Budżet

Rok 2026 może być jednym z najtrudniejszych budżetowo od dekady. Samorządy czekają bardzo trudne wybory. Nawet działania podjęte w dobrej wierze mogą zostać uznane za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Jak JST mogą się zabezpieczyć?

Zadłużenie Polski w 2025 r. - trzeba społeczeństwu powiedzieć prawdę. Trzeba zmienić myślenie i zamiast ograniczać wydatki zastanowić się nad podwyżkami podatków. Nie dlatego, że ktoś lubi wysokie podatki, ale dlatego, że brak działań teraz, szczególnie tych niepopularnych – będzie nas kosztować znacznie więcej, niż podjęcie tych działań.

Ustawa budżetowa na 2023 r. została 3 lutego podpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę.  Budżet zakłada dochody na poziomie 604,5 mld zł, wydatki nie większe niż 672,5 mld zł oraz deficyt, który nie powinien przekroczyć 68 mld zł.

OPIS NIEPRAWIDŁOWOŚCI: Rada gminy postanowiła przyjąć na sesji rady gminy specjalną uchwałę w sprawie przekazania środków finansowych na Fundusz Wsparcia Oddziału Straży Granicznej z przeznaczeniem na zakup wyposażenia dla funkcjonariuszy Straży Granicznej. W założeniu radnych ma to wspomóc jednostki Straży Granicznej; co jest rzeczą niezbędną w obliczu aktualnego kryzysu na Ukrainie, a co w części dotyczy także interesów Polski.

W realizację pomocy obywatelom Ukrainy w znaczny sposób zostały zaangażowane jednostki samorządu terytorialnego. Jakie mechanizmy prawne rekompensują samorządom ponoszone na ten cel wydatki?

Budżet samorządów a Polski Ład. Żaden samorząd nie będzie miał dochodów mniejszych, niż sam prognozował - zapewnił wiceminister finansów Sebastian Skuza. Komentarz odnosi się do informacji agencji Fitch z 6 grudnia 2021 r., która umieściła 14 polskich miast na liście obserwacyjnej ze wskazaniem negatywnym. Według MF samorządy wejdą w 2022 r. z nadwyżkami w kwocie co najmniej ok. 27 mld zł.

Rekompensaty za wysokie ceny prądy i paliw. O równoważenie interesów odbiorców paliw i energii oraz przedsiębiorstw energetycznych, poprzez odpowiednio skonstruowane instrumenty osłonowe dla sektora komunalnego – zaapelował do rządu Śląski Związek Gmin i Powiatów.

Budżet samorządu 2022. W samorządach trwają prace nad projektem przyszłorocznych budżetów. Jak prawidłowo procedować budżet na 2022 rok, który będzie uwzględniał wskazówki resortu finansów oraz wszelkie zmiany w przepisach mające wpływ na kształtowanie budżetu w jednostkach sektora finansów publicznych - przedstawiamy krok po kroku.

Polski Ład zmniejszy dochody budżetu państwa i samorządów. By temu przeciwdziałać, rząd wdraża działania wzmacniające ich finanse. To przede wszystkim gwarancja dochodów, wzmocnienie inwestycji i dodatkowe 8 mld zł w tym roku.

Budżety samorządów w 2021 r. - jakie zmiany wprowadzono ze względu na pandemię COVID-19? Z dniem 1 stycznia 2021 r. weszły w życie przepisy ustawy z 19 listopada 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021 (tzw. ustawa okołobudżetowa), w tym między innymi regulacje umożliwiające równoważenie budżetów samorządowych i poluzowanie reguły fiskalnej.

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Zakłada on także wsparcie dla jednostek samorządu terytorialnego - m.in. uelastycznienie ram fiskalnych nakładanych na samorządy. 

Ministerstwo Finansów określiło wskaźniki dochodów podatkowych gmin, powiatów i województw obowiązujące w 2020 roku. Stanowią one podstawę wyliczenia wysokości subwencji oraz wpłat samorządów do budżetu państwa w bieżącym roku.

Za niespełna miesiąc wejdą w życie przepisy umożliwiające umowne określenie niższej stawki opłaty za zajęcie pasa drogowego.

Obniżki w PIT oraz współfinansowania wrześniowych podwyżek dla nauczycieli doprowadzą samorządy do bankructwa.

Obowiązujące przepisy wskazują, że budżet jednostki samorządu terytorialnego powinien zostać uchwalony do końca roku poprzedzającego rok budżetowy. Ustawodawca zdecydował jednak, że ostateczny termin na podjęcie uchwały budżetowej upływa 31 stycznia roku budżetowego. Gdy w tym terminie zadanie nie zostanie wykonane, budżet gminy (powiatu, województwa samorządowego) ustala regionalna izba obrachunkowa.

STAN FAKTYCZNY: W uchwale rady gminy w sprawie zmian w uchwale budżetowej na rok 2018 zaplanowano wydatki w kwocie 2000 zł w dziale 754 „Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa”, rozdział 75406 „Straż Graniczna”, § 2300 „Wpłaty jednostek na państwowy fundusz celowy”, na zorganizowanie obchodów związanych ze 100-leciem niepodległości w połączeniu z obchodami  święta Straży Granicznej.

Jednostka budżetowa (MOPS) realizująca szereg różnych zadań z zakresu pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych, pieczy zastępczej, prowadzi również dwa środowiskowe domy pomocy (dalej: ŚDP). Z planu finansowego ŚDS opłacani są pracownicy świadczący wsparcie dla uczestników ŚDS, oraz jedna osoba z działu finansowo-księgowego obsługująca zadanie. Czy zatem sfinansowanie z tych środków szkolenia z rachunkowości budżetowej dla kierownictwa działu będzie prawidłowym wykorzystaniem środków z dotacji? Kierownictwo, mimo że jest finansowane z innych środków, odpowiada za organizację całej rachunkowości, zarządza wszystkimi środkami (również dotacją na ŚDS), nadzoruje pracę działu (również osobę księgującą ŚDS). Czy zatem w myśl obowiązujących przepisów (zwłaszcza dotyczących gospodarności środków z dotacji) można sfinansować środkami z dotacji szkolenie z rachunkowości budżetowej zastępcy głównego?

Podmioty prowadzące żłobek lub klub dziecięcy mogą otrzymać dotację celową z budżetu gminy na każde dziecko objęte opieką – niezależnie od liczby godzin, w ciągu których jest ona sprawowana. Taki pogląd został potwierdzony przez Naczelny Sąd Administracyjny.

Gmina, która chce uzyskać status uzdrowiska musi spełnić kilka warunków. Przede wszystkim powinna posiadać klimat o właściwościach leczniczych, prowadzić gospodarkę odpadami, a także posiadać zakłady lecznictwa uzdrowiskowego.

Za wykonanie budżetu JST odpowiada wójt, burmistrz, prezydent miasta, zarząd powiatu lub zarząd województwa. Poza ogólnym nadzorem nad realizacją uchwały budżetowej, obowiązek ten wiąże się z realizacją wielu konkretnych zadań w ciągu całego roku budżetowego.

Kwestie odpowiedzialności za zobowiązania finansowe gminy są jasne. W praktyce problemem wciąż pozostaje jednak podział kompetencji dotyczących planowania wydatków i realizacji uchwał budżetowych. Pomocą służy tu orzecznictwo.

Budżet regionu podlaskiego na 2016 r. jest znacznie mniejszy niż w 2015 r. Budżet na 2015 r. był rekordowy w historii regionu za sprawą funduszy unijnych, dlatego budżet na 2016 r. wygląda skromnie.

Na dochody w budżecie województwa wielkopolskiego na 2016 rok składać się mają: udziały we wpływach z podatków - 550 mln zł, dotacje celowe w wysokości 383,5 mln zł, subwencja ogólna 55,6 mln zł i pozostałe dochody w kwocie 58,8 mln złotych. Planowane udziały we wpływach od podatku PIT jak i CIT mają być nieznacznie większe od przewidywanego wykonania w roku 2015.

Budżet województwa dolnośląskiego na 2016 rok nadal ma być prorozwojowy, ponieważ samorząd planuje 99 inwestycji. W przyszłorocznym budżecie zaplanowano 111 mln zł deficytu i będzie on mniejszy od ubiegłorocznego o 77 mln zł.

Pula środków przeznaczonych na Poznański Budżet Obywatelski na 2016 rok została zwiększona o 5 mln zł. Projekty zostały podzielone na ogólnomiejskie i dzielnicowe. Dzięki projektom wybranym przez poznaniaków, w poszczególnych dzielnicach przybędzie obiektów rekreacyjnych, wzbogacona zostanie miejska infrastruktura dla rowerzystów, powstaną też udogodnienia dla osób niepełnosprawnych.