Przekształcanie zakładów budżetowych

W umowie spółki samorządowej należy zawrzeć zarówno zapisy wymagane od spółek z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: z o.o.) przez ustawę z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (dalej: k.s.h.), jak i te, których od umów spółek komunalnych wymaga ustawa z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Warto także umieścić w umowie niewymagane obligatoryjnie przez prawo zapisy, które mogą ułatwić funkcjonowanie takiej spółki.

Uzasadnienie: Uregulowania dotyczące obligatoryjnej zawartości umowy spółki znajdują się w k.s.h. Zgodnie z nim umowa spółki z o.o. powinna określać:

1) firmę i siedzibę spółki,

2) przedmiot działalności spółki,

3) wysokość kapitału zakładowego,

4) to, czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział,

5) liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników,

6) czas trwania umowy spółki (jeżeli jest oznaczony),

7) przedmiot wkładu niepieniężnego oraz osobę wspólnika wnoszącego aport, a także liczbę i wartość nominalną udziałów objętych w zamian, jeżeli wkładem do spółki w celu pokrycia udziału ma być w całości lub w części wkład niepieniężny (aport).

Wymagania wobec spółki komunalnej

W przypadku spółek komunalnych (w tym powstających w ramach przekształcenia zakładu budżetowego) umowa musi obowiązkowo przewidywać istnienie organu nadzoru w postaci rady nadzorczej.

Inne postanowienie, którego umieszczenie w umowie spółki komunalnej jest zalecane (ale nie obligatoryjne), dotyczy określenia celu powołania i działalności spółki. Szczególnie uzasadnione jest to w przypadku spółek utworzonych w celu powierzenia wykonywania oznaczonego zadania (zadań) własnego jednostki samorządu terytorialnego (dalej: JST). W takim przypadku umowa spółki powinna wyraźnie określać cel utworzenia spółki jako wykonywanie konkretnego zadania własnego jednostki samorządowej.

W przypadku spółek powstających w wyniku przekształcenia zakładu budżetowego bardzo ważne jest prawidłowe opisanie wkładów na kapitał zakładowy, których przedmiotem są składniki mienia przekształcanego zakładu budżetowego oraz prawo użytkowania wieczystego gruntów znajdujących się w trwałym zarządzaniu zakładu budżetowego. Może to sprawić szczególną trudność, ponieważ zakłady budżetowe nie prowadzą klasyfikacji środków trwałych, co jest konieczne w przypadku spółek prawa handlowego.

Nieobowiązkowe zapisy umowy spółki

Inne postanowienia dotyczące umowy spółki z o.o. mają co do zasady charakter fakultatywny. Ich brak jednak może wywołać niepożądane skutki. Na przykład brak w umowie spółki określonych zasad reprezentacji spowoduje, że będą miały w tym względzie zastosowanie ogólne regulacje określone w k.s.h., co nie zawsze może być korzystne dla spółki. A brak w umowie spółki postanowień dotyczących dopłaty wykluczy możliwość zobowiązania wspólników (w tym przypadku JST) do ich dokonywania.

W umowie spółki powinno się również przewidzieć procedurę umorzenia udziałów, gdyż w przypadku braku takich zapisów umorzenie udziałów będzie wymagało wcześniejszych zmian w umowie spółki, co tylko nadmiernie wydłuży cały proces. Warto również w umowie przewidzieć zasady dysponowania przez spółkę zyskiem, zwłaszcza zobowiązując do przeznaczania określonej części na rozwój działalności spółki oraz inwestycje związane z celem jej utworzenia.

ZAPAMIĘTAJ!

Wśród fakultatywnych postanowień warto przewidzieć w umowie spółki możliwość dokonywania podwyższeń jej kapitału zakładowego bez zmiany umowy, co pozwoli samorządowi na bardziej elastyczną politykę wobec spółki.

Paweł Michalski

Podstawy prawne:

• Ustawa z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. nr 94, poz. 1037; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 104, poz. 860)

• Ustawa z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz.U. nr 9, poz. 43; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 157, poz. 1241)