Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Modelowy regulamin konsultacji

Renata Maciejczak
Konsultacje społeczne/ Fot. Fotolia
Konsultacje społeczne/ Fot. Fotolia
Chociaż władze samorządowe mają już wieloletnią praktykę i doświadczenie w konsultowaniu i wdrażaniu licznych projektów i inicjatyw włączania obywateli w podejmowanie decyji publicznych, to okazuje się, że jest ciągle dużo do poprawienia. A kluczowy dokument – regulamin konsultacji – włączający mieszkańców w procesy decyzyjne, niejednokrotnie zawiera błędy lub w ogóle go nie ma.

Nad sprawdzeniem jakości prowadzenia dialogu władz lokalnych z mieszkańcami postanowili pochylić się eksperci z Fundacji: Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych i Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia” w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z funduszy EOG. Projekt „Konsultacje z zasadami” prowadzony wspólnie z mieszkańcami, organizacjami pozarządowymi i urzędnikami obejmował miasta: Lublin, Gorzów Wlkp., Słupsk, Opole, Jarocin, Tychy, Konin, Zielona Góra, Augustów, Milanówek, Łomża. Natomiast 111 miast zostało przebadanych pod kątem regulaminów konsultacji. Przekrojowy materiał, który jest wynikiem projektu, to doskonałe wsparcie dla każdego samorządu i każdej organizacji pozarządowej, jak prawidłowo rozmawiać z mieszkańcami.

Polecamy produkt: Budżety obywatelskie. Szansa i wyzwanie dla samorządowców (PDF)

Mało optymistyczny obraz dialogu

Dokumentem regulującym sposób włączania mieszkańców w podejmowanie decyzji o sprawach dotyczących wspólnoty samorządowej jest regulamin konsultacji społecznych. – Regulamin jest taką konstytucją lokalnego dialogu, który powinien wytyczać ramy jego funkcjonowania i zasady, na których przestrzeganie umawia się lokalna władza wraz z mieszkańcami, czy to zrzeszonymi w organizacjach pozarządowych, czy nie – mówi Oktawiusz Chrzanowski z FISE. Na potrzeby projektu przeanalizowano wiele z nich, niestety, jedynie nieco ponad połowa z badanych ma regulamin (58% średnich i dużych miast w Polsce nie ma regulaminu konsultacji społecznych z mieszkańcami). Natomiast duża część istniejących regulaminów zawiera z kolei przepisy sprzeczne z prawem, np. ograniczanie dostępu do konsultacji społecznych poprzez definiowanie mieszkańców jako posiadających zameldowanie na terenie gminy. Aż 24% z istniejących regulaminów nie określa, czym właściwie są konsultacje społeczne, natomiast 43% istniejących regulaminów określa je jedynie jako wyrażanie opinii. Na podstawie badań okazało się, że aż 28% ogranicza dostęp do konsultacji, a 30% nie reguluje kwestii dostępności.

– Dodatkowo można zauważyć dość powszechny problem w postrzeganiu konsultacji społecznych. Są one traktowane bardziej jako narzędzie sondażowe i informacyjne, aniżeli stricte konsultacyjne. W wielu miejscach, w których pracowaliśmy, tak jak, niestety, w większości samorządów w Polsce dobre konsultacje nie są jeszcze normą. Regulaminy mają przyczynić się do podwyższenia standardu prowadzenia dialogu, a fakt, że zostały one wypracowane społecznie, zwiększa szanse na zaangażowanie mieszkańców we wdrażanie dobrych zasad dialogu obywatelskiego – mówi Ewa Rościszewska z FISE.

Standardy regulaminu

Gdy chcemy dowiedzieć się, jakie jest zdanie drugiej osoby na dany temat, ważne jest, jak zadamy pytanie. Ale umiejętność prowadzenia rozmowy należy do wymagających umiejętności, dlatego ważne jest przestrzeganie zasad i wytycznych. Podobnie jest w procesie konsultacji – posługiwanie się zasadami zawartymi w regulaminie daje szanse na powodzenie całego przedsięwzięcia. Poza tym w ten sposób upowszechnia się dobrą praktykę pracy urzędu, a dzięki uregulowaniu kwestii w uchwale rady buduje podstawy wzajemnego zaufania, każda ze stron wie, czego może się po sobie spodziewać i jakie są ramy wspólnego działania.

Standardy dialogu zapisywane w regulaminie konsultacji dotyczą różnych kwestii. Począwszy od definicji konsultacji, która od początku ukierunkowuje całe działanie i kreśli wyobrażenie o tym, że jest to nie tylko plebiscyt, lecz także proces, w którym uczestnicy szanują się i podchodzą po partnersku do rozmowy. Kolejny standard to dostęp do konsultacji, prawo głosu powinien mieć każdy, kto poczuwa się do bycia mieszkańcem danej wspólnoty. Niestety, w regulaminie często można przeczytać „Konsultacje, w zależności od ich przedmiotu, mogą mieć zasięg: 1) miejski, 2) dzielnicowy lub lokalny – dotyczący mieszkańców z określonego terenu miasta, 3) środowiskowy – dotyczący mieszkańców reprezentujących określone środowiska społeczne, zawodowe, branżowe”, a przecież udział w konsultacjach społecznych z założenia nie może być reglamentowany i ograniczać się do zasięgu „środowiskowego”. Można natomiast, informując o konsultacjach, zaznaczyć, że szczególnie odnosi się do konkretnej grupy.


Najczęściej to z urzędu gminy lub miasta wychodzi pomysł zorganizowania konsultacji, chociaż z taką inicjatywą mogą wyjść organizacje pozarządowe, a także sami mieszkańcy. – Dobrze jest, organizując konsultacje społeczne, odpowiednio nisko ustawić progi ilościowe podpisów poparcia dla wniosku, aby, z jednej strony, zachęcać do aktywności, a z drugiej, nie sprawiać, by partycypacja stała się dobrem rzadkim i limitowanym – ocenia Ewa Rościszewska. Organizacje pozarządowe mogą być inicjatorem debaty o standardach konsultacji i często to właśnie one starają się o podwyższanie standardów i monitorują ich przestrzeganie. Aktualizację lub stworzenie regulaminu konsultacji społecznych można wpisać do lokalnego Programu Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi.

Inną niezmiernie ważną kwestią jest zakres tematyczny konsultacji. Zdaniem ekspertów z FISE, zakres tematyczny powinien być jak najszerszy. Zamykanie katalogu spraw jest ich zdaniem ograniczaniem dostępu mieszkańców do wpływu na decyzje publiczne. Podobnie jest z czasem konsultacji społecznych, który nie powinien być krótszy niż 21 dni - taki okres daje szansę na zapoznanie się z często trudnymi kwestiami, wymianę opinii, udział w wydarzeniach i wyrobienie własnego zdania.

To, na co zwracają uwagę osoby analizujące procesy konsultacyjne w naszych miastach, to planowanie konsultacji w rocznej perspektywie. To pozwala na budowanie nie tylko zaufania do urzędu i przejrzystość działań, do których zaproszeni są mieszkańcy i organizacje pozarządowe, lecz także uczenie społeczności lokalnej obywatelskości.

Obok wymienionych wcześniej elementów regulaminu, warto pokusić się o zaproponowanie niebanalnych form dialogu z mieszkańcami. Chodzi o to, aby nie ograniczać się do wyłożenia dokumentów i dyżuru konsultacyjnego, lecz by informowanie strony społecznej nie było jedynie suchym ogłoszeniem w lokalnej prasie.

Autorzy badania zwracają uwagę na jeszcze jedną, często pomijaną, kwestię, jaką jest ewaluacja konsultacji. Wnioski wyciągane na bieżąco z krytycznej oceny pozwalają na lepsze prowadzenie kolejnych procesów, a i sam regulamin konsultacji powinien zostać poddany krytycznej ocenie co kilka lat; to również można zapisać, tworząc unikatowe dla każdej społeczności regulacje konsultacji. Doskonale to widać na przykładzie konsultacji w Dąbrowie Górniczej. Budżet partycypacyjny na 2017 rok był przygotowywany przez kilka miesięcy na podstawie oceny poprzedniej edycji. Jednym z takich miejsc analizy procedur były warsztaty ewaluacyjne, na których mieszkańcy Dąbrowy Górniczej dyskutowali o przyszłej procedurze DBP.

Wewnątrzurzędowa procedura

Eksperci prowadzący projekt „Konsultacje z zasadami” zwracają uwagę nie tylko na zasady prowadzenia dialogu władz lokalnych z mieszkańcami, lecz także na działania samych urzędników samorządowych. Uszczegółowienie zasad przyjętych w regulaminie, przełożenie ich na powszechną praktykę w działaniach urzędu jest o tyle trudne, że konsultacje realizowane są przez wydziały zazwyczaj w odosobnieniu, bez centralnej koordynacji z punktu widzenia całego urzędu. Zdaniem ekspertów FISE, zakresy obowiązków, sposób wymiany informacji i zaangażowania w inicjowanie, przygotowanie, prowadzenie i podsumowywanie konsultacji przez poszczególnych pracowników urzędu i uczestników konsultacji, kolejność podejmowanych działań i uszczegółowione standardy minimum – to wszystko może regulować zgodna z regulaminem konsultacji społecznych wewnątrzurzędowa procedura konsultacji, obowiązująca wszystkich pracowników urzędu. – Oparta na regulaminie konsultacji szczegółowa procedura prowadzenia procesów konsultacyjnych wprowadzona zarządzeniem prezydenta, burmistrza lub wójta wyjaśnia poszczególnym urzędnikom, jak prowadzić konsultacje krok po kroku, na co zwracać uwagę, skąd czerpać wiedzę w razie wątpliwości – zaznacza Oktawiusz Chrzanowski z FISE – polecamy zapoznanie się z przykładowymi regulaminami i procedurami wypracowanymi w „Konsultacjach z zasadami”. Opublikowaliśmy je w „Konsultacjach okiełznanych” dostępnych na stronie www.konsultacjezzasadami.pl.

RENATA MACIEJCZAK

dziennikarka specjalizująca się w tematyce samorządowej

Polecamy serwis: Organizacja

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Plan Strategiczny WPR. Jest harmonogram naboru wniosków

    Harmonogram naboru wniosków o wsparcie dla rolników w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 opublikowała Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Rolnicy mogą występować o dopłaty bezpośrednie od połowy marca.

    W środę kolejna akcja NURD. Będzie więcej policji na drogach

    Niechronieni uczestnicy ruchu drogowego (NURD) – to nazwa ogólnopolskich działań kontrolno-prewencyjnych, jakie drogówka przeprowadzi w środę 22 marca. Funkcjonariusze będą kontrolować, czy kierowcy ustępują pierwszeństwa pieszym na przejściach.

    Kto, gdzie, kiedy składa wniosek o dopłaty w rolnictwie w 2023 r. [Harmonogram dla rolników pszczelarzy, producentów owoców]

    ARiMR opublikowała harmonogram naboru wniosków w ramach Planu Strategicznego WPR

    1,2 mln laptopów dla uczniów za 3 mld zł - szczegóły programu

    1,2 mln laptopów, za łączną kwotę blisko 3 mld zł; komputery trafią zarówno szkół publicznych jak i niepublicznych, dostarczone będą wraz z oprogramowaniem; powstanie specjalny portal zgłoszeniowy, który pozwoli zgłaszać potencjalne problemy ze sprzętem - to niektóre z wyjaśnień kancelarii premiera w odpowiedzi na pytania posłów w sprawie zakupu laptopów dla czwartoklasistów i nauczycieli.

    Las – naturalne lekarstwo. I to bez recepty!

    Las – naturalne lekarstwo. Przywitaliśmy już wiosnę, a w nocy z 25 na 26 marca zmieniamy czas na letni i dłużej będziemy cieszyć się światłem w ciągu dnia. To dobry moment, aby przebywać jak najwięcej na świeżym powietrzu, w otoczeniu natury. Dlaczego las ma na nas taki dobry wpływ?

    Wdówik: Świadczenie wspierające 3176 zł będzie można łączyć z rentą socjalną albo zasiłkiem pielęgnacyjnym

    Dla osób z najcięższą niepełnosprawność będziemy kierować dodatkowe świadczenie równe 200 proc. renty socjalnej, czyli 3176 zł. To działanie w ramach skali opartej o narzędzia międzynarodowej klasyfikacji funkcjonowania ICF - powiedział wiceminister rodziny i polityki społecznej Paweł Wdówik.

    MRiPS: Badania psychiatryczne pacjenta DPS. Czy można trafić do DPS bez swojej zgody?

    Niedopuszczalne jest przyjmowanie i przebywanie w placówkach zapewniających całodobową opiekę osób niepełnosprawnych, przewlekle chorych i osób w podeszłym wieku, bez wyrażenia przez te osoby świadomej zgody – wyjaśnił resort rodziny i polityki społecznej.

    Wiceminister Szwed: 930 mln zł na środowiskowe domy samopomocy

    W tym roku przekażemy łącznie ponad 930 mln zł na środowiskowe domy samopomocy - czyli ośrodki wsparcia dla osób z niepełnosprawnością intelektualną - poinformował we wtorek wiceminister rodziny i polityki społecznej Stanisław Szwed.

    Rolniku! W tym roku nie tylko dopłaty. Możesz złożyć osobny wniosek o pieniądze na ekoschematy

    Podstawowy termin składania wniosków upłynie 15 maja 2023 r. Jeżeli rolnik złoży wniosek po tym terminie, jednak nie później niż do 9 czerwca 2023 r. jego dopłata zostanie pomniejszona o 1 proc. za każdy roboczy dzień opóźnienia.

    Pierwszy stały garnizon US Army w Polsce od 21 marca 2023 r. "Camp Kościuszko"

    We wtorek 21 marca 2023 r. w poznańskim "Camp Kościuszko" odbędzie się uroczystość przekształcenia Regionalnej Grupy Wsparcia w Garnizon Sił Zbrojnych US Army w Polsce. Jak podkreśla Ministerstwo Obrony Narodowej, będzie to pierwszy stały garnizon wojsk amerykańskich w Polsce. 

    Nowe świadczenie wspierające 3176,88 zł dla niepełnosprawnych. Czy trzeba zrezygnować z renty socjalnej i świadczenia pielęgnacyjnego?

    Od 1 stycznia 2024 r. osoba niepełnosprawna może otrzymać świadczenie wspierające w kwocie dwa razy większej niż renta socjalna.  Na dziś jest to 3176,88 zł brutto. Czy skorzystanie z niego wymaga rezygnacji z renty socjalnej i świadczenia pielęgnacyjnego?

    Jak rozliczyć składkę zdrowotną za 2022 r. w ZUS RCA [nowy wzór od 1 maja 2023 r.]

    W 2023 r. po raz pierwszy masz obowiązek złożyć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 r. Rozliczenie roczne przekazujesz w dokumencie za kwiecień 2023 roku

    Jak często Polacy myją zęby? Sytuacja nie wygląda najlepiej

    Jak często Polacy myją zęby?  Z najnowszego badania opinii społecznej wynika, że blisko 60% Polaków myje zęby dwa razy dziennie, a niecałe 20% robi to tylko raz. Z kolei ponad 11% ankietowanych sięga po szczoteczkę trzy razy w ciągu dnia, a niespełna 3% – częściej. Tylko nieco ponad 2% czyści zęby po każdym posiłku. Sondaż pokazuje też, że blisko 3% ankietowanych nie szczotkuje ich codziennie. Brakuje polityki profilaktycznej. 

    Co to jest wyspa ciepła w miastach? [wywiad]

    W miastach powstają tzw. wyspy ciepła, które - w połączeniu z falami upałów - dla wielu mogą być niebezpieczne. Aby sprawdzić, jak zmiany klimatu wpływają na miasta, Polska Agencja Kosmiczna zleciła wykonanie analizy wysp ciepła dla pięciu dużych polskich miast - mówi Jolanta Orlińska z POLSA.

    Nowy wzór ZUS DRA w PDF dla rozliczenia składki zdrowotnej od 1 maja 2023 r. [zasady ogólne, ryczałt, podatek liniowy]

    Do rozliczenia składki zdrowotnej za 2022 r. wypełnia się blok XII nowego wzoru ZUS DRA. Formularz jest już opublikowany, ale obowiązuje od 1 maja 2023 r.

    ZUS ZSWA do 31 marca 2023 r. Poradnik ZUS [PDF do ściągnięcia]

    31 marca 2023 r. upływa termin na złożenie dokumentu ZUS ZSWA – Zgłoszenie / korekta danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze za 2022 rok.

    Nowelizacja Kodeksu wyborczego - Dz.U. poz. 497 [Centralny Rejestr Wyborców]

    Bezpłatne przewozy dla wyborców w gminach bez publicznego transportu, powstanie Centralnego Rejestru Wyborców, zmiany w zasadach nagrywania prac obwodowej komisji wyborczej.

    Skierowanie do sanatorium w formie elektronicznej od 17 marca 2023 r.

    Od piątku, 17 marca, działa e-skierowanie do sanatorium. Przyszły kuracjusz będzie mógł śledzić na Internetowym Koncie Pacjenta, na jakim etapie przetwarzania jest jego e-skierowanie - informuje Centrum e-Zdrowia

    Darowizna na krwiodawstwo

    Honorowy dawca krwi może skorzystać z ulgi w zeznaniu rocznym za 2022 r. Limit darowizn wynosi 6% dochodu/przychodu.

    MRiPS: 3176,88 zł świadczenia wspierającego dla osób niepełnosprawnych. Potrzebne orzeczenie od wojewódzkiego zespołu orzeczniczego

    Od 1 stycznia 2024 r. rząd wprowadzi nowy system pomocy osobom niepełnosprawnym. Będą trzy poziomy wsparcia osób niepełnosprawnych i ich opiekunów. Na najwyższym osoba niepełnosprawna otrzyma dwukrotność obecnej renty socjalnej, czyli 3176,88 zł brutto.

    Tabletka, kapsułka, czopek, globulka, syrop, zawiesina. Dlaczego lekarstwa mają różną postać?

    Z jakiego powodu lekarstwo jest produkowane w formie tabletki, kapsułki, czopka, syropu? Wyjaśniają to farmaceuci z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku w opublikowanym na YouToube filmie "Tabletka tabletce nierówna - czyli o nowoczesnych postaciach leku". 

    Zmiany w umundurowaniu policjantów w 2023 r. Nowy rodzaj spodni ochronnych. Normy dla ubioru ćwiczebnego

    Zostaną wprowadzone spodnie ochronne, które wraz z kurtką ochronną będą stanowiły ubiór przeznaczony dla policjantów oddziałów prewencji Policji i samodzielnych pododdziałów prewencji Policji.

    Egzamin ósmoklasisty z języka obcego [2023 r. i 2024 r., wymogi, podstawa programowa, rozporządzenie]
    Lektury obowiązkowe na egzaminie ósmoklasisty w 2023 r. i 2024 r.

    Lektury obowiązkowe na egzaminie ósmoklasisty w 2023 r.

    Egzamin ósmoklasisty z matematyki [wymogi, rozporządzenie]

    Jakie są wymagania dla egzaminu ósmoklasisty z matematyki w roku szkolnym 2022/2023 i 2023/2024?