Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Trudne zimy wymagają wyższych nakładów

Trudne zimy wymagają wyższych nakładów./ Fot. Fotolia
Trudne zimy wymagają wyższych nakładów./ Fot. Fotolia
Samorządowcy na akcję „Zima” od kilku lat mają zarezerwowane podobne środki finansowe. Łagodniejsze zimy wbrew pozorom nie oznaczają niższych wydatków. Najdroższe jest utrzymanie dróg. Szacując koszty i rezerwując środki różne miasta przyjmują różne strategie.

W sumie we wszystkich miastach wojewódzkich Polski zarezerwowano ponad 260 mln zł na akcję "Zima". Przy bardzo niekorzystnych warunkach, w dużych miastach koszty pracy wszystkich dostępnych jednostek mogą sięgać nawet 2 mln zł na dobę. Do tego rosną nowe wydatki związane z utrzymaniem ścieżek rowerowych. Co więcej, mimo łagodnych zim wydatki miast nie maleją. Przykładowo w Warszawie koszty związane z samym utrzymaniem ulic i chodników kształtowały się w ostatnich latach na tym samym poziomie - czyli ok. 52 mln zł rocznie.

Wynagrodzenie za faktyczne prace

Warszawski Zarząd Oczyszczania Miasta (ZOM) przyjmuje umownie, że gotowość firm realizujących prace zimowego oczyszczania stolicy trwa od połowy października do połowy kwietnia roku następnego. Przy czym wykonawcy mają płacone za konkretne, zlecone i zrealizowane prace, a nie za półroczną gotowość do ich podjęcia. ZOM odpowiada za przeciwdziałanie i likwidację śliskości oraz odśnieżanie tych ulic, którymi w Warszawie kursują autobusy komunikacji miejskiej. Obejmuje to ok. 1,5 tys. km ulic. Na zlecenie ZOM odśnieżane jest również 3,4 mln m2 terenów dla pieszych - chodników, przystanków komunikacji miejskiej, dojść do stacji metra, kładek i schodów. Za odśnieżanie pozostałych terenów w Warszawie odpowiadają inni zarządcy - urzędy 18 warszawskich dzielnic za część ulic i chodników, Zarząd Zieleni m.st. Warszawy za alejki w parkach, Zarząd Dróg Miejskich za wybrane ścieżki rowerowe, administracje osiedli za tereny osiedlowe, a zarządcy nieruchomości za tereny przylegające do nieruchomości.

Budżet ZOM na sezon zimowy 2019/2020 wynosi ok. 80 mln zł. Ale rzeczywisty koszt sezonu zimowego znany będzie 15 kwietnia 2020 r. - kiedy będzie wiadomo, ile razy posypywarki wyjeżdżały na warszawskie ulice, a grupy sprzątające oczyszczały chodniki. ZOM nie płaci firmom realizującym prace za gotowość, ale za zrealizowane prace.

- Zabezpieczanie i likwidowanie śliskości na jezdniach to dość kosztowne prace. Do kompleksowych działań na ulicach wyjeżdża 170 posypywarek. W przypadku bardzo intensywnych i długotrwałych opadów śniegu ZOM wysyła na ulice Warszawy 306 pługów - referują przedstawiciele stołecznego magistratu.

Najdroższe utrzymanie dróg

Bydgoszcz na akcję "Zima" - obliczoną na czas od początku listopada 2019 r. do końca kwietnia 2020 r. - ma zabezpieczone 6,1 mln zł. Chodzi o umowy na utrzymanie jezdni oraz ciągów komunikacyjnych pieszych. Rozliczenie następuje według faktycznie wykonanych prac.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- Wydatki na utrzymanie zimowe utrzymują się na podobnym poziomie, jak w poprzednich latach - mówi Marta Stachowiak, rzecznik UM Bydgoszczy. Do najbardziej kosztownych działań przedstawiciele miasta zaliczają posypywanie jezdni chlorkiem sodu (10 g na 1 m2). Bydgoszcz dba o ulice liczące w sumie 348,5 km, zaś powierzchnia utrzymywanych chodników wynosi 481,8 tys. m2.

Z kolei Gdynia na ten sezon w budżecie ma zarezerwowane 15 mln zł na zimowe utrzymanie dróg - w tym jezdni, pieszych ciągów komunikacyjnych, dróg rowerowych i Strefy Płatnego Parkowania.

- Największe koszty generuje utrzymanie jezdni dróg głównego układu komunikacyjnego. W bieżącym sezonie zimowym stałym utrzymaniem objęte będą drogi o łącznej długości ok. 460 km oraz ciągi piesze o łącznej powierzchni ok. 730 tys. m2 - wylicza Wojciech Folejewski, dyrektor Zarządu Dróg i Zieleni w Gdyni.

Sopoccy urzędnicy podają natomiast, że koszty zimowego utrzymania dróg, według szacunków drogowców, wyniosą ich w tym sezonie ok. 450 tys. zł miesięcznie, w zależności od warunków atmosferycznych - czyli opadów i mrozu. To, co nie jest wydane na "zimę", jest wydawane na sprzątanie ulic i chodników. Sopot ma ok. 70 km dróg do odśnieżania.

W Lublinie za utrzymanie dróg odpowiada Zarząd Dróg i Mostów (ZDiM). Każda z firm, która podpisała kontrakt na letnie oczyszczanie i zimowe utrzymanie miasta, ma w swoim zakresie przygotować sprzęt i materiały do prowadzenia akcji i prowadzić w okresie listopad-marzec całodobowe dyżury. W razie konieczności ma prowadzić akcję zimowego utrzymania miasta. Rolą ZDiM jest prowadzenie nadzoru nad realizowanymi pracami, sprawdzanie sprzętu wykorzystywanego do akcji zimowego utrzymania i stanu magazynowego materiałów (sól drogowa, piasek, chlorek wapnia). Miasto oszacowało tegoroczne wydatki na akcję "Zima" na poziomie ok. 9,5 mln zł.

Dodatkowo Wydział Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta Lublin, utrzymujący tereny utwardzone poza pasem drogowym, ma zarezerwowaną na zimowe utrzymanie w sezonie 2019/2020 kwotę w wysokości ok. 1,5 mln zł.

Jakie działania należą do najbardziej kosztownych w czasie zimy? - Najkosztowniejsze prace wykonywane na drogach zimą to: mechaniczne posypywanie jezdni, mechaniczne posypywanie jezdni wraz z jej pługowaniem, ręczne oczyszczanie nawierzchni chodników i obiektów inżynierskich. Poza drogami najkosztowniejszym działaniem w każdym sezonie zimowym jest odśnieżanie i usuwanie oblodzenia na granitowych nawierzchniach w centralnym obszarze miasta. Na placu Litewskim i deptaku (ul. Krakowskie Przedmieście) - mówi Grzegorz Jędrek z UM Lublin.

Lubelski ZDiM odpowiada za odśnieżanie dróg o łącznej długości 675,70 km. Ponadto w stałym zimowym utrzymaniu pozostaje powierzchnia ponad 514 tys. m2 chodników, placów, ścieżek rowerowych, ciągów pieszo-jezdnych, schodów, przejść dla pieszych oraz kładek dla pieszych.

Zobacz: Środowisko

Bez podziałów na sezony

W Toruniu o utrzymanie czystości w okresie letnim i zimowym w mieście dba Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania (MPO) na zlecenie Miejskiego Zarządu Dróg. W okresie zimy MPO odpowiada za utrzymanie dróg (918,9 km), a wyłonione w przetargu konsorcjum firm dba o chodniki i drogi rowerowe (1,5 mln m2). MZD ma budżet na cały rok bez podziału na lato i zimę. W 2018 roku wydano - 3,3 mln zł, w 2019 roku, do końca października było to 3,2 mln zł.

Najbardziej kosztowną operacją w okresie zimy - jak wskazują przedstawiciele UM Toruń - jest tzw. uszorstnianie - inaczej posypywanie, czyli pokrywanie nawierzchni jezdni materiałem uszorstniającym w celu zwiększenia przyczepności opon pojazdów mechanicznych do nawierzchni drogi.

Łódź również nie ma odrębnej puli środków dedykowanych na zimowe utrzymanie dróg. Co roku w budżecie miasta są rezerwowane środki na letnie i zimowe utrzymanie dróg. Wydaje się tyle, ile potrzeba, aby zapewnić odpowiednie warunki na drogach. Miasto ma podpisane umowy z 19 firmami i jest podzielone na 14 rejonów, za które odpowiadają poszczególne firmy. W dyspozycji jest 111 pługopiaskarek.

- Jednorazowy wyjazd całego sprzętu w opcji całkowitej, czyli odśnieżanie, sypanie i odladzanie kosztuje 400 tys. zł - i to jest najkosztowniejsze - podają urzędnicy. Taki jednorazowy wyjazd obejmuje w Łodzi m.in. 3,2 tys. km pasów dróg oraz 77 tzw. tras awaryjnych. Są to wiadukty, estakady itp. - czyli miejsca, gdzie może być szczególnie niebezpiecznie. - Firmy zajmujące się zimowym utrzymaniem dróg mają płacone od wyjazdu. Im więcej zatem wyjazdów, tym koszty wyższe. Akcja zima 2017/2018 kosztowała 6 mln zł, a ubiegłoroczna już 8,5 mln zł - bo wyjazdów było znacznie więcej - mówi Monika Pawlak z UM Łodzi.

Przymrozki i odwilże

Olsztyn w 2020 roku na odśnieżanie wstępnie zaplanował kwotę 5,6 mln. zł. A na zakup soli 1,5 mln zł. Do najbardziej kosztownych działań w czasie zimy należy utrzymanie jezdni (283 km). Jak zwraca uwagę Marta Bartoszewicz, rzeczniczka UM Olsztyna: - Utrzymanie dróg można podzielić na trzy rodzaje: posypywane tylko solą lub samym piaskiem albo posypywane mieszanką soli z piaskiem. W każdym przypadku koszt tych czynności będzie nieco inny.

Z kolei długość chodników do utrzymania na terenie Olsztyna sięga ok. 275 tys. m2. Marta Bartoszewicz zwraca uwagę, że mimo łagodniejszych w ostatnim czasie zim, wydatki na akcję "Zima" wzrosły. - Umowy na zimowe utrzymanie są trzyletnie, a stawki cenowe na umowach zawartych w 2015 r. były niższe od aktualnych (umowa zawarta w 2018 r.). Ponadto w ostatnich latach zimą obserwuje się zjawisko częstego przechodzenia przez temperaturę 0°C. Po dniu z dodatnią temperaturą, w nocy następuje jej spadek poniżej zera. Nagłe przymrozki i następujące po nich odwilże prowadzą do gołoledzi, a to powoduje, że utrzymanie przejezdności ulic wymaga wyższych nakładów pracy oraz środków finansowych - tłumaczy Marta Bartoszewicz.

Również zdaniem przedstawicieli Gdańska, z punktu widzenia utrzymania zimowego dróg, ostatnich zim nie można nazwać łagodniejszymi. - W porównaniu do poprzednich dekad mamy co prawda do czynienia z mniejszą ilością opadów śniegu, jednak narasta szereg zagrożeń związanych z wahaniami temperatur, które często skutkują pojawianiem się śliskości dróg. Zjawisko to stanowi szczególne zagrożenie dla kierowców, którzy z uwagi na brak objawów "tradycyjnej" zimy mogą nie spodziewać się zagrożenia. Przewidywanie wystąpienia takich zjawisk oraz zapobieganie ich skutkom stanowi w dzisiejszych realiach pogodowych poważne wyzwanie dla zarządców dróg oraz powoduje wzrost wydatków na utrzymanie zimowe ulic - tłumaczy Joanna Bieganowska z UM Gdańsk.

Gdański Zarząd Dróg i Zieleni odpowiada za odśnieżanie jezdni dróg o łącznej długości ponad 950 km. W tym drogi zakwalifikowane do podstawowego układu komunikacyjnego stanowią prawie 600 km. Ponadto GZDiZ odpłuża drogi dla rowerów o łącznej długości ok. 52 km.

- Do najbardziej kosztownych działań należą akcje utrzymania zimowego dróg podstawowego układu komunikacyjnego, a więc ulic, po których poruszają się pojazdy komunikacji miejskiej, dojazdów do szpitali, dróg tranzytowych. Z uwagi na ich znaczną ilość oraz konieczność przeprowadzenia na nich wielu akcji w okresie zimowym, zapewnienie ich przejezdności wymaga proporcjonalnie dużych nakładów finansowych - mówi Joanna Bieganowska.

Na utrzymanie zimowe w sezonie 2019/2020 w budżecie GZDiZ zabezpieczono środki w kwocie 18 mln zł. - Na ostatni kwartał 2019 r. przeznaczono 2,8 mln zł, natomiast na działania w I i II kw. 2020 r. przewidziano 15,2 mln zł - szacuje Magdalena Kiljan, rzecznik GZDiZ.

Środki zabezpieczone w budżetach samorządów na tegoroczną akcję "Zima"

  • Warszawa - 80 mln zł
  • Gdański - 18 mln zł
  • Gdynia - 15 mln zł
  • Lublin - 9,5 mln zł
  • Olsztyn - 7,1 mln zł
  • Bydgoszcz - 6,1 mln zł

Dorota Kaczyńska

dziennikarka specjalizująca się w tematyce partnerstwa publiczno-prywatnego oraz nieruchomości

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Euro 2024. Ile razy reprezentacja Polski grała w mistrzostwach? Kiedy najbliższy mecz o eliminacje?

    Euro 2024. Polscy piłkarze czterokrotnie dotychczas grali w mistrzostwach Europy. Trzy razy po eliminacjach - w 2008, 2016 i 2021 roku, a w 2012 jako współgospodarze, obok Ukrainy. Zmagania o udział w kolejnej imprezie tej rangi - w 2024 w Niemczech - rozpoczną od piątkowego meczu z Czechami w Pradze.

    M. Pietrzak: wyższe diety dla członków obwodowych komisji wyborczych

    Będą wyższe diety dla członków obwodowych komisji wyborczych - zapowiedziała szefowa Krajowego Biura Wyborczego Magdalena Pietrzak.

    Program Dobrowolnych Nabyć nieruchomości pod CPK tylko do 7 kwietnia. Później wywłaszczenia

    Właściciele nieruchomości położonych na terenie przyszłego lotniska Centralnego Portu Komunikacyjnego na zgłoszenie się do Programu Dobrowolnych Nabyć mają czas do 7 kwietnia. Później grunty pod lotnisko będą wywłaszczane. Wkrótce ruszy podobny program obejmujący tereny wokół planowanego lotniska. 

    Brakuje 13 000 policjantów. Dlaczego mundurowi odchodzą?

    Podwyżki, dodatki stażowe, waloryzacja, czyli dorzucanie pieniędzy, bez reformy struktur, nic nie dało. W tym roku ze służby odeszło już 6,5 tys. osób, przyjęto 772. Policjanci są przeciążeni pracą i zniechęceni. Efekty? Nie ma patroli na ulicach, częściej dochodzi do pospolitych przestępstw, np. kradzieży w 2022 r. było 124 tys. – to o 12 tys. więcej.

    Prezes ZUS: pierwsze "trzynastki" trafią do emerytów przed Wielkanocą [Harmonogram]

    Pierwsze "trzynastki" trafią do emerytów i rencistów jeszcze przed Świętami Wielkanocnymi - przekazała prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych prof. Gertruda Uścińska. Aby otrzymać to świadczenie nie trzeba składać żadnego wniosku, ZUS zrobi to automatycznie.

    PFRON: Dopłata 120 000 zł do samochodu osobowego. Wzory dokumentów od sprzedawcy samochodu

    PFRON udostępnił wzory dokumentów od sprzedawcy samochodu. Dokumenty służą rozliczeniu dofinansowania do samochodu dla osoby niepełnosprawnej. Można otrzymać nawet 120 000 zł.  

    Rząd chwali się 30 korzystnymi dla Polaków zmianami w podatkach

    Ministerstwo opublikowało listę korzystnych zmian w podatkach wprowadzonych od 2016 r. Jest to prawdopodobnie odpowiedź na zestawienie szeregu podwyżek podatków, opłat i niekorzystnych rozwiązań przez money.pl. 

    Duża podwyżka: 4765,32 zł brutto dla osoby niepełnosprawnej. Świadczenie wspierające i jednocześnie renta socjalna w 2024 r.

    Projekt ustawy wprowadzającej nowe świadczenie wspierające dla osób niepełnosprawnych został w środę skierowany pod obrady Rady Ministrów. Projekt przewiduje również możliwość dorabiania przez opiekunów do świadczenia pielęgnacyjnego - poinformowało MRiPS.

    Niewyjaśnione problemy trawienne. Zespół alfa-gal. Czy to skutek ukąszenia kleszcza?

    The American Gastroenterological Association (AGA) opublikowało nowe wytyczne kliniczne, aby pomóc lekarzom i pacjentom w określeniu, czy niewyjaśnione objawy ze strony przewodu pokarmowego są spowodowane zespołem alfa-gal, alergią pokarmową na mięso i inne produkty pochodzenia zwierzęcego powodowaną przez ukąszenie kleszcza amerykańskiego. W Polsce pierwszy przypadek zespołu alfa-gal odnotowano w roku 2021 w Krakowie.

    MF: nie będzie waloryzacji 500+ do 1000+

    Nie dyskutujemy i nie ma mowy o podniesieniu 500 plus do 1000 plus - poinformowała w środę minister finansów Magdalena Rzeczkowska. W tym roku priorytetem, jaki stanął przed polskim budżetem, jest szeroko pojęte bezpieczeństwo - dodała.

    "Trenuj z wojskiem" - weekendowe szkolenia w kwietniu 2023 r.

    Kolejna edycja programu "Trenuj z wojskiem" będzie przybliżać różne specjalizacje w Wojsku Polskim, by zachęcić młodych ludzi do służby – zapowiedział wicepremier, szef MON Mariusz Błaszczak.

    DGP: Szurm emerytów na ZUS. Eksperci chcą to zatrzymać zrównaniem wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn

    Polacy ignorują zachęty do dłuższej pracy przed emeryturą. 

    Plan Strategiczny WPR. Jest harmonogram naboru wniosków

    Harmonogram naboru wniosków o wsparcie dla rolników w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 opublikowała Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Rolnicy mogą występować o dopłaty bezpośrednie od połowy marca.

    W środę kolejna akcja NURD. Będzie więcej policji na drogach

    Niechronieni uczestnicy ruchu drogowego (NURD) – to nazwa ogólnopolskich działań kontrolno-prewencyjnych, jakie drogówka przeprowadzi w środę 22 marca. Funkcjonariusze będą kontrolować, czy kierowcy ustępują pierwszeństwa pieszym na przejściach.

    Kto, gdzie, kiedy składa wniosek o dopłaty w rolnictwie w 2023 r. [Harmonogram dla rolników pszczelarzy, producentów owoców]

    ARiMR opublikowała harmonogram naboru wniosków w ramach Planu Strategicznego WPR

    1,2 mln laptopów dla uczniów za 3 mld zł - szczegóły programu

    1,2 mln laptopów, za łączną kwotę blisko 3 mld zł; komputery trafią zarówno szkół publicznych jak i niepublicznych, dostarczone będą wraz z oprogramowaniem; powstanie specjalny portal zgłoszeniowy, który pozwoli zgłaszać potencjalne problemy ze sprzętem - to niektóre z wyjaśnień kancelarii premiera w odpowiedzi na pytania posłów w sprawie zakupu laptopów dla czwartoklasistów i nauczycieli.

    Las – naturalne lekarstwo. I to bez recepty!

    Las – naturalne lekarstwo. Przywitaliśmy już wiosnę, a w nocy z 25 na 26 marca zmieniamy czas na letni i dłużej będziemy cieszyć się światłem w ciągu dnia. To dobry moment, aby przebywać jak najwięcej na świeżym powietrzu, w otoczeniu natury. Dlaczego las ma na nas taki dobry wpływ?

    Wdówik: Świadczenie wspierające 3176 zł będzie można łączyć z rentą socjalną albo zasiłkiem pielęgnacyjnym

    Dla osób z najcięższą niepełnosprawność będziemy kierować dodatkowe świadczenie równe 200 proc. renty socjalnej, czyli 3176 zł. To działanie w ramach skali opartej o narzędzia międzynarodowej klasyfikacji funkcjonowania ICF - powiedział wiceminister rodziny i polityki społecznej Paweł Wdówik.

    MRiPS: Badania psychiatryczne pacjenta DPS. Czy można trafić do DPS bez swojej zgody?

    Niedopuszczalne jest przyjmowanie i przebywanie w placówkach zapewniających całodobową opiekę osób niepełnosprawnych, przewlekle chorych i osób w podeszłym wieku, bez wyrażenia przez te osoby świadomej zgody – wyjaśnił resort rodziny i polityki społecznej.

    Wiceminister Szwed: 930 mln zł na środowiskowe domy samopomocy

    W tym roku przekażemy łącznie ponad 930 mln zł na środowiskowe domy samopomocy - czyli ośrodki wsparcia dla osób z niepełnosprawnością intelektualną - poinformował we wtorek wiceminister rodziny i polityki społecznej Stanisław Szwed.

    Rolniku! W tym roku nie tylko dopłaty. Możesz złożyć osobny wniosek o pieniądze na ekoschematy

    Podstawowy termin składania wniosków upłynie 15 maja 2023 r. Jeżeli rolnik złoży wniosek po tym terminie, jednak nie później niż do 9 czerwca 2023 r. jego dopłata zostanie pomniejszona o 1 proc. za każdy roboczy dzień opóźnienia.

    Pierwszy stały garnizon US Army w Polsce od 21 marca 2023 r. "Camp Kościuszko"

    We wtorek 21 marca 2023 r. w poznańskim "Camp Kościuszko" odbędzie się uroczystość przekształcenia Regionalnej Grupy Wsparcia w Garnizon Sił Zbrojnych US Army w Polsce. Jak podkreśla Ministerstwo Obrony Narodowej, będzie to pierwszy stały garnizon wojsk amerykańskich w Polsce. 

    Nowe świadczenie wspierające 3176,88 zł dla niepełnosprawnych. Czy trzeba zrezygnować z renty socjalnej i świadczenia pielęgnacyjnego?

    Od 1 stycznia 2024 r. osoba niepełnosprawna może otrzymać świadczenie wspierające w kwocie dwa razy większej niż renta socjalna.  Na dziś jest to 3176,88 zł brutto. Czy skorzystanie z niego wymaga rezygnacji z renty socjalnej i świadczenia pielęgnacyjnego?

    Jak rozliczyć składkę zdrowotną za 2022 r. w ZUS RCA [nowy wzór od 1 maja 2023 r.]

    W 2023 r. po raz pierwszy masz obowiązek złożyć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 r. Rozliczenie roczne przekazujesz w dokumencie za kwiecień 2023 roku

    Jak często Polacy myją zęby? Sytuacja nie wygląda najlepiej

    Jak często Polacy myją zęby?  Z najnowszego badania opinii społecznej wynika, że blisko 60% Polaków myje zęby dwa razy dziennie, a niecałe 20% robi to tylko raz. Z kolei ponad 11% ankietowanych sięga po szczoteczkę trzy razy w ciągu dnia, a niespełna 3% – częściej. Tylko nieco ponad 2% czyści zęby po każdym posiłku. Sondaż pokazuje też, że blisko 3% ankietowanych nie szczotkuje ich codziennie. Brakuje polityki profilaktycznej.