REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Modelowy regulamin konsultacji

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Renata Maciejczak
Konsultacje społeczne/ Fot. Fotolia
Konsultacje społeczne/ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Chociaż władze samorządowe mają już wieloletnią praktykę i doświadczenie w konsultowaniu i wdrażaniu licznych projektów i inicjatyw włączania obywateli w podejmowanie decyji publicznych, to okazuje się, że jest ciągle dużo do poprawienia. A kluczowy dokument – regulamin konsultacji – włączający mieszkańców w procesy decyzyjne, niejednokrotnie zawiera błędy lub w ogóle go nie ma.

Nad sprawdzeniem jakości prowadzenia dialogu władz lokalnych z mieszkańcami postanowili pochylić się eksperci z Fundacji: Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych i Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia” w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z funduszy EOG. Projekt „Konsultacje z zasadami” prowadzony wspólnie z mieszkańcami, organizacjami pozarządowymi i urzędnikami obejmował miasta: Lublin, Gorzów Wlkp., Słupsk, Opole, Jarocin, Tychy, Konin, Zielona Góra, Augustów, Milanówek, Łomża. Natomiast 111 miast zostało przebadanych pod kątem regulaminów konsultacji. Przekrojowy materiał, który jest wynikiem projektu, to doskonałe wsparcie dla każdego samorządu i każdej organizacji pozarządowej, jak prawidłowo rozmawiać z mieszkańcami.

REKLAMA

Polecamy produkt: Budżety obywatelskie. Szansa i wyzwanie dla samorządowców (PDF)

Mało optymistyczny obraz dialogu

REKLAMA

Dokumentem regulującym sposób włączania mieszkańców w podejmowanie decyzji o sprawach dotyczących wspólnoty samorządowej jest regulamin konsultacji społecznych. – Regulamin jest taką konstytucją lokalnego dialogu, który powinien wytyczać ramy jego funkcjonowania i zasady, na których przestrzeganie umawia się lokalna władza wraz z mieszkańcami, czy to zrzeszonymi w organizacjach pozarządowych, czy nie – mówi Oktawiusz Chrzanowski z FISE. Na potrzeby projektu przeanalizowano wiele z nich, niestety, jedynie nieco ponad połowa z badanych ma regulamin (58% średnich i dużych miast w Polsce nie ma regulaminu konsultacji społecznych z mieszkańcami). Natomiast duża część istniejących regulaminów zawiera z kolei przepisy sprzeczne z prawem, np. ograniczanie dostępu do konsultacji społecznych poprzez definiowanie mieszkańców jako posiadających zameldowanie na terenie gminy. Aż 24% z istniejących regulaminów nie określa, czym właściwie są konsultacje społeczne, natomiast 43% istniejących regulaminów określa je jedynie jako wyrażanie opinii. Na podstawie badań okazało się, że aż 28% ogranicza dostęp do konsultacji, a 30% nie reguluje kwestii dostępności.

– Dodatkowo można zauważyć dość powszechny problem w postrzeganiu konsultacji społecznych. Są one traktowane bardziej jako narzędzie sondażowe i informacyjne, aniżeli stricte konsultacyjne. W wielu miejscach, w których pracowaliśmy, tak jak, niestety, w większości samorządów w Polsce dobre konsultacje nie są jeszcze normą. Regulaminy mają przyczynić się do podwyższenia standardu prowadzenia dialogu, a fakt, że zostały one wypracowane społecznie, zwiększa szanse na zaangażowanie mieszkańców we wdrażanie dobrych zasad dialogu obywatelskiego – mówi Ewa Rościszewska z FISE.

Standardy regulaminu

REKLAMA

Gdy chcemy dowiedzieć się, jakie jest zdanie drugiej osoby na dany temat, ważne jest, jak zadamy pytanie. Ale umiejętność prowadzenia rozmowy należy do wymagających umiejętności, dlatego ważne jest przestrzeganie zasad i wytycznych. Podobnie jest w procesie konsultacji – posługiwanie się zasadami zawartymi w regulaminie daje szanse na powodzenie całego przedsięwzięcia. Poza tym w ten sposób upowszechnia się dobrą praktykę pracy urzędu, a dzięki uregulowaniu kwestii w uchwale rady buduje podstawy wzajemnego zaufania, każda ze stron wie, czego może się po sobie spodziewać i jakie są ramy wspólnego działania.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Standardy dialogu zapisywane w regulaminie konsultacji dotyczą różnych kwestii. Począwszy od definicji konsultacji, która od początku ukierunkowuje całe działanie i kreśli wyobrażenie o tym, że jest to nie tylko plebiscyt, lecz także proces, w którym uczestnicy szanują się i podchodzą po partnersku do rozmowy. Kolejny standard to dostęp do konsultacji, prawo głosu powinien mieć każdy, kto poczuwa się do bycia mieszkańcem danej wspólnoty. Niestety, w regulaminie często można przeczytać „Konsultacje, w zależności od ich przedmiotu, mogą mieć zasięg: 1) miejski, 2) dzielnicowy lub lokalny – dotyczący mieszkańców z określonego terenu miasta, 3) środowiskowy – dotyczący mieszkańców reprezentujących określone środowiska społeczne, zawodowe, branżowe”, a przecież udział w konsultacjach społecznych z założenia nie może być reglamentowany i ograniczać się do zasięgu „środowiskowego”. Można natomiast, informując o konsultacjach, zaznaczyć, że szczególnie odnosi się do konkretnej grupy.


Najczęściej to z urzędu gminy lub miasta wychodzi pomysł zorganizowania konsultacji, chociaż z taką inicjatywą mogą wyjść organizacje pozarządowe, a także sami mieszkańcy. – Dobrze jest, organizując konsultacje społeczne, odpowiednio nisko ustawić progi ilościowe podpisów poparcia dla wniosku, aby, z jednej strony, zachęcać do aktywności, a z drugiej, nie sprawiać, by partycypacja stała się dobrem rzadkim i limitowanym – ocenia Ewa Rościszewska. Organizacje pozarządowe mogą być inicjatorem debaty o standardach konsultacji i często to właśnie one starają się o podwyższanie standardów i monitorują ich przestrzeganie. Aktualizację lub stworzenie regulaminu konsultacji społecznych można wpisać do lokalnego Programu Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi.

Inną niezmiernie ważną kwestią jest zakres tematyczny konsultacji. Zdaniem ekspertów z FISE, zakres tematyczny powinien być jak najszerszy. Zamykanie katalogu spraw jest ich zdaniem ograniczaniem dostępu mieszkańców do wpływu na decyzje publiczne. Podobnie jest z czasem konsultacji społecznych, który nie powinien być krótszy niż 21 dni - taki okres daje szansę na zapoznanie się z często trudnymi kwestiami, wymianę opinii, udział w wydarzeniach i wyrobienie własnego zdania.

To, na co zwracają uwagę osoby analizujące procesy konsultacyjne w naszych miastach, to planowanie konsultacji w rocznej perspektywie. To pozwala na budowanie nie tylko zaufania do urzędu i przejrzystość działań, do których zaproszeni są mieszkańcy i organizacje pozarządowe, lecz także uczenie społeczności lokalnej obywatelskości.

Obok wymienionych wcześniej elementów regulaminu, warto pokusić się o zaproponowanie niebanalnych form dialogu z mieszkańcami. Chodzi o to, aby nie ograniczać się do wyłożenia dokumentów i dyżuru konsultacyjnego, lecz by informowanie strony społecznej nie było jedynie suchym ogłoszeniem w lokalnej prasie.

Autorzy badania zwracają uwagę na jeszcze jedną, często pomijaną, kwestię, jaką jest ewaluacja konsultacji. Wnioski wyciągane na bieżąco z krytycznej oceny pozwalają na lepsze prowadzenie kolejnych procesów, a i sam regulamin konsultacji powinien zostać poddany krytycznej ocenie co kilka lat; to również można zapisać, tworząc unikatowe dla każdej społeczności regulacje konsultacji. Doskonale to widać na przykładzie konsultacji w Dąbrowie Górniczej. Budżet partycypacyjny na 2017 rok był przygotowywany przez kilka miesięcy na podstawie oceny poprzedniej edycji. Jednym z takich miejsc analizy procedur były warsztaty ewaluacyjne, na których mieszkańcy Dąbrowy Górniczej dyskutowali o przyszłej procedurze DBP.

Wewnątrzurzędowa procedura

Eksperci prowadzący projekt „Konsultacje z zasadami” zwracają uwagę nie tylko na zasady prowadzenia dialogu władz lokalnych z mieszkańcami, lecz także na działania samych urzędników samorządowych. Uszczegółowienie zasad przyjętych w regulaminie, przełożenie ich na powszechną praktykę w działaniach urzędu jest o tyle trudne, że konsultacje realizowane są przez wydziały zazwyczaj w odosobnieniu, bez centralnej koordynacji z punktu widzenia całego urzędu. Zdaniem ekspertów FISE, zakresy obowiązków, sposób wymiany informacji i zaangażowania w inicjowanie, przygotowanie, prowadzenie i podsumowywanie konsultacji przez poszczególnych pracowników urzędu i uczestników konsultacji, kolejność podejmowanych działań i uszczegółowione standardy minimum – to wszystko może regulować zgodna z regulaminem konsultacji społecznych wewnątrzurzędowa procedura konsultacji, obowiązująca wszystkich pracowników urzędu. – Oparta na regulaminie konsultacji szczegółowa procedura prowadzenia procesów konsultacyjnych wprowadzona zarządzeniem prezydenta, burmistrza lub wójta wyjaśnia poszczególnym urzędnikom, jak prowadzić konsultacje krok po kroku, na co zwracać uwagę, skąd czerpać wiedzę w razie wątpliwości – zaznacza Oktawiusz Chrzanowski z FISE – polecamy zapoznanie się z przykładowymi regulaminami i procedurami wypracowanymi w „Konsultacjach z zasadami”. Opublikowaliśmy je w „Konsultacjach okiełznanych” dostępnych na stronie www.konsultacjezzasadami.pl.

RENATA MACIEJCZAK

dziennikarka specjalizująca się w tematyce samorządowej

Polecamy serwis: Organizacja

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Forum Liderów PPP z Wielkim Medalem Senatu. Dziesięć lat promocji partnerstwa publiczno-prywatnego

Jubileuszowa, dziesiąta edycja Forum Liderów PPP, która odbyła się w Warszawie, stała się okazją do podsumowania dekady promocji partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce. Gościem honorowym wydarzenia był senator Adam Szejnfeld – inicjator jednej z najbardziej nowoczesnych ustaw o PPP w Europie. Z jego inicjatywy, przy poparciu senatorów zaangażowanych w rozwój PPP, Senat Rzeczypospolitej Polskiej uhonorował Forum Wielkim Medalem Senatu. Wyróżnienie odebrała prezes Kamila Król, doceniona za wieloletnie zaangażowanie w popularyzację idei partnerstwa publicznego i prywatnego oraz skuteczne wdrażanie przepisów ustawy o PPP.

PPP rośnie w siłę. Podsumowanie X Forum Liderów PPP

„Przyszłość PPP w Polsce” była tematem przewodnim jubileuszowej, dziesiątej edycji Forum Liderów PPP, która odbyła się 16 czerwca 2025 roku w Warszawie. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele administracji rządowej i samorządowej, parlamentarzyści, eksperci, instytucje finansujące, partnerzy prywatni oraz promotorzy projektów realizowanych w formule partnerstwa publiczno-prywatnego. Wśród gości znaleźli się m.in. wicemarszałek Senatu Maciej Żywno, senatorowie Joanna Sekuła i Adam Szejnfeld, a także praktycy rynku PPP z Polski i Europy.

Nowy wariant Covid-19 o nazwie Nimbus. Jakie objawy?

Nowy wariant koronawirusa Covid-19, nazwany Nimbus, zaczyna się rozprzestrzeniać – podaje amerykańskie Centrum Prewencji i Kontroli Chorób (CDC). Zakażenia tym szczepem odnotowano już w Azji, Stanach Zjednoczonych oraz Europie. Nimbus objawia się przede wszystkim silnym bólem gardła, jednak nie jest groźniejszy niż wcześniejsze warianty Omikrona.

Zwolnienia lekarskie pod lupą. ZUS i pracodawcy skontrolowali tysiące pracowników

W pierwszym kwartale 2025 roku pracownicy ZUS z Pomorza przeprowadzili ponad 2,5 tysiąca kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich. Co dziesiąta kontrola zakończyła się odebraniem prawa do zasiłku. Okazuje się jednak, że nie tylko ZUS miał prawo do takich działań – również pracodawcy weryfikowali, czy zwolnienia były wykorzystywane zgodnie z przepisami.

REKLAMA

Odpowiedzialność trenera personalnego za kontuzje

Branża fitness dynamicznie się rozwija. Coraz więcej osób uzyskuje kwalifikacje trenera personalnego lub instruktora fitness i podejmuje się trenowania podopiecznych w ramach współpracy z siłownią, czy klubem fitness, albo działając na własną rękę. W toku takich treningów zdarzają się jednak kontuzje.

Strefa czystego transportu (STC) w Krakowie od 1 stycznia 2026 r.

W głosowaniu przeprowadzonym w nocy ze środy (11.06.) na czwartek (12.06.), Rada Miasta Krakowa większością głosów zdecydowała, że SCT zacznie obowiązywać od stycznia 2026 r. i obejmie obszar do granic IV obwodnicy. Oznacza to, że nowymi przepisami objęta zostanie niemal cała powierzchnia miasta – z wyłączeniem jego obrzeży, w tym m.in. Wzgórz Krzesławickich i Swoszowic.

Konkurs MEN: Bezpłatne studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym /zgłoszenia do 10 lipca 2025/

Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło konkurs na studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym dla obecnych i przyszłych nauczycieli. Na realizację projektów przeznaczono niemal 50 mln zł.

Patologie publicznej służby zdrowia. OZPSP: Pieniądze ze składki zdrowotnej nie idą na leczenie, ale na zyski dla prywatnych firm; lekarz na kontrakcie to prywatna działalność prowadzona na szpitalnym sprzęcie

W ochronie zdrowia państwo nie istnieje; publiczny system to maszynka do zarabiania pieniędzy - powiedział w wywiadzie dla PAP Mariusz Trojanowski z Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych (OZPSP). Pieniądze ze składki zdrowotnej nie idą na leczenie, ale na zyski dla prywatnych podmiotów - podkreślił.

REKLAMA

Wysokość opłat za krew i jej składniki w 2026 r. [PROJEKT RESORTU ZDROWIA z 3 czerwca 2025 r.]

6 czerwca 2025 r. do uzgodnień i konsultacji publicznych trafił projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie określenia wysokości opłat za krew i jej składniki w 2026 r. Resort zdrowia ma czas na określenie tych opłat do 30 czerwca 2025 r.

Tańsze leki dzięki importowi równoległemu? Konieczne są zmiany legislacyjne w obszarze importu równoległego. Apel do resortu zdrowia

Trwają prace nad nowelizacją ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz niektórych innych ustaw. Stowarzyszenie reprezentujące importerów równoległych leków apeluje o uproszczenie procedur i likwidację barier administracyjnych, które dziś blokują ten segment rynku.

REKLAMA