REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Systemy dla sygnalistów w jednostkach samorządu terytorialnego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Paweł Bronisław Ludwiczak
Radca prawny, specjalizujący się w tematach związanych z obsługą prawną przedsiębiorców, prawem korporacyjnym, zamówieniami in house, publicznym transportem zbiorowym i Compliance.
Systemy dla sygnalistów w jednostkach samorządu terytorialnego
Systemy dla sygnalistów w jednostkach samorządu terytorialnego
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Systemy dla sygnalistów w jednostkach samorządu terytorialnego - pozostało niecałe 9 miesięcy. Dlaczego samorządy muszą wdrożyć systemy dla sygnalistów? Jakie według Dyrektywy o sygnalistach są minimalne obowiązki jednostek samorządów terytorialnego? Na co zwrócić uwagę przy wdrażaniu systemu Compliance?

Dlaczego samorządy muszą wdrożyć systemy dla sygnalistów?

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii, zwana potocznie dyrektywą o sygnalistach nakłada w art. 8 obowiązek ustanowienia kanałów i procedury na potrzeby dokonywania zgłoszeń wewnętrznych i podejmowania działań następczych, przez podmioty prawne w sektorze publicznym, a więc i jednostek samorządu terytorialnego. Odpowiednie przepisy krajowe powinny wejść w życie do dnia 17 grudnia 2021 r.

REKLAMA

Chciałbym zauważyć, że zgodnie z art. 8 ust 9 Państwa członkowskie mogą zwolnić z obowiązku, o którym mowa w ust. 1, gminy liczące mniej niż 10 000 mieszkańców lub zatrudniające mniej niż 50 pracowników. Nie wiadomo natomiast czy polski ustawodawca skorzysta z tej możliwości.

Czy niecałe 9 miesięcy to dużo czy mało?

W grudniu 2019 r., gdy Dyrektywa została opublikowana ostrzegałem, że to nie aż 2 lata a tylko 2 lata. W chwili obecnej już wiem, że nie wszystkie jednostki samorządu zdążą w ww. terminie wdrożyć prawidłowo lub w pełni systemy dla sygnalistów.

Jakie według Dyrektywy o sygnalistach są minimalne obowiązki jednostek samorządów terytorialnego?

Minimalne obowiązki to:

  1. zaprojektowanie, stworzenie i wdrożenie kanałów przyjmowania zgłoszeń – muszą one według Dyrektywy np. zapewniać poufność sygnalistom,
  2. zapewnienie odpowiedniej komunikacji, obejmującej m.in. spełnienie obowiązku informacyjnego i przekazywanie informacji zwrotnych sygnalistom,
  3. sporządzenie i wdrożenie procedur w sprawie podejmowania działań następczych oraz wyznaczenie właściwych i odpowiednio umocowanych ludzi/komórek organizacyjnych do przyjmowania zgłoszeń i podejmowania działań następczych,
  4. podejmowanie działań następczych z zachowaniem należytej staranności.

Trzeba pamiętać, że Dyrektywa o sygnalistach przewiduje tylko tzw. standard minimum zostawiając szereg kwestii do rozstrzygnięcia państwom członkowskim, np. będą one decydować o tym, czy podmioty prawne w sektorze prywatnym lub publicznym oraz właściwe organy są zobowiązane do przyjmowania anonimowych zgłoszeń na temat naruszeń i podejmowania w związku z nimi działań następczych lub czy w ogóle jeden z kanałów nie będzie musiał być anonimowy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Czego będzie wymagało wdrożenie systemów dla sygnalistów?

Wdrażanie systemów przyjmowanie zgłoszeń od sygnalistów i podejmowania działań następczych w jednostkach samorządu terytorialnego będzie bardzo podobne do wdrażania tych systemów w podmiotach prywatnych, tj.:

  1. będzie to wymagało zmiany kultury organizacyjnej w jednostkach samorządu terytorialnego. Przy czym kultura organizacyjna samorządów terytorialnych:
  1. różni się od Kultur organizacyjnych w podmiotach prywatnych,
  2. nie jest jednolita. Różni się w zależności od położenia w Polsce, wielkości samorządu terytorialnego itd.,
  3. z różnych powodów będzie bardzo trudna do zmiany,
  1. kluczowa będzie rola Prezydentów Miast/Burmistrzów/Wójtów, starostów i marszałków. Zgodnie z zasadą, że przykład idzie z góry, to od ich przykładu i Przywództwa zależy głównie sukces lub porażka,
  2. niezbędni będą niezależni, kompetentni i aktywni oficerowie Compliance. Przy czym muszą oni znać i rozumieć Kulturę organizacyjną jednostek samorządów terytorialnych,
  3. bardzo ważna będzie właściwa i stała komunikacja, w tym sukcesywne szkolenia. Szkolenia zwłaszcza w dużych samorządach będą wymagały czasu. Chciałbym też zwrócić uwagę, że bez transparentności wdrożenia nie ma szansy się udać,
  4. najsłabszym lub najmocniejszym elementem systemu są ludzie. Albo pracownicy uwierzą, że system Whistleblowingu jest bezpieczny i coś rzeczywiście zmienia na lepsze – co wymaga np. wprowadzenia zasady zera tolerancji dla naruszeń – albo pracownicy nie uwierzą. A wtedy wdrożenie zakończy się porażką.

Należy też wspomnieć, że warto w inteligentny sposób włączyć proces Radę Gminy/Miasta czy też sejmik województwa.

Na co zwrócić uwagę przy wdrażaniu systemu Compliance?

Według mnie należy zwrócić szczególną uwagę na następujące elementy:

  1. kulturę organizacyjną - wdrożenie systemu Compliance oznacza zmianę kultury organizacyjnej danego podmiotu (więcej w artykule „Compliance – przepis na sukces – piąty składnik – KULTURA ORGANIZACYJNA”),
  2. komunikację – to klucz do udanego wdrożenia i utrzymania systemu (więcej w artykule „Compliance – przepis na sukces – czwarty składnik – Komunikacja”)
  3. przywództwo – rola wójta, burmistrza, Prezydenta Miasta, starosty lub Marszałka Województwa przy wdrażaniu i utrzymaniu systemów Compliance jest kluczowa (więcej w artykule „Compliance: Przywództwo - rola i odpowiedzialność organu nadzoru i najwyższego kierownictwa”). Chciałbym tylko zwrócić uwagę, że nie dopuszczalne jest podejście – wszyscy muszą się zmienić ale mnie to nie dotyczy. Jeżeli najwyższe kierownictwo będzie lekceważyć lub łamać zasady to klęska jest pewna.
  4. pracowników – trzeba pamiętać, że najważniejsi są ludzie. Np. w whistleblowing`u nie chodzi o systemy i procedury. Chodzi o Sygnalistów. O to by ludzie mieli odwagę zgłosić nieprawidłowość i nie spotkały ich za to działania odwetowe. I oczywiście by sprawców spotkała kara niezależnie od zajmowanego stanowiska (więcej w artykule „Compliance: Pracownicy, w tym kierownictwo średniego i niższego szczebla – czyli najważniejsi są ludzie”).
  5. oficerów Compliance, ludzi przyjmujących zgłoszenia lub podejmujących działania następcze – właściwe osoby na tym stanowisku to klucz do sukcesu. Ostrzegam przed wybieraniem najtańszego usługodawcy lub zrzucaniem tego obowiązku na szeregowego pracownika bez zapewnienia mu wsparcia, zasobów, pozycji itd. (więcej w artykule „Compliance: Od czego zależy udane wdrożenie i utrzymanie systemów Compliance?”).

Czy da się opracować jeden uniwersalny dla JST model systemu dla sygnalistów?

Nie da się opracować jednego uniwersalnego i szczegółowego wzoru wdrażania systemów Compliance w jednostkach samorządu terytorialnego (więcej w artykule „Compliance w samorządzie terytorialnym - czy da się opracować jeden uniwersalny model systemu?”) ale zawsze należy zwracać uwagę na te pięć powyższych elementów

Błędy we wdrożeniu systemu Compliance

Ostrzegam przed kupnem gotowej dokumentacji, a następnie odłożeniem jej na półkę i tym podobne „oszczędności”. Pozorne wdrożenie systemu dla sygnalistów lub błędy w jego wdrożeniu wcześniej lub później na pewno się zemszczą.

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
PPP rośnie w siłę. Podsumowanie X Forum Liderów PPP

„Przyszłość PPP w Polsce” była tematem przewodnim jubileuszowej, dziesiątej edycji Forum Liderów PPP, która odbyła się 16 czerwca 2025 roku w Warszawie. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele administracji rządowej i samorządowej, parlamentarzyści, eksperci, instytucje finansujące, partnerzy prywatni oraz promotorzy projektów realizowanych w formule partnerstwa publiczno-prywatnego. Wśród gości znaleźli się m.in. wicemarszałek Senatu Maciej Żywno, senatorowie Joanna Sekuła i Adam Szejnfeld, a także praktycy rynku PPP z Polski i Europy.

Nowy wariant Covid-19 o nazwie Nimbus. Jakie objawy?

Nowy wariant koronawirusa Covid-19, nazwany Nimbus, zaczyna się rozprzestrzeniać – podaje amerykańskie Centrum Prewencji i Kontroli Chorób (CDC). Zakażenia tym szczepem odnotowano już w Azji, Stanach Zjednoczonych oraz Europie. Nimbus objawia się przede wszystkim silnym bólem gardła, jednak nie jest groźniejszy niż wcześniejsze warianty Omikrona.

Zwolnienia lekarskie pod lupą. ZUS i pracodawcy skontrolowali tysiące pracowników

W pierwszym kwartale 2025 roku pracownicy ZUS z Pomorza przeprowadzili ponad 2,5 tysiąca kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich. Co dziesiąta kontrola zakończyła się odebraniem prawa do zasiłku. Okazuje się jednak, że nie tylko ZUS miał prawo do takich działań – również pracodawcy weryfikowali, czy zwolnienia były wykorzystywane zgodnie z przepisami.

Odpowiedzialność trenera personalnego za kontuzje

Branża fitness dynamicznie się rozwija. Coraz więcej osób uzyskuje kwalifikacje trenera personalnego lub instruktora fitness i podejmuje się trenowania podopiecznych w ramach współpracy z siłownią, czy klubem fitness, albo działając na własną rękę. W toku takich treningów zdarzają się jednak kontuzje.

REKLAMA

Strefa czystego transportu (STC) w Krakowie od 1 stycznia 2026 r.

W głosowaniu przeprowadzonym w nocy ze środy (11.06.) na czwartek (12.06.), Rada Miasta Krakowa większością głosów zdecydowała, że SCT zacznie obowiązywać od stycznia 2026 r. i obejmie obszar do granic IV obwodnicy. Oznacza to, że nowymi przepisami objęta zostanie niemal cała powierzchnia miasta – z wyłączeniem jego obrzeży, w tym m.in. Wzgórz Krzesławickich i Swoszowic.

Konkurs MEN: Bezpłatne studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym /zgłoszenia do 10 lipca 2025/

Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło konkurs na studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym dla obecnych i przyszłych nauczycieli. Na realizację projektów przeznaczono niemal 50 mln zł.

Patologie publicznej służby zdrowia. OZPSP: Pieniądze ze składki zdrowotnej nie idą na leczenie, ale na zyski dla prywatnych firm; lekarz na kontrakcie to prywatna działalność prowadzona na szpitalnym sprzęcie

W ochronie zdrowia państwo nie istnieje; publiczny system to maszynka do zarabiania pieniędzy - powiedział w wywiadzie dla PAP Mariusz Trojanowski z Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych (OZPSP). Pieniądze ze składki zdrowotnej nie idą na leczenie, ale na zyski dla prywatnych podmiotów - podkreślił.

Wysokość opłat za krew i jej składniki w 2026 r. [PROJEKT RESORTU ZDROWIA z 3 czerwca 2025 r.]

6 czerwca 2025 r. do uzgodnień i konsultacji publicznych trafił projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie określenia wysokości opłat za krew i jej składniki w 2026 r. Resort zdrowia ma czas na określenie tych opłat do 30 czerwca 2025 r.

REKLAMA

Tańsze leki dzięki importowi równoległemu? Konieczne są zmiany legislacyjne w obszarze importu równoległego. Apel do resortu zdrowia

Trwają prace nad nowelizacją ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz niektórych innych ustaw. Stowarzyszenie reprezentujące importerów równoległych leków apeluje o uproszczenie procedur i likwidację barier administracyjnych, które dziś blokują ten segment rynku.

Ponad 500 pociągów PKP Intercity na dobę w nowym rozkładzie jazdy na lato

15 czerwca wchodzi w życie letni rozkład jazdy PKP Intercity. Wiceminister infrastruktury Piotr Malepszak zapowiedział, że planowanych jest ponad 500 pociągów na dobę.

REKLAMA