Tematy - Gospodarka komunalna, Samorząd terytorialny

W dniu 13 lipca 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał wyrok w związku z postępowaniem prowadzonym w sprawie, której stroną jest niemiecka jednostka samorządu terytorialnego (JST). Sprawa dotyczyła pobierania przez gminę opłaty klimatycznej za udostępnianie obiektów uzdrowiskowych w kontekście podatku VAT.

Uchwała w sprawie Krajowego planu gospodarki odpadami 2028 została opublikowana w Monitorze Polskim. Jakie cele i działania obejmuje?

Zielone dachy, ogrody wertykalne czy zielone fasady już od dłuższego czasu mają o wiele ważniejszą funkcję niż jedynie estetyczna. Zwiększają efektywność energetyczną budynków, tworząc dodatkową izolację przed zimnem, co skutkuje obniżeniem opłat za ogrzewanie w zimie, przy jednoczesnej izolacji przed upałem w okresie letnim.

Opłaty za usługę odprowadzania wód opadowych i roztopowych. W obecnym stanie prawnym prawidłowe ustalanie opłaty za odprowadzanie wód opadowych i roztopowych jest dość problematyczne. Gminy stosują tu różne rozwiązania. I jest to wynikiem zarówno różnego pojmowania charakteru samej opłaty, jak i wskazywania różnych podstaw prawnych do ustalania opłat za tego typu usługi. Nie pomaga tu również orzecznictwo sądowe.

Ministerstwo Finansów udzieliło 24 czerwca 2022 r. wyjaśnień odnośnie centralizacji rozliczeń VAT w jednostkach samorządu terytorialnego.

Przepisy ustrojowe nakładają na gminę obowiązek wspierania i upowszechniania idei samorządowej wśród mieszkańców gminy - w tym wśród młodzieży. Jedną z form realizacji tego zadania jest utworzenie młodzieżowej rady gminy. W ten sposób przyznaje się młodzieży (w tym organizacjom młodzieżowym) możliwość bezpośredniego oddziaływania na życie publiczne lokalnej społeczności.

Ułatwień w procesie edukacji dzieci i młodzieży z Ukrainy dotyczy rozporządzenie resortu edukacji i nauki. Zakłada m.in. przedłużenie możliwości funkcjonowania oddziału klas I-III szkół podstawowych ze zwiększoną liczbą uczniów w ciągu całego etapu edukacyjnego

Rada gminy w uchwale w sprawie powołania rady seniorów nie może dowolnie warunkować uczestnictwa w tej radzie. Niedopuszczalne jest definiowanie pojęcia seniora w taki sposób, który wykluczałby udział w radzie seniorów ze względu na wiek. W skład tego gremium mogą wchodzić przedstawiciele osób starszych oraz przedstawiciele podmiotów działających na ich rzecz. Tym samym członkostwo w tym gremium nie jest zależne od wieku - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Wójt gminy ma zamiar udzielić pożyczki samodzielnemu publicznemu zakładowi opieki zdrowotnej (spzoz). Z wnioskiem do wójta o pożyczkę na 300 000 zł wystąpił dyrektor spzoz, który motywuje to trudną sytuacją ekonomiczną placówki m.in. wskutek zwiększonych wydatków w okresie COVID-19. Wójt gminy upatruje swojej kompetencji do przekazania pożyczki m.in. w art. 30 ust. 2 pkt 3 i 4 oraz art. 60 ust. 2 pkt 3 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym oraz art. 262 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Problem jednak w tym, że radni gminy są przeciwni udzielaniu tak wysokiej pożyczki, a limit dla wójta w uchwale budżetowej wynosi 50 000 zł i już został wykorzystany na inną pożyczkę.

Ustawodawca nie upoważnił rady gminy do formułowania w treści regulaminu utrzymania czystości i porządku zakazu wprowadzania zwierząt (np. psów) na określone tereny. Lokalny prawodawca jest władny ustalić jedynie sposoby postępowania ze zwierzętami domowymi w taki sposób, by ich pobyt na placach zabaw dla dzieci czy kąpieliskach nie był uciążliwy i nie zagrażał przebywającym tam osobom.

Podstawą działania sołectwa jest statut. I chociaż ustawa o samorządzie gminnym wyraźnie wskazuje, co powinno się w nim znaleźć, często zdarzają się przypadki nieprawidłowych zapisów lub uchybień proceduralnych. Z reguły dotyczą one wkraczania w materię ustawową z próbą jej niedozwolonej modyfikacji.

Po zapowiadanej reformie szpitali, dyrektorów, czyli praktyków i wysokiej klasy specjalistów w ochronie zdrowia, nadzorować będą ludzie o niższych formalnie kwalifikacjach - przewiduje prezes Polskiej Federacji Szpitali (PFSz), Jarosław J. Fedorowski.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przyznał MPK Poznań sp. z o.o. dofinansowanie na zakup 25 autobusów z napędem wodorowym. Umowa została już podpisana, a pierwsze autobusy wodorowe powinny dotrzeć do Poznania w II półroczu 2023 roku.

Do końca 2022 r. potrwają nabory, które Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ogłosił w ramach programu „Racjonalna gospodarka odpadami”. Samorządy, przedsiębiorstwa i inne podmioty mogą ubiegać się o dofinansowanie inwestycji związanych z selektywnym zbieraniem odpadów, budową instalacji do gospodarowania nimi oraz wykorzystaniem odpadowych paliw w energetyce. Pieniądze na wsparcie, w zależności od rodzaju projektów, będą pochodzić ze środków krajowych NFOŚiGW albo z unijnego Funduszu Modernizacyjnego.

Budżet samorządów a Polski Ład. Żaden samorząd nie będzie miał dochodów mniejszych, niż sam prognozował - zapewnił wiceminister finansów Sebastian Skuza. Komentarz odnosi się do informacji agencji Fitch z 6 grudnia 2021 r., która umieściła 14 polskich miast na liście obserwacyjnej ze wskazaniem negatywnym. Według MF samorządy wejdą w 2022 r. z nadwyżkami w kwocie co najmniej ok. 27 mld zł.

Samorządy otrzymają środki z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na koszty uprzątnięcia porzuconych odpadów. Jest to propozycja w opracowanym przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska we współpracy z Ministerstwem Sprawiedliwości projekcie nowelizacji ustawy dotyczącej przestępstw przeciwko środowisku.

Przepisy porządkowe stanowią szczególny rodzaj aktów prawa miejscowego w samorządzie gminnym. Mogą być one wydawane zarówno przez organy stanowiące, jak również wykonawcze, ale jedynie w ściśle określonych sytuacjach. Warto jednak mieć na uwadze procedurę wydawania takich aktów oraz zasady ich zatwierdzania czy też publikacji. Elementy te przesądzają o ich mocy obowiązywania.

4 mld zł dla JST na inwestycje wodno-kanalizacyjne. Pieniądze trafią do gmin jeszcze w tym roku.

Samorządy muszą przygotować się do wdrożenia nowych regulacji w obszarze komunalnej gospodarki odpadami. Znowelizowane przepisy zakładają m.in. możliwość objęcia komunalnym systemem wywozu odpadów właścicieli nieruchomości niezamieszkanych, w domach wielorodzinnych nie będzie już odpowiedzialności zbiorowej, tu mają pojawić się inteligentne pojemniki na śmieci. Co wydaje się jednak zmianą szczególnie istotną - ograniczona zostanie maksymalna stawka opłat wyliczana z uwzględnieniem metody „od ilości zużytej wody”.

Czy mieszkaniec nieruchomości gminnej może skarżyć uchwałę o opłatach za gospodarowanie odpadami komunalnymi na podstawie art. 101 ustawy o samorządzie terytorialnym?

Partnerska Inicjatywa Miast 2021-2023. Wzmacnianie i promocja współpracy oraz wymiana doświadczeń i wiedzy między miastami to cel kolejnej edycji Partnerskiej Inicjatywy Miast na lata 2021-2023. To projekt Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, który ma na celu aktywizację miast do podejmowania działań rozwojowych. Termin nadsyłania wniosków upływa w dniu 20 września 2021 r.

"Laboratoria przyszłości" w szkołach. Wsparcie finansowe dla samorządów na tworzenie w szkołach podstawowych zaplecza umożliwiającego realizację zajęć technicznych - zakłada projekt uchwały dotyczący tworzenia "Laboratoriów Przyszłości" opisany w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.

Gospodarowanie odpadami - nowe propozycje zmian. Jakie zmiany w rozliczaniu śmieci oraz w dokonywanych naliczeniach opłat za gospodarowanie odpadami przewiduje nowy projekt Ministerstwa Klimatu i Środowiska?

Czy w obowiązującym stanie prawnym gmina może żądać od właścicieli nieruchomości składania oświadczeń, że będą oni prowadzili selektywną zbiórkę odpadów komunalnych?

Indywidualne rozliczanie mieszkańców budynków z selektywnej zbiórki oraz danie możliwości części gmin na czteropojemnikową zbiórkę śmieci - przewiduje projekt noweli, który opublikowano w wykazie prac legislacyjnych rządu.

W połowie października Rada Warszawy przyjęła uchwałę dotyczącą zmian związanych z gospodarowaniem odpadami. Radni zdecydowali m.in., że naliczanie opłat za gospodarowanie odpadami będzie uzależnione od zużycia wody. Zmiana taryfy wejdzie w życie 1 grudnia 2020 r. Wojewoda mazowiecki Konstanty Radziwiłł zaapelował do prezydenta stolicy Rafała Trzaskowskiego o przyjęcie mechanizmu prawnego chroniącego "mieszkańców wrażliwych".

Zdaniem WSA w Opolu zarządzenie wójta w przedmiocie ustalenia cennika opłat cmentarnych jest aktem prawa miejscowego i wymaga publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

Od 1 grudnia 2020 r. w Warszawie będą obowiązywać nowe zasady naliczania opłat za gospodarowanie odpadami. Rada m.st. Warszawy zadecydowała o wprowadzeniu systemu naliczania opłaty od ilości zużytej wody.

Zdaniem WSA w Krakowie regulamin użytkowania cmentarza komunalnego jest aktem prawa miejscowego i powinien być uchwalany przez radę gminy.

Ustawodawca nakazując określić wielkość zwolnienia kompostownikowego proporcjonalnie do zmniejszenia kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi z gospodarstw domowych nie wskazał w jaki sposób tę proporcję wyliczyć, co oznacza, że w tym zakresie pozostawiono pewną swobodę gminom, co w konsekwencji powoduje, że nie można uznać, że istnieje tylko jeden sposób ustalenia wysokości zwolnienia.

Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, rada gminy nie może różnicować stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, jeżeli opłata została ustalona metodą od gospodarstwa domowego. W szczególności niedopuszczalne jest w opinii Sądu, różnicowanie ze względu na wielkość tego gospodarstwa.

Przepisy przewidujące podwyższanie, w sposób automatyczny, opłat za składowanie odpadów bez wymaganej decyzji dot. wysypiska są zgodne z konstytucją - orzekł Trybunał Konstytucyjny. Uznał, że potencjalne zagrożenie środowiska w takich przypadkach uzasadnia surową sankcję.

Pod koniec sierpnia w Ministerstwie Klimatu odbyła się konferencja prasowa sekretarza stanu Jacka Ozdoby oraz samorządowców reprezentujących Związek Samorządów Polskich. Podczas konferencji przedstawiono główne założenia opracowywanej kolejnej nowelizacji prawa odpadowego, w tym ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Trwają prace nad nowelizacją rozporządzenia w sprawie wykroczeń, za które strażnicy straży gminnych są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, związane m.in. z gospodarką odpadami komunalnymi.

Ułatwienia dla gmin i mieszkańców w zakresie gospodarki odpadami, zaostrzenie kar za zaśmiecanie i określenie stopniowych, racjonalnych poziomów recyklingu przez gminy to niektóre z propozycji zmian, których celem jest uelastycznienie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi i obniżenie kosztów jego funkcjonowania – poinformował wiceminister klimatu Jacek Ozdoba.

Obowiązek wdrożenia systemów Compliance w jednostce samorządu terytorialnego nie wynika wprost w przepisów. Jednocześnie każda jednostka samorządu terytorialnego jest obowiązana zarządzać ryzykiem prawnym. A przecież to jest istota Compliance.

Czy oficer Compliance powinien być pracownikiem danej jednostki, czy też może wykonywać zadania na podstawie umowy o świadczenie usług? Każde z tych dwóch rozwiązań jest możliwe i każde z nich ma swe plusy i minusy.

Kontroli sądowoadministracyjnej podlega nie tylko uchwała w sprawie stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, ale także sposób jej procedowania przez radę gminy, w tym uzasadnienie projektu uchwały.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii nakłada w art. 8 obowiązek ustanowienia kanałów i procedury na potrzeby dokonywania zgłoszeń wewnętrznych i podejmowania działań następczych, przez podmioty prawne w sektorze publicznym, a więc i jednostek samorządu terytorialnego. W chwili obecnej oficerowie Compliance w samorządach terytorialnych lub znających Kulturę organizacyjną samorządów terytorialnych jest garstka.

Wojewodowie sporadycznie wydają zarządzenia zmieniające zasady funkcjonowania gminnych systemów gospodarowania odpadami komunalnymi.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii nakłada w art. 8 obowiązek ustanowienia kanałów i procedury na potrzeby dokonywania zgłoszeń wewnętrznych i podejmowania działań następczych, przez podmioty prawne w sektorze publicznym, a więc i jednostek samorządu terytorialnego.

Minister Finansów 10 czerwca 2020 r. wydał interpretację ogólną w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wykonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego w związku z realizacją zadań publicznych w zakresie edukacji publicznej oraz pomocy społecznej. Czy samorządy muszą płacić od takich czynności podatek VAT?

Określenie stawki opłaty podwyższonej za gospodarowanie odpadami komunalnymi jako wielokrotności stawki podstawowej - bez precyzyjnego podania wysokości opłaty podwyższonej - należy uznać za sprzeczne z regulacją ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Na skutek epidemii koronawirusa ustawodawca zdecydował się przedłużyć do końca roku terminy na dostosowanie gminnych systemów gospodarowania odpadami komunalnymi do ubiegłorocznej nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Zakłada on także wsparcie dla jednostek samorządu terytorialnego - m.in. uelastycznienie ram fiskalnych nakładanych na samorządy.

Opublikowanie nowego obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w sprawie dochodu rozporządzalnego pozwala gminom na ustalenie wyższych stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Za wykonywanie działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego przez radnego, należy uznać nie tylko przypadki gdy korzysta on z ruchomości bądź nieruchomości stanowiących własność gminy, ale także sytuacje w których otrzymuje zapłatę za świadczone usługi z budżetu gminy.

Zdaniem RIO modyfikowanie przez organ jednostki samorządu terytorialnego przedmiotu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, który jest określony ustawowo należy uznać za niedopuszczalne - po nowelizacji przepisów, przedmiotem tym jest nieruchomość, a nie jak dotychczas domek letniskowy.

Uchwalona przez Sejm ustawa określana medialnie jako „tarcza antykryzysowa” przewiduje możliwość zwoływania i odbywania sesje organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość lub korespondencyjnie.

O tym, czy niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne pojadą wprost na składowisko lub do spalarni zadecyduje Wojewoda.

Gospodarka komunalna, Samorząd terytorialny

Opłata klimatyczna a VAT - ważny dla JST wyrok TSUE

Uchwała w sprawie Krajowego planu gospodarki odpadami 2028 opublikowana

Zielone dachy i ogrody wertykalne poprawią efektywność energetyczną budynków. Samorządy zachęcą do ich stosowania

Opłata za odprowadzanie wód opadowych i roztopowych

Centralizacja rozliczeń VAT w jednostkach samorządu terytorialnego (JST) - wyjaśnienia Ministerstwa Finansów

Jak utworzyć młodzieżową radę gminy?

Ułatwienia w procesie edukacji dzieci i młodzieży z Ukrainy

Gminna rada seniorów nie tylko dla seniorów

Pożyczka dla spzoz a limity z uchwały budżetowej dla wójta

Rada gminy nie zabroni wprowadzania psów do parków

Statut sołectwa - wymagania względem zawartości i trybu uchwalenia

W 2023 r. dyrektorów szpitali nadzorować będą osoby o niższych kwalifikacjach (wywiad)

MPK Poznań kupi 25 autobusów wodorowych

„Racjonalna gospodarka odpadami” - 2,5 mld dofinansowania na gospodarkę odpadami

MF: samorządy wejdą w 2022 r. z nadwyżkami w kwocie co najmniej 27 mld zł

Samorządy otrzymają środki na usuwanie porzuconych odpadów

Przepisy porządkowe w gminie

4 mld zł dla JST na inwestycje wodno-kanalizacyjne

Zmiany w gospodarowaniu odpadami – ważne dla samorządów

Prawo do zaskarżenia uchwały o opłatach za gospodarowanie odpadami komunalnymi

Partnerska Inicjatywa Miast na lata 2021-2023 - nabór wniosków do 20 września

"Laboratoria przyszłości" w szkołach - prawie 1 mld zł dla samorządów

Nowe propozycje zmian w gospodarowaniu odpadami

Selektywna zbiórka odpadów jest obowiązkowa

Indywidualne rozliczanie mieszkańców bloków z segregacji śmieci

Uchwały śmieciowe w Warszawie - apel wojewody

Cennik opłat cmentarnych wymaga publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym

Nowe stawki za odpady w Warszawie od grudnia 2020 r.

Charakter prawny regulaminu użytkowania cmentarza komunalnego

Jak prawidłowo ustalić zwolnienie kompostownikowe?

Metody ustalania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi

TK: Automatyczne podwyższanie opłat za składowanie odpadów bez zezwolenia zgodne z Konstytucją

Założenia kolejnej nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach

Nowe uprawnienia strażników gminnych w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi

Ważne zmiany w gospodarce odpadami

Wdrażanie Compliance w jednostkach samorządu terytorialnego – na co zwrócić uwagę

Oficer Compliance w jednostce samorządu terytorialnego – pracownik czy firma zewnętrzna

Stawka opłaty za gospodarowanie odpadami musi być wynikiem rzetelnej analizy

Compliance. Rewolucja w samorządzie terytorialnym spowoduje rewolucję w zawodzie oficerów Compliance

Wojewodowie a funkcjonowanie gminnych systemów gospodarowania odpadami komunalnymi w czasie epidemii

Compliance. Rewolucja w samorządzie z powodu dyrektywy PE i Rady ws. ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa UE

Opodatkowanie VAT czynności wykonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego

Określenie stawki opłaty podwyższonej za gospodarowanie odpadami komunalnymi - jak to zrobić?

Więcej czasu na zmiany w gminnych systemach gospodarowania odpadami

Rozszerzenie Tarczy Antykryzysowej - wsparcie dla samorządów

Wyższe maksymalne stawki opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi

Zapłata za usługi jako korzystanie z mienia komunalnego

Opłaty za domki letniskowe po nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach

Koronawirus a możliwość odbywania sesji on-line na podstawie specustawy

Koronawirus, a zmiany zasad unieszkodliwiania odpadów w projekcie zmian specustawy