REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Służebność przesyłu - na czym polega i co stanowi jej główny problem?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
RynekPierwotny.pl
Portal internetowy poświęcony nowym nieruchomościom
Służebność przesyłu - na czym polega i co stanowi jej główny problem?
Służebność przesyłu - na czym polega i co stanowi jej główny problem?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Służebność przesyłu jest stosunkowo nowym elementem krajowego prawa rzeczowego, wprowadzonym do rodzimych przepisów nowelizacją Kodeksu cywilnego z 2008 roku. Jest to przykład jednego z najważniejszych zagadnień prawnych z punktu widzenia obrotu nieruchomościami, dedykowanego w pierwszym rzędzie osobom planującym nabycie działki budowlanej bądź domu jednorodzinnego.

Służebność przesyłu co to jest?

REKLAMA

Opisana w art. 3051- 3054 k.c. służebność przesyłu jest trzecim rodzajem służebności, po gruntowej i osobistej. Co ciekawe, do 2008 roku w polskim prawie obowiązywały tylko dwie ostatnie odmiany. Z punktu widzenia przedsiębiorców rodziło szereg niedogodności w przypadku konieczności regulowania spraw związanych z koniecznością przeprowadzania przez cudze nieruchomości urządzeń przesyłowych gazu, energii elektrycznej, płynów, pary, światłowodów itp., a następnie dostępu do nich w celu np. napraw czy konserwacji.

REKLAMA

Sytuacja ta wymusiła konieczność dopisania do polskiego prawa trzeciego rodzaju służebności – służebności przesyłu, którą definiuje Art. 3051 k.c.: „Nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu)”. Co to oznacza w praktyce i jakie problemy stwarza dla właściciela nieruchomości?

Prawo do korzystania z cudzej nieruchomości

REKLAMA

Jest to prawo przedsiębiorcy zajmującego się przesyłem do korzystania w określonym zakresie z cudzej nieruchomości, którą może stanowić nie tylko grunt, ale także wszelkiego typu lokal czy budynek. Służebność przesyłowa daje więc przedsiębiorcy prawo do wstępu na cudzy teren obciążony tego typu służebnością najpierw w celu instalacji odpowiednich urządzeń przesyłowych, a następnie w przypadku konieczności ich konserwacji, naprawy, czy wreszcie wymiany.

Ważne jest, że ustanowienie w ramach konkretnej nieruchomości służebności przesyłu nie dotyczy tylko urządzeń przesyłowych, które przedsiębiorca ma zamiar dopiero wybudować, ale także tych, które już na nieruchomości się znajdują. Ponadto właściciel nieruchomości jest jedynym podmiotem, który może służebność przesyłu ustanowić. Z drugiej strony taki rodzaj służebności może być ustanowiony wyłącznie na rzecz przedsiębiorcy, którego przedmiotem działalności jest przesył płynów, pary, gazu, energii elektrycznej lub temu podobnych, i jest właścicielem służących temu urządzeń lub zamierza takowe na cudzej nieruchomości wybudować.

Ustanowienie służebności przesyłu następuje zazwyczaj na podstawie umowy pomiędzy właścicielem nieruchomości a przedsiębiorcą, zdecydowanie rzadziej w wyniku orzeczenia sądu czy też w trzeci dopuszczalny sposób (poza najrzadziej spotykanym zasiedzeniem) – za sprawą decyzji administracyjnej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W przypadku umownego ustanowienia służebności przesyłu właściciel nieruchomości bądź użytkownik wieczysty gruntu zobligowany jest do złożenia oświadczenia woli w formie aktu notarialnego. W każdym przypadku konieczny jest wpis ograniczonego prawa rzeczowego służebności przesyłu w dziale III księgi wieczystej.

Wynagrodzenie należne właścicielowi nieruchomości

Konieczność udostępniania obciążonej służebnością przesyłu nieruchomości osobom trzecim zapewne stanowi dla właściciela istotną uciążliwość. Jednak zdecydowanie najpoważniejszym problemem jest jej znaczna zazwyczaj utrata wartości. Jest bowiem oczywiste, że wartość nieruchomości przez którą przebiegają np. linie energetyczne będzie znacząco niższa od sąsiednich nieruchomości o zbliżonych parametrach wolnych od jakichkolwiek urządzeń przesyłowych. Co więcej, możliwa jest sytuacja całkowitej utraty wartości użytkowej nieruchomości za sprawą obowiązującej służebności przesyłu.

Dlatego też właścicielom nieruchomości, niezależnie od sposobu ustanowienia służebności, przysługuje prawo do wynagrodzenia, chyba że strony w umowie postanowią inaczej. Stosowna rekompensata przysługuje nie tylko z racji korzystania przez przedsiębiorstwo przesyłowe z nieruchomości, ale przede wszystkim jako odszkodowanie za zazwyczaj istotne obniżenie wartości nieruchomości. Pytanie, w jaki sposób określa się wysokość przedmiotowego wynagrodzenia, które zazwyczaj ma formę świadczenia okresowego płatności miesięcznych, rzadziej natomiast charakter jednorazowy.

Polskie prawodawstwo dotychczas nie wypracowało w tym względzie odpowiednich reguł czy standardów. Do określania wysokości wynagrodzenia za służebność przesyłu przyjmuje się więc parametry wartości rynkowej nieruchomości nie obciążonej, odsetek obszaru nieruchomości dotknięty oddziaływaniem urządzeń przesyłowych, czy wreszcie stopień uciążliwości korzystania z nieruchomości w związku z obecnością i działaniem przesyłu.

Wynika stąd taki wniosek, że w sytuacjach skrajnych, a więc wówczas gdy za sprawą służebności przesyłu korzystanie z nieruchomości jest praktycznie niemożliwe, albo maksymalnie ograniczone, wynagrodzenie z tego tytułu może być zbliżone lub nawet równe wartości rynkowej przedmiotowej nieruchomości w stanie wolnym od jakichkolwiek obciążeń.

Co ważne, jeżeli urządzenia przesyłowe znajdowały się na nieruchomości w okresie poprzedzającym ustanowienie służebności przesyłu, właściciel może dodatkowo domagać się wypłaty wynagrodzenia za maksymalnie 10-letni okres dotychczasowego bezumownego korzystania z nieruchomości przez przedsiębiorcę przesyłowego.

Wada prawna nieruchomości

Co bardzo istotne z punktu widzenia obrotu nieruchomościami, służebność przesyłu, obok służebności gruntowej i osobistej, a także użytkowania oraz najmu, stanowi o istnieniu wady prawnej nieruchomości (art. 556 k.c.). Co to oznacza w praktyce?

Dość częstym przypadkiem bywa nieujawnienie w księdze wieczystej nieruchomości ciążących na niej ograniczonych praw rzeczowych, do których zalicza się służebność przesyłu. Stanowi to istotne ryzyko dla nabywcy nieruchomości, który może nabyć np. działkę budowlaną z biegnącym w jej granicach podziemnym gazociągiem. W takiej sytuacji treść księgi wieczystej chroni nabywcę, co oznacza, że osoba której przysługuje nieujawniona w księdze służebność, będzie musiała to wykazać.

Ponadto, co nie mniej ważne, ochrona kupującego wynika z rękojmi za wady prawne. Daje ona kupującemu prawo do odstąpienia od umowy bądź domagania się stosownego obniżenia ceny, w tym przypadku ceny gruntu przez który przebiega gazociąg.

Tak czy inaczej instytucja służebności przesyłu powinna być tematem, z którym planujący zakup działki budowlanej, tudzież domu jednorodzinnego, powinni gruntownie się zapoznać. Z pewnością tego typu wiedza może okazać się bardzo przydatna, o ile nie bezcenna przy wyborze wymarzonej nieruchomości.

Autor: Jarosław Jędrzyński, ekspert portalu RynekPierwotny.pl

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Konkurs "Aktywny Senior 2025". Wnioski o dofinansowania można składać do 11 czerwca 2025 r.

12 maja 2025 r. Ministerstwo Sportu i Turystyki ogłosiło nabór wniosków do zadania Aktywny Senior w ramach programu Aktywność dla Każdego. Wnioski o dofinansowania w ramach konkursu "Aktywny Senior 2025" można składać do 11 czerwca 2025 r.

Duży ruch na Okęciu. Lotnisko od początku roku odprawiło ponad 6,6 mln podróżnych

Lotnisko Chopina jest na granicy przepustowości. Od stycznia do końca kwietnia br. odprawiło już ponad 6,6 mln podróżnych, podczas gdy w tym samym okresie w ubiegłym roku było to prawie 5,9 mln osób. Dokąd latamy najczęściej?

Polacy mniej chodzą do kina

Główny Urząd Statystyczny podał dane dotyczące widzów w kinach w 2024 r. W porównaniu z 2023 r., liczba widzów w kinach stałych spadła o 0,4 proc. do 49,5 mln

Spacer w lesie - lek na codzienny stres

Regularne, 30-minutowe spacery w naturze pięć razy w tygodniu mogą zmniejszyć ryzyko depresji aż o 30% – podaje raport Transforming Scotland's Health. W obliczu prognoz WHO, że do 2030 roku depresja stanie się najczęstszą chorobą na świecie, kontakt z przyrodą to skuteczna forma profilaktyki.

REKLAMA

Są fundusze na ekologię, cyfryzację i innowacje

W dobie dynamicznego rozwoju technologii cyfrowej i wdrażania kolejnych innowacji, nie można zapominać o zagrożeniach, które się z nimi wiążą. Zgodnie z unijną zasadą „Do No Significant Harm” („Nie Czyń Znaczącej Szkody”), gdy ubiegamy się o wsparcie z funduszy, jesteśmy zobowiązani do prowadzenia inwestycji w sposób, który nie będzie wyrządzać poważnych szkód środowiskowych czy społecznych.

Spadł ruch na radomskim lotnisku, ale w planach nowe kierunki

Polskie Porty Lotnicze poinformowały, że lotnisko w Radomiu obsłużyło w kwietniu br. ok. 2,5 tys. pasażerów; to spadek o 42 proc. wobec zeszłego roku. W pierwszych czterech miesiącach tego roku ruch w radomskim pocie spadł o 31 proc.

Ratownicy medyczni nie chcą kamizelek nożoodpornych

Ogólnopolski Związek Zawodowy Ratowników Medycznych (OZZRM) uważa, że pomysł powszechnego wprowadzenia kamizelek nożoodpornych, jako reakcji na śmierć ratownika ugodzonego nożem, nie jest dobry. Co proponują związkowcy?

Ostatni dzwonek dla zdrowia młodych. 7 maja 2025 r. sejmowa Komisja Zdrowia zajmie się zakazem sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych osobom poniżej 18. roku życia

W środę sejmowa Komisji Zdrowia rozpatrzy rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Wcześniej, ponad 20 organizacji działających w ochronie zdrowia apelowało o jak najszybsze jej procedowanie. Chodzi o zakaz sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych osobom poniżej 18 r.ż.

REKLAMA

Wybory prezydenckie: ułatwienia dla wyborców 60+

Transport do i z lokalu wyborczego. Możliwość głosowania korespondencyjnego albo za pośrednictwem pełnomocnika. Możliwość zmiany miejsca głosowania w obwodzie właściwym dla lokalu przystosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych. Z tych wszystkich ułatwień mogą skorzystać wyborcy, którzy najpóźniej w dniu głosowania w tegorocznych wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ukończą 60. rok życia. A także wyborcy niepełnosprawni – bez względu na wiek.

Plany ewakuacyjne i szkolenia. Nowe zadania gmin w 2025 r.

Do końca 2025 r. gminy muszą opracować plany ewakuacyjne. To jedno z zadań nałożonych na samorządy przez ustawę z 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej.

REKLAMA