Przy rekrutacji do przedszkoli gminy łamią prawo

Do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (dalej: GIODO) trafiają liczne skargi rodziców dzieci uczestniczących w procesie rekrutacji do przedszkoli. Dotyczą one przede wszystkim zakresu kryteriów rekrutacyjnych, które nie mają podstaw w ustawie z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (dalej: ustawa o systemie oświaty) i przepisach wykonawczych do niej. Radni oraz wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast rozszerzają listę kryteriów w sposób dowolny, co pociąga za sobą nadmierną ingerencję w prywatność rodziny dziecka. Samorządy żądają nawet dokumentów zwierających wrażliwe dane osobowe, co do których rodzice nie mają pewności, w jaki sposób będą one wykorzystywane i na ile są one zabezpieczone przed nieuprawnionym dostępem.

W tej sprawie wystąpił do GIODO także Rzecznik Praw Dziecka. Zwrócił się z pytaniem, czy praktyka żądania przez władze gminy i dyrektorów przedszkoli, aby na potrzeby przyjęcia dziecka do przedszkola rodzice przedkładali różnego rodzaju dokumenty, m.in. zaświadczenie ZUS RMUA (na potwierdzenie zatrudnienia) oraz roczne rozliczenie podatkowe PIT (potwierdzające miejsce zamieszkania i opłacania podatku dochodowego), jest zgodna z obowiązującym prawem.

Opinia GIODO

Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych nie ma wątpliwości, że praktyka pozyskiwania przez władze gminy i dyrektorów przedszkoli na potrzeby przyjęcia dziecka do przedszkola dokumentów, takich jak:

● zaświadczenie ZUS RMUA (na potwierdzenie zatrudnienia) lub

● kopia deklaracji PIT (na potwierdzenie miejsca zamieszkania i opłacania podatku dochodowego)

– może być uznana za niezgodną z obowiązującym prawem i niedopuszczalną.

– Uważam jednak, że problem jest znacznie szerszy i poważniejszy, bowiem w ocenianych przypadkach mieliśmy do czynienia również z żądaniami przekazywania kopii zaświadczeń zawierających dane medyczne dzieci i rodziców (danych o stanie zdrowia) oraz orzeczeń wydanych w postępowaniu sądowym lub administracyjnych – uważa dr Wojciech Wiewiórowski, generalny inspektor ochrony danych osobowych.

Nie ma on też wątpliwości, że dane takie mają charakter danych wrażliwych w rozumieniu art. 27 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych, podlegających szczególnemu reżimowi w zakresie zbierania, przetwarzania i zabezpieczania przed nieuprawnionym dostępem.

– We wszystkich wymienionych przypadkach postępowanie takie jako niewynikające z przepisów o randze ustawy jest sprzeczne z obowiązującym prawem – przestrzega Wojciech Wiewiórowski.