Ułatwienia dla uczniów ukraińskich na egzaminie ósmoklasisty [RPO, MEiN]

RPO pyta o egzamin ósmoklasisty dla dzieci z Ukrainy

W związku z egzaminami ósmoklasisty dla dzieci z Ukrainy RPO zgłosił następujące zastrzeżenia i sugestie:

• Większość uczniów przybyłych z Ukrainy do Polski nie zna języka polskiego w stopniu umożliwiającym zadowalający wynik egzaminu
• Wybór szkoły ponadpodstawowej będzie zatem ograniczony tylko do tych, które będą mieć wolne miejsca po przyjęciu polskich uczniów
• W lepszej sytuacji będą ci uczniowie z Ukrainy, którzy będąc w Polsce, kontynuowali naukę w trybie zdalnym w ukraińskim systemie oświaty
• Będą oni mogli złożyć wnioski o przyjęcie do szkół średnich na podstawie dokumentów wydanych przez szkołę za granicą, bez zdawania egzaminu
• Rozwiązania w tej sprawie powinny być zgodne ze standardami Konstytucji i prawa międzynarodowego, które wymagają równego traktowania.

MEiN: egzamin ósmoklasisty odbędzie się z ułatwieniami dla dzieci z Ukrainy

W odpowiedzi ministerstwo edukacji poinformowało, że przepisy gwarantują uczniom ukraińskim nie tylko takie samo traktowanie jak polskim, ale obejmują także wiele ułatwień i dostosowań. Ułatwienia egzaminu ósmoklasisty to m.in. oddzielna sala, zapewnienie tłumacza, korzystanie ze słowników, wsparcie psychologiczne, pomoc nauczyciela. Nie będzie jednak odrębnych zasad rekrutacji do szkół ponadpodstawowych dla dzieci uchodźców, które ukończą szkołę podstawową w polskim systemie.

Dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej przepisami ww. rozporządzenia z dnia 21 marca 2022 r. został zobowiązany do przygotowania i ogłoszenia informacji o sposobie organizacji i przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty, z uwzględnieniem zmian przewidzianych w ww. rozporządzeniu oraz informacji o dodatkowych dostosowaniach na tym egzaminie dla uczniów i absolwentów będących obywatelami Ukrainy.

W przypadku egzaminu ósmoklasisty przewidziane zostały następujące dostosowania dla uczniów ukraińskich dotyczące arkuszy egzaminacyjnych: arkusz z języka polskiego – arkusz treściowo tożsamy z arkuszem dla ucznia, o którym mowa w art. 165 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (cudzoziemiec), któremu ograniczona znajomość języka polskiego utrudnia zrozumienie czytanego tekstu, z kolejnymi dostosowaniami, tj. instrukcje oraz polecenia tłumaczone na język ukraiński (ale: teksty i zadania w języku polskim, zapisywanie rozwiązań do zadań – w języku polskim); arkusz z matematyki – arkusz treściowo tożsamy z arkuszem dla ucznia, o którym mowa w art. 165 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (cudzoziemiec), któremu ograniczona znajomość języka polskiego utrudnia zrozumienie czytanego tekstu, ale pełna treść arkusza, tj. instrukcje, polecenia do zadań, treść zadań – tłumaczone na język ukraiński; zapisywanie rozwiązań zadań możliwe w języku ukraińskim; arkusz z języka obcego nowożytnego – arkusz treściowo tożsamy z arkuszem w formie standardowej, z dostosowaniami, tj. instrukcje oraz polecenia tłumaczone na język ukraiński, zadania w języku obcym lub języku ukraińskim, zapisywanie rozwiązań do zadań – w języku obcym lub języku ukraińskim (zgodnie z poleceniem).

Ponadto możliwe będzie:

• przystąpienie do egzaminu w oddzielnej sali (dotyczy egzaminu ósmoklasisty z języka polskiego), jeżeli – ze względu na przedłużenie czasu przeprowadzania egzaminu do 210 minut – jest to konieczne do przeprowadzenia egzaminu dla wszystkich zdających w niezakłócony sposób,
• korzystanie ze słownika dwujęzycznego w wersji papierowej lub elektronicznej (język polski – język ukraiński i język ukraiński – język polski) na egzaminie z języka polskiego; słownik zapewnia szkoła lub uczeń,
• zastosowanie szczegółowych zasad oceniania rozwiązań zadań otwartych z języka polskiego, jak dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się, w porozumieniu z dyrektorem właściwej okręgowej komisji egzaminacyjnej,
• zapewnienie obecności specjalisty, np. psychologa, pedagoga (może być członkiem zespołu nadzorującego), jeżeli jest to niezbędne dla uzyskania właściwego kontaktu ze zdającym lub zapewnienia wsparcia psychologicznego,
• zapewnienie obecności tłumacza (język polski – język ukraiński), który przekaże zdającym informacje dotyczące zasad przeprowadzania egzaminu przekazywanych przed rozpoczęciem pracy z arkuszem egzaminacyjnym,
• zapewnienie pomocy nauczyciela (członka zespołu nadzorującego), który przed przystąpieniem ucznia do pracy odczytuje z arkusza rezerwowego jeden raz głośno, po kolei wszystkie teksty liczące po 250 wyrazów lub więcej, stanowiące podstawę zadań egzaminu ósmoklasisty z języka polskiego (możliwe w przypadku gdy uczeń rozumie język polski, jednak ma problemy z płynnym czytaniem tekstu pisanego),
• skorzystanie z dostosowań przewidzianych w Komunikacie CKE dla poszczególnych grup zdających (dotyczy to np. arkuszy dla dzieci ukraińskich z orzeczeniami; przygotowywane są arkusze dla uczniów niesłyszących, słabowidzących i z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim); dostosowanie takie wymaga pisemnego porozumienia dyrektora szkoły z dyrektorem właściwej okręgowej komisji egzaminacyjnej do 22 kwietnia 2022 r.

Dyrektorzy szkół zapoznają na egzaminie ósmoklasisty dzieci z Ukrainy z ułatwieniami dla nich

Dyrektorzy szkół lub upoważnieni przez dyrektora nauczyciele zostali zobowiązani do zapoznania uczniów – obywateli Ukrainy i ich rodziców/opiekunów z możliwymi sposobami dostosowania warunków i form przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty oraz do poinformowania rodziców/opiekunów uczniów – obywateli Ukrainy o trybie ustalania proponowanych dostosowań, nie później niż do 8 kwietnia 2022 r. poprzez przekazanie im materiału (aneksu do komunikatu) przygotowanego przez CKE w tłumaczeniu na język ukraiński.

Informacje o sposobie organizacji i przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty i dostosowaniach warunków i form przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty dostępne są na stronie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej pod adresem: https://cke.gov.pl/images/_KOMUNIKATY/20220324%20E8_22%20Aneksy_informacja%20i%20komunikat%20PL.pdf

Ponadto dyrektorom okręgowych komisji egzaminacyjnych umożliwiono powoływanie w skład zespołu egzaminatorów, sprawdzających prace egzaminacyjne, osób niewpisanych do ewidencji egzaminatorów prowadzonej przez okręgową komisję egzaminacyjną, pod warunkiem, że osoby te odbędą szkolenie dla egzaminatorów. Pozwoli to na powołanie w skład zespołów egzaminatorów osób znających język ukraiński, które będą mogły wspierać egzaminatorów przy sprawdzaniu prac egzaminacyjnych obywateli Ukrainy.

Ministerstwo Edukacji i Nauki nie przewiduje odrębnych zasad rekrutacji do szkół ponadpodstawowych dla dzieci uchodźców, które ukończą szkołę podstawową w polskim systemie edukacji i tym samym wypełnią warunki uprawniające do przystąpienia do tego postępowania.