Zdrowie

W Polsce problem niepłodności dotyka od 1 mln nawet do 1,5 mln par, czyli ok. 20% społeczeństwa w wieku rozrodczym. W diagnostyce męskiej niepłodności kluczowe znaczenie ma seminogram, czyli badanie nasienia. Od stycznia 2024 r. Narodowy Fundusz Zdrowia zwiększył finansowanie tego badania.

Od 15 grudnia 2023 r. nie funkcjonuje już Teleplatforma Pierwszego Kontaktu. TPK pozwalała pacjentowi uzyskać teleporadę, e-skierowanie czy e-receptę. Jak teraz można się kontaktować? 

Początek roku to dobry moment na zrobienie kompletu badań profilaktycznych. Pomoże w tym przygotowany przez NFZ kalendarz, który wygeneruje listę badań dopasowanych do płci i wieku. 

Naukowcy z Uniwersytetu w Sztokholmie obalają mit, że poranne drzemki po obudzeniu szkodzą naszemu zdrowiu. Wręcz przeciwnie, przesuwanie budzika i krótkie drzemki mogą przyczynić się do łagodniejszego przebudzenia i zwiększenia klarowności umysłu zaraz po wyjściu z łóżka.

Nawet po latach nadużywania alkoholu można poprawiać kondycję mózgu, jeśli tylko nastąpi nieprzerwana abstynencja. Oczywiście wiele zależy także od chorób współistniejących i innych nałogów, a także stopnia nadużywania alkoholu w przeszłości. 

Nieprzerwana abstynencja prowadzi do poprawy kondycji mózgu u osób, które wcześniej nadużywały alkoholu – udowodnili naukowcy z Uniwersytetu Stanforda. Badacze zaobserwowali zwiększenie grubości kory mózgowej w wielu obszarach. Proces „gojenia się” mózgu ograniczają niektóre choroby współistniejące, a także inne nałogi. Znaczenie ma też stopień nadużywania alkoholu w przeszłości.

W ramach cyklicznego programu Środy z Profilaktyką, NFZ przypomina o prawidłowym odżywianiu w sezonie zimowym. Co jeść, aby zadbać o odporność?

Od 6 grudnia 2023 r. wszystkie osoby powyżej 12 r.ż. będą mogły zaszczepić się szczepionką Nuvaxovid firmy Novavax zmodyfikowaną na podwariant koronawirusa XBB.1.5. Skierowanie na szczepienie będzie wystawione automatycznie przez system w nocy z 5 na 6 grudnia. 

Wady i choroby oczu dotykają coraz więcej osób. Przyczynia się do tego również nadmierna ekspozycja na ekrany oraz brak profilaktyki. Kiedy umówić się na badanie wzroku z optometrystą, a kiedy konieczna jest wizyta u lekarza okulisty wyjaśnia ekspert.

Obecna aura i prognozy pogody coraz bardziej przypominają, że już za chwilę nadejdzie zima. Niskie temperatury będą towarzyszyć nam przez kilka najbliższych miesięcy i na pewno nieraz porządnie zmarzniemy. Warto poznać sprawdzone sposoby na rozgrzanie organizmu. 

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotował i 27 listopada 2023 r. opublikował projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych. Projekt ten zawiera znak graficzny "Zawiera owady jadalne", który trzeba będzie umieszczać na opakowaniach z żywnością. Aktualnie trwają uzgodnienia międzyresortowe, konsultacje publiczne i opiniowanie tego projektu.

Ministerstwo Zdrowia w listopadzie przypomina panom o badaniach profilaktycznych, zwłaszcza w kierunku raka prostaty, który jest najczęstszym nowotworem złośliwym u mężczyzn. Ale wczesna diagnoza to 90% szans na wyleczenie.

Co ze szczepieniami przeciw COVID-19 w sezonie 2023/2024? Trzem grupom zaleca się przyjęcie szczepionki. 

Osoby samotne chcą poczucia przynależności, szukają więc relacji wśród osób fikcyjnych lub influencerów z internetu. Często zaciera się u nich granica między postrzeganiem prawdziwych znajomych a ulubionych postaci fikcyjnych. 

Rośnie zachorowalność na raka jelita grubego, choroba ta jest trzecią przyczyną zgonów wśród wszystkich nowotworów u obu płci. Jak uchronić się przed tym nowotworem? Jak wygląda jego leczenie w Polsce? 

Sztuczna inteligencja to gigantyczna baza danych, a z takim zasobem można nawet z 90-proc. dokładnością wychwytywać zmiany genetyczne mogące prowadzić do chorób rzadkich. Czy wreszcie pojawi się szansa na wykrywanie chorób na etapie jeszcze przed objawami?

Pandemia Covid-19 negatywnie wpłynęła na funkcjonowanie mózgów osób po 50. roku życia, niezależnie od tego, czy były zarażone wirusem czy nie. Tak wyniki z badań brytyjskich naukowców. 

Profilaktyka to podstawa. Ministerstwo Zdrowia przypomniało, że od 1 listopada bez skierowania bezpłatne badania mammograficzne będą mogły wykonać pacjentki w wieku 45-74, a bezpłatne badania cytologiczne będą przysługiwać kobietom w wieku od 25 do 64 lat.

Nowe kompetencje lekarza rodzinnego dotyczą prawa do wystawiania skierowań na tomografię oraz badanie immunoglobulin E. Lekarze rodzinni mogą też zająć się stanami przedcukrzycowymi, nadczynnością tarczycy i przewlekłymi chorobami nerek (opieka koordynowana). 

Niepłodność i jej genetyczne przyczyny stanowią istotny problem zdrowia publicznego. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), niepłodność dotyka około 17,5% dorosłych na całym świecie[1]. W Polsce z tą przeciwnością mierzy się około miliona par[2]. Jednym z istotnych czynników, które mogą przyczyniać się do problemów z zajściem w ciążę lub jej utrzymaniem, są uwarunkowania genetyczne. Poznanie i zrozumienie dziedzicznych podstaw niepłodności stanowi kluczowy krok w kierunku leczenia oraz wsparcia osób, które się z nią zmagają. Badania genetyczne pozwalają dokładnie określić problem i w efekcie dają możliwość podjęcia skutecznych działań mających na celu zwiększenie szans na zajście w ciążę i jej utrzymanie. 

W ramach państwowej opieki medycznej (finansowanej z NFZ) mamy prawo zarówno do leczenia się w przychodniach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), czy szpitalach ale także w poradniach tzw. ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS) – czyli, jak to się potocznie mówi „u lekarza specjalisty". Kiedy potrzebne jest skierowanie do specjalisty? 

Rośnie liczba chorych na HIV w Polsce. W tym momencie jest około 18 tys. nosicieli wirusa HIV. W ciągu ostatnich lat liczba zarażonych zwiększyła się o ponad 80 proc. 

ChatGPT jako obiektywny i pozbawiony uprzedzeń lekarz pierwszego kontaktu? Badacze sprawdzili, jak model językowy ocenia zalecane podejście terapeutyczne w przypadku różnych przebiegów depresji. Jakie są wnioski z badania?

W tym sezonie przeciwko grypie zaszczepiło się znacznie mniej osób niż w poprzednich latach. Polaków wciąż zniechęca długa droga do uzyskania szczepionki. System jest stale usprawniany, ale eksperci apelują o kolejne zmiany i jak najszersze włączenie w cały proces szczepień farmaceutów, pielęgniarek i położnych. Najważniejsza wciąż jednak pozostaje edukacja pacjentów.

Codzienne picie herbaty, zwłaszcza ciemnej tj. herbaty podwójnie fermentowanej, korzystnie wpływa na metabolizm glukozy i w ten sposób może obniżać ryzyko stanu przedcukrzycowego oraz cukrzycy typu 2 – wynika z badania naukowców z Australii i Chin.

Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny otrzymali w 2023 roku Katalin Karikó i Drew Weissman "za odkrycia dotyczące modyfikacji zasad nukleozydowych, które umożliwiły opracowanie skutecznych szczepionek mRNA przeciwko COVID -19". Nagrodą Nobla, wynoszącą 11 mln koron szwedzkich (ok. 4,41 mln zł), laureaci podzielą się po połowie.