pierwszej decyzji jako wydanej bez podstawy prawnej oraz do stwierdzenia wydania decyzji z 1996 roku z naruszeniem prawa. Mimo powyższego nieruchomość będąca przedmiotem sporu została sprzedana przez Gminę osobom trzecim. Powodowie wystąpili wobec tego z powództwem przeciwko niej o zasądzenie zwrotu korzyści z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia.

REKLAMA

Stanowisko Sądów I i II instancji

Sądy obu instancji zgodnie uznały, że roszczenie o zwrot korzyści majątkowej z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia było niezasadne. W ocenie Sądów nie można uznać, że odpadła podstawa prawna dokonanego przysporzenia, jako że decyzja Wojewody z 1996 roku stwierdzająca nabycie nieruchomości przez gminę wciąż obowiązuje, mimo że została wydana z naruszeniem prawa. Podkreśliły one również w uzasadnieniach swoich orzeczeń, że taki stan rzeczy wynika ze związania w postępowaniu cywilnym stanem prawnym wynikającym z osnowy wyżej wspomnianej decyzji.

Wyrok Sądu Najwyższego

Rozpatrując skargę kasacyjną zgłoszona przez powodów Sąd Najwyższy zauważył, że wydanie decyzji z naruszeniem prawa przez Wojewodę doprowadziło do sprzedaży spornej nieruchomości na rzecz osób fizycznych chronionych przez rękojmię wiary publicznej ksiąg wieczystych. W związku z tym, że dokonali oni czynności prawnej w zaufaniu do treści księgi wieczystej, to nie można stwierdzić nieważności decyzji komunalizacyjnej. Sąd zwrócił uwagę na konieczność rozróżnienia decyzji stwierdzającej nieważność od decyzji stwierdzającej wydanie decyzji z naruszeniem prawa. Pierwsza prowadzi bowiem do wyeliminowania wadliwej decyzji z obrotu prawnego oraz znosi jej skutki prawne. Druga natomiast pozostawia ją w obrocie mimo niezgodności z prawem, ale rodzi po stronie uprawnionego roszczenie odszkodowawcze. Wobec obowiązywania decyzji Wojewody z 1996 roku nie można uznać, aby odpadła podstawa prawna świadczenia. Roszczenie odszkodowawcze może natomiast być skierowane przeciwko organowi, który wydał wadliwą decyzję. W realiach przedmiotowej sprawy organem tym powinien być Wojewoda, a nie Gmina. W świetle powyższych ustaleń Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną.

Piotr Kołodziejczak

radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, Partner, specjalizuje się w zakresie realizacji projektów inwestycyjnych, sporach sądowych, opracowywania i opiniowania umów

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Maciej Szczubełek

asystent w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, interesuje się prawem cywilnym

Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna spółka komandytowa w Poznaniu

www.ziemski.com.pl

Artykuł pochodzi z Portalu: www.prawodlasamorzadu.pl

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odwołanie od decyzji administracyjnej. Najważniejsze informacje

Wiele życiowych spraw załatwianych jest decyzją administracyjną. Może to być np. zameldowanie na pobyt stały lub czasowy, przyznanie lub odmowa zasiłku rodzinnego, cofnięcie świadczeń z MOPS, przyjęcie lub nieprzyjęcie dziecka do przedszkola albo szkoły, określenie wysokości podatku od nieruchomości, pozwolenie na budowę, zajęcie pasa drogowego, zasiłków z tytułu choroby i macierzyństwa, świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Coraz więcej Polaków regularnie podróżuje koleją. Dokąd i jak często jeździmy pociągiem?

Kolej w Polsce przeżywa rozkwit – w ubiegłym roku odnotowano rekordową liczbę przejazdów. Aż 45% Polaków deklaruje sympatię do tego środka transportu, szczególnie młodzi (16–24 lata) i mieszkańcy Pomorza, którzy podróżują średnio 33 razy rocznie. Jaka jest najczęściej uczęszczana trasa? W jakie dni Polacy najczęściej kupują bilety? Jaki rodzaj pociągu preferują?

Renta wdowia. 320 tys. osób już otrzymało świadczenia. Sprawdź, czy też możesz dostać

Już 320 tys. osób otrzymało świadczenia w ramach renty wdowiej z ZUS. Wnioski nadal można składać. Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że dzięki rencie wdowiej świadczeniobiorcy zyskają średnio 358,27 zł.

Próg zaostrzony z 50 proc. do 25 proc. Nowe przepisy MEN zmieniają wszystko w szkołach

Istotne zmiany przepisów dla uczniów zakłada nowy projekt Ministerstwa Edukacji Narodowej, który został już skierowany do konsultacji. Będą surowsze zasady w szkołach. Projekt zakłada m.in., że uczeń nie będzie klasyfikowany z jednego, kilku albo wszystkich przedmiotów, gdy przekroczy próg 25 proc. nieobecności nieusprawiedliwionej.

REKLAMA

Od marzeń do nauki – po co naprawdę Sławosz Uznański – Wiśniewski poleciał w kosmos?

Śledzimy media społecznościowe, zdjęcia Ziemi z orbity i codzienne relacje Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Ale za tą medialną euforią kryje się znacznie więcej niż symboliczny gest. Co z tego lotu wynika dla Polski? Jakie są realne, wymierne korzyści dla gospodarki, nauki i przemysłu?

Pensje w samorządach z wyrównaniem. Czy również dla byłych pracowników?

Nowelizacja rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych zaczęła obowiązywać od 14 czerwca 2025 r. Nowe stawki wynagrodzeń będą należne pracownikom z wyrównaniem od 1 marca 2025 r.

Stacje hydrologiczne odnotowują rekordy dobowego opadu deszczu. Ulewy w całym kraju

Aż jedenaście stacji hydrologicznych zanotowało opad dobowy wyższy niż dotychczasowa maksymalna suma dobowa - wynika z danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Dwukrotnie wyższy poziom odnotowano na trzech stacjach, na jednej - trzykrotnie wyższy.

„Jak mogliśmy do tego dopuścić?” – dramatyczny stan zdrowia dzieci w jednym z najbogatszych krajów

W ostatnich latach znacznie pogorszył się stan zdrowia dzieci w jednym z najbogatszych krajów świata. Z najnowszego raportu wynika, że najmłodsi chorują i umierają tam częściej niż ich rówieśnicy w innych wysoko rozwiniętych państwach. Główne przyczyny to wypadki, przemoc i choroby cywilizacyjne, ale nie tylko.

REKLAMA

Patrz na skład! Ogólnopolska kampania o świadomej suplementacji

Jak często poświęcamy chwilę, by sprawdzić skład na etykiecie? Kampania „Patrz na skład” zachęca do zastanowienia się nad naszymi codziennymi decyzjami i promuje świadome podejście do suplementacji.

Segregacja odpadów to za mało. Ekspert: "Najlepsze śmieci to te, które nigdy nie powstały"

Dlaczego recykling nie wystarczy? Jakie błędy popełniamy w gospodarowaniu bioodpadami? I co musi się zmienić, by Polska była gotowa na gospodarkę obiegu zamkniętego? O tym wszystkim opowiada Michał Paca – ekspert ds. gospodarki odpadami i zrównoważonego rozwoju.

REKLAMA