Jednostka

Wynik trwającego obecnie sporu o przyszłość Sądu Najwyższego bezpośrednio wpłynie na sytuację prawną jednostek samorządu terytorialnego.

W odniesieniu do projektów związanych z termomodernizacją obiektów użyteczności publicznej zachodzą poważne wątpliwości dotyczące posiadania przez samorządy prawa do odliczenia podatku naliczonego. Sprawa jest o tyle istotna, gdyż kwestia ta bezpośrednio rzutuje na charakter VAT jako wydatku kwalifikowalnego w ramach realizowanych przez samorządy projektów, które korzystają z dofinansowania ze środków unijnych.

Problem: Jednostka samorządu terytorialnego w imieniu państwa realizuję zadania z zakresu administracji rządowej dotyczące spraw obywatelskich. Podczas kontroli finansowej stwierdzono, że na podstawowej liście płac sporządzonej dla wynagrodzeń bieżących pracowników urzędu stanu cywilnego i dodatkowej liście płac nagród dla 5 pracowników tego urzędu, dwa razy w grudniu 2017 r. wliczono kwotę miesięcznej ulgi podatkowej w wysokości 46,33 zł. Skutkowało to tym, że w rozdziale 75011 wydatki z dotacji celowej na wynagrodzenia netto pracowników jednostki zostały w tym miesiącu wypłacone w wysokości wyższej, niż powinny. Czy jeżeli wydatki na wynagrodzenia pracowników urzędu stanu cywilnego w całości są finansowane z dotacji celowej, to można uznać, że w tym przypadku dotacja została pobrana w zawyżonej wysokości?

Jednostki samorządu terytorialnego coraz częściej decydują się na wdrożenie projektów związanych z odnawialnymi źródłami energii (OZE). Pomimo że – na przysłowiowy „pierwszy rzut oka” – realizacja takiego projektu nie powinna być szczególnie skomplikowana, to w rzeczywistości występuje tu kilka podatkowych pułapek, z którymi samorządy muszą się zmierzyć.

Jednostka oświatowa dostała za zadanie realizować program z zakresu administracji rządowej. W ramach czteroletniego programu realizowane będą zajęcia wczesnego wspomagania. Przez kolejne cztery lata jednostka ma do dyspozycji: 2018 r. - 78 000 zł, 2019 r. - 94 000 zł, 2020 r. - 110 000 zł, 2021 r. - 110 000 zł. Środki te zostaną przeznaczone na wynagrodzenie specjalistów w ramach umów zleconych. Jak powinna wyglądać procedura przeprowadzenia zamówień publicznych? Czy rozeznania cenowe można przeprowadzać co rok i stosować wewnętrzne zasady zakupów do 30 000 euro, czy raczej powinno się przeprowadzać przetargi, biorąc pod uwagę ogólną kwotę programu?

Kongres Sekretarzy to coroczne, merytoryczne, najbardziej znaczące spotkanie  Sekretarzy Jednostek Samorządu Terytorialnego z całej Polski.  Wydarzenie organizowane jest przez Fundację Rozwoju Demokracji Lokalnej we współpracy z Centrum Ekspertyz dla Reform Samorządu Terytorialnego Rady Europy. 

Problem: Państwowa jednostka budżetowa, czynny podatnik VAT, ma możliwość, by uzyskane zwroty wydatków dokonanych w tym samym roku budżetowym zmniejszały wykonanie planowych wydatków. Na podstawie porozumienia z 2009 r. zawartego przez państwową jednostkę budżetową (szkołę) zawarto umowę użyczenia części pomieszczeń w budynku naszej jednostki samorządowej jednostce budżetowej (innej szkole). Przedstawiono w nim podział kosztów za media i ubezpieczenie nieruchomości. Ich rozliczenie następuje na podstawie wystawionej noty księgowej i w wartości brutto jest wpłacane na konto naszej jednostki.

W świetle aktualnie obowiązujących przepisów transmisja obrad rad gmin jest bezwzględnym obowiązkiem każdej gminy. Każdy zainteresowany ma prawo uzyskania dostępu do informacji publicznej w formie odpowiednich nagrań z obrad.

Źle podawana podstawa prawna, nieprawidłowo sformułowane przepisy określające termin wejścia w życie uchwały, pominięcie regulacji dotyczących sposobu ogłoszenia aktu normatywnego – to najczęściej spotykane błędy popełniane przez lokalnych prawodawców. Wynikają one przede wszystkim z nieznajomości podstawowego aktu prawnego, który powinien być stosowany przy projektowaniu wszystkich uchwał. Jest nim rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”.

Ustawą z dnia 16 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych wprowadzono dość istotne zmiany do ustrojowych ustaw samorządowych.

Rada Ministrów ustanowiła pełnomocnika Rządu do spraw Współpracy z Samorządem Terytorialnym, którym będzie sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Po centralizacji faktura powinna być wystawiana na jednostkę samorządu terytorialnego, a nie na wewnętrzną jednostkę organizacyjną.

Dyrekcja Ochrony Środowiska ma być państwową jednostką budżetową, kierowaną przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska.

W projekcie ustawy o jawności życia publicznego, nad którym obecnie trwają prace, zawartych jest szereg zmian w zakresie składania oświadczeń majątkowych w jednostkach samorządu terytorialnego.

PROBLEM: Zarząd infrastruktury miejskiej jest jednostką organizacyjną gminy (jednostką budżetową), który prowadzi pozabilansową ewidencję zobowiązań warunkowych, niezależnie od trybu ich wydania. Ich prezentacja następuje jedynie w informacji dodatkowej, nie prezentuje się ich w bilansie. Decyzje wydane po 28 sierpnia 2015 r. znajdą się w ewidencji bilansowej jedynie w przypadku zawinionego nieprzyjęcia się nasadzeń zastępczych, ich termin zapłaty odroczony jest na trzy lata od daty nasadzeń.

Więcej żłobków, przedszkoli oraz szkół to tylko niektóre plany rządu. Zlikwidowane posterunki policji zostaną przywrócone. Rząd stawia również na rozwój mieszkalnictwa.

Problem: W jakiej sytuacji możliwe jest przeniesienie pracownika samorządowego do pracy w innej jednostce? Czy w jednostce, do której został przeniesiony, może pobierać wyższe wynagrodzenie niż dotychczas?

PROBLEM: Wojewódzka jednostka samorządowa realizuje projekt inwestycyjny w ramach „Projektu ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry i Wisły”. Projekt ten jest realizowany przy współfinansowaniu Banku Światowego oraz Banku Rozwoju Rady Europy. Dodatkowo jedno z zadań jest finansowane ze środków Programu Infrastruktura i Środowisko na lata 2014–2020, Oś priorytetowa II Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu. Dofinansowanie wynosi 85% kosztów zadania, a 15% stanowi dotacja z budżetu państwa (jako zadanie zlecone).

Do rad gminy oraz rad powiatu będą mogły kandydować osoby niepochodzące z danej jednostki terytorialnej. Co jeszcze zmieni się w Kodeksie wyborczym?

Do dnia 2 grudnia 2017 r. wojewodowie mają czas na wydanie zarządzeń zastępczych w przedmiocie dekomunizacji nazw ulic i innych budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.

Najwyższa Izba Kontroli oceniła funkcjonowanie systemu dotowania zadań zleconych. Sposób finansowania zadań zleconych jest nieprzejrzysty.

Gmina nie jest stroną postępowania administracyjnego i nie jest podmiotem uprawnionym do wszczynania postępowania administracyjnego, w odniesieniu do decyzji, które wydał organ tej jednostki samorządu terytorialnego, choćby ta decyzja oddziaływała na interes prawny gminy. Tam, gdzie przepisy prawa nie przyznają organowi administracji uprawnień do wydawania decyzji i postanowień, organ ten może uczestniczyć w postępowaniu jako strona pod warunkiem, że postępowanie to będzie dotyczyło jego interesu prawnego lub obowiązku.

Infrastruktura oświetleniowa ma trafić znowu w ręce samorządów. Co się zmieni w Prawie energetycznym? Czy spadną rachunki za prąd?

Już w 2018 r. w Polsce będziemy mieć nowy podział terytorialny. Zmiany ma odczuć ponad 117,4 tys. obywateli. Zmienić mogą się chociażby granice miasta Ostrołęka.

Za wykonanie budżetu JST odpowiada wójt, burmistrz, prezydent miasta, zarząd powiatu lub zarząd województwa. Poza ogólnym nadzorem nad realizacją uchwały budżetowej, obowiązek ten wiąże się z realizacją wielu konkretnych zadań w ciągu całego roku budżetowego.

Sejmik woj. śląskiego ma już nowy statut Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.

Jakich spraw może dotyczyć referendum lokalne? W artykule omówione zostało stanowisko Wojewody Mazowieckiego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach stwierdził, że prowadzenie wspólnej obsługi w zakresie zamówień publicznych na podstawie przepisów samorządowych ustaw ustrojowych regulujących organizację i funkcjonowanie CUW jest niedopuszczalne.

Co może poprawić i ustabilizować sytuację finansową samorządów? Czy zmiany w obowiązujących przepisach okażą się wystarczające? Jakie plany ma Związek Miast Polskich i co się zmieni w prawie?

Ustawa metropolitalna dla woj. śląskiego podpisana. Zgodnie z jej zapisami długo wyczekiwana metropolia powstanie 1 lipca 2017 r., a działać zacznie 1 stycznia 2018 r.

Zmiana przepisów dot. poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodów z tytułu umorzenia należności pieniężnych związanych z użytkowaniem lokalu mieszkalnego spowodowała brak obowiązku sporządzania przez jednostki samorządu terytorialnego rocznych informacji PIT-8C.

Samorządowcy bardzo długo czekali na rozprawę przed TK dotyczącą dochodów jednostek samorządu terytorialnego. Rozprawa nie odbyła się jednak - z powodu wycofania wniosku przez samorządowców.

Nie wszystkie jednostki organizacyjne pomocy społecznej i systemu wspierania rodziny powinny posiadać wspólną obsługę administracyjną, finansową i organizacyjną. Takie założenie przyświeca proponowanym zmianom w ustawie o pomocy społecznej. Posłowie chcą, by nowe przepisy weszły w życie jeszcze w 2016 r.

Co do zasady, gmina odpowiada za realizację powierzonych jej zadań. Ustawodawca nie wyklucza jednak, żeby jakaś ich część była realizowana przez specjalnie powołane do tego jednostki pomocnicze.

Jedna z członkiń rady gminy złożyła do rady i na ręce wójta skargę na przewodniczącego. Czy takie postępowanie jest prawidłowe? Do jakiego organu należy się zgłosić w pierwszej kolejności?

Sejm przyjął senackie poprawki do noweli zachęcającej samorządy do łączenia się. Zgodnie z propozycją połączone gminy o niższych dochodach będą mogły (w okresie 5 lat po połączeniu) uzyskać wzrost udziału w PIT nawet o 10 punktów procentowych.

Co warto wiedzieć o tworzeniu symboli jednostek samorządu terytorialnego w Polsce? Co powinien zawierać wniosek o opinię o projekcie symbolu?

Nabór pracownika na wolne stanowisko pracy jest ważny z wielu powodów. Jest to moment zatrudnienia w administracji publicznej nowej osoby, która najprawdopodobniej zostanie z nami na długo i to nawet wtedy, kiedy nie do końca sprawdzi się w pracy. Istnieje istotny wpływ przebiegu każdego z naborów na wizerunek zarówno przeprowadzającej go instytucji, jak i całej administracji publicznej.

Najwięcej wydatków samorządy terytorialne przeznaczają na zadania kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, oświatę oraz transport. Dotacje udzielane w tych obszarach stanowią blisko 75 procent ogólnej kwoty przekazywanych dotacji na zadania bieżące.

Samorządy w swoich dokumentach planistycznych muszą uwzględniać wyłączenia z limitu zadłużenia wydatków związanych z projektami dofinansowanymi ze środków unijnych. Bez znaczenia jest w tym przypadku fakt, że finansowanie takiego projektu nie zagraża przekroczeniem dopuszczalnego poziomu długu.

Zmiany w budżecie jednostki samorządu terytorialnego są nieważne jeżeli zostały dokonane przez radnych bez udziału organu jednostki. Przepisy wskazują na wyraźny podział kompetencji pomiędzy organami gminy w zakresie sporządzania projektu uchwały budżetowej oraz projektu o zmianie uchwały budżetowej a uchwalaniem budżetu i jego zmian.

12 września 2011 r. Prezydent podpisał ustawę o języku migowym i innych środkach komunikowania się, która narzuca umożliwienie osobom głuchoniemym komunikacji z organami administracji publicznej poprzez zapewnienie tłumacza migowego. Urzędy mają tylko kilka miesięcy na przystosowanie placówek do nowych regulacji.

Jakie zadania należą do komórki organizacyjnej w urzędzie gminy prowadzącej rachunkowość podatków? Jak prawidłowo udokumentować przypisy, odpisy oraz zwroty podatków, a jak wygaśnięcie zobowiązania podatkowego?

Zmiana sprzedawcy energii może przynieść od kilku do kilkunastu procent oszczędności. Gminy i inne instytucje publiczne oraz odbiorcy energii w gospodarstwach domowych coraz częściej korzystają z tej możliwości.

W celu unowocześnienia procesu zarządzania zasobami ludzkimi w administracji publicznej system wynagradzania pracowników budowany jest na podstawie wartościowania stanowisk pracy. Rośnie liczba jednostek samorządowych wdrażających wartościowanie stanowisk w swoich urzędach oraz podległych jednostkach.

W sytuacji gdy pracownikowi, np. głównemu księgowemu, zwiększa się zakres obowiązków, powinno się to wiązać ze zmianami w umowie o pracę. Umowę o pracę można zmienić zarówno w drodze porozumienia zmieniającego, jak i wypowiedzenia zmieniającego.

Czy w przedszkolu samorządowym można zatrudnić na stanowisku księgowej córkę głównej księgowej? Czy są przepisy, które zabraniają, aby księgowa (córka) podlegała głównej księgowej (matce)? Jeśli tak, to czy można zamiast stanowiska księgowej stworzyć stanowisko referenta ds. organizacyjnych (mowa o córce), która by wykonywała prace w księgowości, np. księgowanie w programach komputerowych typu płace, finanse itp.? Czy do objęcia tych stanowisk wymagane jest ukończenie szkoły o profilu finanse/rachunkowość?

Od początku bieżącego roku obowiązuje Rozporządzenie Rady Ministrów z 17.12.2010 r. w sprawie przypadków, w których nie stosuje się ograniczeń dotyczących zaciągania niektórych zobowiązań finansowych przez jednostki sektora finansów publicznych, z wyjątkiem Skarbu Państwa.

Samorządy niekiedy przekazują prowadzenie szkoły innemu podmiotowi. W przypadku małych szkół procedura przekazania jest uproszczona, ale i tak wiąże się z koniecznością dopełnienia wielu formalności.

Bardzo trudno w sposób jednoznaczny określić, gdzie leży granica długu, do jakiej mogą zadłużać się samorządy, aby nie utracić zdolności do bieżącego obsługiwania zobowiązań wobec społeczności lokalnej, kredytobiorców oraz innych wierzycieli, w tym dostawców dóbr i usług, a jednocześnie nie ograniczać możliwości swojego rozwoju.