REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Architektura - definicja

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Jarosław Góra
Aplikant adwokacki
Ślązak, Zapiór i Partnerzy – Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych sp. p.
Ekspert we wszystkich dziedzinach prawa związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej
architektura
architektura
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Architektura ściśle związana jest z twórczą pracą ludzi, głównie działalnością architektów. Ta polega na projektowaniu obiektów budowlanych, które następnie mają zostać zrealizowane. Regułą jest, że obiekty te powstać mają w określonej przestrzeni, tzn. w konkretnym miejscu i pod tym kątem są projektowane. Twórcy nie ograniczają się do samego obiektu, ale organizują również przestrzeń w jego otoczeniu, aby jako całość spełniały stawiane przed nimi zadania.

Architektura – sztuka, czy technika?

REKLAMA

Sporo piszę na blogu na temat praw autorskich związanych z projektowaniem architektonicznym. Kierując się zasadą „od ogółu do szczegółu” powinienem chyba najpierw zastanowić się czym jest sama architektura. Bez tego trudno w ogóle zastanawiać się nad problematyką utworów architektonicznych. Trudno przecież zajmować się pojęciem węższym (utwór architektoniczny) nie znając znaczenia pojęcia szerszego (architektura). Zastanawiam się też, i to pytanie przede wszystkim dla architektów, czym dla Was jest architektura?

REKLAMA

Z prawnego punktu widzenia można zastanawiać się, czy próba zdefiniowania pojęcia architektury, będącej dziedziną nauki i sztuki (?), będzie pomocna przy próbie zmierzenia się z pojęciem prawnym, jakim jest utwór architektoniczny. Według mnie jednak, świadomość trudności, jakie spotkamy próbując opisać architekturę (o czym dzisiejszy wpis) jest nie tyle pomocna, co wręcz konieczna, żeby w pełni zrozumieć szczególny charakter utworu architektonicznego w ujęciu prawnym.

Jak dobrze poszukamy, to znajdziemy tysiące definicji architektury. Różnią się one od siebie w zależności od tego, kto, kiedy i w jakim celu je formułował.

Polecamy serwis: Gospodarka przestrzenna

Językoznawcy pojęcie architektury starają się wywieść od greckiego słowa „architekton”, oznaczającego głównego budowniczego. Proste? No proste. A proste podobno jest dobre :) .

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Socjologowie wypracowali liczne definicje traktujące architekturę jako narzędzie – polityczne, pozwalające na prowadzenie dialogu ogółu z jednostką, ekonomiczne, czy też symboliczne. Coś chyba w tym jest.

REKLAMA

Bardzo popularna w XIX wieku definicja określa architekturę, jako sztukę kształtowania przestrzeni. Z drugiej jednak strony na architekturę można spojrzeć, jako na sztukę ograniczania przestrzeni, wyznaczania granic między tym, co wewnętrzne i zewnętrzne, co prywatne i publiczne, co dostępne i niedostępne.

Wielu teoretyków sztuki odwołuje się do definicji Witruwiusza (O architekturze ksiąg dziesięć), według którego architektura polega na zachowaniu trzech zasad: trwałości (firmitas), użyteczności (utilitas) i piękna (venustas) – funkcjonujących jako witruwiańska triada.

Architektura opisywana jest, jako nauka i sztuka projektowania, konstruowania i wykonywania budynków oraz innych budowli przestrzennych. Opis ten pojawia się w wielu słownikach obcojęzycznych (ang. the art and science of designing and erecting buildings, open areas, communities, and other artificial constructions and environments) i wydaje się być definicją najpopularniejszą.

Wreszcie architektura nie ogranicza się do budynków, ale dotyczy wszelkich obiektów. Wyróżnia się architekturę wnętrz. Za należące do architektury uznaje się planowanie przestrzeni w skali regionów geograficznych czy administracyjnych, kształtowanie krajobrazu, czy wreszcie planowanie miast i dzielnic, a więc urbanistykę.

Dojdziemy w końcu do wniosku, że ze względu na ilość różnych definicji pojęcie architektury w absolutnym wymiarze stało się niedefiniowalne. Chyba rzeczywiście tak jest, bo holistyczne (trudne słowo :) ) ujęcie architektury musielibyśmy ograniczyć do stwierdzenia, że polega ona na twórczych zjawiskach przestrzennych powodowanych przez człowieka. Taka definicja i ten ogólny sposób patrzenia na architekturę nie będzie jednak w żaden sposób przydatny.

Zobacz również: Utwory urbanistyczne i architektoniczno-urbanistyczne

Problem ze znalezieniem, czy skonstruowaniem absolutnej definicji architektury nie oznacza jednak, że nie możemy sformułować definicji architektury przydatnej do konkretnego celu. Dziś celem jest próba określenia zakresu pojęcia prawnego utworu architektonicznego, żebyście wiedzieli co mam na myśli pisząc o prawach autorskich w architekturze.

Niewątpliwie architektura jest dziedziną nauki i techniki. Architekci muszą być wyposażeni w niezbędną przy tworzeniu utworów architektonicznych wiedzę z zakresu konstrukcji, budownictwa, materiałoznawstwa, fizyki, techniki wznoszenia obiektów i wielu innych. Materia ta stanowi istotny element kształcenia studentów wydziałów architektury na uczelniach wyższych.

Architektura jest równocześnie dziedziną sztuki. Od starożytności celem stawianym przed twórcami było, aby obiekty architektoniczne oddziaływały na ludzi, trafiając w ich poczucie piękna, a elementy estetyczne tworzonych dzieł od zawsze stanowiły ich istotną część. Przez wieki zmieniały się style panujące w architekturze. Obiekty o wyjątkowych walorach artystycznych stanowią część dorobku kulturowego i uważane są za arcydzieła. Oczywiście nie każdy utwór architektoniczny uznany zostanie za dzieło sztuki, i nie każde dzieło sztuki zostanie uznane za arcydzieło. Ocena, które dzieła charakteryzują się wysokim poziomem artyzmu, była, jest i prawdopodobnie zawsze będzie tematem dyskusji i źródłem kontrowersji, ale podobnie jest przecież we wszystkich innych dziedzinach sztuki. Ocena taka nigdy nie będzie w pełni obiektywna, ponieważ nie może taka być, zależy bowiem od subiektywnego spojrzenia oceniającego i jego indywidualnego poczucia piękna.

Twórców utworów architektonicznych, a więc głównie architektów, ale nie tylko, uznać należy zatem za artystów, mimo sprzeciwu części środowiska architektów J. Wydaje się jednak, iż można pokusić się o stwierdzenie, że dla większości architektów architektura jest językiem wypowiedzi i artystycznej ekspresji, podobnie jak dla malarza obraz, a dla poety wiersz. W swoich projektach architekci zazwyczaj starają się zawrzeć ideę i tworzą je w charakterystycznym dla siebie stylu.

Architektura ściśle związana jest z twórczą pracą ludzi, głównie działalnością architektów. Ta polega na projektowaniu obiektów budowlanych, które następnie mają zostać zrealizowane. Regułą jest, że obiekty te powstać mają w określonej przestrzeni, tzn. w konkretnym miejscu i pod tym kątem są projektowane. Twórcy nie ograniczają się do samego obiektu, ale organizują również przestrzeń w jego otoczeniu, aby jako całość spełniały stawiane przed nimi zadania.

Podsumowując, architekturę należałoby uznać za naukę (technika, konstrukcja) i sztukę (elementy estetyczne) tworzenia projektów i wznoszenia na ich podstawie obiektów, z uwzględnieniem cech miejsca (przestrzeni), czasu i potrzeb przyszłych użytkowników, odznaczających się użytkowym charakterem (elementy funkcjonalne).

Natomiast rezultatem tej pracy są utwory architektoniczne, chronione prawem autorskim.

Dobra definicja? :)

Podyskutuj: Forum

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Własne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odwołanie od decyzji administracyjnej. Najważniejsze informacje

Wiele życiowych spraw załatwianych jest decyzją administracyjną. Może to być np. zameldowanie na pobyt stały lub czasowy, przyznanie lub odmowa zasiłku rodzinnego, cofnięcie świadczeń z MOPS, przyjęcie lub nieprzyjęcie dziecka do przedszkola albo szkoły, określenie wysokości podatku od nieruchomości, pozwolenie na budowę, zajęcie pasa drogowego, zasiłków z tytułu choroby i macierzyństwa, świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Coraz więcej Polaków regularnie podróżuje koleją. Dokąd i jak często jeździmy pociągiem?

Kolej w Polsce przeżywa rozkwit – w ubiegłym roku odnotowano rekordową liczbę przejazdów. Aż 45% Polaków deklaruje sympatię do tego środka transportu, szczególnie młodzi (16–24 lata) i mieszkańcy Pomorza, którzy podróżują średnio 33 razy rocznie. Jaka jest najczęściej uczęszczana trasa? W jakie dni Polacy najczęściej kupują bilety? Jaki rodzaj pociągu preferują?

Renta wdowia. 320 tys. osób już otrzymało świadczenia. Sprawdź, czy też możesz dostać

Już 320 tys. osób otrzymało świadczenia w ramach renty wdowiej z ZUS. Wnioski nadal można składać. Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że dzięki rencie wdowiej świadczeniobiorcy zyskają średnio 358,27 zł.

Próg zaostrzony z 50 proc. do 25 proc. Nowe przepisy MEN zmieniają wszystko w szkołach

Istotne zmiany przepisów dla uczniów zakłada nowy projekt Ministerstwa Edukacji Narodowej, który został już skierowany do konsultacji. Będą surowsze zasady w szkołach. Projekt zakłada m.in., że uczeń nie będzie klasyfikowany z jednego, kilku albo wszystkich przedmiotów, gdy przekroczy próg 25 proc. nieobecności nieusprawiedliwionej.

REKLAMA

Od marzeń do nauki – po co naprawdę Sławosz Uznański – Wiśniewski poleciał w kosmos?

Śledzimy media społecznościowe, zdjęcia Ziemi z orbity i codzienne relacje Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Ale za tą medialną euforią kryje się znacznie więcej niż symboliczny gest. Co z tego lotu wynika dla Polski? Jakie są realne, wymierne korzyści dla gospodarki, nauki i przemysłu?

Pensje w samorządach z wyrównaniem. Czy również dla byłych pracowników?

Nowelizacja rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych zaczęła obowiązywać od 14 czerwca 2025 r. Nowe stawki wynagrodzeń będą należne pracownikom z wyrównaniem od 1 marca 2025 r.

Stacje hydrologiczne odnotowują rekordy dobowego opadu deszczu. Ulewy w całym kraju

Aż jedenaście stacji hydrologicznych zanotowało opad dobowy wyższy niż dotychczasowa maksymalna suma dobowa - wynika z danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Dwukrotnie wyższy poziom odnotowano na trzech stacjach, na jednej - trzykrotnie wyższy.

„Jak mogliśmy do tego dopuścić?” – dramatyczny stan zdrowia dzieci w jednym z najbogatszych krajów

W ostatnich latach znacznie pogorszył się stan zdrowia dzieci w jednym z najbogatszych krajów świata. Z najnowszego raportu wynika, że najmłodsi chorują i umierają tam częściej niż ich rówieśnicy w innych wysoko rozwiniętych państwach. Główne przyczyny to wypadki, przemoc i choroby cywilizacyjne, ale nie tylko.

REKLAMA

Patrz na skład! Ogólnopolska kampania o świadomej suplementacji

Jak często poświęcamy chwilę, by sprawdzić skład na etykiecie? Kampania „Patrz na skład” zachęca do zastanowienia się nad naszymi codziennymi decyzjami i promuje świadome podejście do suplementacji.

Segregacja odpadów to za mało. Ekspert: "Najlepsze śmieci to te, które nigdy nie powstały"

Dlaczego recykling nie wystarczy? Jakie błędy popełniamy w gospodarowaniu bioodpadami? I co musi się zmienić, by Polska była gotowa na gospodarkę obiegu zamkniętego? O tym wszystkim opowiada Michał Paca – ekspert ds. gospodarki odpadami i zrównoważonego rozwoju.

REKLAMA