Czy istnieje obowiązek udostępniania faktury jako informacji publicznej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (dalej: u.d.i.p.), każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną. Ta definicja budzi wiele wątpliwości, ponieważ ustawodawca nie zdefiniował jednocześnie pojęcia sprawy publicznej. Jedynie w art. 6 u.d.i.p. wskazano na przykładowe rodzaje informacji stanowiących informację publiczną. Do informacji tych należą również te, które, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 lit. a, dotyczą majątku jednostek samorządu terytorialnego. WSA w Olsztynie w wyroku z 13 sierpnia 2014 r. (sygn. akt II SAB/Ol 72/14) zauważył, że sposób podziału oraz sposób wydatkowania środków publicznych stanowią sprawę publiczną w rozumieniu u.d.i.p. Dlatego uznaje się, że, co do zasady, publiczny charakter mogą mieć dokumenty związane z wydatkowaniem środków publicznych, np. umowy, faktury, protokoły itd.

Polecamy produkt: Gazeta Samorządu i Administracji

Faktura jako nośnik informacji publicznej

Polska regulacja dostępu do informacji publicznej, w przeciwieństwie np. do regulacji odnoszących się do instytucji Unii Europejskiej, nie ogranicza pojęcia informacji publicznej wyłącznie do dokumentu. Jedynie w art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a u.d.i.p. pojawiło się odwołanie do pojęcia dokumentu urzędowego, ale ze względu na otwarty katalog rodzajów informacji publicznej zawarty w art. 6 u.d.i.p. uznaje się, że udostępnieniu podlegają również informacje zawarte na innych nośnikach niż dokument urzędowy.

Do dokumentów związanych z wydatkowaniem przez samorząd środków publicznych WSA w Opolu w wyroku z 31 marca 2014 r. (sygn. akt II SAB/Op 13/14) zaliczył faktury. Dokumenty tego rodzaju stanowią informację publiczną, nawet jeśli byłyby wyłącznie podstawą do dyspozycji wydatkowania środków publicznych. Faktury, choćby nie zostały wytworzone przez organ administracji publicznej zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej, to do tego organu bezpośrednio się odnoszą, bowiem stanowią podstawę do zmniejszenia jego aktywów, a zatem podlegają udostępnieniu w trybie art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. f u.d.i.p.

Udostępnieniu podlegają również informacje zawarte na innych nośnikach niż dokument urzędowy.

Wbrew niektórym orzeczeniom sądowym, wydaje się, że należy odróżnić informację publiczną od nośnika tej informacji. Przy wprowadzeniu takiego rozróżnienia faktura jest wyłącznie nośnikiem informacji, a pozwala stwierdzić, jaka kwota, na rzecz jakiego podmiotu oraz najczęściej na podstawie jakiej umowy została wydatkowana ze środków publicznych. Dlatego m.in. WSA w Gliwicach w wyroku z 1 grudnia 2009 r. (sygn. akt IV SA/Gl 700/09) przyjął, że faktura czy umowa nie podlegają udostępnieniu w trybie informacji publicznej, ponieważ nie stanowią dokumentu urzędowego. Wyrok ten nie dotyczył jednak kwestii wydatkowania środków publicznych, stąd zawarta w nim teza nie może być wykorzystana w analizie zakresu obowiązku organu co do udostępnienia faktur, których jest adresatem. Przyjmując szeroką definicję informacji publicznej, należy raczej przychylić się do stanowiska, że faktury – zarówno co do treści, jak i formy – podlegają udostępnieniu w trybie u.d.i.p.