śmieci, Gospodarka odpadami

W dniu 24 lipca 2019 r. Prezydent podpisał ustawę z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw. Zmiany w przepisach dotyczących sprawozdawczości i ewidencji odpadów wchodzą w życie 1 stycznia 2020 r. Z kolei z dniem 1 stycznia 2021 r. wejdą w życie przepisy umożliwiające przekazywanie i gromadzenie dokumentów potwierdzających zbieranie, odzysk i recykling odpadów produktowych.

Zmiany, które przewiduje nowelizacja przepisów o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, oznaczają tak naprawdę zastosowanie odpowiedzialności zbiorowej wobec mieszkańców nieruchomości. Może bowiem zdarzyć się tak, że kilku z nich nie będzie segregować odpadów, notorycznie umieszczając w pojemnikach na odpady zmieszane odpady, które powinny być gromadzone selektywnie w pojemnikach na papier, metale i tworzywa sztuczne, szkło oraz odpady ulegające biodegradacji.

Ustawodawca dokonując nowelizacji szeregu ustaw w związku z zapewnieniem stosowania tzw. ogólne rozporządzenie o ochronie danych (RODO) dokonał także nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Jedną z sztandarowych zmian przewidzianych w projekcie ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw[1] jest wyeliminowanie tzw. zamówień kompleksowych na odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych. Wejście w życie planowanej zmiany wymusi na gminach, które dotychczas udzielały zamówienia łącznego, dostosowanie praktyk zamówieniowych, jak również zmierzenia się z problemami swoistymi dla zamówień obejmujących wyłącznie odbiór albo zagospodarowanie odpadów komunalnych. Niezbędne będzie m.in. podjęcie działań odpowiednio koordynujących realizację zamówienia na odbiór odpadów komunalnych oraz ich zagospodarowanie, jak również właściwe rozlokowanie obowiązków i odpowiedzialności kontraktowej pomiędzy poszczególnymi uczestnikami gminnego rynku gospodarki odpadami.

Skrócenie okresu magazynowania odpadów, obowiązek wizyjnego systemu kontroli miejsc magazynowania lub składowania odpadów, zmiana zasad wydawania zezwoleń na prowadzenie działalności związanej z odbieraniem i gospodarowaniem odpadami - to najważniejsze zmiany, jakie wprowadza uchwalona 20 lipca 2018 r. nowelizacja ustawy o odpadach.

Sejm przyjął pakiet odpadowy. Obowiązkowy monitoring na wysypiskach, kaucja dla firm zajmujących się gospodarką odpadową to tylko niektóre zmiany.

W dniu 7 czerwca 2018 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw, autorstwa Ministra Środowiska 1. Jak uzasadnia resort, proponowane zmiany stanowić mają realizację postulatów samorządów województw o rozwiązanie problemu porzucania odpadów w miejscach na ten cel nieprzeznaczonych, jak również w miejscach, w których zakończono działalność w zakresie gospodarki odpadami niezgodnie z obowiązującymi przepisami. Problemem wymagającym uregulowania są także nasilające się w ostatnim czasie zjawiska pożarów nagromadzonych odpadów. Z oceny skutków regulacji wynika, że projektowane zmiany dotknąć mogą ponad 15 tysięcy podmiotów prowadzących działalność w zakresie przetwarzania i zbierania odpadów (źródło danych: Centralnym System Odpadowy, stan na rok 2016).

Zmiany w Ustawie o odpadach mają pomóc samorządom w eliminowaniu uciążliwych zapachów, generowanych przez zakłady przemysłowe czy punkty zagospodarowania odpadów.

Nowa ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi zacznie obowiązywać już od 1 stycznia 2018 r. Co się zmieni?

Projekt ustawy o zmianie ustawy o odpadach przyjęty przez rząd. Ewidencja odpadów za pośrednictwem BDO już niedługo.

Inspektor środowiska otrzyma nowe narzędzie do pracy. BDO, czyli elektroniczna baza danych o produktach i opakowaniach oraz gospodarki odpadami rusza 1 stycznia 2019 r.

Kontrole RIO dotyczą przetargów na odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych. Czy gminy działają zgodnie z przepisami?

Rozporządzenie ministra środowiska z 29 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów wchodzi w życie już 1 lipca 2017 r. Gminy mają liczne problemy interpretacyjne. Nie wiadomo chociażby co robić jak jedna gmina zawarła kilka umów z firmami wywozowymi.

To gmina ma pełną swobodę przy określaniu zróżnicowanych stawek opłat za gospodarowanie odpadami. Podkreślić należy, że rada gminy może ale nie musi różnicować stawek opłat za gospodarowanie odpadami - takie stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny

Uchwały, dotyczące opłat za gospodarowania odpadami komunalnymi podjęte przed dniem 1 lutego 2015 r. stracą moc 31 lipca 2016 r. RIO w Lublinie przypomina o konieczności pojęcia odpowiednich uchwał.

Czy możliwe jest wprowadzenie zwolnienia z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla rodzin wielodzietnych? W jaki sposób zrobić to zgodnie z prawem?

Rok po pełnym wprowadzeniu ustawy śmieciowej resort środowiska jest zadowolony z efektów. Przekazanie gospodarowania odpadami komunalnymi do samorządów nastąpiło w całym kraju 1 lipca 2013 r. Tylko w Warszawie okres przejściowy zakończył się 1 lutego 2014 r.

Nowelizacja zakłada uznanie spalarni śmieci za ponadregionalne instalacje przetwarzania odpadów. Nowe przepisy umożliwiają również finansowanie projektów dotyczących gospodarowania odpadami ze środków unijnych.

Za źle skalkulowane opłaty za odbiór i zagospodarowanie odpadów odpowiedzialność ponosi gmina. Dotyczy to sytuacji, gdy wpływy z opłat zarówno nie pokrywają, jak i przekraczają koszty systemu gospodarowania odpadami.

Czy istnieje możliwość upoważnienia dyrektora samorządowego zakładu budżetowego do poboru i windykacji opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz wyznaczenie jako inkasenta tej opłaty samorządowego zakładu budżetowego?

Mija rok od wprowadzenia tak zwanej ustawy śmieciowej. Polska zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej za osiem lat powinna co najmniej połowę o surowców takich jak papier, szkło, plastik, czy metal uzyskiwać z recyclingu.

W czasie gdy ustawa nadal obowiązuje to Sejm będzie musiał ustalić, jaka ma być maksymalna stawka opłaty i na jakiej podstawie obliczana. Trybunał uznał, że po 5 miesiącach funkcjonowania nowych przepisów jest już możliwe określenie górnego pułapu opłat należy też doprecyzować przepisy o zwolnieniach przedmiotowych i dopłatach.

Zasady pobierania tzw. opłaty śmieciowej są niekonstytucyjne. Trybunał Konstytucyjny uznał, iż gminy nie mogą mieć nieograniczonych kompetencji w zakresie ustalania wysokości opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Złożenie przez gminę rocznego sprawozdania marszałkowi województwa i wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska rozpoczyna proces weryfikacji danych sprawozdania. Co powinno zawierać roczne sprawozdanie dotyczące zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi?

Miesiąc po wejściu w życie śmieciowej rewolucji można zrobić bilans plusów i minusów. część gmin nie zdążyła z przetargami i z podpisaniem umów z firmami wywozowymi. W tej grupie jest stolica.