REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasadność roszczenia o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia w przypadku decyzji wydanej z naruszeniem prawa

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Zasadność roszczenia o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia w przypadku decyzji wydanej z naruszeniem prawa./ Fot. Fotolia
Zasadność roszczenia o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia w przypadku decyzji wydanej z naruszeniem prawa./ Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Decyzja o stwierdzeniu wydania decyzji z naruszeniem prawa różni się zasadniczo od decyzji stwierdzającej nieważność nie tylko na gruncie prawa administracyjnego, lecz również rodzi inne skutki w sferze stosunków cywilnoprawnych. Pierwsza z nich bowiem umożliwia odzyskanie korzyści majątkowej uzyskanej kosztem innej osoby bez podstawy prawnej, co stanowi konieczną przesłankę powstania zobowiązania z bezpodstawnego wzbogacenia (art. 405 k.c.). Druga z kolei uzasadnia wystąpienie z roszczeniem odszkodowawczym z tytułu czynu niedozwolonego (art.4171 § 2 k.c.). Wyrok Sądu Najwyższego zapadł na tle następującego stanu prawnego i faktycznego.

Stan faktyczny

Na mocy decyzji Naczelnika Gminy S. z 1981 roku nieruchomość, której właścicielem był poprzednik prawny powodów została przejęta na własność Skarbu Państwa. Następnie decyzją Wojewody została ona przekazana Agencji Własności Rolnych Skarbu Państwa. W dalszej kolejności w 1996 roku na podstawie ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawy o pracownikach samorządowych stwierdzono nabycie własności nieruchomości z mocy prawa przez Gminę. Następcy prawni wywłaszczonego właściciela podejmowali próby zniesienia skutków wyżej wymienionych decyzji. Na ich wniosek doszło do unieważnienia pierwszej decyzji jako wydanej bez podstawy prawnej oraz do stwierdzenia wydania decyzji z 1996 roku z naruszeniem prawa. Mimo powyższego nieruchomość będąca przedmiotem sporu została sprzedana przez Gminę osobom trzecim. Powodowie wystąpili wobec tego z powództwem przeciwko niej o zasądzenie zwrotu korzyści z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia.

REKLAMA

Stanowisko Sądów I i II instancji

Sądy obu instancji zgodnie uznały, że roszczenie o zwrot korzyści majątkowej z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia było niezasadne. W ocenie Sądów nie można uznać, że odpadła podstawa prawna dokonanego przysporzenia, jako że decyzja Wojewody z 1996 roku stwierdzająca nabycie nieruchomości przez gminę wciąż obowiązuje, mimo że została wydana z naruszeniem prawa. Podkreśliły one również w uzasadnieniach swoich orzeczeń, że taki stan rzeczy wynika ze związania w postępowaniu cywilnym stanem prawnym wynikającym z osnowy wyżej wspomnianej decyzji.

Wyrok Sądu Najwyższego

Rozpatrując skargę kasacyjną zgłoszona przez powodów Sąd Najwyższy zauważył, że wydanie decyzji z naruszeniem prawa przez Wojewodę doprowadziło do sprzedaży spornej nieruchomości na rzecz osób fizycznych chronionych przez rękojmię wiary publicznej ksiąg wieczystych. W związku z tym, że dokonali oni czynności prawnej w zaufaniu do treści księgi wieczystej, to nie można stwierdzić nieważności decyzji komunalizacyjnej. Sąd zwrócił uwagę na konieczność rozróżnienia decyzji stwierdzającej nieważność od decyzji stwierdzającej wydanie decyzji z naruszeniem prawa. Pierwsza prowadzi bowiem do wyeliminowania wadliwej decyzji z obrotu prawnego oraz znosi jej skutki prawne. Druga natomiast pozostawia ją w obrocie mimo niezgodności z prawem, ale rodzi po stronie uprawnionego roszczenie odszkodowawcze. Wobec obowiązywania decyzji Wojewody z 1996 roku nie można uznać, aby odpadła podstawa prawna świadczenia. Roszczenie odszkodowawcze może natomiast być skierowane przeciwko organowi, który wydał wadliwą decyzję. W realiach przedmiotowej sprawy organem tym powinien być Wojewoda, a nie Gmina. W świetle powyższych ustaleń Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną.

Piotr Kołodziejczak

radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, Partner, specjalizuje się w zakresie realizacji projektów inwestycyjnych, sporach sądowych, opracowywania i opiniowania umów

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Maciej Szczubełek

asystent w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, interesuje się prawem cywilnym

Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna spółka komandytowa w Poznaniu

www.ziemski.com.pl

Artykuł pochodzi z Portalu: www.prawodlasamorzadu.pl

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Konkurs "Aktywny Senior 2025". Wnioski o dofinansowania można składać do 11 czerwca 2025 r.

12 maja 2025 r. Ministerstwo Sportu i Turystyki ogłosiło nabór wniosków do zadania Aktywny Senior w ramach programu Aktywność dla Każdego. Wnioski o dofinansowania w ramach konkursu "Aktywny Senior 2025" można składać do 11 czerwca 2025 r.

Duży ruch na Okęciu. Lotnisko od początku roku odprawiło ponad 6,6 mln podróżnych

Lotnisko Chopina jest na granicy przepustowości. Od stycznia do końca kwietnia br. odprawiło już ponad 6,6 mln podróżnych, podczas gdy w tym samym okresie w ubiegłym roku było to prawie 5,9 mln osób. Dokąd latamy najczęściej?

Polacy mniej chodzą do kina

Główny Urząd Statystyczny podał dane dotyczące widzów w kinach w 2024 r. W porównaniu z 2023 r., liczba widzów w kinach stałych spadła o 0,4 proc. do 49,5 mln

Spacer w lesie - lek na codzienny stres

Regularne, 30-minutowe spacery w naturze pięć razy w tygodniu mogą zmniejszyć ryzyko depresji aż o 30% – podaje raport Transforming Scotland's Health. W obliczu prognoz WHO, że do 2030 roku depresja stanie się najczęstszą chorobą na świecie, kontakt z przyrodą to skuteczna forma profilaktyki.

REKLAMA

Są fundusze na ekologię, cyfryzację i innowacje

W dobie dynamicznego rozwoju technologii cyfrowej i wdrażania kolejnych innowacji, nie można zapominać o zagrożeniach, które się z nimi wiążą. Zgodnie z unijną zasadą „Do No Significant Harm” („Nie Czyń Znaczącej Szkody”), gdy ubiegamy się o wsparcie z funduszy, jesteśmy zobowiązani do prowadzenia inwestycji w sposób, który nie będzie wyrządzać poważnych szkód środowiskowych czy społecznych.

Spadł ruch na radomskim lotnisku, ale w planach nowe kierunki

Polskie Porty Lotnicze poinformowały, że lotnisko w Radomiu obsłużyło w kwietniu br. ok. 2,5 tys. pasażerów; to spadek o 42 proc. wobec zeszłego roku. W pierwszych czterech miesiącach tego roku ruch w radomskim pocie spadł o 31 proc.

Ratownicy medyczni nie chcą kamizelek nożoodpornych

Ogólnopolski Związek Zawodowy Ratowników Medycznych (OZZRM) uważa, że pomysł powszechnego wprowadzenia kamizelek nożoodpornych, jako reakcji na śmierć ratownika ugodzonego nożem, nie jest dobry. Co proponują związkowcy?

Ostatni dzwonek dla zdrowia młodych. 7 maja 2025 r. sejmowa Komisja Zdrowia zajmie się zakazem sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych osobom poniżej 18. roku życia

W środę sejmowa Komisji Zdrowia rozpatrzy rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Wcześniej, ponad 20 organizacji działających w ochronie zdrowia apelowało o jak najszybsze jej procedowanie. Chodzi o zakaz sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych osobom poniżej 18 r.ż.

REKLAMA

Wybory prezydenckie: ułatwienia dla wyborców 60+

Transport do i z lokalu wyborczego. Możliwość głosowania korespondencyjnego albo za pośrednictwem pełnomocnika. Możliwość zmiany miejsca głosowania w obwodzie właściwym dla lokalu przystosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych. Z tych wszystkich ułatwień mogą skorzystać wyborcy, którzy najpóźniej w dniu głosowania w tegorocznych wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ukończą 60. rok życia. A także wyborcy niepełnosprawni – bez względu na wiek.

Plany ewakuacyjne i szkolenia. Nowe zadania gmin w 2025 r.

Do końca 2025 r. gminy muszą opracować plany ewakuacyjne. To jedno z zadań nałożonych na samorządy przez ustawę z 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej.

REKLAMA