REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Na czym polega wywłaszczenie nieruchomości i jakie prawa przysługują z tego tytułu?

RynekPierwotny.pl
Portal internetowy poświęcony nowym nieruchomościom
Na czym polega wywłaszczenie nieruchomości i jakie prawa przysługują z tego tytułu?/ fot. Shutterstock
Na czym polega wywłaszczenie nieruchomości i jakie prawa przysługują z tego tytułu?/ fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Instytucja wywłaszczenia z racji natury przeprowadzanej czynności prawnej, pozbawiającej pod przymusem prawa własności lub je ograniczającej, należy do jednej z najważniejszych regulacji prawnych dotyczących rynku nieruchomości. Zasadniczy zbiór przepisów sankcjonujących wywłaszczenie nieruchomości został  zawarty w ustawie o gospodarce nieruchomościami  (art. 112 – 142).

Natura prawna czynności wywłaszczenia

Jak tłumaczy portal RynekPierwotny.pl wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości (art.112.2). Oznacza to, że wyłącznie w szczegółowo określonych sytuacjach starosta jako organ administracji rządowej może odebrać właścicielowi nieruchomości prawo do jej własności w całości lub części, albo ograniczyć jego prawo do dysponowania nią. Co ważne, oprócz własności wywłaszczeniu podlega też użytkowanie wieczyste i inne ograniczone prawa rzeczowe, czyli np. użytkowanie, służebność czy spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

REKLAMA

Polecamy: Specustawa mieszkaniowa z wyjaśnieniem rządowym

Wywłaszczenie tylko na cele publiczne

REKLAMA

Kiedy wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane? Wyłącznie w sytuacji jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy (art. 112.3). Nieruchomość może być wywłaszczona tylko na rzecz Skarbu Państwa albo na rzecz jednostki samorządu terytorialnego. W jakim celu?

Wyszczególnienie celów publicznych zawiera art. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Do najważniejszych z nich zalicza się wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i wodne, linie kolejowe, lotniska, budowę linii przesyłowych zaopatrzenia w wodę, energię elektryczną, gaz itp. Do istotnych celów publicznych zalicza się też m.in. budowę i utrzymanie pomieszczeń dla urzędów, sądów, szkół, placówek publicznej służby zdrowia, publicznych ciągów pieszych, parków, bulwarów, promenad, zakładanie i utrzymywanie cmentarzy itd.

Zobacz: Zarządzanie nieruchomościami

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Prawa z tytułu wywłaszczenia

Zasadniczym prawem przysługującym z tytułu wywłaszczenia jest odszkodowanie za wywłaszczone nieruchomości. Gwarantuje to nie tylko ustawa o gospodarce nieruchomościami, ale przede wszystkim Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, która w art. 21 ust. 2 stanowi, że wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem.

REKLAMA

Z kolei art. 128.1. ustawy o gospodarce nieruchomościami stwierdza, że wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

Eksperci portalu RynekPierwotny.pl tłumaczą, że osoba wywłaszczana może więc liczyć na stosowne odszkodowanie odpowiadające stanowi, przeznaczeniu i wartości wywłaszczanej nieruchomości w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu. Podstawę ustalenia wysokości odszkodowania stanowi wartość rynkowa nieruchomości, do określenia której niezbędna jest opinia rzeczoznawcy majątkowego.

Odszkodowanie nie musi polegać jedynie na wypłacie środków za wywłaszczaną nieruchomość, ale także na przyznaniu, za zgodą jej właściciela, odpowiedniej nieruchomości zamiennej. Pochodzi ona z zasobu nieruchomości Skarbu Państwa lub odpowiedniej jednostki samorządu terytorialnego, w zależności od tego na czyją rzecz nastąpiło wywłaszczenie. Występującą zazwyczaj różnicę pomiędzy wysokością odszkodowania ustalonego w decyzji a wartością nieruchomości zamiennej wyrównuje się poprzez dopłatę gotówkową.

Co bardzo ważne, już wywłaszczona nieruchomość w żadnym razie nie może być użyta na inny cel niż ten zapisany w decyzji o wywłaszczeniu. Gdyby jednak taki zamiar powstał, właściwy organ ma obowiązek zawiadomić o nim poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę, którym w takim przypadku przysługuje prawo do zwrotu wywłaszczonej nieruchomości. Przysługuje ono także w sytuacji gdy przedmiotowa nieruchomość stała się zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. 

Autor: Jarosław Jędrzyński, ekspert portalu RynekPierwotny.pl

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Min. edukacji B. Nowacka zgadza się na nagrodę jubileuszową dla nauczycieli. Będzie 28 886,2 zł brutto i 350%? [Obliczenia]

W MEN plenarne posiedzenie Zespołu ds. pragmatyki zawodowej nauczycieli. I szereg propozycji realizacji niektórych propozycji nauczycieli. Jednym z nich jest nagroda jubileuszowa za 45 lat pracy. 

Kandydat na prezydenta: ograniczyć 800+, zamiast tego darmowe obiady dla dzieci w szkołach [Gość Infor.pl]

Ograniczenie wysokości świadczenia - z 800 do 500 złotych oraz wprowadzenie progu dochodowego, od którego świadczenie by obowiązywało. To pomysł Piotra Szumlewicza, przewodniczącego związku zawodowego Związkowa Alternatywa, a także kandydata na prezydenta RP w 2025 roku. 

MSWiA: na pewno nie będzie podwyżki +15% w służbach mundurowych. Możliwe zmiany w świadczeniach mieszkaniowych

Związki zawodowe służb mundurowych zdecydowały o rozpoczęciu akcji protestacyjnej. Domagają się m.in. 15-proc. podwyżek i świadczenia mieszkaniowego na wzór tego w Siłach Zbrojnych RP. Wiceszef MSWiA Wiesław Szczepański zapewnił, że resort chce rozmawiać o postulatach, ale przyjęto już zapisy o 5-proc. podwyżce.

Cyfryzacja. Kluczowe wyzwania i szanse dla polskich przedsiębiorstw. Podsumowanie 2024 r. Co przyniesie rok 2025?

Cyfryzacja. Kluczowe wyzwania i szanse dla polskich przedsiębiorstw. Podsumowanie 2024 r. Co przyniesie rok 2025? Transformacja cyfrowa redefiniuje sposób, w jaki działają firmy na całym świecie. Jak polscy przedsiębiorcy mogą wykorzystać cyfryzację do zwiększenia konkurencyjności i innowacyjności?

REKLAMA

Nie będzie podwyższenia stawki VAT przy sprzedaży żywych zwierząt koniowatych

Nie będzie podwyższenia stawki VAT przy sprzedaży żywych zwierząt koniowatych. Resort rolnictwa poinformował, że po kilkukrotnej interwencji i zdecydowanym sprzeciwie ministra rolnictwa i rozwoju wsi Czesława Siekierskiego odstąpiono od podwyższenia stawki VAT na sprzedaż żywych zwierząt koniowatych.

Brak porozumienia w sprawie lekcji religii. MEN ogłasza koniec konsultacji

Komisja Wspólna Przedstawicieli Rządu Rzeczypospolitej Polskiej i Konferencji Episkopatu Polski nie osiągnęła porozumienia w sprawie lekcji religii. Episkopat zapowiedział, że wobec naruszenia obowiązujących przepisów, strona kościelna będzie podejmować dalsze kroki prawne. MEN zakończyło proces konsultacji publicznych dotyczących organizacji lekcji religii i etyki w szkołach.

11 nowych wyrobów z województwa lubelskiego wpisanych na ministerialną listę produktów tradycyjnych

Na ministerialną listę produktów tradycyjnych trafiło 11 nowych wyrobów z województwa lubelskiego. Są to między innymi bandzwoły z fasolą, trawnicka lemieszka i szczodroki karczmiskie. 

Doustne i donosowe produkty immunostymulujące (szczepionki) w zaktualizowanym wykazie substancji czynnych wchodzących w skład produktów leczniczych, które można sprzedawać w placówkach obrotu pozaaptecznego i w aptekach. [Projekt rozporządzenia]

Doustne i donosowe produkty immunostymulujące (szczepionki) w zaktualizowanym wykazie substancji czynnych wchodzących w skład produktów leczniczych, które można sprzedawać w placówkach obrotu pozaaptecznego i w aptekach. Projekt trafił do konsultacji.

REKLAMA

Poniosłeś straty w wyniku deszczu nawalnego lub powodzi? Złóż wniosek do 31 stycznia 2025 r. Dopłaty od 1 tys. zł do 3 tys. zł na ha upraw rolnych

Poniosłeś straty w wyniku deszczu nawalnego lub powodzi? Złóż wniosek do 31 stycznia 2025 r. Dopłaty od 1 tys. zł do 3 tys. zł na ha upraw rolnych. Jak złożyć wniosek? Jakie są stawki dopłat do powierzchni zniszczonych upraw?

Dlaczego Polska sprzeciwia się umowie UE-Mercosur? Trzy główne powody, a także możliwe scenariusze

Polska jednoznacznie mówi "nie" umowie handlowej UE-Mercosur. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi ostrzega przed jej konsekwencjami dla rolnictwa i standardów produkcji w UE. Co budzi największe obawy? Jakie będą dalsze kroki Unii Europejskiej i polskiego rządu?

REKLAMA