REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Na czym polega wywłaszczenie nieruchomości i jakie prawa przysługują z tego tytułu?

RynekPierwotny.pl
Portal internetowy poświęcony nowym nieruchomościom
Na czym polega wywłaszczenie nieruchomości i jakie prawa przysługują z tego tytułu?/ fot. Shutterstock
Na czym polega wywłaszczenie nieruchomości i jakie prawa przysługują z tego tytułu?/ fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Instytucja wywłaszczenia z racji natury przeprowadzanej czynności prawnej, pozbawiającej pod przymusem prawa własności lub je ograniczającej, należy do jednej z najważniejszych regulacji prawnych dotyczących rynku nieruchomości. Zasadniczy zbiór przepisów sankcjonujących wywłaszczenie nieruchomości został  zawarty w ustawie o gospodarce nieruchomościami  (art. 112 – 142).

Natura prawna czynności wywłaszczenia

Jak tłumaczy portal RynekPierwotny.pl wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości (art.112.2). Oznacza to, że wyłącznie w szczegółowo określonych sytuacjach starosta jako organ administracji rządowej może odebrać właścicielowi nieruchomości prawo do jej własności w całości lub części, albo ograniczyć jego prawo do dysponowania nią. Co ważne, oprócz własności wywłaszczeniu podlega też użytkowanie wieczyste i inne ograniczone prawa rzeczowe, czyli np. użytkowanie, służebność czy spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

REKLAMA

Polecamy: Specustawa mieszkaniowa z wyjaśnieniem rządowym

Wywłaszczenie tylko na cele publiczne

REKLAMA

Kiedy wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane? Wyłącznie w sytuacji jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy (art. 112.3). Nieruchomość może być wywłaszczona tylko na rzecz Skarbu Państwa albo na rzecz jednostki samorządu terytorialnego. W jakim celu?

Wyszczególnienie celów publicznych zawiera art. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Do najważniejszych z nich zalicza się wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i wodne, linie kolejowe, lotniska, budowę linii przesyłowych zaopatrzenia w wodę, energię elektryczną, gaz itp. Do istotnych celów publicznych zalicza się też m.in. budowę i utrzymanie pomieszczeń dla urzędów, sądów, szkół, placówek publicznej służby zdrowia, publicznych ciągów pieszych, parków, bulwarów, promenad, zakładanie i utrzymywanie cmentarzy itd.

Zobacz: Zarządzanie nieruchomościami

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Prawa z tytułu wywłaszczenia

Zasadniczym prawem przysługującym z tytułu wywłaszczenia jest odszkodowanie za wywłaszczone nieruchomości. Gwarantuje to nie tylko ustawa o gospodarce nieruchomościami, ale przede wszystkim Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, która w art. 21 ust. 2 stanowi, że wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem.

REKLAMA

Z kolei art. 128.1. ustawy o gospodarce nieruchomościami stwierdza, że wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

Eksperci portalu RynekPierwotny.pl tłumaczą, że osoba wywłaszczana może więc liczyć na stosowne odszkodowanie odpowiadające stanowi, przeznaczeniu i wartości wywłaszczanej nieruchomości w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu. Podstawę ustalenia wysokości odszkodowania stanowi wartość rynkowa nieruchomości, do określenia której niezbędna jest opinia rzeczoznawcy majątkowego.

Odszkodowanie nie musi polegać jedynie na wypłacie środków za wywłaszczaną nieruchomość, ale także na przyznaniu, za zgodą jej właściciela, odpowiedniej nieruchomości zamiennej. Pochodzi ona z zasobu nieruchomości Skarbu Państwa lub odpowiedniej jednostki samorządu terytorialnego, w zależności od tego na czyją rzecz nastąpiło wywłaszczenie. Występującą zazwyczaj różnicę pomiędzy wysokością odszkodowania ustalonego w decyzji a wartością nieruchomości zamiennej wyrównuje się poprzez dopłatę gotówkową.

Co bardzo ważne, już wywłaszczona nieruchomość w żadnym razie nie może być użyta na inny cel niż ten zapisany w decyzji o wywłaszczeniu. Gdyby jednak taki zamiar powstał, właściwy organ ma obowiązek zawiadomić o nim poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę, którym w takim przypadku przysługuje prawo do zwrotu wywłaszczonej nieruchomości. Przysługuje ono także w sytuacji gdy przedmiotowa nieruchomość stała się zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. 

Autor: Jarosław Jędrzyński, ekspert portalu RynekPierwotny.pl

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Opłata reklamowa 2025 r.: część stała 3,72 zł, część zmienna 0,34 zł

Opłata reklamowa 2025 r.: część stała 3,72 zł, część zmienna 0,34 zł. W jakich przypadkach nie pobiera się opłaty reklamowej? Kto musi opłacić opłatę reklamową? Co w przypadku, gdy budynek ma więcej niż jednego właściciela?

Opłata od posiadania psów 2025 r.: 178,26 zł

Opłata od posiadania psów 2025 r. Maksymalna wysokość opłaty od posiadania psów w 2025 r. wynosić będzie 178,26 zł. Kto powinien opłacić opłatę od posiadania psów? Kto jest zwolniony od opłaty od posiadania psów? Co z psami asystującymi?

QUIZ Podróżujesz po Polsce? Na pewno wiesz, gdzie są te miejsca
Gdzie znajdziemy Maczugę Herkulesa? A Kolorowe Jeziorka? Gdzie jest Kaplica Czaszek? A Sokolica? Rozwiąż quiz i sprawdź swoją wiedzę.
Opłata miejscowa i uzdrowiskowa 2025 r.: od 3,31 zł do 6,38 zł

Opłata miejscowa 2025 r., opłata uzdrowiskowa 2025 r.: od 3,31 zł do 6,38 zł. Czym jest opłata miejscowa? Czym jest opłata uzdrowiskowa? Co w przypadku nakładania się opłat? Kto jest zwolniony z opłacania opłaty lokalnej i uzdrowiskowej?

REKLAMA

Opłata targowa 2025 r.: 1126 zł

Opłata targowa 2025 r.: 1126 zł. Czym jest opłata targowa? Kto musi opłacać opłatę targową? Kto może liczyć na zwolnienie z opłaty targowej? Kto ustala wysokość opłaty targowej? Czy opłata targowa w 2025 r. może być niższa niż 1126 zł?

Podatek od środków transportu 2025 r.: od 1204,87 zł do 4602,58 zł

Podatek od środków transportu 2025 r.: od 1204,87 zł do 4602,58 zł. Ile wyniesie podatek od samochodów ciężarowych o dopuszczalnej masie powyżej 9 ton w 2025 r.? Ile wyniesie podatek od autobusów w 2025 r.? Na kim ciąży obowiązek podatkowy?

Czy Polacy chętnie angażują się w wolontariat?

5 grudnia to Światowy Dzień Wolontariusza. Czy ten temat jest bliski Polakom? Okazuje się, że zaledwie 33% ma doświadczenie w wolontariacie. 

Podatek od nieruchomości 2025 r.: od 0,73 zł do 34 zł

Od 0,73 zł do 34 zł podatku od nieruchomości 2025 r. Kto będzie musiał opłacić podatek od nieruchomości w 2025 r.? Ile wyniesie podatek od gruntu 2025 r.? Ile wyniesie podatek od budynków lub ich części w 2025 r.? Ile wyniesie podatek od budowli w 2025 r.?

REKLAMA

Komunikat MC: List polecony przez Internet? Wygodna korespondencja z urzędami dzięki e-Doręczeniom

Od 1 stycznia 2025 r. zacznie obowiązywać system e-doręczeń. Wszystkie urzędowe pisma i decyzje będzie można odbierać oraz nadawać w formie elektronicznej. E-Doręczenia są elektronicznym odpowiednikiem listu poleconego za pośrednictwem odbioru.

Ósmoklasiści rozpoczęli próbne egzaminy

Dziś zaczął się trzydniowy próbny egzamin ósmoklasisty organizowany przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Udział szkół nie jest obowiązkowy. 

REKLAMA