Architektura - definicja

Architektura – sztuka, czy technika?

Sporo piszę na blogu na temat praw autorskich związanych z projektowaniem architektonicznym. Kierując się zasadą „od ogółu do szczegółu” powinienem chyba najpierw zastanowić się czym jest sama architektura. Bez tego trudno w ogóle zastanawiać się nad problematyką utworów architektonicznych. Trudno przecież zajmować się pojęciem węższym (utwór architektoniczny) nie znając znaczenia pojęcia szerszego (architektura). Zastanawiam się też, i to pytanie przede wszystkim dla architektów, czym dla Was jest architektura?

Z prawnego punktu widzenia można zastanawiać się, czy próba zdefiniowania pojęcia architektury, będącej dziedziną nauki i sztuki (?), będzie pomocna przy próbie zmierzenia się z pojęciem prawnym, jakim jest utwór architektoniczny. Według mnie jednak, świadomość trudności, jakie spotkamy próbując opisać architekturę (o czym dzisiejszy wpis) jest nie tyle pomocna, co wręcz konieczna, żeby w pełni zrozumieć szczególny charakter utworu architektonicznego w ujęciu prawnym.

Jak dobrze poszukamy, to znajdziemy tysiące definicji architektury. Różnią się one od siebie w zależności od tego, kto, kiedy i w jakim celu je formułował.

Polecamy serwis: Gospodarka przestrzenna

Językoznawcy pojęcie architektury starają się wywieść od greckiego słowa „architekton”, oznaczającego głównego budowniczego. Proste? No proste. A proste podobno jest dobre :) .

Socjologowie wypracowali liczne definicje traktujące architekturę jako narzędzie – polityczne, pozwalające na prowadzenie dialogu ogółu z jednostką, ekonomiczne, czy też symboliczne. Coś chyba w tym jest.

Bardzo popularna w XIX wieku definicja określa architekturę, jako sztukę kształtowania przestrzeni. Z drugiej jednak strony na architekturę można spojrzeć, jako na sztukę ograniczania przestrzeni, wyznaczania granic między tym, co wewnętrzne i zewnętrzne, co prywatne i publiczne, co dostępne i niedostępne.

Wielu teoretyków sztuki odwołuje się do definicji Witruwiusza (O architekturze ksiąg dziesięć), według którego architektura polega na zachowaniu trzech zasad: trwałości (firmitas), użyteczności (utilitas) i piękna (venustas) – funkcjonujących jako witruwiańska triada.

Architektura opisywana jest, jako nauka i sztuka projektowania, konstruowania i wykonywania budynków oraz innych budowli przestrzennych. Opis ten pojawia się w wielu słownikach obcojęzycznych (ang. the art and science of designing and erecting buildings, open areas, communities, and other artificial constructions and environments) i wydaje się być definicją najpopularniejszą.