REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Służebność przesyłu - na czym polega i co stanowi jej główny problem?

RynekPierwotny.pl
Portal internetowy poświęcony nowym nieruchomościom
Służebność przesyłu - na czym polega i co stanowi jej główny problem?
Służebność przesyłu - na czym polega i co stanowi jej główny problem?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Służebność przesyłu jest stosunkowo nowym elementem krajowego prawa rzeczowego, wprowadzonym do rodzimych przepisów nowelizacją Kodeksu cywilnego z 2008 roku. Jest to przykład jednego z najważniejszych zagadnień prawnych z punktu widzenia obrotu nieruchomościami, dedykowanego w pierwszym rzędzie osobom planującym nabycie działki budowlanej bądź domu jednorodzinnego.

Służebność przesyłu co to jest?

REKLAMA

Opisana w art. 3051- 3054 k.c. służebność przesyłu jest trzecim rodzajem służebności, po gruntowej i osobistej. Co ciekawe, do 2008 roku w polskim prawie obowiązywały tylko dwie ostatnie odmiany. Z punktu widzenia przedsiębiorców rodziło szereg niedogodności w przypadku konieczności regulowania spraw związanych z koniecznością przeprowadzania przez cudze nieruchomości urządzeń przesyłowych gazu, energii elektrycznej, płynów, pary, światłowodów itp., a następnie dostępu do nich w celu np. napraw czy konserwacji.

REKLAMA

Sytuacja ta wymusiła konieczność dopisania do polskiego prawa trzeciego rodzaju służebności – służebności przesyłu, którą definiuje Art. 3051 k.c.: „Nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu)”. Co to oznacza w praktyce i jakie problemy stwarza dla właściciela nieruchomości?

Prawo do korzystania z cudzej nieruchomości

REKLAMA

Jest to prawo przedsiębiorcy zajmującego się przesyłem do korzystania w określonym zakresie z cudzej nieruchomości, którą może stanowić nie tylko grunt, ale także wszelkiego typu lokal czy budynek. Służebność przesyłowa daje więc przedsiębiorcy prawo do wstępu na cudzy teren obciążony tego typu służebnością najpierw w celu instalacji odpowiednich urządzeń przesyłowych, a następnie w przypadku konieczności ich konserwacji, naprawy, czy wreszcie wymiany.

Ważne jest, że ustanowienie w ramach konkretnej nieruchomości służebności przesyłu nie dotyczy tylko urządzeń przesyłowych, które przedsiębiorca ma zamiar dopiero wybudować, ale także tych, które już na nieruchomości się znajdują. Ponadto właściciel nieruchomości jest jedynym podmiotem, który może służebność przesyłu ustanowić. Z drugiej strony taki rodzaj służebności może być ustanowiony wyłącznie na rzecz przedsiębiorcy, którego przedmiotem działalności jest przesył płynów, pary, gazu, energii elektrycznej lub temu podobnych, i jest właścicielem służących temu urządzeń lub zamierza takowe na cudzej nieruchomości wybudować.

Ustanowienie służebności przesyłu następuje zazwyczaj na podstawie umowy pomiędzy właścicielem nieruchomości a przedsiębiorcą, zdecydowanie rzadziej w wyniku orzeczenia sądu czy też w trzeci dopuszczalny sposób (poza najrzadziej spotykanym zasiedzeniem) – za sprawą decyzji administracyjnej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W przypadku umownego ustanowienia służebności przesyłu właściciel nieruchomości bądź użytkownik wieczysty gruntu zobligowany jest do złożenia oświadczenia woli w formie aktu notarialnego. W każdym przypadku konieczny jest wpis ograniczonego prawa rzeczowego służebności przesyłu w dziale III księgi wieczystej.

Wynagrodzenie należne właścicielowi nieruchomości

Konieczność udostępniania obciążonej służebnością przesyłu nieruchomości osobom trzecim zapewne stanowi dla właściciela istotną uciążliwość. Jednak zdecydowanie najpoważniejszym problemem jest jej znaczna zazwyczaj utrata wartości. Jest bowiem oczywiste, że wartość nieruchomości przez którą przebiegają np. linie energetyczne będzie znacząco niższa od sąsiednich nieruchomości o zbliżonych parametrach wolnych od jakichkolwiek urządzeń przesyłowych. Co więcej, możliwa jest sytuacja całkowitej utraty wartości użytkowej nieruchomości za sprawą obowiązującej służebności przesyłu.

Dlatego też właścicielom nieruchomości, niezależnie od sposobu ustanowienia służebności, przysługuje prawo do wynagrodzenia, chyba że strony w umowie postanowią inaczej. Stosowna rekompensata przysługuje nie tylko z racji korzystania przez przedsiębiorstwo przesyłowe z nieruchomości, ale przede wszystkim jako odszkodowanie za zazwyczaj istotne obniżenie wartości nieruchomości. Pytanie, w jaki sposób określa się wysokość przedmiotowego wynagrodzenia, które zazwyczaj ma formę świadczenia okresowego płatności miesięcznych, rzadziej natomiast charakter jednorazowy.

Polskie prawodawstwo dotychczas nie wypracowało w tym względzie odpowiednich reguł czy standardów. Do określania wysokości wynagrodzenia za służebność przesyłu przyjmuje się więc parametry wartości rynkowej nieruchomości nie obciążonej, odsetek obszaru nieruchomości dotknięty oddziaływaniem urządzeń przesyłowych, czy wreszcie stopień uciążliwości korzystania z nieruchomości w związku z obecnością i działaniem przesyłu.

Wynika stąd taki wniosek, że w sytuacjach skrajnych, a więc wówczas gdy za sprawą służebności przesyłu korzystanie z nieruchomości jest praktycznie niemożliwe, albo maksymalnie ograniczone, wynagrodzenie z tego tytułu może być zbliżone lub nawet równe wartości rynkowej przedmiotowej nieruchomości w stanie wolnym od jakichkolwiek obciążeń.

Co ważne, jeżeli urządzenia przesyłowe znajdowały się na nieruchomości w okresie poprzedzającym ustanowienie służebności przesyłu, właściciel może dodatkowo domagać się wypłaty wynagrodzenia za maksymalnie 10-letni okres dotychczasowego bezumownego korzystania z nieruchomości przez przedsiębiorcę przesyłowego.

Wada prawna nieruchomości

Co bardzo istotne z punktu widzenia obrotu nieruchomościami, służebność przesyłu, obok służebności gruntowej i osobistej, a także użytkowania oraz najmu, stanowi o istnieniu wady prawnej nieruchomości (art. 556 k.c.). Co to oznacza w praktyce?

Dość częstym przypadkiem bywa nieujawnienie w księdze wieczystej nieruchomości ciążących na niej ograniczonych praw rzeczowych, do których zalicza się służebność przesyłu. Stanowi to istotne ryzyko dla nabywcy nieruchomości, który może nabyć np. działkę budowlaną z biegnącym w jej granicach podziemnym gazociągiem. W takiej sytuacji treść księgi wieczystej chroni nabywcę, co oznacza, że osoba której przysługuje nieujawniona w księdze służebność, będzie musiała to wykazać.

Ponadto, co nie mniej ważne, ochrona kupującego wynika z rękojmi za wady prawne. Daje ona kupującemu prawo do odstąpienia od umowy bądź domagania się stosownego obniżenia ceny, w tym przypadku ceny gruntu przez który przebiega gazociąg.

Tak czy inaczej instytucja służebności przesyłu powinna być tematem, z którym planujący zakup działki budowlanej, tudzież domu jednorodzinnego, powinni gruntownie się zapoznać. Z pewnością tego typu wiedza może okazać się bardzo przydatna, o ile nie bezcenna przy wyborze wymarzonej nieruchomości.

Autor: Jarosław Jędrzyński, ekspert portalu RynekPierwotny.pl

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Będzie zmiana zasad sporządzania sprawozdań budżetowych. Projekt rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej

Projektowane nowe rozporządzenie w sprawie sprawozdawczości budżetowej ma dostosować obecne zasady sporządzania sprawozdań do nowej ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Projekt zawiera m.in. nowe wzory i instrukcje sporządzania sprawozdań składanych przez JST.

Młodzieżowe Słowo Roku 2024. Znamy finałową dwudziestkę plebiscytu

Na liście 20 słów w plebiscycie na Młodzieżowe Słowo Roku 2024 znalazły się m.in. "aura", "skibidi", "yapping", "czemó" i "womp womp". Organizatorem plebiscytu jest Wydawnictwo Naukowe PWN.

Młodzieżowe Słowo Roku 2024: finałowa 20-ka. Można już głosować. Co znaczą te słowa?

Pierwszy etap dziewiątego plebiscytu PWN – Młodzieżowe Słowo Roku – jest już za nami! Dzięki zaangażowaniu głosujących do plebiscytowej bazy trafiło tysiące ciekawych słów i wyrażeń, spośród których Jury wyłoniło finałową dwudziestkę. Teraz czas na kolejną rundę – można już głosować na swoje ulubione słowo! Organizator plebiscytu, Wydawnictwo Naukowe PWN, czeka na głosy tylko do 30 listopada. Już niebawem przekonamy się, które słowo zostanie tym SZCZEGÓLNYM dla współczesnej, młodzieżowej polszczyzny.

Rolnicy protestują przeciwko umowie UE-Mercosur: obawy o zalew taniej żywności z Ameryki Południowej

Europejscy rolnicy głośno sprzeciwiają się umowie handlowej UE-Mercosur, która ma być podpisana podczas nadchodzącego szczytu G20. Obawiają się, że tani import z Ameryki Południowej zagrozi ich konkurencyjności. Rolnicy podkreślają, że tamtejsze produkty nie spełniają unijnych standardów zrównoważonego rozwoju, co obniża koszty produkcji.

REKLAMA

ZNP: Pominięci nauczyciela otrzymają bon 2500 zł. Nauczyciele szkół średnich także z bonem

Plan rządu: W okresie styczeń - marzec 2025 r. rozpocznie się dystrybucja bonów dla nauczycieli klas I-III i szkół ponadpodstawowych. Bon umożliwi zakup np. laptopa. Jego wartość 2500 zł.  

Od 1 stycznia 2026 r. zasiłek pogrzebowy w wysokości 7000 zł. Komentarz Polskiej Izby Branży Pogrzebowej

Od 1 stycznia 2026 r. zasiłek pogrzebowy w wysokości 7000 zł. Komentarz Polskiej Izby Branży Pogrzebowej. Na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowano nowy projekt nowelizacji zakładający zwiększenie zasiłku pogrzebowego.

Rząd: W szkołach oświadczenia rodziców zastąpią zaświadczenia. Drobna różnica dużym ułatwieniem dla wszystkich

Oświadczenia rodzice złożą z własnoręcznym podpisem przed wycieczką (jako opiekunowie uczniów). Dokument opatrzony będzie rygorem odpowiedzialności karnej. Dokument ten zastąpi zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego potwierdzające, że rodzice nie są przestępcami seksualnymi (taka okoliczność wyklucza możliwość sprawowania opieki nad dziećmi).

Nauczyciele alarmują: Dodatki procentowe do pensji samorządy zamieniają nam na dodatki stałe. Stracimy na inflacji

Taka sytuacja miała miejsce w Bochni - samorządowcy zamienili dodatki do pensji nauczycieli, które rosły procentowo wraz z podwyżkami na sztywno określone kwoty. W efekcie inflacja i podwyżki nie będą zwiększały wartości dodatków.

REKLAMA

Dostęp do bezpłatnych leków dla dzieci i seniorów. Kto będzie mógł wystawić receptę? [nowelizacja]

Dostęp do bezpłatnych leków dla dzieci i seniorów. Kto będzie mógł wystawić receptę? Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy zwiększającej dostępność do bezpłatnych leków dla osób do 18 roku życia i powyżej 65 roku życia.

Bon senioralny. Usługi dla seniorów od 75 roku życia. Do 12 grudnia 2024 r. trwają konsultacje ws. projektu ustawy

Bon senioralny. Usługi dla seniorów od 75 roku życia. Do 12 grudnia 2024 r. trwają konsultacje ws. projektu ustawy o bonie senioralnym. Ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2026 r. Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów ustalono na II kwartał 2025 r.

REKLAMA