REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Służebność przesyłu - na czym polega i co stanowi jej główny problem?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
RynekPierwotny.pl
Portal internetowy poświęcony nowym nieruchomościom
Służebność przesyłu - na czym polega i co stanowi jej główny problem?
Służebność przesyłu - na czym polega i co stanowi jej główny problem?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Służebność przesyłu jest stosunkowo nowym elementem krajowego prawa rzeczowego, wprowadzonym do rodzimych przepisów nowelizacją Kodeksu cywilnego z 2008 roku. Jest to przykład jednego z najważniejszych zagadnień prawnych z punktu widzenia obrotu nieruchomościami, dedykowanego w pierwszym rzędzie osobom planującym nabycie działki budowlanej bądź domu jednorodzinnego.

Służebność przesyłu co to jest?

REKLAMA

Opisana w art. 3051- 3054 k.c. służebność przesyłu jest trzecim rodzajem służebności, po gruntowej i osobistej. Co ciekawe, do 2008 roku w polskim prawie obowiązywały tylko dwie ostatnie odmiany. Z punktu widzenia przedsiębiorców rodziło szereg niedogodności w przypadku konieczności regulowania spraw związanych z koniecznością przeprowadzania przez cudze nieruchomości urządzeń przesyłowych gazu, energii elektrycznej, płynów, pary, światłowodów itp., a następnie dostępu do nich w celu np. napraw czy konserwacji.

REKLAMA

Sytuacja ta wymusiła konieczność dopisania do polskiego prawa trzeciego rodzaju służebności – służebności przesyłu, którą definiuje Art. 3051 k.c.: „Nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu)”. Co to oznacza w praktyce i jakie problemy stwarza dla właściciela nieruchomości?

Prawo do korzystania z cudzej nieruchomości

REKLAMA

Jest to prawo przedsiębiorcy zajmującego się przesyłem do korzystania w określonym zakresie z cudzej nieruchomości, którą może stanowić nie tylko grunt, ale także wszelkiego typu lokal czy budynek. Służebność przesyłowa daje więc przedsiębiorcy prawo do wstępu na cudzy teren obciążony tego typu służebnością najpierw w celu instalacji odpowiednich urządzeń przesyłowych, a następnie w przypadku konieczności ich konserwacji, naprawy, czy wreszcie wymiany.

Ważne jest, że ustanowienie w ramach konkretnej nieruchomości służebności przesyłu nie dotyczy tylko urządzeń przesyłowych, które przedsiębiorca ma zamiar dopiero wybudować, ale także tych, które już na nieruchomości się znajdują. Ponadto właściciel nieruchomości jest jedynym podmiotem, który może służebność przesyłu ustanowić. Z drugiej strony taki rodzaj służebności może być ustanowiony wyłącznie na rzecz przedsiębiorcy, którego przedmiotem działalności jest przesył płynów, pary, gazu, energii elektrycznej lub temu podobnych, i jest właścicielem służących temu urządzeń lub zamierza takowe na cudzej nieruchomości wybudować.

Ustanowienie służebności przesyłu następuje zazwyczaj na podstawie umowy pomiędzy właścicielem nieruchomości a przedsiębiorcą, zdecydowanie rzadziej w wyniku orzeczenia sądu czy też w trzeci dopuszczalny sposób (poza najrzadziej spotykanym zasiedzeniem) – za sprawą decyzji administracyjnej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W przypadku umownego ustanowienia służebności przesyłu właściciel nieruchomości bądź użytkownik wieczysty gruntu zobligowany jest do złożenia oświadczenia woli w formie aktu notarialnego. W każdym przypadku konieczny jest wpis ograniczonego prawa rzeczowego służebności przesyłu w dziale III księgi wieczystej.

Wynagrodzenie należne właścicielowi nieruchomości

Konieczność udostępniania obciążonej służebnością przesyłu nieruchomości osobom trzecim zapewne stanowi dla właściciela istotną uciążliwość. Jednak zdecydowanie najpoważniejszym problemem jest jej znaczna zazwyczaj utrata wartości. Jest bowiem oczywiste, że wartość nieruchomości przez którą przebiegają np. linie energetyczne będzie znacząco niższa od sąsiednich nieruchomości o zbliżonych parametrach wolnych od jakichkolwiek urządzeń przesyłowych. Co więcej, możliwa jest sytuacja całkowitej utraty wartości użytkowej nieruchomości za sprawą obowiązującej służebności przesyłu.

Dlatego też właścicielom nieruchomości, niezależnie od sposobu ustanowienia służebności, przysługuje prawo do wynagrodzenia, chyba że strony w umowie postanowią inaczej. Stosowna rekompensata przysługuje nie tylko z racji korzystania przez przedsiębiorstwo przesyłowe z nieruchomości, ale przede wszystkim jako odszkodowanie za zazwyczaj istotne obniżenie wartości nieruchomości. Pytanie, w jaki sposób określa się wysokość przedmiotowego wynagrodzenia, które zazwyczaj ma formę świadczenia okresowego płatności miesięcznych, rzadziej natomiast charakter jednorazowy.

Polskie prawodawstwo dotychczas nie wypracowało w tym względzie odpowiednich reguł czy standardów. Do określania wysokości wynagrodzenia za służebność przesyłu przyjmuje się więc parametry wartości rynkowej nieruchomości nie obciążonej, odsetek obszaru nieruchomości dotknięty oddziaływaniem urządzeń przesyłowych, czy wreszcie stopień uciążliwości korzystania z nieruchomości w związku z obecnością i działaniem przesyłu.

Wynika stąd taki wniosek, że w sytuacjach skrajnych, a więc wówczas gdy za sprawą służebności przesyłu korzystanie z nieruchomości jest praktycznie niemożliwe, albo maksymalnie ograniczone, wynagrodzenie z tego tytułu może być zbliżone lub nawet równe wartości rynkowej przedmiotowej nieruchomości w stanie wolnym od jakichkolwiek obciążeń.

Co ważne, jeżeli urządzenia przesyłowe znajdowały się na nieruchomości w okresie poprzedzającym ustanowienie służebności przesyłu, właściciel może dodatkowo domagać się wypłaty wynagrodzenia za maksymalnie 10-letni okres dotychczasowego bezumownego korzystania z nieruchomości przez przedsiębiorcę przesyłowego.

Wada prawna nieruchomości

Co bardzo istotne z punktu widzenia obrotu nieruchomościami, służebność przesyłu, obok służebności gruntowej i osobistej, a także użytkowania oraz najmu, stanowi o istnieniu wady prawnej nieruchomości (art. 556 k.c.). Co to oznacza w praktyce?

Dość częstym przypadkiem bywa nieujawnienie w księdze wieczystej nieruchomości ciążących na niej ograniczonych praw rzeczowych, do których zalicza się służebność przesyłu. Stanowi to istotne ryzyko dla nabywcy nieruchomości, który może nabyć np. działkę budowlaną z biegnącym w jej granicach podziemnym gazociągiem. W takiej sytuacji treść księgi wieczystej chroni nabywcę, co oznacza, że osoba której przysługuje nieujawniona w księdze służebność, będzie musiała to wykazać.

Ponadto, co nie mniej ważne, ochrona kupującego wynika z rękojmi za wady prawne. Daje ona kupującemu prawo do odstąpienia od umowy bądź domagania się stosownego obniżenia ceny, w tym przypadku ceny gruntu przez który przebiega gazociąg.

Tak czy inaczej instytucja służebności przesyłu powinna być tematem, z którym planujący zakup działki budowlanej, tudzież domu jednorodzinnego, powinni gruntownie się zapoznać. Z pewnością tego typu wiedza może okazać się bardzo przydatna, o ile nie bezcenna przy wyborze wymarzonej nieruchomości.

Autor: Jarosław Jędrzyński, ekspert portalu RynekPierwotny.pl

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odpowiedzialność trenera personalnego za kontuzje

Branża fitness dynamicznie się rozwija. Coraz więcej osób uzyskuje kwalifikacje trenera personalnego lub instruktora fitness i podejmuje się trenowania podopiecznych w ramach współpracy z siłownią, czy klubem fitness, albo działając na własną rękę. W toku takich treningów zdarzają się jednak kontuzje.

Strefa czystego transportu (STC) w Krakowie od 1 stycznia 2026 r.

W głosowaniu przeprowadzonym w nocy ze środy (11.06.) na czwartek (12.06.), Rada Miasta Krakowa większością głosów zdecydowała, że SCT zacznie obowiązywać od stycznia 2026 r. i obejmie obszar do granic IV obwodnicy. Oznacza to, że nowymi przepisami objęta zostanie niemal cała powierzchnia miasta – z wyłączeniem jego obrzeży, w tym m.in. Wzgórz Krzesławickich i Swoszowic.

Konkurs MEN: Bezpłatne studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym /zgłoszenia do 10 lipca 2025/

Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło konkurs na studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym dla obecnych i przyszłych nauczycieli. Na realizację projektów przeznaczono niemal 50 mln zł.

Patologie publicznej służby zdrowia. OZPSP: Pieniądze ze składki zdrowotnej nie idą na leczenie, ale na zyski dla prywatnych firm; lekarz na kontrakcie to prywatna działalność prowadzona na szpitalnym sprzęcie

W ochronie zdrowia państwo nie istnieje; publiczny system to maszynka do zarabiania pieniędzy - powiedział w wywiadzie dla PAP Mariusz Trojanowski z Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych (OZPSP). Pieniądze ze składki zdrowotnej nie idą na leczenie, ale na zyski dla prywatnych podmiotów - podkreślił.

REKLAMA

Wysokość opłat za krew i jej składniki w 2026 r. [PROJEKT RESORTU ZDROWIA z 3 czerwca 2025 r.]

6 czerwca 2025 r. do uzgodnień i konsultacji publicznych trafił projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie określenia wysokości opłat za krew i jej składniki w 2026 r. Resort zdrowia ma czas na określenie tych opłat do 30 czerwca 2025 r.

Tańsze leki dzięki importowi równoległemu? Konieczne są zmiany legislacyjne w obszarze importu równoległego. Apel do resortu zdrowia

Trwają prace nad nowelizacją ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz niektórych innych ustaw. Stowarzyszenie reprezentujące importerów równoległych leków apeluje o uproszczenie procedur i likwidację barier administracyjnych, które dziś blokują ten segment rynku.

Ponad 500 pociągów PKP Intercity na dobę w nowym rozkładzie jazdy na lato

15 czerwca wchodzi w życie letni rozkład jazdy PKP Intercity. Wiceminister infrastruktury Piotr Malepszak zapowiedział, że planowanych jest ponad 500 pociągów na dobę.

Prof. Jerzy Stępień: Potrzebujemy holistycznego spojrzenia na samorząd

Po raz pierwszy w historii niepubliczna uczelnia została współorganizatorem Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego. Wydarzenie, które na stałe wpisało się w kalendarz akademicki, w tym roku odbywa się na Uczelni Łazarskiego. O znaczeniu tej zmiany, stanie polskiego samorządu terytorialnego oraz wyzwaniach dla prawa konstytucyjnego rozmawiamy z prof. Jerzym Stępniem – byłym prezesem Trybunału Konstytucyjnego, współtwórcą reformy samorządowej i wykładowcą Uczelni Łazarskiego.

REKLAMA

Pożar w lesie. Co robić?

Od stycznia do 28 maja w Polsce odnotowano 2491 pożarów lasów. Brak śniegu zimą i sucha wiosna zwiększyły zagrożenie pożarowe. W lasach panuje susza, dlatego strażacy i leśnicy apelują o ostrożność.

Minimum 8000 zł brutto dla pracowników sądów? Związki zawodowe apelują o reformy

Brak rąk do pracy, niskie wynagrodzenia i narastający problem rotacji – pracownicy sądów alarmują, że bez systemowych reform i podwyżek polski wymiar sprawiedliwości może się załamać. Związek Zawodowy Ad Rem wskazuje, że choć podpisano porozumienie z rządem, jest to dopiero pierwszy krok do normalizacji.

REKLAMA