Tematy - Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego

Miejscowe plany zagospodarowania terenu w większości przypadków nie są doskonałe. Znane są przypadki, w których akty te zawierają rażące błędy, które w efekcie utrudniają załatwienie formalności niezbędnych do rozpoczęcia budowy. Bywa, że pozostają nawet w sprzeczności z rozporządzeniami i ustawami. Same samorządy przyznają, że planowanie przestrzenne jest fatalne. Brakuje pieniędzy, a co za tym idzie - ograniczone są możliwości pozyskania wysokiej klasy fachowców. Problem w dużej mierze można rozwiązać, wdrażając specjalistyczne narzędzie cyfrowe. Z pomocą wychodzi resort rozwoju.

Opublikowano dwa rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii stosowane w codziennej pracy urzędów zajmujących się zagospodarowaniem przestrzennym.

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, potocznie określany jako „plan miejscowy”, a w skrócie MPZP, to akt prawa miejscowego, który w formie uchwały miasta lub gminy reguluje sposób wykorzystania ich terenu. Jest dokumentem o decydującym znaczeniu dla inwestorów poszukujących parceli pod budowę domu lub planujących każdą inną inwestycję. Pytanie, czy jego znajomość może być przydatna także dla amatorów własnego lokum na osiedlu wielorodzinnym.

Wśród prawników i praktyków nie kończą się dyskusje na temat charakteru prawnego uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej lub inwestycji towarzyszącej [dalej: uchwała lokalizacyjna] wydawanej na podstawie ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących (Dz. U. z 2018r., poz. 1496) zwanej dalej także „specustawą mieszkaniową”.

Trwają prace nad nowym Kodeksem urbanistyczno-budowlanym, który zakłada zlikwidowanie prawnych i proceduralnych barier realizacji inwestycji. Kodeks zastąpi kilka obowiązujących obecnie ustaw: o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Prawo budowlane, specustawy branżowe, a także część ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Instalacje o mocy powyżej 40 kW, wytwarzające energię z odnawialnych źródeł energii, np. elektrownie wiatrowe, będą mogły być budowane wyłącznie na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a nie jak dotychczas - decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Miejsca przeznaczone na parkowanie pojazdów zaopatrzonych w kartę parkingową od 1 lipca 2014 r. będą obowiązkowo określone w planie zagospodarowania przestrzennego. Zmiany wynikają z nowelizacji ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw.

Renta planistyczna, zwana inaczej opłatą planistyczną, jest formą daniny publicznej płaconej przez właściciela nieruchomości na rzecz gminy. O jej istnieniu wiele osób dowiaduje się po sprzedaży nieruchomości, otrzymując decyzję ustalającą wysokość należnej gminie opłaty.

Znowelizowana ustawa Prawo wodne wprowadza szereg nowych i zmienionych definicji. Dodano dwa nowe rozdziały regulujące problem ochrony przed powodzią oraz przed suszą, a także uzupełniono przepisy dotyczące przygotowania wstępnej oceny ryzyka powodziowego, map zagrożenia powodziowego oraz planów zarządzania ryzykiem powodziowym. Kosztami zmian w planach zagospodarowania przestrzennego obarczone zostały gminy i województwa.

Chociaż zgodnie z założeniami ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym plan miejscowy powinien być podstawowym instrumentem kształtowania przestrzeni w gminie, przeważająca większość inwestycji, z uwagi na brak planów, lokalizowana jest w oparciu o decyzje o warunkach zabudowy lub decyzje o lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Jedną z przesłanek ubiegania się o ustalenie warunków zabudowy, którą najtrudniej jest w praktyce spełnić jest wymóg dobrego sąsiedztwa. Nie można zgodnie z tą zasadą zrealizować inwestycji, która kolidowałaby z zabudową istniejącą w sąsiedztwie ani też inwestycji, w sąsiedztwie której brakowałoby jakiejkolwiek zabudowy.

Być może już za kilka lat centra wielu miast w Polsce zmienią się nie do poznania dzięki nowej regulacji prawnej, nad którą pracuje Ministerstwo Infrastruktury. Projekt ma za zadanie dostosować system planowania przestrzennego do potrzeb inwestycyjnych i wymogów rozwijającej się gospodarki.

Chociaż zgodnie z założeniami ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym plan miejscowy powinien być podstawowym instrumentem kształtowania przestrzeni w gminie, przeważająca większość inwestycji, z uwagi na brak planów, lokalizowana jest w oparciu o decyzje o warunkach zabudowy lub decyzje o lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu budzą w praktyce dużo kontrowersji. Wynikają one przede wszystkim z odmiennego spojrzenia na problem z jednej strony przez projektantów, a z drugiej strony przez pracowników urzędu gminy i obsługujących gminę prawników. Grupy te bardzo często w zupełnie odmienny sposób oceniają priorytety związane z procesem wydania decyzji.

Optymalne, efektywne wykorzystanie przestrzeni, starannie dopracowane projekty i jasno określone granice terenów wydzielonych na wykorzystanie ich gospodarczo i społecznie. To główne cele, które stawiają sobie autorzy miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (MPZP).

Najlepiej z planowaniem przestrzennym radzą sobie miasta na prawach powiatu. Wyjątkiem są w tej grupie metropolie, choć i tu można znaleźć przykłady jednostek, które z planowania uczyniły ważny argument atrakcyjności inwestycyjnej.

Mimo powszechnej opinii, że plany miejscowe są pożądane, wiele gmin uważa ich sporządzanie za niepotrzebny wydatek, często zastępując je decyzjami o warunkach zabudowy. Dlaczego władze nie dostrzegają długofalowych korzyści, jakie niesie perspektywiczne planowanie?

Polityka zagospodarowania przestrzennego w gminie to temat trudny i często wzbudzający kontrowersje wśród mieszkańców. Dlatego właściwie prowadzony dialog ze społeczeństwem, towarzyszący procesowi zagospodarowania przestrzennego, może pomóc w przezwyciężeniu obaw i protestów mieszkańców oraz przyczynić się do lepszej jakości prac i rozwoju samorządów.

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego

Planowanie przestrzenne w wydaniu cyfrowym

Zagospodarowanie przestrzenne - nowe rozporządzenia

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - dlaczego przed zakupem mieszkania warto się z nim zapoznać?

Wątpliwy charakter prawny uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej

Nowe zasady planowania i zagospodarowania przestrzennego

Budowa elektrowni wiatrowych na podstawie planu miejscowego

Miejsca dla pojazdów z kartą parkingową w miejscowym planie od 1 lipca 2014 r.

Renta planistyczna - zasady pobierania opłaty

Powódź i susza – w znowelizowanym Prawie wodnym

Ustalenia studium nie przeszkadzają w budowie

Warunki zabudowy dla zabudowy zagrodowej

Ułatwienia dla inwestycji - propozycje zmian w ustawie o gospodarce przestrzennej

Ustalenia studium nie przeszkadzają w budowie

Kontrowersje wokół decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu

Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego

Stan prac planistycznych w miastach i gminach

Planowanie przestrzenne to przywilej, a nie przykry obowiązek

Dialog z mieszkańcami przy tworzeniu planów miejscowych