Tematy - Compliance - INFOR.PL

Często słyszę pytanie: Czy Compliance w jednostce samorządu terytorialnego oznacza utworzenie samodzielnego stanowiska czy też raczej działu (komórki organizacyjnej)?

Nie da się stworzyć jednego szczegółowego wzorca dokumentacji Compliance dla samorządów, ale myślę, że warto przedstawić parę podstawowych różnic i podobieństw pomiędzy oficerem Compliance w banku a oficerem Compliance w jednostce samorządu terytorialnego.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii nakłada w art. 8 obowiązek ustanowienia kanałów i procedury na potrzeby dokonywania zgłoszeń wewnętrznych i podejmowania działań następczych, przez podmioty prawne w sektorze publicznym, a więc i jednostek samorządu terytorialnego. Czy da się opracować jeden uniwersalny model Systemu Compliance dla samorządów?

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii nakłada w art. 8 obowiązek ustanowienia kanałów i procedury na potrzeby dokonywania zgłoszeń wewnętrznych i podejmowania działań następczych, przez podmioty prawne w sektorze publicznym, a więc i jednostek samorządu terytorialnego. W chwili obecnej oficerowie Compliance w samorządach terytorialnych lub znających Kulturę organizacyjną samorządów terytorialnych jest garstka.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii nakłada w art. 8 obowiązek ustanowienia kanałów i procedury na potrzeby dokonywania zgłoszeń wewnętrznych i podejmowania działań następczych, przez podmioty prawne w sektorze publicznym, a więc i jednostek samorządu terytorialnego.

Co zrobić jeżeli ktoś chce złamać prawo i zniszczyć system przyjmowania zgłoszeń od sygnalistów i podejmowania działań następczych? Sposobów jest wiele. Ja podam trzy antyrady, które według mnie na pewne zniszczą system whistleblowing`u.

W praktyce często bywa, że stanowisko oficera Compliance bywa łączone z innymi stanowiskami. Najczęściej ze stanowiskiem radcy prawnego, kierownika działu kontroli, kierownika działu audytu, kierownika działu zarządzania ryzykiem lub stanowiskiem Inspektora Ochrony Danych. Jest to spowodowane różnymi względami, np. wielkością, potrzebami i możliwościami Spółki.

Często podmioty mające już wdrożony System Compliance lub System Ochrony Danych Osobowych pytają: „Jak mamy oceniać oficera Compliance?” lub „Jak mamy oceniać Inspektora Ochrony Danych?”. „System działa rok, dwa. Słyszymy od oficera Compliance/IOD, że jest w porządku. Ufamy mu ale chcielibyśmy niezależnej oceny. Spojrzenia z boku.”.

Obserwując jak administracja publiczna w tym jednostki samorządu terytorialnego oraz podmioty prywatne (duzi i średni przedsiębiorcy) przygotowują się na obowiązywanie Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa przypominają mi się czasy wdrażania RODO. Między nami ekspertami od Compliance mówimy: „żeby nie było jak z RODO”. A niestety jest jak z RODO.

W niniejszym artykule chciałbym napisać krótko o roli i odpowiedzialności pracowników. To od zachowania wszystkich pracowników zależy sukces we wdrożeniu i utrzymaniu Systemu Compliance. To pracownicy wiedzą najlepiej co dzieje się w organizacji. To oni tworzą de facto organizacją i utrzymują ją w ruchu.

Na kierownikach średniego i niższego szczebla ciąży szczególna odpowiedzialność (choć ciut mniejsza niż na najwyższym kierownictwie), gdyż powinni być oni przykładem dla innych pracowników. Jednocześnie odpowiadają oni również za komunikację i wprowadzanie standardów Compliance w życie.

Jaka jest rola oficera Compliance? Oczywiście przedstawiam pewien model. W rzeczywistości zakres obowiązków, sposób umocowania i pozycja oficera Compliance jest bardzo różna w różnych podmiotach – od członka Zarządu po inspektora.

W niniejszym artykule chciałbym napisać krótko o roli i odpowiedzialności członków zarządów, wspólników lub partnerów w spółkach osobowych, wójtów, burmistrzów, prezydentów itd. Czyli osób z najwyższego kierownictwa, kierującymi i reprezentującymi swe organizacje. To oni mają obowiązek i uprawnienie zajmowania się sprawami kierowanych przez siebie podmiotów i reprezentowania jej. I to oni ponoszą z tego tytułu odpowiedzialność.

Compliance oznacza między innymi odpowiedzialność. Należy pamiętać, że sytuacja wyjątkowa, jak epidemia wirusa SAR-CoV-2 czyli tzw. koronawirusa nie zwalnia przedsiębiorców z obowiązku przestrzegania przepisów, norm wewnętrznych, czy zasad etyki. Moim zdaniem, w sytuacjach wyjątkowych, jak np. obecna epidemia, od podmiotów zbiorowych wymaga się jeszcze większej niż zwykle staranności, a Systemem Zarządzania Zgodnością (Compliance) ma wyjątkowo wielką rolę do odegrania w tym czasie i po nim.

W artykule "Compliance – czyja to odpowiedzialność?" udzieliłem odpowiedzi na pytanie: Kto odpowiada za ten Compliance? W Spółce, organizacji, jednostce samorządu terytorialnego? W tym tekście przyjrzę się bliżej roli i odpowiedzialności członków Rady Nadzorczej.

Po opublikowaniu artykułu „Compliance – czyja to odpowiedzialność?” otrzymałem dużo uwag i pytań. Najcelniejsza uwaga była taka: „Owszem wszyscy odpowiadają za Compliance, ale każdy w innym zakresie i na innej podstawie”. I od razu padło pytanie: „Kto, na jakiej podstawie i w jakim zakresie odpowiada za Compliance?”.

Ostatnio usłyszałem bardzo dobre pytanie: Kto odpowiada za ten Compliance? W Spółce, organizacji, jednostce samorządu terytorialnego?

Ostatnio usłyszałem takie pytanie: Czy mamy jeden rodzaj Compliance? W pierwszym momencie odpowiedziałem: Tak, mamy jeden Compliance (jedno zarządzanie zgodnością) tak jak mamy jeden system prawny, czy jedną obsługę prawną. I wtedy mnie olśniło.

Bardzo często słyszę pytanie: Czy Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii (zwana Dyrektywą o Sygnalistach) nakazuje chronić tylko prawa sygnalistów?

Od czego zależy udane wdrożenie i utrzymanie systemów Compliance, systemów przyjmowania i reagowania na zgłoszenia Sygnalistów, systemów antykorupcyjnych lub systemów Zarządzania Bezpieczeństwem Danych Osobowych (dalej będę pisał tylko o systemach Compliance ale poniższe zasady należy stosować też analogicznie do pozostałych systemów)?

Od czego zależy udane wdrożenie i utrzymanie systemów Compliance, systemów przyjmowania i reagowania na zgłoszenia Sygnalistów, systemów antykorupcyjnych lub systemów Zarządzania Bezpieczeństwem Danych Osobowych (dalej będę pisał tylko o systemach Compliance, ale poniższe zasady należy stosować też analogicznie do pozostałych systemów)?

Od czego zależy udane wdrożenie i utrzymanie systemów Compliance, systemów przyjmowania i reagowania na zgłoszenia Sygnalistów, systemów antykorupcyjnych lub systemów Zarządzania Bezpieczeństwem Danych Osobowych?

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa, zwana też kolokwialnie Dyrektywą o sygnalistach nie wymaga by kanały do zgłaszania naruszeń zapewniały anonimowość.

W dniu 26 listopada 2019 r. została opublikowana Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa, zwana też kolokwialnie Dyrektywą o sygnalistach.

Każdy audytor lub organ jeżeli będzie oceniał wewnętrzne kanały dokonywania zgłoszeń i procedury na potrzeby zgłoszeń następczych zada sobie 3 główne pytania.

Firma inwestycyjna powinna opracować i wdrożyć procedury anonimowego zgłaszania przez pracowników naruszeń prawa oraz obowiązujących w firmie inwestycyjnej procedur i standardów etycznych, zwanych w rozporządzeniu „zgłoszeniami naruszeń”

W dniu 5 listopada 2019 r. Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 16 października 2019 r. o zmianie ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych oraz niektórych innych ustaw. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Przedmiotowa ustawa nakłada na kolejne trzy kategorie podmiotów obowiązek posiadania procedur anonimowego zgłaszania naruszeń prawa.

Dlaczego twierdzę, że wdrożenie w Polsce Dyrektywy Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii będzie musiało oznaczać rewolucyjną zmianę kultury w Polsce?

W chwili obecnej w Polsce mamy dwie regulacje na temat sygnalistów. W prawie bankowym i w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Pytanie czy przedmiotowa Dyrektywa będzie miała wpływ na te regulacje i jakie? A co z innymi regulacjami?

Bardzo ważnym elementem budowania kultury zgłaszania i zwalczanie naruszeń prawa jest system środków wsparcia dla sygnalistów. Regulacje dotyczące tej kwestii znalazły się też w tzw. dyrektywie o sygnalistach

Osobiście uważam, że przepisów należy po prostu przestrzegać, ponieważ tak jest słusznie i sprawiedliwie. Niestety cześć ludzi przestrzega prawa głównie dlatego, że boi się sankcji. Dlatego nie dziwi mnie, że ludzie pytają, czy za naruszenie tzw. Dyrektywy o sygnalistach będą groziły sankcje?

Czy Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii chroni prawa osób, których dotyczy zgłoszenie?

Co według Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii jest działaniem odwetowym.

Jak według Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii powinny wyglądać procedury wewnętrznego zgłaszania i działania następcze podejmowane w związku ze zgłoszeniami?

Sygnaliści (whistleblowing) i postępowanie ze zgłoszeniami o nieprawidłowościach według Standardów rekomendowanych dla systemu zarządzania zgodnością w zakresie przeciwdziałania korupcji oraz systemu ochrony sygnalistów w spółkach notowanych na rynkach organizowanych przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.

Kto według Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii będzie miał prawo uzyskać status sygnalisty?

Kto według Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii będzie miał obowiązek ustanowienia wewnętrznych kanałów zgłaszania nieprawidłowości oraz wewnętrznych procedur przyjmowania zgłoszeń i podejmowania działań następczych w związku ze zgłoszeniami?

Do łamania lub nadużywania prawa może dojść w każdym podmiocie, niezależnie czy jest to podmiot prywatny czy publiczny, mały czy duży. Jeżeli łamanie lub nadużycie prawa nie spotka się z szybkimi i odpowiednimi działaniami zaradczymi, mogą one poważnie zagrozić podmiotowi lub interesowi publicznemu.

Ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. 2018 poz. 723) nałożyła (w art. 53) na Instytucje obowiązane obowiązek opracowania i wdrożenia wewnętrznych procedur anonimowego zgłaszania przez pracowników lub inne osoby wykonujące czynności na rzecz instytucji obowiązanej rzeczywistych lub potencjalnych naruszeń przepisów z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

W artykule omówiono zadania sygnalistów (whistleblowing) w Rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 6 marca 2017 r. w sprawie systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej, polityki wynagrodzeń oraz szczegółowego sposobu szacowania kapitału wewnętrznego w bankach.

Czym jest System Zarządzania Zgodnością (Compliance)? Czy samorządy również powinny się do tego przygotować? Na te i inne pytania odpowiada radca prawny Paweł Ludwiczak.

O potrzebie wdrożenia, przez podmioty zbiorowe, systemów zarządzania zgodnością (Compliance)[i] lub ich elementów, tj. systemów przeciwdziałania korupcji oraz systemu zgłaszania rzeczywistych lub potencjalnych naruszeń przepisów lub standardów etycznych oraz ochrony sygnalistów od paru lat pisze się coraz więcej.

Compliance

Compliance w jednostce samorządu terytorialnego – samodzielne stanowisko czy dział

Oficer Compliance w JST w związku z dyrektywą o sygnalistach

Compliance w samorządzie terytorialnym - czy da się opracować jeden uniwersalny model systemu?

Compliance. Rewolucja w samorządzie terytorialnym spowoduje rewolucję w zawodzie oficerów Compliance

Compliance. Rewolucja w samorządzie z powodu dyrektywy PE i Rady ws. ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa UE

Compliance - trzy pewne sposoby by zniszczyć System przyjmowania zgłoszeń od Sygnalistów i podejmowania działań następczych

Łączenie funkcji oficera Compliance lub Inspektora Ochrony Danych z innymi funkcjami w organizacji

Jak oceniać oficera Compliance i Inspektora Ochrony Danych?

COMPLIANCE - Jak NIE wdrażać systemu przyjmowania zgłoszeń i podejmowania działań następczych - antyporadnik

Compliance – rola i odpowiedzialność pracowników

Compliance – rola i odpowiedzialność kierownictwa średniego i niższego stopnia

Compliance – rola i odpowiedzialność oficerów Compliance

Compliance – rola i odpowiedzialność członków zarządów, wspólników lub partnerów w spółkach osobowych, wójtów, burmistrzów, prezydentów

Przedsiębiorstwa i Compliance w czasach koronawirusa

Compliance – rola i odpowiedzialność członków Rady Nadzorczej

Compliance – rola i odpowiedzialność wspólnika, akcjonariusza w spółkach kapitałowych

Compliance – czyja to odpowiedzialność?

Czy mamy jeden rodzaj Compliance?

Czy Dyrektywa o Sygnalistach chroni tylko Sygnalistów?

Compliance – przepis na sukces – piąty składnik – KULTURA ORGANIZACYJNA

Compliance – przepis na sukces – czwarty składnik – Komunikacja

Compliance: Od czego zależy udane wdrożenie i utrzymanie systemów Compliance?

Compliance: Pracownicy, w tym kierownictwo średniego i niższego szczebla – czyli najważniejsi są ludzie

Compliance: Przywództwo - rola i odpowiedzialność organu nadzoru i najwyższego kierownictwa

Compliance: Czy sygnaliście powinniśmy zapewniać anonimowość czy tylko poufność?

Compliance: co się wiąże z opublikowaniem Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa?

Compliance – ocena wewnętrznych kanałów dokonywania zgłoszeń i procedur na potrzeby zgłoszeń następczych

Sygnaliści (whistleblowing) w firmie inwestycyjnej

Sygnaliści (whistleblowing) w innych polskich przepisach prawnych oraz ostatnie zmiany w tym zakresie

Compliance: Sygnaliści – obecna praktyka w Polsce na przykładzie z życia

Compliance: Czy Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii będzie miała wpływ na obecne krajowe regulacje w tym zakresie?

Compliance: Czy Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa unii przewiduje jakieś środki wsparcia dla sygnalistów?

Compliance: Czy za naruszenie Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii będą groziły sankcje?

Compliance – prawa osoby której dotyczy zgłoszenie sygnalisty

Compliance: Zakaz działań odwetowych wobec sygnalistów

Compliance - procedury wewnętrznego zgłaszania i działania następcze podejmowane w związku ze zgłoszeniami

Sygnaliści - standardy GPW

Kto będzie miał prawo uzyskać status sygnalisty?

Compliance: Obowiązek ustanowienia wewnętrznych kanałów zgłaszania nieprawidłowości

Ratio legis Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii

Sygnaliści (whistleblowing) w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu

Sygnaliści w bankach

Kto musi wdrażać systemy zarządzania zgodnością?

Systemy Zarządzania Zgodnością (Compliance) – Po co tyle krzyku?