REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kryteria doboru nauczycieli do zwolnienia – w orzecznictwie sądowym

Anna Dryja
kryteria wyboru nauczyciela do zwolnienia
kryteria wyboru nauczyciela do zwolnienia
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Problematyka ustalenia właściwych kryteriów doboru nauczycieli do zwolnienia wielokrotnie była przedmiotem rozstrzygnięć Sądu Najwyższego.

REKLAMA

Jednym z kluczowych orzeczeń w tej sprawie jest wyrok z 11 stycznia 2005 r. (sygn. akt I PK 159/04; patrz: http://administracja3.inforlex.pl), w uzasadnieniu którego Sąd Najwyższy uznał, że wybór nauczyciela do zwolnienia z przyczyn częściowej likwidacji szkoły lub zmian organizacyjnych (art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela) powinien być dokonany przy zastosowaniu kryteriów obiektywnych, niedyskryminujących, jasnych, czytelnych dla zainteresowanych. Kryteria te powinny w pierwszej kolejności dotyczyć dorobku zawodowego (staż pracy, ocena pracy, kwalifikacje formalne i faktyczne), ale mogą się one odnosić także do sytuacji osobistej nauczyciela (stan rodzinny, posiadanie innych źródeł dochodu – np. emerytury). Sąd Najwyższy uznał również, że w przypadku gdy sytuacja zawodowa i osobista nauczycieli jest zbliżona, dyrektor szkoły, podejmując decyzję, powinien uwzględnić dalsze, dodatkowe okoliczności. Do takich znaczących okoliczności należy podstawa nawiązania stosunku pracy. Nie ulega wątpliwości, że stosunek pracy z mianowania bardziej stabilizuje nauczyciela w zatrudnieniu niż stosunek pracy nawiązany na podstawie umowy i to jeszcze zawartej na czas określony.

REKLAMA

W tym samym wyroku Sąd zbadał również kryterium ukończenia studiów wyższych, uznając je jednocześnie za mniej ważne niż kryterium ustalone przez ustawodawcę, tj. stopień awansu zawodowego.

REKLAMA

Analogicznie do wspomnianego orzeczenia wypowiedział się również Sąd Najwyższy w wyroku z 14 grudnia 2000 r. (sygn. akt I PKN 138/00; patrz: http://administracja3.inforlex.pl), w którym uznał, że w doborze nauczyciela do dalszego zatrudniania powinna być uwzględniona także podstawa nawiązania stosunku pracy, ponieważ trwałość stosunku pracy nauczyciela mianowanego jest chroniona bardziej niż nauczyciela zatrudnionego na podstawie umowy o pracę.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się również rolę, jaką przy wyborze kryterium odgrywa interes szkoły. Przykładem może być tutaj wyrok z 22 września 2000 r. (sygn. akt I PKN 29/00; patrz: http://administracja3.inforlex.pl), w którym Sąd orzekł, że długotrwałe, dezorganizujące pracę w szkole nieobecności nauczyciela w pracy z powodu choroby mogą uzasadniać jego wybór do przeniesienia w stan nieczynny. Absencja nauczyciela w tym przypadku wynosiła: w 1996 r. – 154 dni, w 1997 r. – 205 dni i w 1998 r. do sierpnia – 129 dni. W uzasadnieniu do wyroku stwierdza się, że zły stan zdrowia i częste absencje pracownika w ciągu trzech lat poprzedzających wydanie decyzji o przeniesieniu w stan nieczynny, jak również brak działań z jego strony w celu podwyższenia umiejętności zawodowych nie pozwalały na realizowanie przez niego funkcji szkoły (dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej). Ponadto Sąd podkreślił, że interesowi szkoły jako placówki kształcącej i wychowującej młodzież nie może być przeciwstawiany socjalny i ekonomiczny interes nauczyciela, który już od kilku lat nie może wykonywać i nie wykonuje należących do niego zadań. Przeciwny punkt widzenia oznaczałby, że bez względu na cele szkoły oraz dobro dzieci i młodzieży należy chronić nauczyciela, od którego nie można oczekiwać świadczenia pracy.

W kolejnym wyroku z 9 sierpnia 2005 r. (sygn. akt II PK 392/04; patrz: http://administracja3.inforlex.pl) Sąd Najwyższy pozytywnie ocenił postępowanie dyrektora szkoły, który wyłaniając spośród 12 osób (wszystkie były nauczycielami zatrudnionymi na podstawie mianowania) osobę do zwolnienia, kierował się kryteriami: jakości pracy, dyspozycyjnością nauczyciela – czasem faktycznie świadczonej pracy oraz jego sytuacją materialno-życiową.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz również: Urlop uzupełniający dla nauczyciela także po urlopie rodzicielskim

Sąd uznał, że pracodawca wypowiadając stosunek pracy, posługiwał się jasnymi, rzeczywistymi i sprawdzalnymi kryteriami doboru pracowników do zwolnienia.

Wśród sugerowanych kryteriów doboru do rozwiązania stosunku pracy znajdują się również kwalifikacje zawodowe nauczyciela. Porównanie kwalifikacji zawodowych jako kryteriów wymaga, w opinii Sądu Najwyższego (wyrok z 10 stycznia 2002 r., sygn. akt I PKN 771/00; patrz: http://administracja3.inforlex.pl), uwzględnienia nie tylko formalnego poziomu wykształcenia, ale także praktyki w nauczaniu przedmiotu.

ZAPAMIĘTAJ!

Autopromocja

Gdy konieczność rozwiązania stosunku pracy jest efektem zmniejszenia liczby godzin nauczania danego przedmiotu, dokonując wyboru nauczyciela do zwolnienia, należy w pierwszej kolejności brać pod uwagę okres zatrudnienia poszczególnych osób na stanowisku nauczyciela tegoż przedmiotu. Ogólny czas wykonywania zawodu ma w takiej sytuacji znaczenie drugorzędne.

Reasumując, na bazie wybranych kilku przedstawionych orzeczeń Sądu Najwyższego można stwierdzić, że dyrektor szkoły podczas dokonywania wyboru nauczycieli do zwolnienia powinien uwzględnić w szczególności takie kryteria, jak:

● podstawa nawiązania stosunku pracy (pierwszeństwo w dalszym zatrudnieniu będzie miał nauczyciel, z którym nawiązany jest stosunek pracy na podstawie mianowania),

● stopień awansu zawodowego (stażysta, kontraktowy, mianowany, dyplomowany – im wyższy stopień awansu zawodowego, tym większej ochronie przed zwolnieniem podlega nauczyciel),

● staż pracy w nauczaniu danego przedmiotu (ogólny staż pracy w zawodzie nauczyciela ma znaczenie drugorzędne),

● kwalifikacje zawodowe (ustalone na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli),

● ocena pracy nauczyciela (ocena wyróżniająca, dobra, negatywna),

● dyspozycyjność w pracy, w tym ilość absencji (częstotliwość nieobecności nauczyciela w szkole/placówce w związku z chorobą, uwzględnienie pracy z uczniem po godzinach z inicjatywy nauczyciela),

● realizacja dodatkowych zadań na rzecz szkoły/placówki,

● dodatkowe źródło utrzymania (np. emerytura),

● sytuacja rodzinna, osobista.

Dokonanie oceny nauczycieli według tych kryteriów pozwoli na podjęcie obiektywnej decyzji oraz na uniknięcie zarzutów nierównego traktowania. Może przyczynić się także do zminimalizowania ryzyka wystąpienia sporu na drodze sądowej, a w przypadku jego zaistnienia – do wykazania, że dyrektor dokonał właściwej oceny sytuacji.

Polecamy serwis: Oświata

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Poradnik Oświatowy
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    UWAGA! Ratownik medyczny zrobi USG i poda leki na ciśnienie, przeciwpłytkowe i przeciwkrwotoczne. I pobierze wymaz na obecność grypy

    Nowelizacja rozporządzenia w sprawie medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego

    Zmiany na maturze: zwolnienie z opłat, przechowywanie protokołów, liczba członków komisji [projekt rozporządzenia]

    Nowy termin końcowy składania wniosku o zwolnienie z opłat, zmiany w komisjach i terminach przechowywania protokołów zbiorczych. I matura z łaciny oraz biznesu.

    Kto deklaruje przekazanie swojego ciała po śmierci do celów naukowych? "Ludzkiej anatomii nie da się odtworzyć na żadnym plastikowym modelu"

    Przekazanie zwłok po śmierci na cele dydaktyczne funkcjonuje w społecznej świadomości znacznie mniej, niż dawstwo narządów. Kto przekazuje swoje ciało po śmierci do celów naukowych? Dlaczego żaden model nie będzie tak doskonały jak ciało człowieka?  

    Połowa Polaków nie wie, gdzie wyrzucać elektrośmieci

    Czy Polacy potrafią prawidłowo zidentyfikować elektroodpad? Czy wiedzą, gdzie oddawać zużyte sprzęty? W teorii tak, w praktyce niekoniecznie. 

    REKLAMA

    Dodatek osłonowy wraca w 2024 r.! 2,3 mld do wydania! Dla 7 mln rodzin. Poprzednio do 1437,50 zł! Ile dostaną w 2024 r.? [druk sejmowy nr 72]

    Dodatek osłonowy ma być wypłacony jednorazowo do końca czerwca 2024 r. Projekt ustawy złożyli posłowie (druk sejmowy nr 72). I nie są to posłowie PIS, a mający większość posłowie KO i Polski 2050 - TD.

    Koszt miesięcznego utrzymania studenta wynosi średnio 3 867 zł. Coraz więcej żaków się zadłuża

    O ile wzrosło miesięczne utrzymanie studenta? Jaki procent studentów bierze pod uwagę rezygnację z kształcenia z przyczyn materialnych? Na jaką kwotę średnio zadłużony jest student? 

    Kiedy zgłosić się do okulisty, a kiedy do optometrysty?

    Wady i choroby oczu dotykają coraz więcej osób. Przyczynia się do tego również nadmierna ekspozycja na ekrany oraz brak profilaktyki. Kiedy umówić się na badanie wzroku z optometrystą, a kiedy konieczna jest wizyta u lekarza okulisty wyjaśnia ekspert.

    Cząstkowy raport komisji ds. rosyjskich wpływów: W czasie rządów D.Tuska Służba Kontrwywiadu Wojskowego uległa wpływom Rosji

    Służba Kontrwywiadu Wojskowego uległa wpływom Rosji. Zaistniał rosyjski wpływ na polski kontrwywiad. Korzystając ze zgody premiera D. Tuska na współpracę podpisano porozumienie między SKW i FSB - to główne tezy cząstkowego raportu Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007-2022 przedstawione przez jej członków w środę 29 listopada 2023 r. na konferencji prasowej.

    REKLAMA

    Rząd Tuska już 11 grudnia? Marszałek Hołownia: tego dnia M. Morawiecki wygłosi expose i będzie głosowanie nad wotum zaufania

    W dniu 11 grudnia o godzinie 10 premier M. Morawiecki wygłosi expose; ok. godz. 15 powinno nastąpić głosowanie nad wotum zaufania dla rządu - powiedział 29 listopada 2023 r. marszałek Sejmu Szymon Hołownia. Następnie, jak wyjaśnił, ogłosi przerwę, w której będzie oczekiwał na zgłoszenie kandydatur na premiera w drugim konstytucyjnym kroku.

    Rząd ostrzega przed "zaświadczeniami na druku MEN/MEiN". Ministerstwo nie wydaje takich dokumentów na potwierdzenie kwalifikacji po kursach

    Zaświadczenie o ukończeniu kursu jest wydawane przez organizatora kursu i potwierdza wyłącznie uczestnictwo w danym kursie, nie zaświadcza o uzyskanych efektach kształcenia i kwalifikacjach - informuje MEiN. 

    REKLAMA