REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Na czym polega wywłaszczenie nieruchomości i jakie prawa przysługują z tego tytułu?

RynekPierwotny.pl
Portal internetowy poświęcony nowym nieruchomościom
Na czym polega wywłaszczenie nieruchomości i jakie prawa przysługują z tego tytułu?/ fot. Shutterstock
Na czym polega wywłaszczenie nieruchomości i jakie prawa przysługują z tego tytułu?/ fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Instytucja wywłaszczenia z racji natury przeprowadzanej czynności prawnej, pozbawiającej pod przymusem prawa własności lub je ograniczającej, należy do jednej z najważniejszych regulacji prawnych dotyczących rynku nieruchomości. Zasadniczy zbiór przepisów sankcjonujących wywłaszczenie nieruchomości został  zawarty w ustawie o gospodarce nieruchomościami  (art. 112 – 142).

Natura prawna czynności wywłaszczenia

Jak tłumaczy portal RynekPierwotny.pl wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości (art.112.2). Oznacza to, że wyłącznie w szczegółowo określonych sytuacjach starosta jako organ administracji rządowej może odebrać właścicielowi nieruchomości prawo do jej własności w całości lub części, albo ograniczyć jego prawo do dysponowania nią. Co ważne, oprócz własności wywłaszczeniu podlega też użytkowanie wieczyste i inne ograniczone prawa rzeczowe, czyli np. użytkowanie, służebność czy spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

REKLAMA

Polecamy: Specustawa mieszkaniowa z wyjaśnieniem rządowym

Wywłaszczenie tylko na cele publiczne

REKLAMA

Kiedy wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane? Wyłącznie w sytuacji jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy (art. 112.3). Nieruchomość może być wywłaszczona tylko na rzecz Skarbu Państwa albo na rzecz jednostki samorządu terytorialnego. W jakim celu?

Wyszczególnienie celów publicznych zawiera art. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Do najważniejszych z nich zalicza się wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i wodne, linie kolejowe, lotniska, budowę linii przesyłowych zaopatrzenia w wodę, energię elektryczną, gaz itp. Do istotnych celów publicznych zalicza się też m.in. budowę i utrzymanie pomieszczeń dla urzędów, sądów, szkół, placówek publicznej służby zdrowia, publicznych ciągów pieszych, parków, bulwarów, promenad, zakładanie i utrzymywanie cmentarzy itd.

Zobacz: Zarządzanie nieruchomościami

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Prawa z tytułu wywłaszczenia

Zasadniczym prawem przysługującym z tytułu wywłaszczenia jest odszkodowanie za wywłaszczone nieruchomości. Gwarantuje to nie tylko ustawa o gospodarce nieruchomościami, ale przede wszystkim Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, która w art. 21 ust. 2 stanowi, że wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem.

REKLAMA

Z kolei art. 128.1. ustawy o gospodarce nieruchomościami stwierdza, że wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

Eksperci portalu RynekPierwotny.pl tłumaczą, że osoba wywłaszczana może więc liczyć na stosowne odszkodowanie odpowiadające stanowi, przeznaczeniu i wartości wywłaszczanej nieruchomości w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu. Podstawę ustalenia wysokości odszkodowania stanowi wartość rynkowa nieruchomości, do określenia której niezbędna jest opinia rzeczoznawcy majątkowego.

Odszkodowanie nie musi polegać jedynie na wypłacie środków za wywłaszczaną nieruchomość, ale także na przyznaniu, za zgodą jej właściciela, odpowiedniej nieruchomości zamiennej. Pochodzi ona z zasobu nieruchomości Skarbu Państwa lub odpowiedniej jednostki samorządu terytorialnego, w zależności od tego na czyją rzecz nastąpiło wywłaszczenie. Występującą zazwyczaj różnicę pomiędzy wysokością odszkodowania ustalonego w decyzji a wartością nieruchomości zamiennej wyrównuje się poprzez dopłatę gotówkową.

Co bardzo ważne, już wywłaszczona nieruchomość w żadnym razie nie może być użyta na inny cel niż ten zapisany w decyzji o wywłaszczeniu. Gdyby jednak taki zamiar powstał, właściwy organ ma obowiązek zawiadomić o nim poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę, którym w takim przypadku przysługuje prawo do zwrotu wywłaszczonej nieruchomości. Przysługuje ono także w sytuacji gdy przedmiotowa nieruchomość stała się zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. 

Autor: Jarosław Jędrzyński, ekspert portalu RynekPierwotny.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jak i kiedy rezerwować wakacje, żeby było najtaniej?

Jak Polacy planują wakacje? Na ostatnią chwilę czy z wyprzedzeniem? Jak najtaniej zarezerwować hotel? Czy Polacy chętnie spędzają wakacje w kraju?

Kalendarz szczepień dorosłych [TABELA]

Kalendarz szczepień dorosłych. Kiedy i na co warto się zaszczepić? Które szczepionki są szczególnie zalecane dla seniorów? Ile dawek poszczególnych szczepionek? Polskie Towarzyszko Medycyny rodzinnej we współpracy z Fundacją MY PACJENCI opracowało kalendarz szczepień dla dorosłych.

Branża pirotechniczna chce wzmocnić potencjał obronny kraju

W odpowiedzi na zapowiadane przez rząd plany dotyczące szeroko zakrojonych szkoleń wojskowych, przedstawiciele branży pirotechnicznej, w liście wysłanym do ministrów obrony oraz spraw wewnętrznych i administracji, podkreślają swoje unikalne kompetencje i zasoby. Chodzi o wzmocnienie bezpieczeństwa państwa oraz efektywną współpracę ze strukturami obronnymi.

Od 1 stycznia 2026 r. nowy obowiązek jednostek sektora finansów publicznych. Chodzi o zmiany w zakresie rejestru umów

Od 1 stycznia 2026 r. nowy obowiązek jednostek sektora finansów publicznych. Chodzi m.in. o zmiany w zakresie rejestru umów. Projekt nowelizacji trafił do opiniowania. Projektodawcą jest Ministerstwo Finansów.

REKLAMA

8400 zł brutto dla pracowników pomocy społecznej? 3-miesięczny urlop? Związkowcy przedstawili propozycje

Ile zarabia pracownik pomocy społecznej? A ile powinien zarabiać? Związkowa Alternatywa domaga się radykalnej poprawy warunków pracy i wynagrodzeń zatrudnionych w tym sektorze. Związek oczekuje skokowego wzrostu płac, dotrzymania przez rząd złożonych wcześniej obietnic, a także zapewnienia urlopu regeneracyjnego i warunków do rozwoju zawodowego dla wszystkich zatrudnionych w sektorze pomocy społecznej.

Gminy mają problemy finansowe, bo słabo ściągają zaległe czynsze, podatki, kary i tym podobne zobowiązania

Podatki, czynsze za mieszkania komunalne, wodę, wywóz śmieci, alimenty i mandaty – takich opłat nie regulują konsumenci oraz firmy wobec gmin. Nazbierało się tego już ponad 17,5 miliarda złotych. Jednocześnie gminy narzekają na brak pieniędzy na remonty, budowę mieszkań i inne ważne przedsięwzięcia.

36 lat w oczekiwaniu na diagnozę. Pacjenci z chorobami rzadkimi wciąż czekają na zmiany

W Polsce ponad 3 miliony osób zmaga się z chorobami rzadkimi, a system opieki zdrowotnej wciąż nie jest odpowiednio przystosowany do ich potrzeb. Czas oczekiwania na diagnozę często rozciąga się na lata, co prowadzi do pogorszenia zdrowia pacjentów i stanowi ogromne obciążenie dla ich rodzin. Oto historie pacjentów, którzy latami czekali na diagnozę.

4666 zł dla każdego sołtysa? Wybory organizowane przez PKW?

Czy sołtysi otrzymają wynagrodzenia na poziomie ustawowej płacy minimalnej? Czy wybory na sołtysa będą organizowane przez Państwową Komisję Wyborczą, a kandydaci organizować będą kampanie w swoich wsiach? Profesjonalizacje działań najmniejszych jednostek administracyjnych zaproponował jeden z kandydatów na Prezydenta PR.

REKLAMA

Status ochrony wilka. Komisja Europejska proponuje zmiany

7 marca 2025 r. weszły w życie zmiany dotyczące załączników do konwencji berneńskiej. Chodzi o zmianę statusu ochrony wilka. Komisja UE proponuje dostosowanie statusu ochrony wilka w prawodawstwie UE do konwencji berneńskiej.

Poradnik kryzysowy. Pierwsze 72 h każde gospodarstwo powinno przetrwać o własnych siłach

Do końca roku do obywateli ma trafić tzw. poradnik kryzysowy. Robert Klonowski z MSWiA przekazał PAP: - Przez trzy dni wszyscy obywatele, każde gospodarstwo domowe, powinno przetrwać o własnych siłach.

REKLAMA