REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Pomoc społeczna: Usługi opiekuńcze

Subskrybuj nas na Youtube
Pomoc społeczna: Usługi opiekuńcze./ fot. Fotolia
Pomoc społeczna: Usługi opiekuńcze./ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Usługi opiekuńcze tworzą zróżnicowaną grupę świadczeń niepieniężnych w ramach pomocy społecznej. Ich różnorodność związana jest przede wszystkim z koniecznością dostosowania ich rodzaju i zakresu do indywidualnych potrzeb świadczeniobiorcy.

Ponadto usługi opiekuńcze mogą być świadczone przez różne jednostki organizacyjne pomocy społecznej; mogą mieć charakter środowiskowy oraz instytucjonalny. Katalog osób uprawnionych do usług opiekuńczych obejmuje:

REKLAMA

● osoby samotne, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych osób, a są jej pozbawione, 

● osoby, które wymagają pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić.

Osobą samotną, w rozumieniu komentowanego przepisu, jest osoba prowadząca jednoosobowe gospodarstwo domowe, niepozostająca w związku małżeńskim i nieposiadająca wstępnych ani zstępnych. Przyczyny pozbawienia możliwości korzystania z pomocy innych osób nie mają znaczenia przy rozpatrywaniu, czy dana osoba będzie uprawniona do świadczeń pielęgnacyjnych. Tylko fakt w postaci pozbawienia pomocy innych osób determinuje przysługiwanie uprawnienia. Rolą organu pomocy społecznej badającego fakt pozbawienia pomocy innych osób, jest wykazanie, że osoba zainteresowana nie może liczyć na żadną pomoc.

WSA

Dalszy ciąg materiału pod wideo

(...) Podstawą do przyznania usług opiekuńczych jest taki stan, że osoba wymaga pomocy innych osób. Jeżeli w takiej sytuacji pozostaje osoba, która nie jest osobą samotną, to w pierwszej kolejności opiekę powinien zapewnić małżonek, wstępni, zstępni. Jeżeli osoby te nie mogą takiej pomocy świadczyć, może być przyznana pomoc w postaci usług opiekuńczych (...). (Wyrok WSA we Wrocławiu z 13 lutego 2018 r.; sygn. akt IV SA/Wr 4/18)

WSA

(...) Usługi opiekuńcze, o których mowa w art. 50 ust. 1 u.p.s., mają charakter obligatoryjny. Oznacza to, że wypadku spełnienia ustawowych przesłanek organ zobowiązany jest przyznać te usługi, niemniej jednak decyzje w sprawie tych usług mają charakter uznaniowy w części odnoszącej się do ich zakresu, okresu i miejsca świadczenia (...). (Wyrok WSA w Szczecinie z 17 maja 2018 r.; sygn. akt II SA/Sz 105/18)

Zakres usług opiekuńczych

Osobom uprawnionym do omawianego świadczenia przyznaje się usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze. Pod pojęciem usług opiekuńczych należy rozumieć: pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. W szczególności w ramach szeroko pojętej pomocy, można wśród tych usług wyróżnić usługi o charakterze gospodarczym (zakupy, porządki, przygotowanie posiłków) oraz usługi o charakterze pielęgnacyjnym (ubieranie, karmienie, utrzymanie higieny).1

WSA

(...) Określenie zakresu, okresu i miejsca świadczenia usług opiekuńczych ma charakter uznaniowy. Jednak tzw. uznanie administracyjne nie oznacza dowolności organu administracji publicznej co do rozstrzygnięcia, gdyż organ jest zobowiązany do rzetelnej i wnikliwej analizy wszelkich okoliczności sprawy (...). (Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 23 maja 2018 r.; sygn. akt II SA/Go 246/18)

Specjalistyczne usługi opiekuńcze

Kolejnym świadczeniem są specjalistyczne usługi opiekuńcze. W odróżnieniu od świadczeń opiekuńczych specjalistyczne usługi opiekuńcze każdorazowo wiążą się z chorobą osoby korzystającej ze świadczenia. Jak wskazano w art. 50 ust. 4 u.p.s., osoba korzystająca ze specjalistycznych usług opiekuńczych jest osobą cierpiącą na schorzenia albo też jest osobą niepełnosprawną. W związku z tym to usługi powinny być dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności.

Rodzaje specjalistycznych usług opiekuńczych wynikają z przepisów rozporządzenia w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych. Ustala się następujące rodzaje specjalistycznych usług dostosowanych do szczególnych potrzeb osób wymagających pomocy w formie specjalistycznych usług, wynikających z rodzaju ich schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym:

1) uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, w tym zwłaszcza:

a) kształtowanie umiejętności zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i umiejętności społecznego funkcjonowania, motywowanie do aktywności, leczenia i rehabilitacji, prowadzenie treningów umiejętności samoobsługi i umiejętności społecznych oraz wspieranie, także w formie asystowania w codziennych czynnościach życiowych, w szczególności takich, jak:

● samoobsługa, zwłaszcza wykonywanie czynności gospodarczych i porządkowych, w tym umiejętność utrzymania i prowadzenia domu,

● dbałość o higienę i wygląd,

● utrzymywanie kontaktów z domownikami, rówieśnikami, w miejscu nauki i pracy oraz ze społecznością lokalną,

● wspólne organizowanie i spędzanie czasu wolnego,

● korzystanie z usług różnych instytucji;

b) interwencje i pomoc w życiu w rodzinie, w tym:

● pomoc w radzeniu sobie w sytuacjach kryzysowych - poradnictwo specjalistyczne, interwencje kryzysowe, wsparcie psychologiczne, rozmowy terapeutyczne,

● ułatwienie dostępu do edukacji i kultury,

● doradztwo, koordynacja działań innych służb na rzecz rodziny, której członkiem jest osoba uzyskująca pomoc w formie specjalistycznych usług,

● kształtowanie pozytywnych relacji osoby wspieranej z osobami bliskimi,

● współpraca z rodziną - kształtowanie odpowiednich postaw wobec osoby chorującej, niepełnosprawnej;

c) pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, w tym:

● w uzyskaniu świadczeń socjalnych, emerytalno-rentowych,

● w wypełnieniu dokumentów urzędowych,

● wspieranie i pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, w tym zwłaszcza: w szukaniu informacji o pracy, pomoc w znalezieniu zatrudnienia lub alternatywnego zajęcia, w szczególności uczestnictwo w zajęciach warsztatów terapii zajęciowej, zakładach aktywności zawodowej, środowiskowych domach samopomocy, centrach i klubach integracji społecznej, klubach pracy,

● w kompletowaniu dokumentów potrzebnych do zatrudnienia,

● w przygotowaniu do rozmowy z pracodawcą, wspieranie i asystowanie w kontaktach z pracodawcą,

● w rozwiązywaniu problemów psychicznych wynikających z pracy lub jej braku;

d) pomoc w gospodarowaniu pieniędzmi, w tym:

nauka planowania budżetu, asystowanie przy ponoszeniu wydatków,

● pomoc w uzyskaniu ulg w opłatach,

● zwiększanie umiejętności gospodarowania własnym budżetem oraz usamodzielnianie finansowe;

2) pielęgnacja - jako wspieranie procesu leczenia, w tym:

a) pomoc w dostępie do świadczeń zdrowotnych,

b) uzgadnianie i pilnowanie terminów wizyt lekarskich, badań diagnostycznych,

c) pomoc w wykupywaniu lub zamawianiu leków w aptece,

d) pilnowanie przyjmowania leków oraz obserwowanie ewentualnych skutków ubocznych ich stosowania,

e) w szczególnie uzasadnionych przypadkach zmiana opatrunków, pomoc w użyciu środków pomocniczych i materiałów medycznych, przedmiotów ortopedycznych, a także w utrzymaniu higieny,

f) pomoc w dotarciu do placówek służby zdrowia,

g) pomoc w dotarciu do placówek rehabilitacyjnych;

3) rehabilitacja fizyczna i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu w zakresie nieobjętym przepisami ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych:

a) zgodnie z zaleceniami lekarskimi lub specjalisty z zakresu rehabilitacji ruchowej lub fizjoterapii,

b) współpraca ze specjalistami w zakresie wspierania psychologiczno-pedagogicznego i edukacyjno-terapeutycznego zmierzającego do wielostronnej aktywizacji osoby korzystającej ze specjalistycznych usług;

4) pomoc mieszkaniowa, w tym:

a) w uzyskaniu mieszkania, negocjowaniu i wnoszeniu opłat,

b) w organizacji drobnych remontów, adaptacji, napraw, likwidacji barier architektonicznych,

c) kształtowanie właściwych relacji osoby uzyskującej pomoc z sąsiadami i gospodarzem domu.

W orzecznictwie podkreślono, iż szeroki zakres omawianego świadczenia nie zwalnia jednak jego adresata z podejmowania wysiłków zmierzających do poprawy swojej sytuacji życiowej. W szczególności zaś nie może on przerzucać na organ pomocy społecznej i wykonawcę usług obowiązku zaspokojenie swoich potrzeb życiowych. Świadczeniobiorca w dalszym ciągu zobowiązany jest do wykorzystywania własnych umiejętności, możliwości i uprawnień w pokonywaniu trudności i ułomności, z jakimi się boryka.

WSA

REKLAMA

(...) Przyznanie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych, o których mowa w art. 50 u.p.s., ma charakter obligatoryjny, co oznacza, że usługi te muszą być przyznane w przypadku spełnienia ustawowych przesłanek, niemniej jednak decyzje w sprawie tych usług mają charakter uznaniowy w części odnoszącej się do ich zakresu, okresu i miejsca świadczenia. Wyznacznikami ustalenia zakresu przyznania usługi są - z jednej strony - rozmiar potrzeb określonego wnioskodawcy, a z drugiej strony - możliwości finansowe organów pomocy społecznej.

Osoba uprawniona do uzyskania pomocy w postaci usług opiekuńczych na podstawie art. 50 ust. 1 i 3 u.p.s. nie może oczekiwać, że ta forma pomocy zaspokoi jej wszelkie oczekiwania, jednakże pomoc ta musi realizować ustalone przez ustawodawcę cele społeczne (...). (Wyrok WSA w Rzeszowie z 22 listopada 2017 r.; sygn. akt II SA/Rz 1129/17)

Zasady przyznawania usług opiekuńczych

REKLAMA

Gmina i powiat nie mogą odmówić pomocy osobie potrzebującej, pomimo istniejącego obowiązku osób fizycznych lub prawnych do zaspokojenia jej niezbędnych potrzeb życiowych. Ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia. Organem właściwym do rozstrzygania o tytule przyznania świadczenia jest kierownik ośrodka pomocy społecznej. Zakres przyznanych usług uzależniony jest od okoliczności uzasadniających uwzględnienie żądania, w szczególności od choroby, wieku oraz innych faktów, z którymi osoba zainteresowana nie jest w stanie samodzielnie sobie radzić i nie może przy tym korzystać z niczyjej pomocy.

Swobodę kształtowania warunków przyznawania omawianego świadczenia i zasad odpłatności pozostawiono organowi uchwałodawczemu gminy. Rada gminy nie może jednak ustalać opłat za specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Określa natomiast szczegółowe warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również tryb ich pobierania.

 

1 B. Jakimowicz-Klein, Opieka nad seniorem, Warszawa 2014, s. 118-119.

Artykuł niniejszy jest fragmentem publikacji: Pomoc społeczna. Komentarz do ustawy

Pomoc społeczna Komentarz do ustawy Magdalena Kasprzak Joanna Nowicka

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koniec pobłażania dla agresji wobec lekarzy – nowe wytyczne Prokuratora Generalnego [PDF]

Wzrost liczby przypadków agresji wobec pracowników ochrony zdrowia skłonił Prokuratora Generalnego do wydania jednoznacznych wytycznych w sprawie prowadzenia postępowań karnych w takich sprawach. Naczelna Izba Lekarska z zadowoleniem przyjęła tę decyzję, podkreślając, że to efekt długofalowych działań środowiska lekarskiego na rzecz poprawy bezpieczeństwa.

Stanowisko NIL z 2023 r. ws. biorezonansu

W przestrzeni publicznej coraz częściej pojawiają się doniesienia o stosowaniu terapii biorezonansu magnetycznego – metody, która zyskuje popularność zarówno wśród zwolenników medycyny alternatywnej, jak i osób poszukujących niekonwencjonalnych sposobów leczenia różnych dolegliwości. Przypominamy stanowisko Rady Ekspertów Naczelnej Izby Lekarskiej z sierpnia 2023 r.

Nawet 80 km/h. Tak pędzą dzieciaki na hulajnogach

Coraz więcej dzieci trafia do szpitali z poważnymi urazami po wypadkach na elektrycznych hulajnogach – alarmuje Mateusz Struś asystent z Oddziału Neurochirurgii Dziecięcej, Dziecięcego Szpitala Klinicznego WUM. Jego zdaniem główną przyczyną jest nadmierna prędkość oraz brak kasków, a nieletni pacjenci często osiągają na własnych hulajnogach nawet 70–80 km/h.

Sześć wsi w Polsce stanie się miastem od początku 2026 roku. Wiemy już które

Od 1 stycznia 2026 r. roku w Polsce przybędzie sześć miast. Tak wynika z założeń projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany nazwy gminy (RD214), które zostały opublikowane 14 lipca 2025 r. w wykazie prac legislacyjnych rządu. Nastąpi też 6 zmian dotyczących ustalenia granic gmin, 9 zmian dotyczących ustalenia granic miast i jedna zmiana nazwy miasta.

REKLAMA

126 mln zł na lądowiska dla SOR. Rusza nabór na dofinansowanie z Funduszu Medycznego

Ministerstwo Zdrowia ogłosiło nowy konkurs w ramach Funduszu Medycznego: „Dotacja na modernizację lub budowę lądowisk dla śmigłowców przy szpitalnych oddziałach ratunkowych (SOR)”. Program ma na celu poprawę dostępności i bezpieczeństwa transportu lotniczego pacjentów w stanach zagrożenia życia. Szpitale będą mogły otrzymać nawet 97% dofinansowania na budowę lub modernizację lądowisk. Nabór wniosków rozpocznie się 31 lipca 2025 roku.

420 tys. osób otrzymało świadczenia w ramach renty wdowiej, wydano 51,3 tys. decyzji odmownych

Już blisko 420 tys., osób otrzymało rentę wdowią. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił na ten cel ponad 1,4 mld zł brutto, z czego prawie 150 mln zł to kwota, o którą wzrosły wypłaty w związku ze zbiegiem świadczeń.

Kiedy kompleksowy remont linii średnicowej w Warszawie? Minister wskazał kluczowe terminy i zakres prac. Stację Warszawa Powiśle zastąpią dwa nowe przystanki osobowe

W dniu 9 lipca 2025 r. minister infrastruktury – w odpowiedzi na interpelację poselską – udzielił obszernych informacji odnośnie terminów i zakresu modernizacji kolejowej linii średnicowej w Warszawie. Okazuje się, że jako pierwsza (w latach 2026-2029) będzie realizowana część wschodnia linii średnicowej (na praskim brzegu Wisły). Natomiast w drugim etapie (po 2030 r.) zmodernizowana będzie część zachodnia: od stacji Warszawa Zachodnia (bez samej stacji), przez stacje Warszawa Ochota, Warszawa śródmieście do ul. Wybrzeże Szczecińskie. Co ważne, w tym drugim etapie powstaną dwie nowe stacje w rejonie ronda de Gaulle’a oraz pomiędzy ul. Solec i Wybrzeże Kościuszkowskie a obecny przystanek Warszawa Powiśle zostanie na stałe wyłączony z użytkowania. Także w drugim etapie modernizacji zostanie przebudowany tunel średnicowy i most średnicowy na Wiśle.

Rolnicy dostaną własnego rzecznika? PSL składa projekt ustawy

Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego złożył w Sejmie projekt ustawy, której głównym celem jest powołanie nowej instytucji – Rzecznika Praw Rolników. Funkcję tę miałby każdorazowo pełnić Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych, co – według autorów projektu – ma zagwarantować niezależność i bliskość tej roli wobec środowisk rolniczych.

REKLAMA

Odwołanie od decyzji administracyjnej. Najważniejsze informacje

Wiele życiowych spraw załatwianych jest decyzją administracyjną. Może to być np. zameldowanie na pobyt stały lub czasowy, przyznanie lub odmowa zasiłku rodzinnego, cofnięcie świadczeń z MOPS, przyjęcie lub nieprzyjęcie dziecka do przedszkola albo szkoły, określenie wysokości podatku od nieruchomości, pozwolenie na budowę, zajęcie pasa drogowego, zasiłków z tytułu choroby i macierzyństwa, świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Coraz więcej Polaków regularnie podróżuje koleją. Dokąd i jak często jeździmy pociągiem?

Kolej w Polsce przeżywa rozkwit – w ubiegłym roku odnotowano rekordową liczbę przejazdów. Aż 45% Polaków deklaruje sympatię do tego środka transportu, szczególnie młodzi (16–24 lata) i mieszkańcy Pomorza, którzy podróżują średnio 33 razy rocznie. Jaka jest najczęściej uczęszczana trasa? W jakie dni Polacy najczęściej kupują bilety? Jaki rodzaj pociągu preferują?

REKLAMA