Część samorządowców na czas sprawowania funkcji korzysta z urlopu bezpłatnego w miejscu, w którym wcześniej pracowali. Z reguły udzielenie takiego urlopu zależy od woli pracodawcy, ale czasem jest obligatoryjne. Po tym, jak przestaną być samorządowcami, mają prawo wrócić do poprzedniego pracodawcy, ale pod pewnymi warunkami i nie zawsze na to samo stanowisko.
Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, w przypadku funkcjonariuszy niebędących jednocześnie politykami, w razie kolizji z wolnością wypowiedzi, należy przyznać pierwszeństwo ochronie porządku publicznego, zarówno ze względu na sprawne funkcjonowanie urzędu, jak i ze względu na ochronę godności funkcjonariusza.