Finanse

Nowym rozwiązaniem w systemie zamówień publicznych jest możliwość wypłacania wykonawcom zaliczek na wykonanie zamówienia publicznego. Wprowadzenie do systemu zamówień publicznych możliwości zaliczkowania ponoszonych przez wykonawców wydatków ma się przyczynić do sprawniejszej realizacji zadań i samej umowy w sprawie o udzielenie zamówienia publicznego.

Z budżetów jednostek samorządu terytorialnego udzielane są dotacje w różnych trybach. Warto zatem przypomnieć sobie zasady ich przyznawania.

Czy w kontekście art. 257 pkt 3 ustawy o finansach publicznych wójt gminy może zmienić plan wydatków w tym samym dziale i rozdziale pomiędzy § 4010 a § 4040 (wynagrodzenia), np. zmniejszyć o 1000 zł § 4010, a zwiększyć o 1000 zł § 4040?

Umowa ramowa to umowa zawarta między zamawiającym a jednym lub większą liczbą wykonawców. Jej celem jest ustalenie warunków dotyczących zamówień publicznych, jakie mogą zostać udzielone w danym okresie – w szczególności cen i (jeżeli zachodzi taka potrzeba) przewidywanych ilości. Wartością umowy ramowej jest łączna wartość zamówień, których zamawiający zamierza udzielić w okresie trwania takiej umowy.

Jednostka budżetowa na podstawie uchwały rady miejskiej utworzyła rachunek dochodów własnych. Różnorodne drobne kwoty, wpłaca na konto dochodów własnych z adnotacją „darowizna do dyspozycji dyrektora”. Są to np.: prowizje od ubezpieczenia dzieci i za obsługę ubezpieczenia, prowizje od wpłat za język angielski przekazywane przez firmę prowadzącą na terenie przedszkola naukę tego języka, darowizny od rodziców. Czy jest to prawidłowe postępowanie?

Od 1 stycznia 2010 r. zostały ustalone nowe tzw. progi unijne dotyczące zamówień publicznych i średni kurs złotego w stosunku do euro stanowiący podstawę przeliczania wartości zamówień publicznych. Zmianie uległy też rodzaje dokumentów, których mogą żądać wykonawcy i zamawiający.

Jednym ze sposobów zabezpieczenia wierzytelności często wykorzystywanym w praktyce bankowej jest przewłaszczenie. Instytucja ta nie została skodyfikowana w prawie polskim i funkcjonuje na zasadzie swobody umów.

Podatek od nieruchomości jest podatkiem od posiadania majątku. Fakt prowadzenia przez posiadacza majątku działalności gospodarczej uzasadnia przekonanie o możliwości wykorzystania go w tej działalności i uzyskania z niego dodatkowych dochodów.

Zmiana w klasyfikacji budżetowej z lipca 2009 r. została wprowadzona z różnym terminem obowiązywania. Część zmian obowiązywała już w 2009 r. – zmiany te opisaliśmy w ostatnim numerze w 2009 r., natomiast w tym numerze omawiamy zmiany, które wchodzą w życie 1 stycznia 2010 r., oraz te, które mają zastosowanie do opracowania projektu budżetu na 2010 r.

Kierownikowi jednostki w osiąganiu postawionych przed jednostką sektora finansów publicznych celów pomaga zarządzanie ryzykiem. Bez wątpienia zarządzanie ryzykiem może być solidnym filarem codziennej pracy komórek organizacyjnych.

Pod koniec 2009 r. ustawodawca przygotował dwie znaczne nowelizacje przepisów z zakresu zamówień publicznych. Pierwsza z nich – nazywana umownie „małą nowelizacją” – weszła w życie 22 grudnia 2009 r. Druga – nazwana już przez ekspertów „dużą nowelizacją” – czeka na ogłoszenie w Dzienniku Ustaw.

W 2009 r. została wprowadzona jedna zmiana w sprawozdawczości budżetowej dotycząca sprawozdania miesięcznego Rb-28 z wykonania planu wydatków budżetu państwa. Jednostki zobowiązane do sporządzania tego sprawozdania, począwszy od sprawozdania za luty 2009 r., co miesiąc muszą wypełniać dodatkowe kolumny.

Nie ma jednoznacznej informacji, czy projekt budżetu samorządowego miał być przygotowany na nowych czy na starych zasadach. Opinie Ministerstwa Finansów i przedstawicieli regionalnych izb obrachunkowych w tej sprawie różnią się od siebie całkowicie.

W 2009 r. zostały sfinalizowane prace nad zmianami w organizacji sektora finansów publicznych oraz zmianami zasad jego funkcjonowania – we wrześniu Prezydent RP podpisał nową ustawę o finansach publicznych oraz przepisy ją wprowadzające. Natomiast w tym roku nie było żadnych zmian dotyczących planu kont czy zasad rachunkowości.

W 2009 r. nastąpiły dwie zmiany w klasyfikacji budżetowej, w tym jedna wprowadzona została w 2008 r. z mocą obowiązującą od 1 stycznia 2009 r., natomiast drugą wprowadzono w lipcu 2009 r. z różnym terminem obowiązywania – część zmian obowiązywała już w 2009 r., natomiast część z nich wejdzie w życie 1 stycznia 2010 r., a część miała zastosowanie do opracowania projektu budżetu na 2010 r.

Czy podstawą płatności przez jednostkę budżetową nieposiadającą osobowości prawnej – ośrodek pomocy społecznej, niższej kwoty niż jest określona na fakturze, może być faktura, której wystawca (zakład gospodarki mieszkaniowej) nie skorygował?

W instytucji ewidencja środków trwałych jest prowadzona częściowo komputerowo, a częściowo ręcznie w księgach inwentarzowych. Od początku 2010 r. chcianoby ewidencję tę prowadzić w posiadanym przez nas programie komputerowym. Czy istnieje obowiązek dodatkowego prowadzenia książki inwentarzowej, czy wystarczy sam program komputerowy?

Już od pierwszych dni stycznia każdego roku jednostki zobowiązane do składania sprawozdań budżetowych rozpoczynają prace związane z ich sporządzaniem. Aby uniknąć błędów i stresu związanego z późniejszym składaniem korekt, należy przestrzegać zasad wskazanych w tym artykule, m.in. tej, że przed zamknięciem ksiąg rachunkowych trzeba dokonać dokładnej weryfikacji pozostałych na koniec roku sald, a następnie wyjaśnić i skorygować wszystkie wykryte rozbieżności.

Jedną ze zmian przyjętych w nowej ustawie o finansach publicznych jest wprowadzenie do polskiego systemu finansów publicznych nowej instytucji prawa finansowego – wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego, jako dokumentu (sporządzanego „krocząco” na 4 lata budżetowe), stymulującej politykę finansową jednostek samorządu terytorialnego.

Ośrodek Pomocy Społecznej nalicza i pobiera odsetki ustawowe od należności stanowiących dochód budżetu państwa oraz budżetu jednostek samorządu terytorialnego. Czy takie odsetki należy zaokrąglać?

Zamawiający wskazuje swoje rzeczywiste potrzeby w opisie przedmiotu zamówienia. Powinien przy tym stosować takie zasady opisu, które umożliwią każdemu wykonawcy złożenie oferty i będą zgodne z prawem.

W bieżącym roku Ministerstwo Finansów – Departament Audytu Sektora Finansów Publicznych wprowadziło kolejne zmiany w zakresie funkcjonowania audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych. Ponadto nowa ustawa o finansach publicznych wprowadza m.in. zmienioną listę kwalifikacji zawodowych audytora wewnętrznego prowadzącego audyt w jednostkach sektora finansów publicznych.

Czy dokonując wydatku za pośrednictwem kasy (co skutkuje ewidencją wydatku na koncie 101), postępuję niezgodnie z przepisami? Czy wszystkie wydatki powinny być realizowane „bankowo” i wykazywane na koncie 130?

Zakład budżetowy zobowiązany jest do składania sprawozdania Rb-WS. Czy remont pomieszczeń lokali komunalnych jest wydatkiem strukturalnym? Jak traktować badania wody dokonywane przez sanepid? Oto odpowiedzi, które ułatwią klasyfikowanie wydatków strukturalnych.

Od 22 sierpnia 2009 r. (z mocą od 1 stycznia 2009 r.) od podatku dochodowego wolna jest wartość otrzymywanych przez pracownika rzeczowych świadczeń, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i związanych z finansowaniem działalności socjalnej.

Już trwają prace nad opracowywaniem projektów planów finansowych jednostek oświatowych na 2010 r. Kierownicy jednostek oświatowych powinni pamiętać, że to oni ponoszą odpowiedzialność za ich właściwe i terminowe sporządzenie.

Z biegiem czasu utrwala się nasze członkostwo w Unii Europejskiej. Co za tym idzie, coraz częściej podmioty publiczne i prywatne zawierają umowy z kontrahentami zagranicznymi. Księgowanie faktur wyrażonych w euro to czynność, której biegła znajomość jest coraz częściej wymagana.

Specyfika rachunkowości budżetowej polega m.in. na szczególnych zasadach ewidencjonowania zgromadzonych i odprowadzonych przez jednostki budżetowe dochodów budżetowych. Dochody możemy klasyfikować jako przypisane i nieprzypisane. Poniżej analiza tegoż podziału.

Ministerstwo Rozwoju Regionalnego opracowało metodologię podziału środków unijnych z rezerwy przeznaczonej dla najszybciej i najefektywniej realizowanych krajowych i regionalnych programów operacyjnych.

Przedszkole działające w formie jednostki budżetowej ma problem z wyegzekwowaniem opłaty w wysokości 180 zł za pobyt dziecka w przedszkolu, której termin płatności minął 10 czerwca 2009 r. Jak należy jej dochodzić? Czy można dokonać jej umorzenia?

Przepisy o zamówieniach publicznych zawierają regulacje, które mają zapewniać uczciwą konkurencję w tym obszarze. Pozwalają one co prawda na współpracę wykonawców, ale jedynie w określonych granicach.

Wraz z początkiem trzeciego kwartału nadszedł czas, by jednostki sektora finansów publicznych rozpoczęły prace związane z przeprowadzaniem inwentaryzacji aktywów i pasywów. W artykule m.in. wskazano przypadki, w których można odstąpić od ich przeprowadzenia, oraz na praktycznych przykładach wyjaśniono pojęcia „strzeżone składowisko” i „teren strzeżony”.

W jednostce dokonuje się zakupu różnego rodzaju sprzętu, który wpisywany jest do księgi inwentarzowej. Jaką datę wpisać w księdze inwentarzowej w rubryce „data przychodu”? Czy należy wpisać datę wystawienia rachunku, czy datę wpłynięcia rachunku do jednostki? Zdarzają się sytuacje, że daty te bardzo się różnią, np. zakup 10 sierpnia (data na rachunku), a do jednostki wpłynął 15 sierpnia.

W przypadku niezgodnego z prawem przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, zamawiającemu grożą określone konsekwencje. Ich rozmiar i zakres zależy od rodzaju dokonanego naruszenia prawa. Należy jednak pamiętać, że nie każde naruszenie przepisów powoduje nieważność umowy w sprawie zamówienia publicznego. Niedoskonałość tych rozwiązań spowodowała, że niedługo możemy spodziewać się zmian w zakresie przyczyn i sankcji unieważniających takie umowy.

W jaki sposób przedszkole (jednostka budżetowa) powinno ujmować w ewidencji księgowej należności z tytułu opłaty stałej za przedszkole, za wyżywienie oraz z tytułu odsetek od nieterminowych opłat? Opłaty te wpływają na rachunek dochodów własnych przedszkola. Jak prawidłowo naliczać odsetki od nieterminowych opłat (w statucie przedszkola jest zapis, że liczy się data wpływu na rachunek bankowy)? Czy należy stosować odsetki ustawowe? Jak zaewidencjonować zwolnienie z opłaty stałej w trakcie miesiąca lub całkowite umorzenie odpłatności po wcześniejszym jej naliczeniu?

Dla środków na realizację projektów w nowym okresie programowania 2007–2013 wprowadzono nowy rodzaj dotacji – dotację rozwojową. Beneficjenci realizujący projekty z udziałem środków pochodzących z dotacji rozwojowej mają obowiązek prowadzenia ich odrębnej ewidencji. Praktyka księgowa pokazuje różne rozwiązania w tym zakresie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach przypomniał, jakich zagadnień może dotyczyć kontrola skarbowa w samorządzie. Orzeczenie jest tym bardziej istotne, że właśnie trwają w Sejmie prace nad niekorzystnym dla samorządów rozszerzeniem dopuszczalnego zakresu tej kontroli.

Odpowiadamy na pytania czytelników, dotyczące problematycznych zagadnień sfery finansów publicznych.

Jesteśmy zakładem budżetowym działającym na terenie gminy. Działalność ta polega przede wszystkim na zaspokajaniu potrzeb mieszkańców gminy w zakresie szeroko pojętych usług komunalnych. Chodzi tu w szczególności o wykonywanie zadań w zakresie zbiorowego dostarczania wody i zbiorowego odprowadzania ścieków. Czy dochody z tej działalności korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób prawnych? Zakład nie posiada osobowości prawnej.

W związku z problemami interpretacyjnymi w zakresie podmiotowości podatkowej powiatu (jst) i starostwa (urzędu obsługującego jst), na gruncie ustawy o VAT, postaramy się rozwiać wątpliwości poprzez analizę przykładowego stanu faktycznego.

Czy jednostka budżetowa samorządu terytorialnego, zamawiając towary lub usługi, może wpłacić dostawcy zaliczkę na poczet zamówionego towaru czy usługi?

Zbliża się termin przygotowania przez jednostki samorządu terytorialnego budżetu na 2010 r. Wynikająca z kryzysu gorsza sytuacja finansowa, zmusi zapewne część samorządów do zmiany tegorocznego budżetu. Warto więc przypomnieć sobie tryb i terminy ustalania i zmiany budżetów samorządowych.

Jednostki samorządu terytorialnego – na podstawie art. 189 ust. 3 ustawy z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych – od nieterminowo odprowadzonych dochodów naliczają i odprowadzają odsetki w wysokości jak dla zaległości podatkowych. Jeżeli jednak jednostka nie naliczy i nie odprowadzi do budżetu państwa odsetek, to w jakiej formie można je wyegzekwować?

W postępowaniu o udzielenie zamówienia przy ocenie i badaniu oferty może pojawić się zarzut, że jej cena jest rażąco niska. Przyczyną rażąco niskiej ceny może być nieuczciwa konkurencja, ale też nierzetelność kalkulacji czy przewaga konkurencyjna wykonawcy wynikająca z tańszych technologii. Gdy pojawią się wątpliwości dotyczące poziomu ceny, zamawiający zawsze ma obowiązek rzetelnie to sprawdzić. Jeżeli zarzut rażąco niskiej ceny potwierdzi się, wykonawca traci szansę na uzyskanie zamówienia - jego ofertę odrzuca się.

Akredytywa budżetowa stanowi czasowe wyodrębnienie środków budżetowych na finansowanie zadań zleconych przez jednostkę budżetową innej jednostce organizacyjnej lub osobie fizycznej.

W postępowaniu o udzielenie zamówienia zamawiający oczekuje złożenia prawidłowo przygotowanych ofert. Wykonawcy składający ofertę powinni więc w tym zakresie zachować należytą staranność obowiązującą w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Niestety, nie zawsze udaje się uniknąć błędów podczas sporządzania oferty.

Od 1 kwietnia br. weszły w życie nowe przepisy dotyczące wynagradzania pracowników samorządowych. Jak się okazuje, wciąż stwarzają one pracodawcom spore kłopoty interpretacyjne. Poniżej przedstawiamy odpowiedzi na najczęściej pojawiające się problemy dotyczące wynagradzania pracowników samorządowych.

Jak zaksięgować w państwowym zakładzie budżetowym zatrzymane wadium oraz w jakim paragrafie przychodów je ująć? Czy zatrzymane wadium należy przekazać na rachunek dochodów budżetu państwa?

Zaliczka w zamówieniach publicznych

Dotacje z budżetów jednostek samorządu terytorialnego

Kontrola zarządcza – nowy obowiązek dla samorządów

Kompetencje organu wykonawczego JST do samodzielnych zmian w budżecie

Umowy ramowe w systemie zamówień publicznych

Darowizny do dyspozycji dyrektora w jednostce budżetowej

Są nowe rozporządzenia w zamówieniach publicznych

Kto jest podatnikiem podatku od środków transportowych po przewłaszczeniu pojazdu?

Podatek od nieruchomości podmiotów gospodarczych

Zmiany w klasyfikacji budżetowej obowiązujące od 1 stycznia 2010 r.

Zarządzanie ryzykiem w sektorze publicznym

„Mała” i „duża” nowelizacja Prawa zamówień publicznych – zmiany i nowości

Podsumowanie zmian w 2009 r. w sprawozdawczości budżetowej

Poprawny projekt budżetu samorządowego na 2010 r.

Podsumowanie zmian w 2009 r. w zakresie finansów publicznych i rachunkowości

Podsumowanie zmian w 2009 r. w klasyfikacji budżetowej

Podstawa płatności

Sposób prowadzenia ewidencji środków trwałych

Sprawozdania budżetowe za 2009 r.

Wieloletnia prognoza finansowa w JST

Zaokrąglanie odsetek za zwłokę

Opis przedmiotu zamówienia

Audyt wewnętrzny po zmianach w 2009 r.

Ewidencja podjęcia gotówki i wypłat z kasy

Wydatki strukturalne w zakładzie budżetowym - pytania i odpowiedzi

Wydatki strukturalne w zakładzie budżetowym - pytania i odpowiedzi

Zwolnienie świadczeń rzeczowych sfinansowanych z ZFŚS

Planowanie finansowe w samorządowych jednostkach oświatowych

Faktura w euro w księgach jednostki budżetowej

Przypisane i nieprzypisane dochody budżetowe

Zasady podziału rezerwowych funduszy unijnych

Egzekwowanie opłat za przedszkole

Uczciwa konkurencja w przetargach

Inwentaryzacja aktywów i pasywów w sektorze publicznym

Data przychodu w księdze inwentarzowej

Przyczyny i sankcje nieważności umowy o udzielenie zamówienia publicznego - projekt zmian

Prawidłowa ewidencja dochodów własnych przedszkola

Ewidencja dotacji rozwojowej

Dopuszczalny zakres kontroli skarbowej

Zamówienia publiczne w pytaniach i odpowiedziach

Czy dochody zakładu budżetowego podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym

Podmiotowość podatkowa urzędu jednostki samorządu terytorialnego w zakresie VAT

Zaliczki wypłacane przez jednostkę budżetową

Przygotowanie i zmiana budżetu samorządowego krok po kroku

Skutki nieterminowego odprowadzenia dochodów budżetu państwa

Kiedy cenę w ofercie można uznać za rażąco niską

Akredytywa budżetowa

Omyłki w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego

Kadry i płace w sferze budżetowej

Wadium zatrzymane przez zakład budżetowy