Finanse

Pojęcie wolnych środków budżetowych jednostki sektora finansów publicznych określa nowelizacja ustawy o finansach publicznych z 16 grudnia 2010 r. Do dnia wejścia w życie nowelizacji wolne środki nie posiadały bowiem ustawowej definicji.

Zasadę pierwszeństwa niektórych wydatków publicznoprawnych określa ustawa o finansach publicznych. Nieprawidłowe realizowanie obowiązku wynikającego z tej zasady powoduje naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Sprawozdanie Rb-28S – miesięczne/roczne sprawozdanie z wykonania planu wydatków budżetowych JST przedstawia pełną szczegółowość poniesionych wydatków przez JST, z uwzględnieniem upływu czasu, za jaki jest sporządzane.

Sprawozdanie Rb-27S obrazuje źródła dochodów jednostki oraz ich realizację za określony czas. Głównym celem sprawozdania Rb-27S jest dostarczenie informacji o zachodzących w jednostce procesach gromadzenia środków publicznych oraz zakresie ich wydatkowania na realizację ustawowo przypisanych zadań. Na co należy zatem zwrócić szczególną uwagę przy sporządzaniu sprawozdania Rb-27S, by nie popełnić błędu?

Instytucja absolutorium dla zarządów jednostek samorządu terytorialnego służy kontroli wykonywania budżetu przez organ wykonawczy jednostek samorządu terytorialnego. Kontrola ta dokonywana jest corocznie przez organy stanowiące tych jednostek. Obowiązujące przepisy umożliwiają wyodrębnienie czterech etapów procedury absolutoryjnej.

Sprawozdanie z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego jest jednym z dokumentów stanowiących podstawę podjęcia przez radę uchwały w sprawie udzielenia bądź nieudzielenia absolutorium dla zarządu. Należy pamiętać, że termin złożenia przez zarząd sprawozdania z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego do organu stanowiącego tej jednostki i regionalnej izby obrachunkowej upływa 31 marca 2013 r.

Zmiany wprowadzone nowelizacją rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont objęły również ewidencjonowanie przychodów jednostek budżetowych na kontach zespołu 7.

Konta zespołu 8 służą do ewidencji funduszy, wyniku finansowego, dotacji z budżetu, rezerw i rozliczeń międzyokresowych przychodów. Ewidencja przychodów i kosztów na kontach zespołu 8 jest jednak odmienna od dotychczasowych rozwiązań.

Nowelizacja rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont wprowadziła szereg zmian w zakresie kont zespołu 9. Wśród nich możemy wyróżnić m.in. dodanie trzech nowych kont zespołu 9.

Plan kont jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych musi uwzględniać wykaz kont określonych w rozporządzeniu w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont z 5 lipca 2010 r., a także w rozporządzeniu zmieniającym z 19 stycznia 2012 r. Brak jednolitego rozporządzenia w tym zakresie może skutkować zastosowaniem błędnego nazewnictwa. Poniższy plan kont jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych uwzględniający oba akty prawne z pewnością pomoże tego uniknąć.

Dotacje dla gmin to podlegające szczególnym zasadom rozliczania środki z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz z państwowych funduszy celowych przeznaczone na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań publicznych.

Sposób, a także czas przechowywania ksiąg rachunkowych i dokumentów księgowych określają przepisy ustawy o rachunkowości.

Dowód księgowy to dokument stwierdzający dokonanie danej operacji gospodarczej np. przez jednostkę samorządu terytorialnego. Szczegółowe przepisy regulujące kwestię dowodów księgowych zawiera ustawa o rachunkowości.

Konta ksiąg pomocniczych zawierają zapisy będące uszczegółowieniem i uzupełnieniem zapisów kont księgi głównej. Prowadzi się je w ujęciu systematycznym jako wyodrębniony system ksiąg, kartotek (zbiorów kont), komputerowych zbiorów danych, uzgodniony z saldami i zapisami na kontach księgi głównej.

Wieloletnia prognoza finansowa jednostek samorządu terytorialnego powinna być realistyczna. Oznacza to, iż powinna uwzględniać zdarzenia, które mają lub mogą mieć wpływ na gospodarkę finansową w perspektywie czasu wykraczającej poza bieżący rok budżetowy.

Postępowanie zabezpieczające ma na celu zabezpieczenie należności pieniężnej, jeżeli brak zabezpieczenia mógłby organowi utrudnić lub udaremnić egzekucję.

Możliwość wystawiania faktur uproszczonych oraz przesłanki warunkujące korzystanie z tej możliwości określa rozporządzenie fakturowe.

Budżet zadaniowy jest planem finansowym danej jednostki opracowywanym przez zarząd jednostki samorządu terytorialnego. W tworzeniu budżetu zadaniowego aktywny udział biorą również współpracownicy urzędu.

Katalog danych jakie powinna zawierać faktura zawierają znowelizowane przepisy rozporządzenia fakturowego. Część danych obligatoryjnie umieszczanych na fakturze pozostała niezmieniona.

Kontrola skarbowa wykonywana jest przez organy kontroli skarbowej między innymi w celu ochrony interesów i praw majątkowych Skarbu Państwa.

Ustalenie wartości zamówienia ma istotne znaczenie dla zapewnienia prawidłowości postępowania w sprawie udzielenia zamówienia publicznego. W następstwie ustalenia wartości zamówienia następuje określenie wymagań ustawowych Prawa zamówień publicznych, które będą miały zastosowanie w przygotowywanym postępowaniu.

Naruszenie zasad określonych w postępowaniu egzekucyjnym stanowi podstawę do skorzystania z przewidzianych ustawą środków zaskarżenia w administracji.

Budżet zadaniowy jest planem finansowym danej jednostki sektora finansów publicznych, przygotowanym w formie zbioru zadań budżetowych przeznaczonych do wykonania w określonym przedziale czasowym.

Środki egzekucyjne stosowane w postępowaniu egzekucyjnym w administracji dotyczącym należności pieniężnych zostały określone w ustawie z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Społeczne Zamówienia Publiczne (SOZP) to narzędzie, za pomocą którego organy administracji publicznej mają możliwość wpływać na rynek i promować wśród firm rozwijanie społecznie odpowiedzialnego zarządzania.

Audyt wewnętrzny w jednostkach sektora finansów publicznych podlega samoocenie. Wymóg prowadzenia samooceny audytu wewnętrznego został przewidziany w Międzynarodowych Standardach Profesjonalnej Praktyki Audytu Wewnętrznego, Instytutu Audytorów Wewnętrznych.

Znajomość praw podatnika ułatwia wywiązywanie się z zobowiązań podatkowych oraz dostarcza informacji czego podatnik może oczekiwać i domagać się ze strony organu podatkowego. Poniżej znajduje się opis podstawowych praw podatnika.

Standardy kontroli zarządczej stanowią uporządkowany zbiór wskazówek, które powinny zostać wykorzystane do tworzenia, oceny i doskonalenia systemów kontroli zarządczej. Należy jednak pamiętać, że mają być one jedynie podstawą do tworzenia lub opisywania bardziej szczegółowych rozwiązań i dokumentów, które poszczególne jednostki sektora finansów publicznych, jednostki samorządu terytorialnego lub ministrowie kierujący działami administracji rządowej opracują adekwatnie do własnych potrzeb.

Przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego, społecznicy oraz mieszkańcy coraz częściej decydują się na skorzystanie z budżetu partycypacyjnego. Nie jest on jednak narzędziem prostym do wykorzystania. Może natomiast stanowić jeden ze sposobów na odwrócenie negatywnych trendów odnośnie zaufania do instytucji publicznych czy bierności obywatelskiej na poziomie lokalnym.

Zasady postępowania oraz środki przymusu, jakie mogą być stosowane przez administracyjne organy egzekucyjne w celu doprowadzenia do wykonania przez zobowiązanych ich obowiązków, uregulowane zostały w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Klasyfikacja budżetowa stanowi systematyzację środków publicznych oraz wydatków i rozchodów publicznych. Klasyfikacja budżetowa ma powszechne zastosowanie we wszystkich jednostkach sektora finansów publicznych, w tym w budżecie państwa oraz budżetach jednostek samorządu terytorialnego na każdym etapie gospodarowania.

Dochody budżetowe to należne lub faktyczne wpływy środków pieniężnych do budżetów pobierane przez organy finansowe lub przez jednostki budżetowe. Obok dochodów występują przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek sektora finansów publicznych.

Jednostki samorządu terytorialnego ponownie zostały zobowiązane do dostosowania uchwał w sprawie wieloletniej prognozy finansowej lub ich zmian. Nowe wymogi wynikają z obowiązującego od 1 lutego 2013 r. rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wieloletniej prognozy finansowej.

Plan finansowy wytycza jednostkom sektora finansów publicznych możliwości wydatkowania przyznanych środków. Definiując możliwości wydatkowe określa również źródła dochodów tworzących sferę dochodową jednostki sektora finansów publicznych. Wpływa zatem na realizację przyjętej polityki finansowej w jednostce. Należy jednak pamiętać, że opracowanie planu finansowego wymaga ścisłego przestrzegania określonych ustawowo etapów i wyznaczonych terminów

Wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego mogą być dokonywane przy użyciu służbowych kart płatniczych. Korzystanie z tej formy rozliczeń bezgotówkowych, wymaga jednak określenia przez zarząd szczegółowych zasad, sposobu oraz trybu przyznawania i korzystania ze służbowych kart płatniczych.

Umowy zawierają czasem postanowienia o karach umownych. Wprowadzenie kar do umowy ma na celu zmotywowanie kontrahenta do starannego wykonania zobowiązania. Gminy, korzystając z kar umownych, mogą zabezpieczyć swoje interesy.

Według Ministerstwa Finansów budynek, w którym prowadzona jest działalność rolnicza, można uznać za budynek służący działalności rolniczej. Tym samym podlega on zwolnieniu z podatku od nieruchomości.

Jeśli gmina buduje drogę publiczną (gminną), działa w charakterze organu władzy publicznej, niezależnie od tego, że celem budowanej drogi może być zapewnienie dojazdu do działek, które mają być przedmiotem sprzedaży podlegającej opodatkowaniu VAT.

Przedsiębiorcy będą mieli 30 dni na uregulowanie zobowiązań wobec samorządów. Po tym terminie wierzycielowi będą przysługiwały odsetki. Wyjątek przewidziano jedynie dla placówek zdrowotnych.

Planowane zmiany w zakresie uznania VAT za wydatek kwalifikowany w projektach unijnych będą niekorzystne dla samorządów. Wyjściem z tej sytuacji może być uznanie jednostek samorządowych w szerszym niż dotychczas zakresie za podatników VAT, a tym samym umożliwienie im odliczania tego podatku. Pozwalają na to przepisy unijne.

Jak zaewidencjonować wpływ w 2012 r. odszkodowania od ubezpieczyciela za uszkodzenie słupa oświetleniowego na skutek dewastacji, które wpłynęło na konto wydzielonego rachunku dochodów szkoły? W uchwale znajduje się zapis o możliwości przyjęcia odszkodowania. Czy należy użyć zapisu: Wn 132 i Ma 770 czy Wn 132 i Ma 760? Są różne interpretacje w tym zakresie.

W jaki sposób jednostka może „skorygować” trzynastkę wypłaconą pracownikowi w zawyżonej wysokości? Wyższa kwota wynikała z błędu w naliczeniu. Czy możemy dochodzić od pracownika zwrotu różnicy?

Jednostka budżetowa opracowuje nową kompleksową instrukcję gospodarowania środkami trwałymi przy wykorzystaniu wzorów takich instrukcji zamieszczonych w Internecie. W niektórych z tych instrukcji jest zawarty zapis, że arkusze spisu z natury są drukami ścisłego zarachowania, a w innych – że są drukami objętymi kontrolą zużycia. Czym różnią się te rozwiązania i jak prawidłowo powinna być zorganizowana ewidencja i kontrola ilości arkuszy spisu z natury?

Czy burmistrz miasta jako kierownik jednostki samorządu terytorialnego może ponieść odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych z tytułu wykazania w zbiorczym sprawozdaniu budżetowym Rb-27ZZ danych, które są niezgodne z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej podległej jednostki budżetowej? Sprawozdanie zbiorcze Rb-27ZZ zostało sporządzone na podstawie jednostkowego sprawozdania Rb-27ZZ otrzymanego z podległej jednostki organizacyjnej. Wykazane w sprawozdaniu zbiorczym Rb-27ZZ kwoty dotyczące wysokości pobranych dochodów na rzecz budżetu państwa zostały przeniesione ze sprawozdania jednostkowego i jak się później okazało, były nieprawidłowe. Sprawozdanie zbiorcze z nieprawidłowymi danymi podpisane zostało jednak przez burmistrza miasta.

W jednostce budżetowej do umarzania majątku trwałego stosuje się stawki określone przez burmistrza miasta. Teraz, pod koniec roku otrzymaliśmy nowe zarządzenie burmistrza zmieniające dotychczas stosowane stawki amortyzacyjne. Zarządzenie to wchodzi w życie od 1 stycznia 2013 r. Czy można na tej podstawie zmienić stawki amortyzacyjne środków trwałych, które były wcześniej umarzane za pomocą innych stawek, czy też powinny one być stosowane tylko do nowych środków trwałych? Jeśli należy zmienić stawki środkom wcześniej użytkowanym, to czy należy skorygować wstecz dokonane już odpisy umorzeniowe?

W jaki sposób dokonać prawidłowej likwidacji przestarzałego sprzętu komputerowego? Samorządowa jednostka budżetowa ma na stanie kilka ponaddziesięcioletnich zestawów komputerowych, które są już popsute i zajmują miejsce w magazynie lub jeszcze działają, lecz kwalifikują się do wymiany na nowsze. Czy w sprawie zagospodarowania tych komputerów jednostka powinna uzyskać jakąś opinię serwisu komputerowego, a jeśli tak, to czy może ją wydać każdy serwis?

Kto jest odpowiedzialny za wpisywanie poszczególnych danych do arkuszy spisu z natury i czy brakujące dane można uzupełniać, np. czy pracownik księgowości wyceniający arkusze może dopisać brakujące numery inwentarzowe przy środkach trwałych? A co z poprawkami – czy na przykład przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej albo pracownik komórki księgowości wyceniający spisy mogą dokonywać poprawek na temat ilości stwierdzonych składników majątkowych? Poza tym, czy jeśli na arkuszu jest podpis osoby materialnie odpowiedzialnej, to należy przyjąć, że zgadza się ona z wynikiem spisu, czy też potrzebne jest do tego osobne oświadczenie?

W praktyce nadal wątpliwości budzi brak spójności zapisów rozporządzenia Ministra Finansów z 28 grudnia 2011 r. w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego z § 10 ust. 1 załącznika nr 9 do rozporządzenia Ministra Finansów z 4 marca 2010 r. w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych. Jak zatem wykazywać dane uzupełniające w sprawozdaniu Rb-Z?

Kierownik wydziału merytorycznego nie zgadza się z odmową podpisania przez głównego księgowego faktury za roboty budowlane, ponieważ uważa, że dokument został prawidłowo opisany pod względem merytorycznym przez jego pracownika i nie wymaga już żadnych uzupełnień. Jak można odwołać się od decyzji głównego księgowego?

Ministerstwo Finansów wypowiedziało się w sprawie niekorzystnego dla samorządów opodatkowania VAT wspólnych inwestycji. Jednocześnie resort zapowiedział, że być może nastąpią zmiany w tym zakresie.

Wolne środki budżetowe jednostki sektora finansów publicznych

Wydatki publicznoprawne- zasada pierwszeństwa

Sprawozdanie Rb-28S z wykonania planu wydatków budżetowych JST

Sprawozdanie Rb-27S – zasady sporządzania

Absolutorium dla zarządów jednostek samorządu terytorialnego

Sprawozdanie z wykonania budżetu jednostek samorządu terytorialnego

Konta zespołu 7 – nowe szczególne zasady ewidencji przychodów i kosztów

Konta zespołu 8 zgodne z nowym rozporządzeniem

Konta zespołu 9 po zmianach

Plan kont jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych

Dotacje dla gmin - celowe, przedmiotowe i podmiotowe

Przechowywanie ksiąg rachunkowych i dokumentów księgowych

Dowód księgowy - podstawa zapisów w księgach rachunkwoych

Konta ksiąg pomocniczych – uzupełnieniem kont księgi głównej

Wieloletnia prognoza finansowa - instrument planowania finansowego jst

Postępowanie zabezpieczające w egzekucji

Faktury VAT - uproszczone

Budżet zadaniowy - etapy opracowania

Faktura – jakie dane należy podać?

Kontrola skarbowa - formy realizacji

Ustalenie wartości zamówienia publicznego

Środki zaskarżenia w administracji

Budżet zadaniowy jednostek samorządu terytorialnego

Środki egzekucyjne w administracji

Społeczne Zamówienia Publiczne

Audyt wewnętrzny w jednostkach sektora finansów publicznych - samoocena

ABC podatków – uprawnienia podatnika

Standardy kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych

Budżet partycypacyjny - czyli jak efektywnie gospodarować pieniędzmi?

Egzekucja administracyjna – zasady ogólne

Klasyfikacja budżetowa - systematyzacja środków publicznych zgodna z ustawą

Dochody i przychody sektora finansów publicznych – pojęcie i specyfika

Nowa Wieloletnia Prognoza Finansowa na 2013 r.!

Plan finansowy jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych

Karty płatnicze - korzystne czy niekorzystne formy rozliczeń bezgotówkowych?

Kary umowne skutecznym zabezpieczeniem

Zapis w ewidencji decyduje o wymiarze podatku od nieruchomości

Trudności z odzyskaniem VAT od wydatków na budowę dróg

Samorządy szybciej odzyskają należności

Możliwość odliczania VAT przez samorządy

Ewidencja odszkodowania od ubezpieczyciela

Zwrot zawyżonej wysokości trzynastki

Ewidencja i kontrola zużycia arkuszy spisu z natury

Odpowiedzialność za wykazanie w zbiorczym sprawozdaniu danych niezgodnych z ewidencją księgową

Zmiana stawek amortyzacyjnych określonych przez zarząd jednostki samorządu terytorialnego

Likwidacja sprzętu komputerowego samorządowych jednostek organizacyjnych

Wpisy do arkuszy spisowych i znaczenie podpisów składanych na nich przez osoby odpowiedzialne

Kontrowersje wokół wykazywania danych uzupełniających w sprawozdaniu Rb-Z

Odmowa podpisania dokumentu przez głównego księgowego

Opodatkowanie wspólnych inwestycji samorządowych