Plan zagospodarowania przestrzennego

Środowisko prawnicze w Polsce zwraca uwagę na błędy w miejscowych planach, które prowadzą do wielu zawiłości formalnych. Samorządy rozwiązują ten problem, wdrażając szereg narzędzi cyfrowych we współpracy z branżowymi specjalistami. Z pomocą przyszło także Ministerstwo Rozwoju

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, potocznie określany jako „plan miejscowy”, a w skrócie MPZP, to akt prawa miejscowego, który w formie uchwały miasta lub gminy reguluje sposób wykorzystania ich terenu. Jest dokumentem o decydującym znaczeniu dla inwestorów poszukujących parceli pod budowę domu lub planujących każdą inną inwestycję. Pytanie, czy jego znajomość może być przydatna także dla amatorów własnego lokum na osiedlu wielorodzinnym.

Ułatwiony dostęp do danych planistycznych przy pomocy internetu (cyfryzacja dokumentów planistycznych), przyspieszenie procesu inwestycyjno-budowlanego oraz upowszechnienie zbiorów danych przestrzennych dotyczących dokumentów planistycznych. Takie mają być efekty uchwalonej 13 lutego 2020 r. ustawy o zmianie ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz niektórych innych ustaw (w tym m.in. Prawa budowlanego). Większość przepisów tej ustawy ma wejść w życie 3 miesiące od daty publikacji w Dzienniku Ustaw.

Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego może wywołać poważne skutki dla właścicieli nieruchomości. Wyjaśniamy na jakich zasadach gmina dokonuje takiej zmiany.

Wśród prawników i praktyków nie kończą się dyskusje na temat charakteru prawnego uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej lub inwestycji towarzyszącej [dalej: uchwała lokalizacyjna] wydawanej na podstawie ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących (Dz. U. z 2018r., poz. 1496) zwanej dalej także „specustawą mieszkaniową”.

Park nie jest terenem budowlanym, nawet jeżeli miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego przewiduje możliwość wzniesienia na jego terenie niewielkich obiektów. W konsekwencji sprzedaż takiego gruntu korzysta ze zwolnienia z VAT.

W przypadku uchwalania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego może dochodzić do konfliktów interesów indywidualnych z interesem publicznym. NSA jednak stoi na stanowisko, iż organ planistyczny dokonując zmiany mpzp musi mieć na uwadze także indywidualny interes właścicieli nieruchomości objętych planem.

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz plan gospodarki odpadami łączą dwie cechy. Po pierwsze, nie zawierają przepisów powszechnie obowiązujących, co oznacza, że nie oddziałują bezpośrednio na prawa i obowiązki mieszkańców. Po drugie, sądy administracyjne dopuszczają możliwość ich skutecznego zaskarżenia z powodu naruszenia interesu prawnego lub uprawnienia.

Samorządy powinny jak najszybciej dokonać przeglądu obowiązujących na ich obszarze miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Te mogą bowiem zawierać błędy, które mogą skutkować ich uchyleniem, nawet po latach od dnia ich wydania i wejścia w życie. Takimi błędami są m.in. definicje pojęć, które zostały szczegółowo wyjaśnione przez ustawodawcę.

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o samorządzie gminnym. W przypadku utraty części terytorium, gminy nie stracą dotychczasowych planów zagospodarowania przestrzennego.

Trwają prace nad nowym Kodeksem urbanistyczno-budowlanym, który zakłada zlikwidowanie prawnych i proceduralnych barier realizacji inwestycji. Kodeks zastąpi kilka obowiązujących obecnie ustaw: o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Prawo budowlane, specustawy branżowe, a także część ustawy o gospodarce nieruchomościami.